Τετάρτη 15 Απρίλη. Απ’ αυτές εδώ τις γραμμές έχουμε γράψει, σε διάφορες στιγμές και με διάφορες αφορμές, για τον αναδυόμενο νεοκρατισμό· σαν «φάρμακο στα αδιέξοδα του νεοφιλελευθερισμού», σε συνθήκες διαρκώς εντεινόμενης όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού. Χρειάζεται, φυσικά, η συστηματοποίηση και η εμβάθυνση αυτής της κριτικής στην πολιτική οικονομία. Όμως, επειδή τα γεγονότα τρέχουν, η ασταμάτητη μηχανή είναι υποχρεωμένη να τονίζει την συγκυρία.
Πριν πάμε στα «τελευταία νέα», μια τυχαία επιλογή απ’ το πρόσφατο παρελθόν της έκθεσης των απόψεών μας – σαν εισαγωγή. Νεοκρατισμός, Σάββατο 1 Ιούνη 2019 (όταν κανένας covid-19 δεν έσκιαζε τον κόσμο):
Το έμπειρο μάτι του Κέυνς, ενός οικονομολόγου με βαρύ όνομα και εξίσου βαρύ φιλελεύθερο παρελθόν, είχε διακρίνει τότε ότι η ραγδαία αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (καθώς η 2η βιομηχανική επανάσταση είχε μπει για τα καλά στις ράγες της) ήταν πολύ υψηλότερη απ’ όσο οι περιφραγμένες εθνικές αγορές θα μπορούσαν να συντηρήσουν. Χωρίς παγκόσμιους κοινούς κανόνες το διεθνές εμπόριο είχε γίνει μέσο απελπισίας για την διατήρηση της εγχώριας απασχόλησης – σχολιάζε…
Πρότεινε ότι η μορφή – κράτος (και όχι λυσσασμένοι καπιταλιστές) θα έπρεπε του λοιπού να αναλάβει την γενική καπιταλιστική διεύθυνση, φροντίζοντας ο εργατικός μισθός να επιτρέπει ένα καλό επίπεδο κατανάλωσης εκείνων που παρήγαγε η εργασία. Αλλά ήξερε επίσης ότι η ειρηνική διευθέτηση της παγκόσμιας κρίσης τότε ήταν απλά η ευχή του· όχι η λογική εξέλιξη των πραγμάτων…
Ο νεοκρατισμός δεν είναι “αναβίωση του κεϋνσιασνισμού”, όπως ο νεοφιλελευθερισμός δεν ήταν “αναβίωση του Άνταμ Σμιθ”. Στο βαθμό που τα σημερινά κράτη αναλαμβάνουν τις ευθύνες του στρατηγού για την οργάνωση της μεταξύ τους αναμέτρησης, και στο βαθμό επίσης που πρέπει να ελέγξουν (“επιστρατεύσουν”…) ιδεολογικά τους πληθυσμούς τους, διατηρούν ταυτόχρονα αρκετά χρήσιμα (για την συσσώρευση) νεοφιλελεύθερα εργαλεία…