Month: January 2020

Μαχαιριά…

Δευτέρα 20 Γενάρη. Όχι στην καρδιά, ας μην μελοδραματοποιούμε τις ζόρικες αυτές εποχές για τα «εθνικά συμφέρονται». Ας πούμε στα καπούλια: εκεί την έφαγαν, και δεν θα μπορούν να κάτσουν πουθενά (αλλά δεν θα σας το δείξουν). Μαχαιριά οπωσδήποτε – και είναι μάλλον απίθανο να αφήσουν τα καθεστωτικά μήντια έστω και μισή χαραμάδα γι’ αυτό το really κακό νέο.

Να λοιπόν τι αποφάσισαν οι συμμετέχοντες στη σύσκεψη του Βερολίνου (υποθέτουμε εκτός «τζενεράλ», αν και είναι τόσο καιροσκόπος ώστε να υπογράφει τα πάντα – και τίποτα):

… Τονίζουμε ότι η National Oil Corporation (NOC) είναι η μόνη ανεξάρτητη και νόμιμη πετρελαϊκή εταιρεία της Λιβύης, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ νο 2259 (του 2015) και νο 2441 (του 2018). Καλούμε όλα τα μέρη να συνεχίσουν να εξασφαλίζουν την ασφάλεια στις εγκαταστάσεις της NOC και να απέχουν από οποιαδήποτε επιθετικότητα έναντι όλων των πετρελαϊκών υποδομών και εγκαταστάσεων. Απορρίπτουμε κάθε προσπάθεια καταστροφής των Λιβυκών πετρελαϊκών υποδομών, κάθε παράνομη εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων, που ανήκουν στον Λιβυκό λαό, μέσω της πώλησης ή της διακίνησης του Λιβυκού αργού πετρελαίου και των παραγώγων του έξω απ’ τον έλεγχο της NOC, και ζητούμε την διαφανή και ισότιμη διανομή των εσόδων απ’ το πετρέλαιο…

Πού είναι η μαχαιριά; Η NOC έχει έδρα την Tripoli, και – σαν η μόνη νόμιμη και ανεξάρτητη πετρελαϊκή εταιρεία της λιβύης σύμφωνα με τις αποφάσεις του οηε – λογοδοτεί στη νόμιμη και αναγνωρισμένη απ’ τον οηε κυβέρνηση. Δηλαδή στον Sarraj. Αυτό ήταν στο μυαλό εκείνων που προώθησαν την πιο πάνω παράγραφο σαν απόφαση της σύσκεψης του Βερολίνου. Ηλίου φαεινότερο: η αναφορά σε «παράνομη εκμετάλλευση» κλπ κλπ αφορά οποιοδήποτε νταραβέρι εκτός ελέγχου της κυβέρνησης Sarraj – δηλαδή το λαθρεμπόριο του «τζενεράλ»…

Θα πείτε: Ωωωω! Έσταξε η ουρά του γαϊδάρου! Σωστά. Σιγά μην σταματήσει ο Haftar και οι παρατρεχάμενοί του το λαθρεμπόριο πετρελαίου και παραγώγων του επειδή κάποιοι στο Βερολίνο την είδαν νομιμόφρονες…

Όμως, αυτή η τόσο φρέσκια αναγνώριση της ήδη αναγνωρισμένης απ’ τον οηε σαν «μοναδικής, νόμιμης και ανεξάρτητης» πετροεταιρείας της λιβύης, επιτρέπει στον Erdogan να κλείσει μαζί της συμφωνίες για υποθαλάσσιες έρευνες· όπως έχουν κλείσει άλλοι (ιταλικές εταιρείες) για χερσαίες έρευνες. Σωστά;

Το πιάνετε;

Τίμια υπερηφάνεια

Δευτέρα 20 Γενάρη. Όλοι οι οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων (ξεκινώντας απ’ τους οργανωμένους) βρίσκουν λόγους για να είναι περήφανοι. Αλλά οι οπαδοί της (αξιοσέβαστης, τι άλλο διάολε;) St Pauli έχουν πια ειδική σφραγίδα πιστοποίησης της υπερηφάνειάς τους: η αγγλική αντιτρομοκρατία τους έβαλε στη λίστα των επικίνδυνων για τρομοκρατικές παρεκτροπές… Υποτίθεται ότι βασικό «στοιχείο του εγκλήματος» είναι η νεκροκεφαλή – σήμα κατατεθέν των οργανωμένων: ως εάν οι αλγόριθμοι του facebook έχουν πιάσει δουλειά στην αντι-τρομοκρατία· γενικά.

Γιατί όχι όμως; Μ’ αυτές τις antifa, antira, και άλλες anti- ιδέες τους οι παουλίστας δικαιούνται την προσοχή της “αντιτρομοκρατίας”, της αγγλικής και όχι μόνο. Τόσος κόπος γίνεται υπέρ του “no politica” κι αυτοί δεν σέβονται τίποτα;

Τρομοκρατικότατο!

Ο επόμενος;

Κυριακή 19 Γενάρη. Μην τον κοιτάτε έτσι. Αυτός θα ήταν η πρόταση για την καρέκλα του προέδρου της δημοκρατίας (με πανεθνική, διακομματική υποστηρίξη), αλλά ο (ελληνικός) λαός δεν ήταν έτοιμος ακόμα. Σε πέντε χρόνια όμως; Αν ζει θα είναι στο άνθος της ηλικίας του (82 χρονών…) και θα έχει, πια, τεράστια εμπειρία. Σε μια κοινωνία που εθνικιστικά χάφτει τα πάντα, ένας «Χαφτάρ» δεν είναι ο κατάλληλος πρόεδρας;

Προς το παρόν ο «τζενεράλ» Haftar, τιμάται απ’ την πατρίδα με το πόστο του εκπροσώπου (του ελλαδιστάν) για μια μέρα. Για σήμερα. Ναι. Σήμερα, στη σύσκεψη του Βερολίνου, ο «τζενεράλ» έχει αναλάβει ατζέντης και των ελληνικών συμφερόντων…

Μια παλιά παροιμία λέει «ό,τι τα σκατά και το φτυάρι». Εννοώντας ότι καθαρίζοντας τις κοπριές το φτυάρι λερώνεται τόσο πολύ ώστε γίνεται κι αυτό κοπριά.

Ε: «ό,τι ο τζενεράλ και ο ελληνικός ιμπεριαλισμός»…

Πρεσβευτής ή υπ.εξ.;

Κυριακή 19 Γενάρη. Δεν ξέρουμε πόσο θα πληρωθεί ο «τζενεράλ» γι’ αυτήν την σημερινή έξτρα δουλειά που ανέλαβε για λογαριασμό του ρημαδογκουβέρνου. Ούτε λόγος, απ’ την άλλη, ότι είναι σκέτος εθνικός θρίαμβος το γεγονός αφού πρώτα ο ρημαδοΚούλης και ο ρημαδοΓουα(αϊ)δοΝικόλας όργωσαν το σύμπαν εξασφαλίζοντας με το τσουβάλι συμμάχους, κατέληξαν να κρέμονται απ’ τα genitals ενός καραβανά για τον οποίον το πιο επαινετικό που έχει ειπωθεί είναι ότι κάποτε υπήρξε asset της cia.

Το βέβαιο με δαύτον είναι ότι δεν πρόκειται να καταλάβει ποτέ την Tripoli – όπως θα ήθελαν οι έλληνες φίλοι του. Ο «τζενεράλ» υπολόγιζε γι’ αυτή τη δουλειά τους μισθοφόρους της ρωσικής wagner group (άλλοι λένε ότι είναι 500, άλλοι ότι είναι 600), που είναι οι μόνοι με αξιόλογη εμπειρία στο urban warfare απ’ όλο τον «στρατό» του. Αυτοί βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή στα κύρια σημεία της εισβολής στα περίχωρα της Tripoli.

Το ζήτημα με τους συγκεκριμένους μισθοφόρους μάλλον διέφευγε από το πνεύμα του «τζενεράλ», που νομίζε ότι επειδή τους πληρώνει (μαζί με τον τοξικό των εμιράτων) μπορεί και να τους ελέγχει. Αλλά η wagner group είναι πολύ περισσότερο παραπάγαζο του ρωσικού κράτους, σε σχέση με το πόσο παραμάγαζο του αμερικανικού ήταν / είναι η blackwater, νυν academi. Παρότι η wagner group είναι τυπικά όντως ιδιωτική εταιρεία, ελέγχεται και υπάγεται στις διαταγές του ρωσικού υπ.εξ. Για διάφορους λόγους. Μεταξύ των οποίων κι αυτός: η Μόσχα δεν θα ήθελε οι μισθοφόροι της να παρεκτραπούν κάνοντας εγκλήματα σαν εκείνα που έκαναν τα σκυλιά της blackwater στο κατεχόμενο ιράκ. Όχι για λόγους ανθρωπισμού· για λόγους δημόσιων σχέσεων…

Λοιπόν: οι ρώσοι μισθοφόροι έχουν αποσυρθεί απ’ την κατοχή των περιχώρων της Tripoli, μετά την συνάντηση Putin – Erdogan στις 8 Γενάρη. Τυπικά αυτό το δίδυμο έκανε έκκληση για κατάπαυση του πυρός· ουσιαστικά όμως η Μόσχα έδωσε την διαταγή της αποχώρησης. Γι’ αυτό και ο «τζενεράλ», αφού πρώτα πρόσβαλε τον Putin φεύγοντας χωρίς να υπογράψει απ’ την Μόσχα, μόλις κατάλαβε τι του συμβαίνει, έστειλε γράμμα δηλώνοντας την απεριόριστη εκτίμησή του, και πόσο πολύ και τα λοιπά, και «θα έρθω πάλι στη Μόσχα» (γονατιστός;)

Υπάρχει, βέβαια, μια ακόμα ελπίδα για τον «τζενεράλ» να γίνει ο βασιλιάς της λιβύης καταλαμβάνοντας την Tripoli. Να αντικαταστήσει τους wagner group απ’ τον γύπα ρημαδοΓου(αϊ)δοΝικόλα, τον ρημαδοΚούλη, και όλο το ρημαδογκουβέρνο – στο χακί και με αρβύλες βέβαια.

Θα είναι από πολλές απόψεις καλό κάτι τέτοιο. Διότι Ούτε για πετρέλαιο, ούτε και για γκάζι – όποιος γουστάρει πόλεμο να πάει στη Βεγγάζη!!

Ο γλυκομίλητος γείτονας

Κυριακή 19 Γενάρη. Από σφαλιάρα σε σφαλιάρα πάει ο ελληνικός ιμπεριαλιστικός σχεδιασμός (αλλά μην ανησυχείτε: «η ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει..»). Όπως ξέρετε στην πανηγυρική υπογραφή για την κατασκευή (;) του east med μεταξύ των γνωστών παρακμιακών συμμάχων, έλειπε κάποιος. Αυτός που θα αγοράζει το μυρωδάτο γκάζι μετά απ’ το ταξίδι του επί δύο χιλιάδες χιλιόμετρα: κάποιος υψηλόβαθμος εκπρόσωπος της Ρώμης.

Οι εκπρόσωποι του ιταλικού καπιταλισμού αδιαφορούν γι’ αυτόν τον σωλήνα από τότε που έπεσε η ιδέα του στο νερό (της ανατολικής Μεσογείου). Οι εκπρόσωποι του ελληνικού κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου απ’ την μεριά τους κάνουν όσο μπορούν γαργάρα αυτήν την αδιαφορία: είναι ένας απ’ τους 10 πολύ σοβαρούς λόγους για τους οποίους ο east med όνειρο είναι και όνειρο θα μείνει.

Στον πιο πρόσφατο γύρο της αγχωμένης, άρον άρον ελληνο-ισραηλινο-νοτιοκυπριακής «υπογραφής» (memorandum of understanding θα πρέπει να είναι, «μνημόνιο» δηλαδή…), μια μέρα μετά την πρωτοχρονιά, η ιταλική απουσία ήταν κτυπητή. Κάτι δικαιολογίες ψέλλισε η Αθήνα (του είδους «είχαν δουλειές, θα υπογράψουν αργότερα»…), έστειλε και η Ρώμη ένα μήνυμα «είμαστε μαζί σας – προχωράτε λεβέντες», κάπως κουκουλώθηκε το πρόβλημα.

Χτες όμως, την ώρα που το ελλαδιστάν έχει χοντρές βερολινο-λιβυκές καούρες, αυτός ο άθλιος ιταλός υπ.εξ. ονόματι Luidi Di Maio έβαλε μια χούφτα καρφιά στο φέρετρο του ονείρου· που παίρνει την θέση του στο φαντασιακό της κάθε θείας Λίτσας δίπλα στην «κόκκινη μηλιά» και στην απόψυξη του «μαρμαρωμένου βασιλιά»!

Είναι προφανές (είπε χωρίς αιδώ και χωρίς περίσκεψη αυτός ο Di Maio!) ότι αυτό το σχέδιο αγωγού eastmed που προτείνει η ελλάδα, δεν θα είναι επιλογή μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε σύγκριση με άλλα project, αν ληφθούν υπόψη το κόστος και η διαδικασία της κατασκευής του… Απαντώντας, δε, στην ερώτηση, γιατί δεν υπήρξε ιταλική υπογραφή στο ταρατατζούμ μνημόνιο της 2ας Γενάρη, ο Di Maio γύρισε το μαχαίρι που μόλις είχε χώσει στ’ άντερα της ελληνικής μυθολογίας: …Για να υπογράψουμε θα πρέπει πρώτα να αποδειχθεί ότι αυτός ο αγωγός είναι οικονομικά βιώσιμος…

Αμάααν! Αμάααν!!! Χωρίς ιταλία ποιος east med, έστω σαν φαντασίωση; Χωρίς east med ο καυγάς για την τουρκική αοζ δεν έχει καμμία πρακτική σημασία… Χωρίς east med ούτε ο καυγάς για την λυβική αοζ έχει κάποια πρακτική σημασία… Χωρίς east med προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός, ο Haftar και ο γύπας, τα κλαψουρίσματα και οι βρυχηθμοί; Χωρίς east med προς τι τα κολλητιλίκια «ενεργειακής συνεργασίας» στην ανατολική Μεσόγειο, απ’ την οποία λείπουν τα μισά κράτη της περιοχής· έχει μπει όμως, σαν γλάστρα, η «παλαιστινιακή αρχή»;

Εδώ το ελλαδιστάν καίγεται, κι έρχεται αυτός ο άθλιος ο Di Maio και του πετάει στα μούτρα στα ίσια, χωρίς μισόλογα, «ποιός east med ρε λεβέντες;»

Δηλαδή, γλυκύτατε γείτονα, εννοείς να πάρουν οι λεβέντες το κουβαδάκι τους και να πάνε να παίξουν σε άλλη παραλία;

Όχι και τόση αισιοδοξία…

Κυριακή 19 Γενάρη. Η έρευνα έγινε (απ’ την διεθνή επιτροπή του ερυθρού σταυρού – ICRC) ανάμεσα στις 29 Ιούνη και στην 1η Οκτώβρη του 2019. Σε 16.288 άτομα, ηλικίας από 20 έως 35 χρονών, από 16 εθνικότητες. Το θέμα ήταν η γνώμη των ερωτώμενων για τον πόλεμο. Οι μισοί / ες απ’ το «δείγμα» είχαν ήδη εμπειρία πολέμου (συρία, ιράκ, αφγανιστάν, κατεχόμενη παλαιστίνη, νιγηρία, κολομβία). Οι άλλοι μισοί / ες είχαν μεγαλώσει «εν ειρήνη».

Οι μισοί (47%) εκτιμούν ότι στη διάρκεια της ζωής θα ζήσουν έναν παγκόσμιο πόλεμο, έναντι σχεδόν άλλων τόσων (46%) που θεωρούν κάτι τέτοιο απίθανο. Τα ποσοστά υπέρ της απαισιόδοξης εκτίμησης είναι μεγαλύτερα στη μαλαιστία (το 68%). Αντίθετα οι πιο αισιόδοξοι είναι οι άγγλοι, οι ελβετοί (γιατί όχι αυτοί;) με το 60% και το 76% να θεωρούν ότι είναι απίθανο να επηρεαστεί η ζωή τους από κάποιον πόλεμο στο μέλλον. (Ίσως επειδή είναι ανάλογα σίγουροι ότι αυτός ο βίαιος θάνατος θα συμβαίνει μόνο στους Άλλους, κάπου μακριά – στις «κτήσεις»…).

Παρόλα αυτά, σε μέσους όρους, τόσο αυτοί έχουν μεγαλώσει εν ειρήνη (το 70% τους) όσο κι εκείνοι που έχουν μεγαλώσει μέσα σε κάποιον πόλεμο (το 71% τους) θεωρούν ότι την επόμενη πενταετία θα γίνονται περισσότεροι πόλεμοι στον πλανήτη. Και, για το καπάκι, το 54% του συνόλου θεωρεί ότι ένας πυρηνικός πόλεμος είναι πιθανός την επόμενη δεκαετία…

Η ασταμάτητη μηχανή ορκίζεται ότι δεν έχει καμμία σχέση μ’ αυτήν την απαισιοδοξία! Απ’ την άλλη μεριά, ενώ τέτοιου είδους dark mood (και τέτοιου είδους φόβοι) κατείχαν μεγάλα μέρη των πληθυσμών και στη διάρκεια του 3ου παγκόσμιου («ψυχρού πολέμου») όπου το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου πυρηνικού πολέμου μεταξύ ηπα / νατο και εσσδ / συμφώνου της Βαρσοβίας πλανιόταν στην ατμόσφαιρα, τώρα η υποκειμενική κατάσταση των πληθυσμών είναι διαφορετική.

Παράγοντες άσχετοι (φαινομενικά τουλάχιστον) απ’ την πιθανότητα (ε;) ενός παγκόσμιου πολέμου, όπως η κρίση / αναδιάρθρωση και οι συνέπειές της, έχουν ενισχύσει αυτήν την ειδική εκδοχή ατομισμού που παρήγαγε ο νεοφιλελευθερισμός· την εκδοχή που συνοψίζεται στη λέξη «selfie» και απλώνεται πολύ μακρύτερα απ’ την αυτο-φωτογράφηση.

Δεν υπάρχει, βέβαια, κανένας νόμος της Ιστορίας ή της Φύσης που να λέει ότι ο ναρκισσισμός είναι η οριστική, η τελική και αιώνια κατάσταση του υπηκόου του καπιταλισμού· ότι το κάψιμο απ’ τις ντρόγκες και τις «δημόσιες σχέσεις» στην καθημερινή ζωή είναι το τελικό στάδιο της εξέλιξης του homo capitalisticus· και ότι αυτό το είδος ανθρώπου είναι καταδικασμένο να πνιγεί μαζικά στα αδιέξοδα και στα σκατά του, ως τον τελευταίο. Για πολλούς / πολλές, ίσως το μεγαλύτερο ποσοστό, έτσι θα συμβεί· συμβαίνει ήδη…

Στην καλύτερη των περιπτώσεων ωστόσο, για τους «millennials» που σήμερα είναι ανάμεσα στα early ‘20s και στα middle ‘30s και θα καταφέρουν να αποδράσουν απ’ τις χρυσές (;) αλυσίδες των εγωϊκών post modern κομφορμισμών τους, οι αφετηριακές θέσεις τους για να οργανωθούν και να πολεμήσουν εύστοχα και με διάρκεια το σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου είναι (και θα είναι) χειρότερες από εκείνους κι εκείνες που, κάτω απ’ την μαύρη σκέπη παρόμοιων φόβων, μεγάλωσαν στα ‘50s και στα ‘60s.

Τότε η κοινωνικότητα στην καθημερινή ζωή δεν είχε γίνει απάτη όπως τώρα. Τότε δεν έτρεχαν στους ψυχο- για επισκευή. Τότε δεν ήταν ντροπή να είσαι αδύναμος…

Πολύ ζόρικη εποχή να μεγαλώνεις· ακόμα και (φαινομενικά…) «εν ειρήνη».

Γύπας ο Μέγας, ο Απελευθερωτής!

Σάββατο 18 Γενάρη. Το είπε, άραγε, για να το ακούσει ο «τζενεράλ»; Μάλλον όχι. Το είπε για να το ακούσουμε εμείς, οι ιθαγενείς. Η δήλωση του ρημαδοΓου(αϊ)δοΝικόλα ότι «είναι έτοιμος να στείλει ελληνικό στρατό στη λιβύη» (στη μεριά του «τσενεράλ») αν είναι κάτι παραπάνω από μια ρημαδομπαρούφα, πρέπει να σηκώσει όχι μόνο κύματα αντίστασης, αλλά κι ολόκληρο τον βυθό!

Έχοντας αποκλειστεί απ’ τη σύσκεψη του Βερολίνου, φαίνεται ότι οι εκπρόσωποι του ελληνικού ιμπεριαλισμού σκέφτονται να προλάβουν να χωθούν στην «επόμενη φάση» της διαχείρισης του λιβυκού πεδίου μάχης. Αν αύριο ο «τζενεράλ» αναγκαστεί να υπογράψει μια εκεχειρία διαρκείας, τότε οι «ειρηνευτές» θα στείλουν στρατό «επίβλεψης»: η ε.ε. (οπωσδήποτε η γαλλία, η ιταλία, η γερμανία, plus…), η τουρκία και η ρωσία. Δεν θα πρόκειται για το κλασσικό σχήμα των “κυανόκρανων” του οηε, αλλά κάτι πολύ πιο συγκεκριμένο.

Πιθανότατα το ρημαδογκουβέρνο να υποβλέπει μια στρατιωτική θέση σ’ αυτό το “plus”… Έτσι ώστε να χωθεί σε μεταγενέστερο χρόνο στις λιβυκές διαδικασίες, με το «θεματάκι» του: την συμφωνία Sarraj – Erdogan για την μεταξύ τους αοζ… Φυσικά απέναντι στο “θεματάκι” θα υπάρχουν επί τόπου καραβανάδες του “αιώνιου εχθρού”…

Αν την «ειρήνευση» την βάλει κανείς σε πολλά εισαγωγικά (όπως και πρέπει), πρόκειται για μια ιμπεριαλιστική τυχοδιωκτική επιλογή εκ μέρους του ελληνικού κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου. Γιατί ακόμα και στην καλύτερη των περιπτώσεων, τέτοιες «εκεχειρίες» δεν κρατούν πολύ αν δεν λυθούν τα σοβαρότερα τουλάχιστον απ’ τα προβλήματα που ταΐζουν, έστω τοπικά, την σύγκρουση. Μέσα σ’ αυτά τα σοβαρά προβλήματα δεν περιλαμβάνεται η λιβυκή αοζ… Αλλά ακόμα κι αν περιληφθεί κάποια στιγμή, τότε το ελληνικό κράτος θα πρέπει να κάνει αυτό που δεν θέλει με τίποτα: να πάει, μαζί με την Tripoli, στο δικαστήριο της Χάγης.

Έχουμε και λέμε λοιπόν: τα ντόπια αφεντικά πουλάνε μαγκιές και μας τραβάνε απ’ το μανίκι…

(φωτογραφία επάνω και στη μέση: Τί να ατενίζει άραγε το βλέμμα του γύπα; Αν υπάρχουν άλλοι στον ορίζοντά του;

Ή μήπως ψάχνει κάπου τον “ναύαρχο” του “τζενεράλ”; Αλήθεια, τον θυμάστε τον “ναύαρχο” που πούλησε ξανά και ξανά η ντόπια δημαγωγία, αυτόν που μίλαγε κανονικά ελληνικά, και απειλούσε θεούς και δαίμονες πως ούτε ψαροκασέλα τούρκικη δεν θα πλησιάσει τη λιβύη, καθώς “έχω διαταγή από τον στρατηγό να βουλιάξω κάθε τούρκικο πλοίο”, τον θυμάστε; Πώς και δεν είναι δίπλα στον “τζενεράλ”, να κάνει και τον μεταφραστή;

Μάλλον έχει αράξει στην ιχθυόσκαλα, στο Κερατσίνι…)

Παλιά – και καινούργια 1

Σάββατο 18 Γενάρη. Μπορεί, άραγε, το ψοφιοκουναβιστάν να γλυτώσει όχι την μείωση της ηγεμονίας του αλλά την κατάρρευσή της «προστατεύοντας» την παγκόσμια κυκλοφορία του δολαρίου; Για όσες / όσες δεν έχουν τις βασικές γνώσεις σχετικά με την καπιταλιστική πολιτική οικονομία, «πλανητική ηγεμονία» σημαίνει όπλα και μόνον όπλα. Αυτό είναι μόνο εν μέρει σωστό: όλα έχουν μια τιμή, και το να είναι ένα κράτος «αστακός» δεν το απαλλάσσει απ’ αυτόν τον κανόνα. Ειδικά αν πρόκειται για το αμερικανικό: το στρατοβιομηχανικό του σύμπλεγμα εδώ και δεκαετίες είναι (σαν χρηματοδότηση απ’ το δημόσιο ταμείο) ένα βαρέλι χωρίς πάτο, όπου η «ποιότητα» των όπλων είναι συνώνυμη του όσο πιο υψηλού κόστους γίνεται. Τί θα συνέβαινε, λοιπόν, ακόμα και στον αμερικανικό μιλιταρισμό, αν το δολάριο έχανε την «διεθνή αξία» του;

Από το 1971 και μετά, όταν το αμερικανικό δολάριο εγκατέλειψε την σταθερή πρόσδεσή του με το χρυσάφι (προκειμένου να «τυπωθούν» πληθωριστικά δολάρια για να χρηματοδοτηθεί ο πόλεμος στο βιετνάμ…) έπαψε να είναι η διεθνής «άγκυρα» του μέτρου των ανταλλακτικών αξιών. Το 1971 (ως το 1971) η σταθερή ισοτιμία του δολαρίου προς τον χρυσό (35 δολάρια η ουγγιά) εξασφάλισε την ηγεμονία του αμερικανικού νομίσματος κατ’ αρχήν στον «δυτικό» καπιταλισμό, αφού όλα τα υπόλοιπα δυτικά κράτη «έδεναν» τα εθνικά τους νομίσματα με το δολάριο· πράγμα που σήμαινε πως αντί να έχουν χρυσάφι στα υπόγεια των κεντρικών τραπεζών τους, σαν back up της «αξίας» των νομισμάτων τους, όφειλαν να έχουν δολάρια. Τι σήμαινε αυτό; Ότι δάνειζαν το αμερικανικό δημόσιο, και εκτός από “ρευστό” είχαν σαν back up τα αμερικανικά χρεώγραφα.

Μέσα σε δύο χρόνια το δολάριο υποτιμήθηκε σχεδόν κατά 50%: το 1973 η ισοτιμία με το χρυσάφι είχε πάει στα 64,9 δολάρια η ουγγιά. Το 1974 η υποτίμηση ήταν ακόμα πιο έντονη: 116,5 δολάρια η ουγγιά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το δολάριο θα γινόταν συν τω χρόνω «χαρτοπετσέτα», και θα έπαυε να είναι «αποθεματικό νόμισμα» για τις κεντρικές τράπεζες άλλων κρατών. Μ’ άλλα λόγια οι ηπα θα κινδύνευαν ακόμα και με χρεωκοπία.

Η λύση στο αμερικανικό πρόβλημα δόθηκε …καπιταλιστικά και ιμπεριαλιστικά. Το 1974 ο τότε αμερικάνος πρόεδρος Nixon έστειλε στο Ριάντ τον καινούργιο του υπ.οικ., τον William Simon, σε μια στρατηγική αποστολή. Η Ουάσιγκτον πρότεινε στους πετρελαιοπαραγωγούς σαουδάραβες ένα deal επωφελές και για τις δύο πλευρές. Οι ηπα θα αγόραζαν πετρέλαιο απ’ την σαουδική αραβία πληρώνοντας σε δολάρια και θα παρείχαν στο χουντοβασίλειο όπλα και στρατιωτική βοήθεια, και σε αντάλλαγμα οι σεΐχηδες θα αγόραζαν (με τα δολάρια που θα έβγαζαν απ’ το πετρέλαιο) τα αμερικανικά ομόλογα, δανείζοντας τις ηπα.

Τα «πετροδόλαρα» σαν έννοια και σαν πραγματικότητα γεννήθηκαν εκείνη την χρονιά. Το 1974. Δεν επρόκειτο, όμως, μια περιορισμένης σημασίας διακρατική συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ. Με δεδομένο ότι το σαουδαραβικό βασίλειο κυριαρχούσε τότε (σαν ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου) στον ο.πε.κ. (: οργανισμός πετρελαιοπαραγωγών κρατών), και με δεδομένο ότι ο ο.πε.κ. ως τις αρχές της δεκαετίας του ’80 παρήγαγε (και πουλούσε) το 50% του πετρελαίου παγκόσμια, η τιμολόγηση και οι αγοραπωλησίες του στρατηγικού εμπορεύματος «πετρέλαιο» σε δολάρια καθιερώθηκαν πολύ γρήγορα παγκόσμια. Τι σήμαινε αυτό; Επειδή όλα τα κράτη αγόραζαν πετρέλαιο, έπρεπε να έχουν μεγάλα αποθέματα σε δολάρια. Αυτό που είχε χάσει σαν «σταθερή αξία» το δολάριο το 1971 όταν εγκατέλειψε τον «κανόνα του χρυσού» (που είχε καθιερωθεί στο Bretton Woods το 1944), δηλαδή την δυνατότητα να είναι «νόμισμα παγκόσμιας χρήσης» (και, ως εκ τούτου, να κάνει τα αμερικανικά ομόλογα «στάνταρ επένδυση») το ξανακέρδισε τρία χρόνια μετά, όταν εξασφάλισε ότι ένα στρατηγικό εμπόρευμα που οι πάντες ήθελαν (το πετρέλαιο) τιμολογούνταν σε δολάρια.

Αντί για την σταθερή διασύνδεση μ’ ένα «μέσο αποθησαυρισμού» με ελάχιστη βιομηχανική αξία (τον χρυσό), ρευστή αλλά οργανική διασύνδεση με τον παγκόσμιο ενεργειακό / καπιταλιστικό κύκλο (μέσω πετρελαίου): μ’ αυτόν τον τρόπο το δολάριο εξασφάλισε σχεδόν άλλα 30 χρόνια παγκόσμιας ηγεμονίας στις ηπα. Με ποιον τρόπο; Εφόσον το να δανείζει κανείς τις ηπα θεωρούνταν «σημαντική και κερδοφόρα επένδυση» η Ουάσιγκτον μπορούσε να δανείζεται απ’ όλο τον πλανήτη κατά βούληση· χρηματοδοτώντας το στρατο-βιομηχανικό της σύμπλεγμα. Και, άρα, την στρατιωτική της υπερεπέκταση…

Να που τα κανόνια και οι βόμβες έχουν πίσω τους την καπιταλιστική πολιτική οικονομία!

Παλιά – και καινούργια 2

Σάββατο 18 Γενάρη. Πριν λίγες ημέρες, στις 9 του Γενάρη, όταν το ψόφιο κουνάβι καμάρωνε μετά τις ιρανικές πυραυλικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στο ιράκ ότι «σιγά, δεν έγινε τίποτα…», είπε κάτι που είναι μεν γνωστό, δεν σημειώθηκε όμως ούτε αξιολογήθηκε η «θέση» του μέσα σε ένα λίγο – πολύ πολεμικό ανακοινωθέν. Το ψόφιο κουνάβι θύμισε ότι «τώρα δεν έχουμε ανάγκη το πετρέλαιο της μέσης Ανατολής, αφού έχουμε γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο». Πράγματι: το 2019 οι ηπα «έβγαζαν» 15 μύρια βαρέλια την ημέρα, η σαουδική αραβία (δεύτερη) 12 μύρια, η ρωσία σχεδόν 11 μύρια, και ακολουθούσαν το ιράκ (με 4,5 μύρια) και το ιράν (με σχεδόν 4 μύρια). Ανάλογη ήταν η κατάσταση στην παραγωγή φυσικού αερίου: πρώτες οι ηπα, δεύτερη η ρωσία, τρίτο το ιράν, τέταρτο το κατάρ και πέμπτος ο καναδάς. (Βέβαια η αμερικανική παραγωγή είναι στο μεγαλύτερο μέρος της περιβαλλοντικά καταστροφική: fracking…)

Στην πράξη οι ηπα δεν είναι εντελώς αυτάρκεις σε υδρογονάνθρακες. Είναι αναγκασμένες να εισάγουν ορισμένες ποσότητες πετρελαίου, λόγω ποιοτικής κατωτερότητας κάποιων δικών της κοιτασμάτων (που απαιτούν πολύ ακριβότερα διυλιστήρια). Σε γενικές γραμμές ωστόσο, προς το παρόν, ο κομπασμός του ψόφιου κουναβιού έχει υλική βάση. Τι σημαίνει όμως πρακτικά; Όχι ένα αλλά τουλάχιστον δύο σοβαρά πράγματα.

Πρώτον, όντας σχεδόν αυτάρκεις σε υδρογονάνθρακες οι ηπα μπορούν να αντιμετωπίζουν την μέση Ανατολή και όχι μόνο (είτε συνολικά είτε ανά περιοχή και κράτος) σαν κάτι διαφορετικό απ’ ότι πριν 20 ή 30 χρόνια: σαν προμηθευτές των εχθρών τους (της κίνας ή/και της ε.ε.). Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι μπορούν να καταστρέφουν αυτά τα κράτη, και πάλι κατά βούληση, εφόσον έτσι πρόβλημα (ενεργειακό) θα έχουν οι αντίπαλοί τους και όχι οι ίδιες. Αυτό ισχύει για το ιράκ και το ιράν, θεωρητικά ισχύει και για την σαουδική αραβία, τα εμιράτα και το κατάρ (ως προς το φυσικό αέριο), όπως ισχύει για την λιβύη, την βενεζουέλα, και τα αφρικανικά κοιτάσματα. Η εναλλακτική (ή και το συμπλήρωμα) της καταστροφής υδρογονανθράκων που προορίζονται για τους αντιπάλους είναι ο έλεγχός τους απ’ τον αμερικανικό στρατό… Η πειρατεία δηλαδή.

Δεύτερον, η Ουάσιγκτον μπορεί να ελπίζει ότι θα συντηρήσει το μοντέλο του «πετροδόλαρου» (της διεθνούς τιμολόγησης των υδρογονανθράκων με δολάρια) κυρίως αν επιβάλλει τις πωλήσεις της δικής της παραγωγής· ή της παραγωγής πολύ στενών (και αυστηρά ελεγχόμενων) συμμάχων. Αυτό συμβαίνει ήδη, σαν πόλεμος, με τις τιμωρίες και τις «κυρώσεις» που επιβάλλει η Ουάσιγκτον στα ευρωπαϊκά κράτη για την αγορά ρωσικού φυσικού αερίου (το οποίο θα τιμολογείται σε ευρώ / ρούβλια)· αλλά και με την αμερικανική προτίμηση σε ανατολικομεσογειακά κοιτάσματα, αν αυτά είναι ισραηλινά, ελληνικά ή/και νοτιοκυπριακά (αν και όποτε βρεθούν).

Με δυο λόγια: γίνεται ήδη πόλεμος, που δεν είναι ο τυπικός εμπορικός (“πάρε από μένα, είμαι καλύτερος”) αλλά αφορά τους παγκόσμιους συσχετισμούς δύναμης γύρω απ’ την αμερικανική ιμπεριαλιστική παρακμή.

Παλιά – και καινούργια 3

Σάββατο 18 Γενάρη. Το γεγονός ότι το ψόφιο κουνάβι ανακάτεψε την «υδρογονανθρακική ανεξαρτησία» των ηπα με τον πόλεμο στη μέση Ανατολή μοιάζει με θριαμβολογία του αμερικανικού καπιταλισμού / ιμπεριαλισμού. Σα να είπε «σαν έχουμε όλους!». Δεν είναι όμως έτσι.

Το δημόσιο έλλειμμα του ψοφιοκουναβιστάν το 2019 ξεπέρασε το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια· και το αμερικανικό δημόσιο χρέος αυξάνεται διαρκώς (ας μην μιλήσουμε για το ιδιωτικό). Το αμερικανικό κράτος έχει όλο και μεγαλύτερη ανάγκη να δανείζεται από «ξένους»· για να είναι «βιώσιμο» το χρέος του πρέπει τα επιτόκια να είναι χαμηλά· για να είναι χαμηλά πρέπει να είναι πάντα πολλοί οι διατεθειμένοι να δανείσουν την Ουάσιγκτον· για να συμβαίνει αυτό θα πρέπει ένα τουλάχιστον στρατηγικό εμπόρευμα παγκόσμιας ζήτησης να «μονο-τιμολογείται» σε δολάρια. Τέτοιο εμπόρευμα αυτή τη στιγμή είναι το πετρέλαιο / φυσικό αέριο· ωστόσο σταδιακά και σταθερά χάνει κι αυτό την στρατηγική (ενεργειακή) κεντρικότητά του.

Η αντίστροφη κίνηση έχει αρχίσει, κι αυτό εκνευρίζει αφόρητα τα αφεντικά του αμερικανικού imperium. Κάποιοι συνδέουν την αμερικανική εισβολή στο ιράκ (το 2003) με την απόφαση του Hussein τρία χρόνια νωρίτερα (το 2000) να αλλάξει την τιμολόγηση των ιρακινών πετρελαίων από δολάρια σε ευρώ… Συνδέουν επίσης την καταστροφή της λιβύης με την απόφαση (λίγο νωρίτερα) του Καντάφι να δημιουργηθεί ένα κοινό αφρικανικό νόμισμα, με back up τον λιβυκό χρυσό, ώστε να τιμολογείται σ’ αυτό το νόμισμα το αφρικανικό πετρέλαιο…

Είτε αυτές οι συσχετίσεις είναι ακριβείς είτε όχι (μάλλον είναι…) η «αποδολαριοποίηση» και του διεθνούς εμπορίου υδρογονανθράκων έχει ξεκινήσει, με πρωταγωνιστές «μεγάλες δυνάμεις» του παγκόσμιου καπιταλισμού. Την Μόσχα, το Πεκίνο – και την ευρωζώνη. Η Τεχεράνη, το Καράκας, η Ντόχα, και κάποια αφρικανικά και ασιατικά κράτη είναι οι αμέσως επόμενοι «κρίκοι» σ’ αυτήν την αλυσίδα της νομισματικής (και όχι μόνο…) προσβολής της αμερικανικής (οικονομικής) ηγεμονίας. Όσο περισσότερο αυτά τα κράτη συγκροτούνται σε μπλοκ τόσο δυσκολότερο είναι για την Ουάσιγκτον να προκαλέσει εδώ ή εκεί την «δημιουργική καταστροφή» που την βολεύει: πρέπει να αναμετρηθεί «εφ όλης της ύλης» με τους «αναθεωρητές»…

Εάν η παγκόσμια ζήτηση υδρογονανθράκων (ειδικά απ’ τους πρώτης κατηγορίας καπιταλισμούς) μειώνεται ή/και διαφοροποιείται (είτε λόγω αύξησης της χρήσης πυρηνικής ενέργειας, είτε λόγω «πράσινης ενέργειας», είτε λόγω τεχνολογικών εξελίξεων όπως η πυρηνική «ψυχρή» σύντηξη)· εάν η αποδολαριοποίηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου προχωράει μέσα από διακρατικές συμφωνίες πληρωμών σε άλλα νομίσματα· και εάν η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να βρει άλλο «στρατηγικό εμπόρευμα» στου οποίου την τιμολόγηση να επιβάλλει (και πώς άραγε;) την αποκλειστικότητα του δολαρίου, τότε – εν έτει 2020 – ο πρόσφατος θριαμβολογικός τόνος του ψόφιου κουναβιού είναι, απλά, γελοίος.

Κι αυτό επειδή ήδη ο διεθνής κύκλος κυκλοφορίας του δολαρίου μικραίνει· ήδη λιγοστεύουν οι δανειστές του αμερικανικού κράτους ενόσω οι ανάγκες του σε δανεικά αυξάνονται διαρκώς· ήδη η αμερικανική κεντρική τράπεζα δανείζει κοντοπρόθεσμα το κράτος ελλείψει άλλων πιστωτών· ήδη εξελίσσεται ένας πληθωρισμός «δολαριακών τιμών» μέσα από διάφορες φούσκες, αρχίζοντας απ’ το αμερικανικό χρηματιστήριο.