Παρασκευή 15 Γενάρη. Έχουμε πει ως τώρα δυο τρεις κουβέντες για τον «γνωσιακό καπιταλισμό» υποστηρίζοντας πως είναι (ή ήταν…) ένας παραπλανητικός ευφημισμός της καπιταλιστικής απαλλοτρίωσης και της μεταφοράς σε μηχανές (με την ευρεία έννοια της λέξης «μηχανή») ζωντανών ανθρώπινων γνώσεων που ως πρόσφατα ήταν (ή έμοιαζαν να είναι) εκτός δυνατότητας μηχανοποίησης. Πρακτικά: την ευρεία μηχανοποίηση ζωντανών ανθρώπινων γνώσεων και σχέσεων με σκοπό τον «αποδοτικότερο» έλεγχο του συνόλου του κοινωνικού εργοστασίου.
Έχουμε επίσης υπονοήσει (και θα πρέπει μελλοντικά να αναλύσουμε προσεκτικότερα) ότι όπως σωστά είχε προβλέψει ο Μαρξ ενάμισυ αιώνα πριν, κάθε άλμα (καπιταλιστικής) μηχανοποίησης είναι επίσης άλμα απο-ειδίκευσης – και είναι τέτοιο υποχρεωτικά. Σ’ αυτήν την διαδικασία (που, τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, έχει συμβεί ήδη 3 φορές στην καπιταλιστική ιστορία: οι 3 ως τώρα βιομηχανικές επαναστάσεις) δεν αλλάζει-ο-κόσμος γενικά κι αφηρημένα! Συμβαίνουν πολύ συγκεκριμένες αλλαγές (από την εργατική σύνθεση ως την γενική αντίληψη για την ζωή, και απ’ τις μορφές ελέγχου και διακυβέρνησης ως τις εκδηλώσεις του κοινωνικού ανταγωνισμού…) που είναι εύκολο να θεωρηθούν «μαγικές» – ειδικά όταν η κριτική έχει εγκαταλείψει τα όπλα και τις θέσεις της.
Τους τελευταίους 10 μήνες η ασταμάτητη μηχανή επιχείρησε να υποδείξει αυτήν την σε εξέλιξη διαδικασία με κυρίως θέμα την αναδιάρθρωση (της βιομηχανίας) της υγείας, την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία, την θανατοπολιτική της καπιταλιστικής μετάβασης, την βίαιη επιβολή της γενετικής μηχανικής και την σχέση όλων αυτών με τον οξυνόμενο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Όλα αυτά μέσα σε μια συστηματική και πυκνή ομίχλη, αποτέλεσμα του δημαγωγικού carpet bombing. Το τι έχει πετύχει (και αν έχει πετύχει κάτι…) ίσως το ξέρετε καλύτερα. Ας αναγνωρίσουμε πως όσο δύσκολο είναι να εξηγήσεις τι είναι το αυτοκίνητο σε κάποιον που το μόνο μεταφορικό μέσο που έχει δει στη ζωή του είναι τα μουλάρια, άλλο τόσο δύσκολο είναι, σ’ αυτή την ιστορική / κοινωνική φάση, να εξηγήσεις πόσο διαφορετικές (και επικίνδυνες) είναι οι “πλατφόρμες γενετικής τροποποίησης” των κυττάρων σε όποιον τις θεωρεί παραδοσιακά εμβόλια… Κι ούτε λόγος πόσο δύσκολο είναι να εξηγήσεις τι σημαίνει καπιταλιστικό κράτος στον 21ο αιώνα σ’ όποιον επιμένει ότι “κράτος” είναι η πολιτική βιτρίνα που ψήφισε ή δεν ψήφισε.
Ωστόσο, μ’ όλες τις δυσκολίες, η ασταμάτητη μηχανή θεωρεί βασικό της καθήκον όχι απλά να συνεχίσει αλλά να διευρύνει την επισκόπηση της θεματολογίας της εξελισσόμενης καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, δίπλα και πέρα απ’ τον τομέα της «υγείας». Μπορεί να μην είναι τρόπος για δημόσιες σχέσεις – είναι όμως απαίτηση της εργατικής αυτο-μόρφωσης.
Ο σπονδυλωτός (και συχνά σχολιαστικός) χαρακτήρας της ασταμάτητης μηχανής δεν προσφέρει βέβαια τις δυνατότητες ενός μεγάλου αναλυτικού κειμένου, ενός βιβλίου ας πούμε· επιτρέπει όμως απ’ την άλλη να παρακολουθούμε και να αναλύουμε τις εξελίξεις σε πραγματικό χρόνο. Αυτό έχει οπωσδήποτε δυσκολίες και de facto ατέλειες· ο πραγματικός ιστορικός χρόνος δεν περιμένει! Όμως από εργατική / ανταγωνιστική άποψη αυτό το «ο καπιταλισμός και η μορφή κράτος σε πραγματικό χρόνο» έχει ιδιαίτερη σημασία για όποιον / όποια ζει στον 21ο αιώνα και δεν είναι τόσο αφελής ή τόσο κουρασμένος διανοητικά ώστε να ελπίζει ότι «κάποτε όλα αυτά θα τελειώσουν»… οπότε θα έχει την πολυτέλεια της άνεσης χρόνου για να μελετήσει το «τί έγινε λοιπόν;» αναδρομικά…