Τετάρτη 8 Ιούλη. Για όσες / όσους ζουν (και σκοπεύουν να συνεχίζουν να ζουν) ΟΧΙ μ’ έναν τρόπο που τους διαφεύγει, μεταφέρουμε εδώ αποσπάσματα από ένα άρθρο κάποιου ονόματι Marshall Auerback που επαγγέλεται τον “αναλυτή της αγοράς” (με θητεία σε διάφορα γνωστά ή λιγότερο γνωστά μαγαζιά “συμβούλων επιχειρήσεων”). Είναι εχθρός / αντίπαλος δηλαδή! Παρ’ όλα αυτά, μιλώντας απ’ την απέναντι μεριά, το πλεονέκτημα των αποσπασμάτων του Auerback είναι ότι με λίγα λόγια τοποθετεί τον νεοκρατισμό μέσα στο πραγματικό περιβάλλον του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού – χωρίς να χρησιμοποιεί αυτήν την ορολογία. Ελπίζουμε ότι για όσους έχουν ακόμα την δυνατότητα να διαβάζουν (και όχι, απλά, να “σαρώνουν οπτικά”) τα παρακάτω θα έχουν κάποια χρησιμότητα:
… Το κείμενο του Atkinson [αναφέρεται σ’ ένα άρθρο που κατηγορεί τον κινεζικό καπιταλισμό ότι «πνίγει» τον δυτικό…] αναγνωρίζει εν τέλει ότι το κινεζικό μοντέλο του κρατικά καθοδηγούμενου καπιταλισμού έχει παίξει αξιοσημείωτο ρόλο στην καπιταλιστική ανάπτυξη και καινοτομία…
Πρόκειται για ένα μοντέλο που δεν είναι πρωτοφανές. Ο οικονομολόγος και επαγγελματίας της αγοράς Bill Janeway παρατήρησε [σε μια μελέτη του 2013] ότι η καινοτομία που καθοδηγείται απ’ το κράτος είναι ένα μοντέλο που «έχει μπει και ξαναμπεί σε πετυχημένη χρήση: στην Ιαπωνία, ξεκινώντας απ’ τις τελευταίες δεκαείτες του 19ου αιώνα· έπειτα με την ανάδυση των Ασιατικών Τίγρεων στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα· και τώρα απ’ την Κίνα».
Σε μια άλλη ανάλυση που δείχνει τον κεντρικό ρόλο που παίζει το κράτος στην καθοδήγηση της εκβιομηχάνισης, οι συγγραφείς Ben Landau-Taylor και Oberon Dixon-Luinenberg [τον Φλεβάρη του 2020] υποστηρίζουν ότι «Η μεγάλη δύναμη των καπιταλιστικών κοινωνιών είναι ότι βιομήχανοι σαν τον Henry Ford ή τον Jeff Bezos μπορούν να μετασχηματίσουν μεμονωμένες βιομηχανίες μέσα σ’ ένα υπάρχον οικονομικό πλαίσιο, αλλά το οικονομικό πλαίσιο αυτό καθαυτό είναι πολύ μεγάλο για να αναδιαρθρωθεί με χρήση των πόρων απλά οποιουδήποτε ιδιώτη ή εταιρείας. Μόνο το κράτος μπορεί να συντονίσει διαφορετικές βιομηχανίες για να δημιουργηθεί ένας μετασχηματισμός μεγάλης κλίμακας».
Αυτό δεν σημαίνει απλά να χρησιμοποιείται η κυβέρνηση για να κάνει τον τροχονόμο ανάμεσα σε νικητές και ηττημένους… Αντίθετα, οι τίγρεις της Ανατολικής Ασίας χρησιμοποίησαν την αγορά σαν μηχανισμό ανάδρασης για να εντοπιστούν περιοχές μελλοντικής ανάπτυξης, και στη συνέχεια χρησιμοποιούσαν αυτήν την συσσωρευμένη πληροφορία για να μεταφέρουν κρατικούς πόρους από αντιπαραγωγικές σε παραγωγικές χρήσεις. Στην περίπτωση της Νότιας Κορέας, για παράδειγμα, αυτό πήρε την μορφή των ομίλων όπως η Samsung, που ξεκίνησε με βασικές βιομηχανίες γεωργικών προϊόντων και υφασμάτων στη δεκαετία του 1960, για να εξελιχθεί μέσω της κυβερνητικής καθοδήγησης σε πιο αναβαθμισμένους τομείς, όπως τα κινητά τηλέφωνα, οι υπολογιστές και οι ημιαγωγοί, όπου είναι απ’ τις μεγαλύτερες φίρμες στον κόσμο σήμερα. Αυτό έκανε και η Κίνα, τις ίδιες πολιτικές ως κάποιον βαθμό, προκαλώντας ένα κβαντικό άλμα στο επίπεδο ζωής του πληθυσμού της μέσα στα τελευταία 50 χρόνια.
Αντίθετα, η κρίση του 2008 (και η τρέχουσα παγκόσμια ύφεση εξαιτίας της πανδημίας) έχουν υποδείξει ακόμα μεγαλύτερες αποτυχίες στο δυτικό μοντέλο του φονταμενταλισμού της αγοράς: ένα κοκτέιλ πολιτικών που προωθούν το ελεύθερο εμπόριο, την απορρύθμιση, την εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση (και την ανάλογη μείωση του ρόλου του κράτους) και την χρηματοπιστωτική αυστηρότητα, που όλες έχουν συμβάλει στην μεγάλη αύξηση της ανισότητας, σε φούσκες παγίων, σε καθήλωση των μισθών και σε μια έντονη βιομηχανική ακαμψία που προκαλεί σημαντική οικονομική ανασφάλεια σε μεγάλα τμήματα των πληθυσμών.