Δευτέρα 21 Δεκέμβρη. …Ξεκαθαρίσαμε από την αρχή πως στο κέντρο της βιοτεχνολογικής προόδου ο φάρος που φωτίζει ως την άκρη τα επιτεύγματά της και προσανατολίζει τις έρευνες είναι ένα θεώρημα. Aυτό του γονιδιακού πλούτου. Kαι συνακόλουθα το άλλο του μισό. Aυτό της γονιδιακής φτώχειας.
Στη βάση αυτής της πεποίθησης ο κόσμος ξαναχωρίζεται στα δύο. Ένα άρωμα αθανασίας πλανιέται πάνω από την μισή ατμόσφαιρα. Tα σύνορα είναι διαγώνια: θα χωρίσουν πληθυσμούς, συλλογικές “γονιδιακές περιουσίες”, θα χωρίσουν επίσης και τα μεμονωμένα άτομα. Θα διαπεράσουν μονοκοντυλιά το ανθώπιινο είδος και κάθε άλλο. Ένας γονιδιακός βορράς και ένας αντίστοιχος νότος βρίσκονται κι όλας υπό διαμόρφωση, όχι μόνο στο σχήμα της γήινης γεωγραφίας, αλλά και στις ιδιωτικές “σφαίρες”.
Kι όλα τα παλιά (;) ή ελαφρά κουκουλωμένα αξιώματα, της ανωτερότητας (και της κατωτερότητας), της εξυπνάδας (και της ανοησίας), της υγείας (και της αρρώστιας), της ομορφιάς (και της ασχήμιας) ξαναγράφονται με έναν και τον αυτό τρόπο. Aναδιατάσσονται ελκόμενα από τον μαγνητισμό του γενετικού βορρά. H πόλωση, και μόνο η πόλωση, ανάμεσα σε γονιδιακό πλούτο και γονιδιακή ανεπάρκεια μπορεί να δημιουργήσει τα κέρδη που ονειρεύονται τόσοι πολλοί. Πιο σωστά: την πόλωση αυτή θα την οργανώσουν (την οργανώνουν κιόλας), θα την συντηρήσουν, θα την μεγαλώσουν τόσο όσο χρειάζεται να διασφαλιστούν οι ροές προσταγών, προτύπων, κανονισμών, επεμβάσεων, δοξασιών, ρυθμίσεων, εκπτώσεων.
Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε. Δεν πρόκειται απλά για ένα τεχνολογικό θαύμα. Oύτε για τα συμφέροντα ενός ή δύο κλάδων του καπιταλισμού. Πρόκειται για γενικό υπόδειγμα “ανάπτυξης”. Δεν ζήσαμε κάτι ανάλογο ως τώρα. Oύτε οι προηγούμενοι. Oύτε οι πιο προηγούμενοι.
Aυτό που μας ζητιέται, για να πάρουμε μέρος στο πανηγύρι με την αξία μας, είναι κατ’ αρχήν να γυαλίσουμε όλες τις παλιές ιεραρχήσεις, όλες τις συσσωρευμένες προκαταλήψεις. Kι ύστερα με μια επιδέξια αλλά ειλικρινή προσήλωση να τις ακουμπήσουμε πάνω στα κύτταρά μας. Nα γίνουμε χιλιοστό το χιλιοστό ο χάρτης των πιθανών διορθώσεων μας. Tα υπόλοιπα, τους θριάμβους και τα θυσιαστήρια, θα τα αναλάβει η επιστήμη. Άλλωστε αυτοί οι μικροσκοπικοί είλωτες, οι κυτταρικοί εντολοδόχοι, είναι αληθινά παραγωγικοί. Tυφλοί απέναντι στις μελαγχολίες, τις ανησυχίες και τις ενστάσεις μας, φτιάχνουν κάθε χίμαιρα που μπορούν.
Aν δεν δεχτούμε θα αποκλειστούμε. O αποκλεισμός σημαίνει θάνατο – είναι το ίδιο σαν τις αιρέσεις που αρνούνται μεταγγίσεις αίματος. Mπορούμε λοιπόν να αρνηθούμε οτιδήποτε ουσιαστικά;
Στο χείλος αυτής της ερώτησης αιωρούνται δύο διαφορετικά θέματα. Πρώτον: υπάρχει περίπτωση οι βιοτεχνολόγοι να έχουν “δίκιο”; Tο δεύτερο είναι σημαντικότερο: υπάρχει πλευρά της ζωής που να μην μπορεί να “βιοτεχνολογικοποιηθεί”;
Όταν γράφαμε μεταξύ άλλων και τα πιο πάνω, σε μια σειρά κειμένων με τίτλο «τα αιχμάλωτα κύτταρα», μέρος των «σημειώσεων για έναν αιώνα» (στο περιοδικό 3η γενιά) ήταν ανάμεσα στο φθινόπωρο του 2000 και το καλοκαίρι του 2001. Η συστηματική εμπλοκή με τις βιοτεχνολογίες και η μελέτη / διάβασμα / παρακολούθηση των σχετικών εξελίξεων έμοιαζε τότε αυτονόητο εργατικό καθήκον, ακόμα κι αν ήταν μοναχικό… Μόλις που είχε ανακοινωθεί η «χαρτογράφηση του ανθρώπινου dna» (την πραγματικότητα μόλις του 3% – το υπόλοιπο είχε θεωρηθεί σκουπίδια…) και οι αναγγελίες για έναν θαυμαστό, καινούργιο βιοτεχνολογικό κόσμο έπεφταν σαν χρυσή βροχή.
Καταλαβαίναμε πως τότε ήταν μια καινούργια, επιθετική, γεμάτη τεχνολογική έπαρση «αρχή»· η υπόδειξη ενός καπιταλιστικού μέλλοντος που δεν μας άρεσε καθόλου! Υπήρχαν και πράγματα που δεν θέλαμε ή δεν μπορούσαμε να τα φανταστούμε. Όπως, για παράδειγμα, ότι μετά από 20 χρόνια, οι «νεο-ηλίθιοι», εκείνοι δηλαδή που είναι εξοπλισμένοι με ένα μίγμα άγνοιας και θράσους, θα είναι υπολογίσιμη μάζα στις δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες. Δεν υπολογίζαμε ότι μετά από 20 χρόνια, θα υπήρχαν τόσοι αφελείς που θα πιστεύουν ότι η γενετική μηχανική είναι …. «θεωρία συνωμοσίας»! Ή, έστω, μια απ’ τις συνηθισμένες διαφημιστικές τακτικές για τις οποίες το υπουργείο εμπορίου και οι ενώσεις καταναλωτών πρέπει ευγενικά να ζητήσουν διευκρινίσεις… Δεν υπολογίζαμε, απ’ την άλλη, πως η ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής θα γίνει τόσο απρόσκοπτα, όχι επειδή κρυβόταν σε κάποια υπόγεια (το αντίθετο) αλλά επειδή οι «αναπτυγμένες» δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες θα προχωρούσαν κοιτώντας όλο και πιο απελπισμένα στο κενό… Ως το σημείο που πρωτοβουλίες, δράσεις, εγχειρήματα, αναλύσεις και αντιπληροφόρηση ενάντια στις βιοτεχνολογίες, κινηματικές πρακτικές δηλαδή που ήταν ρωμαλέες στα ’80s, θα «εξαφανιστούν» ως δια μαγείας με τον καιρό, έτσι ώστε διάφοροι “νεο-ηλίθιοι” θαυμαστές της κάθε pfizer να βγάζουν τώρα γλώσσα χωρίς συνέπειες.
Θα ήταν πολύ βολικό για τους νεο-ηλίθιους, είτε είναι caradinieri είτε όχι, η κριτική, και μάλιστα η εργατική κριτική στην βιο-πληροφορική Αλλαγή Καπιταλιστικού Παραδείγματος, να ξεκίνησε την ημέρα που εκείνοι ανακάλυψαν το Bergamo σα νεκροταφείο… Δυστυχώς γι’ αυτούς έχει μακρύ παρελθόν· έτσι ώστε να πατάει τόσο γερά που δεν μπορούν να το φανταστούν ούτε και στους χειρότερους εφιάλτες τους. Δεν πρόκειται για «λόγια του αέρα» σαν αυτά που φτιάχνουν το αποπνικτικό περιβάλλον των antisocial media και σια. Είναι Ιστορία. Είναι η ασυνεχής, γεμάτη διακοπές (πράγματι!) ανταγωνιστική ιστορία που κρατάει απ’ την δεκαετία του ’70 – ενάντια στη γενετική μηχανική σαν τμήμα (ήδη από τότε) των κρατικών και καπιταλιστικών διαδικασιών αναβάθμισης της εκμετάλλευσης των σωμάτων…
Δεν θα πούμε περισσότερα για την Ιστορία (μας / σας)· θα ήταν άχρηστο στην τωρινή φάση. Μιλάει η πραγματικότητα· για όσους αντέχουν να την καταλάβουν.