Δευτέρα 4 Μάη. Να το απόσπασμα:
… Μπροστά στα μάτια μας … οι αστικές συνθήκες της παραγωγής και της ανταλλαγής, οι αστικές σχέσεις ιδιοκτησίας, η νεώτερη αστική κοινωνία που παρουσίασε με τα μάγια της τόσο τεράστια μέσα παραγωγής και ανταλλαγής, μοιάζει με τον μάγο που δεν μπορεί να υποτάξει τις καταχθόνιες δυνάμεις που κάλεσε ο ίδιος να τον βοηθήσουν.
Εδώ και κάμποσες δεκαετίες η ιστορία της βιομηχανίας και του εμπορίου δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά η ιστορία της ανταρσίας των νεώτερων παραγωγικών δυνάμεων ενάντια στις σχέσεις ιδιοκτησίας, που είναι οι ζωτικοί όροι της αστικής τάξης και της κυριαρχίας της. Φτάνει ν’ αναφέρουμε τις εμπορικές κρίσεις, που καθώς παρουσιάζονται κάθε τόσο καταντούν πάντα προβληματικότερη την ύπαρξη ολόκληρης της αστικής τάξης. Το καιρό που ξεσπούν οι εμπορικές κρίσεις καταστρέφεται κανονικά ένα σημαντικό μέρος όχι μόνο από τα έτοιμα προϊόντα μα κι απ’ τις δημιουργημένες κιόλας παραγωγικές δυνάμεις. Μια κοινωνική επιδημία ξεσπά, που σε όλες τις περασμένες εποχές θα φαινόταν παραλογισμός: η επιδημία της υπερπαραγωγής. Η κοινωνία έξαφνα βρίσκεται πισωδρομημένη σε μια κατάσταση στιγμιαίας βαρβαρότητας.
Νομίζει κανείς πως της κόπηκαν όλα τα μέσα της διατροφής από καμιά πείνα ή από κανένα εξολοθρευτικό πόλεμο. Η βιομηχανία και το εμπόριο φαίνονται νεκρωμένα. Και γιατί; Επειδή η κοινωνία έχει πάρα πολύ πολιτισμό, πολλά μέσα διατροφής, πάρα πολλή βιομηχανία, πάρα πολύ εμπόριο. Οι παραγωγικές δυνάμεις που έχει στη διάθεσή της δεν ευνοούν πια την ανάπτυξη των σχέσεων της αστικής ιδιοκτησίας… οι αστικές σχέσεις έχουνε στενέψει πολύ για να χωρέσουν τον πλούτο που δημιούργησαν.
Με ποιόν τρόπο ξεπερνά η μπουρζουαζία τις κρίσεις; Απ’ τη μια μεριά καταστρέφοντας αναγκαστικά ένα σωρό παραγωγικές δυνάμεις και απ’ την άλλη με το να κατακτά νέες αγορές και να εκμεταλλεύεται πιο εντατικά, πιο πλατιά όλες τις παλιές αγορές.
Η θέση αυτή αποδείχθηκε σωστή ξανά και ξανά. Διάφοροι ειδικοί των αφεντικών μιλούν άλλωστε ξετσίπωτα για «δημιουργική καταστροφή», εννοώντας τις «ευκαιρίες» καπιταλιστικής ανάπτυξης που δημιουργούνται μετά από κάθε σκόπιμη καταστροφή (κεφαλαίου και εργασίας).
Ένα βασικό σημείο μόνο δεν περιλαμβάνεται σ’ αυτό το απόσπασμα (περιλαμβάνεται ωστόσο σε ποιο αναλυτικές δουλειές του κυρ Κάρολου, κι οπωσδήποτε στις πολιτικές αναλύσεις του Λένιν και της Λούξεμπουργκ πριν και κατά την διάρκεια του Α παγκόσμιου). Δεν είναι μόνο η ανταρσία των παραγωγικών δυνάμεων κατά των παραγωγικών σχέσεων που προκαλεί κρίσεις και, τελικά, οδηγεί τ’ αφεντικά σε μεγάλης κλίμακας καταστροφή αν, εν τω μεταξύ, δεν έχουν κρεμαστεί. Είναι και ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός! Που περνάει υποχρεωτικά μέσα απ’ την όλο και πιο έντονη και «εφευρετική» επιστράτευση των «καταχθόνιων δυνάμεων» (της επιστήμης και της τεχνικής), άρα μέσα απ’ την όλο και πιο μεγάλη εντατικοποίηση του δίπολου κρίση / αναδιάρθρωση.
Μόνο που η τεχνολογική υπεροχή του ενός καπιταλιστικού μπλοκ έναντι ενός άλλου και η «οικονομική νίκη / κυριαρχία» του πρώτου σε βάρος του δεύτερου, 1) δεν είναι μια «ειρηνική» διαδικασία, και 2) καθόλου δεν κλείνει το δρόμο προς την αναγκαία μεγάλης έκτασης καταστροφή (τον «κανονικό πόλεμο» δηλαδή), που είναι πάντα η υγεία της μηχανής. Δηλαδή εκείνο που δίνει ώθηση σε ακόμα εντονότερη και πλατύτερη μηχανοποίηση.