Πέμπτη 31 Δεκέμβρη – Παρασκευή 1 Γενάρη. Χωρίς συστάσεις (όποιος ενδιαφέρεται ψάχνει και βρίσκει…) και χωρίς αξιολόγηση, έξι rock στιγμές απ’ τα μακρινά (και αλλόκοτα από κοινωνική άποψη, με τα αυριανά δεδομένα) 1975 και 1976.
Pavlov’s Dog: Valkerie
Premiata Forneria Marconi: Harlequin
David Bowie (+ Lenon): Fame
Roxy Music: Love is a drug (συναυλία του 1982)
Bruce Springsteen: Born to run
Kαι οι Sex Pistols: Anarchy in the UK
Πέμπτη 31 Δεκέμβρη – Παρασκευή 1 Γενάρη. Συνθετική βιολογία (SynBio) είναι μια πολυεπιστημονική περιοχή έρευνας που επιδιώκει να δημιουργήσει νέα βιολογικά εξαρτήματα, συσκευές και συστήματα ή να επανασχεδιάσει συστήματα που ήδη υπάρχουν στη φύση.
Είναι ένας επιστημονικός κλάδος στον οποίο εμπλέκεται μια μεγάλη γκάμα μεθοδολογιών από διάφορα πεδία, όπως η βιοτεχνολογία, η γενετική μηχανική, η μοριακή βιολογία, η μοριακή μηχανική, η βιολογία συστημάτων, η επιστήμη μεμβρανών, η βιοφυσική, η χημική και βιολογική μηχανική, η ηλεκτρική και υπολογιστική μηχανική, η μηχανική ελέγχων και η εξελικτική βιολογία.
Χάρη στις όλο και πιο ισχυρές δυνατότητες της γενετικής μηχανικής και την πτώση του κόστους (τεχνητής) σύνθεσης DNA, το πεδίο της συνθετικής βιολογίας μεγαλώνει ραγδαία. Το 2016 περισσότερες από 350 επιχειρήσεις σε 40 χώρες είχαν εμπλακεί ενεργά σε εφαρμογές της συνθετικής βιολογίας· όλες μαζί έχουν καθαρή αξία 3,9 δισεκατομυρίων δολαρίων στην παγκόσμα αγορά. [σ.σ.: στοιχεία του 2016…]
Επειδή βάζουμε στοίχημα ότι ούτε μισός απ’ τους διάφορους καραγκιόζηδες που συνεχίζουν να την «βγάζουν» ελεεινολογώντας απ’ τα αποχωρητήρια του μυαλού τους δεν πρόκειται να διαβάσει αυτές τις γραμμές, μπορούμε (τελειώνοντας τυπικά η χρονιά) να πούμε μερικά πράγματα ακόμα μεταξύ μας. Δεν είναι μυστικά – το αντίθετο. Απλά ένα καλό ποσοστό του κόσμου (και των κατά την γνώμη τους «πολιτικοποιημένων») έχει ξεπέσει τόσο πολύ ώστε…
Το πιο πάνω απόσπασμα περί συνθετικής βιολογίας είναι απ’ την wikipedia… Μελλοντικά θα εξηγήσουμε περισσότερα από καλύτερες πηγές (μιας και έχει υπάρξει στο παρελθόν κάποιου είδους «ανταγωνιστική κίνηση» για τον περιορισμό των ερευνών και των εφαρμογών της), αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα το κάνουμε απ’ την ασταμάτητη μηχανή.
Πρόκειται, σε κάθε περίπτωση, για έναν απ’ τους τεχνολογικούς / επιχειρηματικούς κλάδους αιχμής. Και, φυσικά, όταν το 2016 υπήρχαν πάνω από 350 επιχειρήσεις σε 40 κράτη (σήμερα είναι πολύ περισσότερες…) δεν είναι αυθαίρετο να μιλήσουμε για καπιταλισμό. (Όσοι επιμένουν ότι μπορούν να χωρίσουν τον καπιταλισμό απ’ τα επιτεύγματά του, ας πάρουν μολύβι και χαρτί κι ας αρχίσουν τις «αφαιρέσεις»….)
Γιατί επιλέξαμε να κλείσουμε αυτήν την τρομακτική χρονιά με την υπενθύμιση της συνθετικής βιολογίας; Επειδή δική της αρμοδιότητα (από τεχνοεπιστημονική άποψη) είναι η γενετική μηχανική των κατασκευασμάτων που πλασσάρονται σαν «εμβόλια» τόσο από τις επιχειρήσεις moderna και pfizer/biontech, όσο και απ’ την astrazeneca.
Η πιο πάνω παράθεση των “επιστημονικών κλάδων” που συγκροτούν την συνθετική βιολογία θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένας πίνακας της (κοινωνικής και πολιτικής) άγνοιας. Είναι καταστροφική: η φετεινή τρομοεκστρατεία το αποδεικνύει, για όσους και όσες θέλουν να καταλάβουν. Θα συνεχιστεί και θα βαθύνει αυτή η άγνοια τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες; Σε κάθε πόντο μεγαλύτερης άγνοιας θα αντιστοιχεί ένα μέτρο κι εκατό βίαιης εξουσίας… Πώς θα γίνει κοινή συνείδηση αυτό; Δεν έχουμε μεν έτοιμες απαντήσεις· έχουμε όμως επιβεβαιωμένα κακές προθέσεις!
Όσο υπάρχει η ασταμάτητη μηχανή θα κάνει και αντι-πληροφόρηση και εργατική κριτική· κι ας είναι όσο μεγάλη θέλει η ουρά των κολάκων της εξουσίας που ξερνάνε ακόμα και στον ύπνο τους.
Τόσο το χειρότερο για δαύτους!
Πέμπτη 31 Δεκέμβρη – Παρασκευή 1 Γενάρη. Άλλη μια φορά, συνοπτικά και καθαρά, η εξήγηση του τί είναι τα κατασκευάσματα της γενετικής μηχανικής που εμφανίζονται τώρα σαν η “σωτηρία”· γιατί είναι εξαιρετικά επικίνδυνα· γιατί δεν έχουν καμμία σχέση με εμβόλια· και γιατί είναι τραγικά λαθεμένο να τα αντιμετωπίζει κανείς σαν την πενικιλίνη ή το μουρονόλαδο.
Στην αργκώ τους οι γενετιστές δεν χρησιμοποιούν για τα mRNA την λέξη «εμβόλια», αλλά την λέξη «πλατφόρμες». Είναι ακριβής. Τι σημαίνει αυτό; Φανταστείτε κάτι σαν πλατώ, σαν σασί, όχι βέβαια με την μορφή ενός μεταλλικού επιπέδου, αλλά ενός ή περισσότερων τεχνικά κατασκευασμένων μορίων. Αυτά τα τεχνητά μόρια, τα νανοσωματίδια, είναι οι «πλατφόρμες», το «σασί». Στην περίπτωση που συζητάμε πρόκειται για μόρια 4 ή 5 χημικών ουσιών, που είναι οι «φορείς» (την κουβαλάνε για να το πούμε απλά) μιας μικρής, τεχνητά κατασκευασμένης αλληλουχίας RNA – περισσότερα στη συνέχεια. Η αποστολή αυτών των προσεκτικά επιλεγμένων τεχνητών μορίων δεν είναι απλά να είναι «κουβαλητές». Πρέπει, καθώς προχωρούν προς τα ανθρώπινα κύτταρα, πρώτον: να ξεγελάσουν το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα έτσι ώστε να μην καταλάβει ότι πρόκειται για «ξένο σώμα» αντιμετωπίζοντάς το ανάλογα, και δεύτερον: να διαπεράσουν την μεμβράνη του κυττάρου ώστε να επιτεθούν (μαζί με το φορτίο τους) στο ριβόσωμα κάθε κυττάρου. Εξαιτίας της σύνθεσής τους αυτά τα χημικά μόρια α) μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα (γι’ αυτό και τόσο οι έγκυες γυναίκες όσο και εκείνες που σκοπεύουν να κάνουν παιδί τα επόμενα δύο χρόνια εξαιρούνται απ’ τους τωρινούς «σωτήριους εμβολιασμούς») και β) μπορούν να προκαλέσουν διάφορες αλλεργικές αντιδράσεις (οι παρενέργειες που ήδη εμφανίζονται σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάλογα με τον οργανισμό του καθενός). (Το περί κινδύνου για τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία δεν έχει καμμία σχέση με τις τερατολογίες διάφορων αρχιτράγων – θεωρείται επιστημονικό δεδομένο· και ανησυχητικό από διάφορες απόψεις).
Όταν αυτό το κατασκευάσμα, δηλαδή το σασί των τεχνητών χημικών μορίων + το RNA φορτίο τους καταφέρουν να φτάσουν στο ριβόσωμα ενός κυττάρου, τότε (με τρόπο που ακόμα δεν μπορούμε να περιγράψουμε) το αναγκάζουν να «υιοθετήσει» το ξένο RNA και να αρχίσει να «δουλεύει» με τις προδιαγραφές αυτού του τελευταίου αντί με τις δικές του. Φυσιολογικά το RNA των κυττάρων παίρνει «οδηγίες» απ’ το DNA τους, και παράγει τις πρωτεΐνες που χρειάζεται ο κάθε οργανισμός. Όταν, όμως, γίνει η πειρατεία των γενετιστών, με το φερτό RNA, τότε το ριβόσωμα αρχίζει να παράγει άλλες, ξένες, εχθρικές πρωτεΐνες. Το τονίζουμε επειδή το ποιές θα είναι αυτές εξαρτιέται (σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των γενετιστών) απ’ το ποιά θα είναι η αλληλουχία του RNA που θα χρησιμοποιηθεί για το χακάρισμα… Δεν είναι απαραίτητο πως η «καινούργια» πρωτεΐνη θα είναι εκείνη ενός ιού – μπορεί να είναι, μπορεί όμως και να έχει άλλη χρήση… Θα επανέλθουμε.
Στην τωρινή φάση πάντως, που είναι η ιστορική φάση βίαιης μαζικής νομιμοποίησης αυτής της διαδικασίας ως “σωτηρίας”, υποτίθεται (αυτό ισχυρίζονται οι γενετιστές) ότι θα παραχθεί απ’ τα ανθρώπινα κύτταρα η πρωτεΐνη / ταυτότητα του sars-cov-2. Και, στη συνέχεια (λένε οι γενετιστές) το ανοσοποιητικό του οργανισμού, διαπιστώνοντας ότι υπάρχει «εχθρική πρωτεΐνη» εδώ ή εκεί, θα κινητοποιηθεί εναντίον της… δημιουργώντας (έτσι λένε οι γενετιστές) το απαραίτητο «αμυντικό υλικό» κατά του τσαχπίνη.
Αρκεί να έχει τελειώσει κάποιος το λύκειο για να καταλάβει πως όλη αυτή η διαδικασία ΔΕΝ έχει καμμία σχέση με εκείνο που έχει ονομαστεί ιστορικά «εμβόλιο»! Τηρουμένων των αναλογιών: το μουλάρι κινείται μόνο του αλλά χρειάζεται και «οδηγό»· το αμάξι επίσης κινείται με κάποιον τρόπο, με οδηγό· αλλά είναι ηλίθιο να ονομάζει κανείς το μουλάρι «αυτοκίνητο» ή το αυτοκίνητο «μουλάρι»!! Ε, δεν είναι ηλιθιότητα αλλά έγκλημα το να γίνεται αποδεκτό ότι οι πλατφόρμες γενετικής μετάλλαξης είναι «εμβόλια»…. επειδή σ’ αυτή τη φάση χρησιμοποιούν συρίγγες!
(φωτογραφία: … Ποιό προϊόν mRNA θα φτάσει πρώτο στην αγορά; Ιδού η απορία… Προσέξτε και την ημερομηνία της: 7 Φλεβάρη 2019…)
Πέμπτη 31 Δεκέμβρη – Παρασκευή 1 Γενάρη. Τα της προηγούμενης αναφοράς μπορείτε (και πρέπει) να τα ελέγξετε για την ακρίβειά τους. Αν και διαφημίζεται (με μισόλογα και ομιχλώδης διατυπώσεις) ότι το πλεονέκτημα των mRNA πλατφορμών είναι η «ταχύτητα» με την οποία κατασκευάζονται, οι υποτελείς πρέπει να μείνουν στο σκοτάδι για το τι ακριβώς είναι αυτή η «ταχύτητα». Και τι σημαίνει.
Απ’ την στιγμή που το «σασί», το «πλατώ», τα χημικά μόρια / κουβαλητές, θα αποδειχθούν αποτελεσματικά (θα μπορούσε να αλλάξει η σύνθεσή τους αν χρειαστεί) το τεχνοεπιστημονικό και το επιχειρηματικό ενδιαφέρον βρίσκεται στο φορτίο. Στο όποιο τμήμα του όποιου RNA θα χρησιμοποιηθεί για το χακάρισμα των όποιων κυττάρων. Οι γενετιστές λένε (και το δεχόμαστε) ότι αυτό το φορτίο μπορεί να αλλάξει πολύ εύκολα και γρήγορα. Πράγματι, αυτές οι μικρές αλληλουχίες σχεδιάζονται από υπολογιστές και φτιάχνονται αρκετά εύκολα χάρη στις «προόδους» της συνθετικής βιολογίας. Συνεπώς, πάνω στην ίδια πλατφόρμα, στο ίδιο «σασί», μπορεί να τοποθετηθεί οποιοδήποτε τμήμα RNA. Κι αυτό είναι η «ταχύτητα»: η ευκολία αλλαγής της «ταυτότητας» του γενετικού πειρατή που θα χρησιμοποιηθεί, με τον ανάλογο κάθε φορά στόχο.
Είναι τόσο επαναστατική (κυριολεκτικά, από καπιταλιστική άποψη) αυτή η «νέα τεχνολογία» που θα ήταν το λιγότερο αφελές το να νομίζει κανείς ότι οι γενετιστές και τα αφεντικά τους (θα) έχουν στα χέρια τους με τέτοια δυνατότητα χακαρίσματος (δηλαδή μετάλλαξης) των ανθρώπινων κυττάρων, και θα περιμένουν την εμφάνιση κάποιου ιού, για να την χρησιμοποιήσουν για … φάρμακο…
Ας μην πέσει κανείς στην ηθικολογία περί επιστήμης ή επιχειρηματιών!!! Μέχρι πριν από 3 ή 2 δεκαετίες η απελευθέρωση γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών στο φυσικό περιβάλλον ήταν σοβαρή αιτία αντίθεσης, κινητοποίησης και δράσης ικανού αριθμού πρωτοκοσμικών, και όχι μόνο. Που αντιλαμβάνονταν (χωρίς να είναι εξειδικευμένοι βιολόγοι ή γενετιστές!) πόσο επικίνδυνη είναι η παρουσία μεταλλαγμένων οργανισμών σ’ ένα σύνθετο και εξ’ ορισμού άγνωστο πλέγμα αμοιβαίων σχέσεων και ισορροπιών όπως είναι το φυσικό περιβάλλον στο σύνολό του. Δεν ήταν οι εξειδικευμένες γνώσεις που κινητοποιούσαν τότε όλους αυτούς, στις διαδηλώσεις (και όχι μόνο) κατά των μεταλλαγμένων… Ήταν η πολιτική τους ωριμότητα!
Σήμερα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Η γενικευμένη πολιτική ανωριμότητα (και όχι η άγνοια για το τι είναι οι πλατφόρμες γενετικής μηχανικής – είναι εύκολο να το μάθει ο καθένας αν ψάξει ιντερνετικά και ξέρει κάποια αγγλικά της προκοπής) επιτρέπει, νομιμοποιεί εκείνο που πριν 20 ή 25 χρόνια θα χαρακτηριζόταν δίκαια ο εφιάλτης όλων των εφιαλτών! Όχι απλά την απελευθέρωση γενετικά μεταλλαγμένων οργανισμών (φυτών, ζώων, ιών, βακτηρίων) στο φυσικό περιβάλλον, αλλά την μετάλλαξη ανθρώπινων κυττάρων μέσα στον πάντα σύνθετο και πάντα άγνωστο ανθρώπινο οργανισμό! Αφού οι μεταλλάξεις γίνονται αποδεκτές μέσα στο είδος μας ποιος θα σταματήσει τους γενετιστές που θα τις γενικεύσουν στα υπόλοιπα “εμπορικά αξιοποιήσιμα” είδη; Ή, για να το πούμε διαφορετικά: ποια νομίζετε ότι θα είναι η “σωτηρία” απ’ την παγκοσμια “κρίση τροφίμων” που έχει ήδη αναγγελθεί;
Συνεπώς, το ότι τα αφεντικά του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος έχουν στα χέρια τους ένα βιολογικό / γενετικό υπερόπλο, του οποίου τη νομιμοποίηση επιβάλλουν χάρη στην τρομοεκστρατεία μηνών, έχει ελάχιστη σχέση με την «ηθική» τους, και απεριόριστη σχέση με την πολιτική / πολεμική υπεροπλία τους! Θα το χρησιμοποιήσουν όπως θέλουν, αφού θα έχουν νομιμοποιήσει την χρήση του! Τι άλλο, δηλαδή;
Αφήνοντας προς στιγμή την δήθεν «θεραπευτική» χρήση, για τις υπόλοιπες μιλούσαν ήδη οι γενετιστές πριν, αρκετά πριν τον covid! Ακόμα περισσότερο προσανατολισμένη είναι η αμερικανική DARPA (υποθέτουμε και άλλες παρόμοιες). Η σκοπιμότητα, ο στόχος της μετατροπής των ανθρώπινων σωμάτων σε «βιολογικά εργοστάσια» δεν διαφημίζεται μεν, αλλά δεν είναι τόσο κρυφή ώστε να μην μπορεί να εντοπιστεί. Δουλειά χρειάζεται· όχι ξύσιμο…
Έτσι ώστε (αυτό κάνουμε εδώ και πολλά χρόνια), μαζί με την εκμετάλλευση της μυικής δύναμης, μαζί με την εκμετάλλευση της διανοητικής δύναμης, να καταλαβαίνει όποιος το αντέχει ότι ο καπιταλισμός περνάει πια στη φάση της εκμετάλλευσης και της βιολογικής δύναμης του είδους μας· αφού πρώτα έχει προχωρήσει αρκετά στην εκμετάλλευση άλλων έμβιων ειδών με τον ίδιο, high tech τρόπο. Αν τα ανθρώπινα κύτταρα που χακεύονται δεν είναι σωματικά αλλά νευρικά (για παράδειγμα), τότε η «επιλεγμένη» παραγωγή απ’ αυτά συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών ΔΕΝ θα είναι, απλά, το ανθρώπινο ανάλογο του γενετικά τροποποιημένου είδους αγελάδας που παράγει περισσότερο γάλα… Θα είναι κάτι πολύ πολύ χειρότερο…
Όποιος νομίζει ότι αυτό το παράδειγμα (και άλλα, και άλλα…) είναι «επιστημονική φαντασία» ή «συνωμοσιολογία» εκ μέρους μας είναι ανεπανόρθωτα κόπανος!! Αυτά είναι έρευνες! Που περιμένουν τη νομιμοποίηση των εφαρμογών τους! Έρευνες που γίνονται στο «πλαίσιο» της συνθετικής βιολογίας εδώ και χρόνια! (Έχουμε γράψει ήδη στο Sarajevo.pdf για τα «ανθρώπινα χυτήρια» που προωθούν οι ερευνητές της DARPA – μ’ αυτήν ακριβώς την ορολογία…)
Να γιατί, λοιπόν, ενώ είναι γελοίο να βαφτίζει κανείς ένα αυτοκίνητο «κάρο» ή «μουλάρι», είναι εγκληματικό να ονομάζει «εμβόλια» τις πλατφόρμες γενετικής τροποποίησης / μετάλλαξης! Οπωσδήποτε είναι αρκετοί που έχουν δόλο και συγκεκριμένα συμφέροντα από μια τέτοια «παρανόηση»…
Οι υπόλοιποι; Παίζουν την φιλαυτία και τα Εγώ τους σε ταμπλώ με σημαδεμένα χαρτιά… Ή νομίζουν ότι η άγνοια σώζει…
Πέμπτη 31 Δεκέμβρη – Παρασκευή 1 Γενάρη. Η “λογική” που υπάρχει πίσω απ’ την προώθηση των πλατφορμών (και των συγκεκριμένων γενετικών μεταλλάξεων τώρα) ως “θεραπευτικών” μεθόδων είναι …. ασφαλίτικη!! Μην σας σοκάρει καθόλου! Είναι η λογική της (λεγόμενης) διείδυσης: ασφαλίτες καταφέρνουν να εισχωρήσουν σε μια πολιτική (ή ποινική) ομάδα, συμπεριφέρονται σαν κανονικά, πιστά μέλη, ακόμα και σαν “καθοδηγητές”, και αυτό που εκρέουν είναι πληροφορίες έτσι ώστε το “ανοσοποιητικό σύστημα” του κράτους να κάνει αποτελεσματικά κτυπήματα…
Agent provocateur / πράκτορας προβοκάτορας λέγεται αυτή η δουλειά… Και πουλιέται σαν «θεραπεία απέναντι στο έγκλημα»… Μπορεί να «δουλέψει» αυτή η προσέγγιση σαν πραγματική θεραπεία; Είναι πράγματι δυνατόν να κοροϊδέψουν οι γενετιστές το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο – παρεπιπτόντως – αγνοούν δομικά;; Η απάντησή μας είναι όχι!! Δεν είναι η απάντηση του «ειδικού» – είναι η απάντηση της στοιχειώδους έμβιας λειτουργικότητας. Κανονικά, με τα κριτήρια της πολιτικής ωριμότητας άλλων εποχών, όχι μόνο οι εφαρμογές αλλά και οι σχετικές έρευνες θα έπρεπε να απαγορεύονται!
Η καταγωγή αυτών των μεθοδεύσεων αξίζει να θεωρηθεί ασφαλίτικη, αλλά πρακτικά είναι … «κομπιουτερίστικη»! Οι γενετιστές έχουν πεισθεί ότι κάθε οργανισμός μοιάζει με ένα σύνθετο πρόγραμμα υπολογιστή. Στο οποίο μπορεί κανείς πράγματι να αλλάξει μερικά στοιχεία χωρίς να διακινδυνεύει ότι θα καταρρεύσουν όλα. Όμως ούτε οι φυσικοί ιοί είναι ιοί υπολογιστών, ούτε οι οργανισμοί (σίγουρα των ανώτερων θηλαστικών) είναι υπολογιστικά προγράμματα!
Ωστόσο ο καπιταλισμός είναι καπιταλισμός! Αν έλεγε κάποιος το 1880 ή το 1930 ότι οι καπνοί απ’ τα φουγάρα των εργοστασίων θα μολύνουν την ατμόσφαιρα προκαλώντας αλυσιδωτά προβλήματα θα τον έλεγαν τρελό… Το ότι εκ των υστέρων τα ίδια τα αφεντικά του παριστάνουν ότι αναγνωρίζουν αυτό το «πρόβλημα» οφείλεται μόνο στο ότι είναι έτοιμα να δημιουργήσουν άλλα…
Τι κάνουμε; Το λιγότερο που απαιτεί η συγκυρία είναι η απονομιμοποιήσουμε όλο αυτό το τερατώδες ψέμα που πουλάει σαν «αναγκαία» την καπιταλιστική μετάβαση σε πιο ολοκληρωτικές, πιο κυτταρικές και πιο καθολικές μορφές εκμετάλλευσης.
Οι δυνατότητες των ανθρώπινων (και των εργατικών) αρνήσεων είναι πολύ μεγάλες – όταν είναι συνειδητές και ιστορικά επίκαιρες…
Τετάρτη 30 Δεκέμβρη. Wipers…
Τετάρτη 30 Δεκέμβρη. Ποιά είναι, λοιπόν, τα πλεονεκτήματα του κινέζικου κράτους / κεφάλαιου, τέτοια που του επέτρεψαν μια (κρίνοντας με βάση όλη την διάρκεια του 2020) ψύχραιμη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του τσαχπίνη; Είναι – υποστηρίζουμε – το αντίθετο των μειονεκτημάτων των δυτικών / πρωτοκοσμικών κρατών / κεφαλαίων και των «επιρροών» τους σε κάποια σημεία του πλανήτη, που προκάλεσαν την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία. Με δυο λόγια: το είδος και ο βαθμός ελέγχου του κοινωνικού εργοστάσιου· εκεί ή/και εδώ.
Ο όρος «κοινωνικό εργοστάσιο» ξενίζει όσους / όσες δεν ξέρουν την ιστορία της ιταλικής εργατικής αυτονομίας. Θα παραπέμπαμε στο κρίσιμο και χρήσιμο Από τον εργάτη μάζα στον κοινωνικό εργάτη του (κινηματικού ακόμα τότε) Αντόνιο Νέγκρι, γραμμένο στις αρχές του 1979 (εκδ. «κομμούνα») αν υπήρχε περίπτωση να βρεθεί και να διαβαστεί· δεν ξέρουμε τι είναι πιο απίθανο απ’ αυτά τα δύο σήμερα πια. Οπότε, για χάρη των εξηγήσεών μας, πρέπει να κάνουμε την πιο συνοπτική εξήγηση που θα ήταν δυνατόν. Και για να το πετύχουμε αυτό παίρνουμε βοήθειες απ’ την επίσης δυσεύρετη μπροσούρα Κύκλοι και αλληλουχίες αγώνων στον υπερτεχνολογικό καπιταλισμό, του Nick Witheford (εκδ. «αντισχολείο», 2003).
Σύμφωνα με το ιστορικό μαρξιανό μοντέλο η παραγωγή και η κυκλοφορία συνιστούν τους βασικούς ορίζοντες της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης / αξιοποίησης. Αλλά το 1972 δύο φεμινίστριες θεωρητικές της αυτονομίας, η ιταλίδα Mariaroza Dalla Kosta και η αμερικάνα Selma James, έκαναν μια κρίσιμη αναθεώρηση (αυτού του ιστορικού μοντέλου) όταν απέδειξαν την κρισιμότητα που είχε και έχει για την «καπιταλιστική ομαλότητα» ένας παραγνωρισμένος ως τότε απ’ την ριζοσπαστική κριτική τομέας / ορίζοντας, η αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Επρόκειτο για ένα είδος θεωρητικής / πολιτικής «επανάστασης», αφού οι δύο φεμινίστριες εισήγαγαν τα παραγνωρισμένα απ’ την παραδοσιακή ανάλυση «οικιακά» στο πεδίο μιας διευρυμένης πια ανάλυσης του ταξικού ανταγωνισμού.
Η ανάλυσή τους «έλυσε τα μάγια» πολύ μακρύτερα: εκτός απ’ τον στρατηγικής σημασίας ρόλο των γυναικών / συζύγων / μητέρων στη «συντήρηση και προετοιμασία των εργατών έτσι ώστε να είναι σε θέση να δουλεύουν», και πέρα απ’ την απόδειξη ότι η καπιταλιστική διαδικασία μπορεί να ελέγχει και να καθορίζει ακόμα και μη εμπορευματικές διαδικασίες (κάτι που έμελλε να επιβεβαιωθεί πανηγυρικά απ’ την δεκαετία του ’90 και μετά…) η Dalla Kosta και η James υπέδειξαν την σημασία της κοινωνικής αναπαραγωγής στο σύνολό της (άρα των κοινωνικών σχέσεων και του ελέγχου τους συνολικά) για τις ισορροπίες της καπιταλιστικής συσσώρευσης. Με δυο λόγια, η πολιτική συνέπεια εκείνου του «ανοίγματος» που έκαναν στη θεωρία και στην πράξη, αφορούσε την αυτονομία της κοινωνικής αναπαραγωγής (: των κοινωνικών σχέσεων) ενάντια στην προσπάθεια των αφεντικών να την μετατρέψουν σε αναπαραγωγή των καπιταλιστικών κανονικοτήτων και προσταγών!!! Η πολιτική ιδέα του «κοινωνικού εργοστάσιου» προέκυψε ακριβώς έτσι: δεν είναι μόνο οι στενά εννοημένοι χώροι και χρόνοι της μισθωτής εργασίας ή και της κυκλοφορίας που αποτελούν πεδίο εκμετάλλευσης αλλά και το σύνολο των κοινωνικών σχέσεων, των περιεχομένων τους, των τρόπων οργάνωσής τους…
Εκτός από καινοτόμα εκείνη η θέση αποδείχθηκε και (πολιτικά) «προφητική». Ήδη απ’ τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και με διαρκώς επιταχυνόμενο ρυθμό απ’ την δεκαετία του ’80 και μετά, τομείς όπως η διασκέδαση, η κουλτούρα, η επικοινωνία, η φιλία (αλλά και η εκπαίδευση και η υγεία), όλα υπο-τομείς της κοινωνικής αναπαραγωγής, άρχισαν να εμπορευματοποιούνται / διαμεσολαβούνται με δυναμικό τρόπο. Και με έντονες τεχνολογικές μεθόδους. Για την παραδοσιακή ανάλυση μαρξιστικού τύπου αυτές οι εξελίξεις ξεπερνούσαν τα «όρια» – και πρακτικά αγνοήθηκαν. Αλλά για την ανάλυση της αυτονομίας το γεγονός, για παράδειγμα, ότι η κατανάλωση έφτασε να καθορίζει και να υπερκαθορίζει τις συμπεριφορές (και τις απόψεις) στους χώρους εργασίας ήταν εξηγήσιμο· σαν η ενιαία και πολύμορφη πραγματική υπαγωγή των κοινωνιών στο κεφάλαιο.
Σε κάθε περίπτωση: ο έλεγχος (η προσπάθεια ελέγχου) του «κοινωνικού εργοστάσιου» μέσω της κατανάλωσης, της διαφήμισης, των media είναι σήμερα κοινοτοπία· εκτός, ωστόσο, των mainstream αναλύσεων. Γι’ αυτό και είναι αδύνατο να γίνει κατανοητή η στρατηγική σημασία που έχει η αναβάθμιση (τεχνο-πολιτική) αυτού του ελέγχου στο πέρασμα απ’ την 3η στην 4η βιομηχανική επανάσταση.
Κι ωστόσο αυτή η αναβάθμιση ήταν που έκανε εφικτό για τα κινέζικα αφεντικά να κάνουν το «αναπτυξιακό άλμα» απ’ τα τέλη της δεκαετίας του ’00 στα τέλη της δεκαετίας του ’10, σε ελάχιστο ιστορικό χρόνο, χωρίς προηγούμενο για τα ιστορικά δεδομένα της καπιταλιστικής δύσης! Είναι ένα άλμα που έχει τρομάξει, όχι άδικα, τα δυτικά αφεντικά: ένα μονοκομματικό κράτος, δρώντας σαν ο κεντρικός διαχειριστής, κατάφερε να σχεδιάσει και να εφαρμόσει αποτελεσματικά την μετάβαση 1,4 δισεκατομυρίων ψυχών (το 1/5 του παγκόσμιου πληθυσμού…) από μια κατάσταση «καπιταλισμού 2ης βιομηχανικής επανάστασης» (τον οποίο η δύση είχε ξεπεράσει προ πολλού) στην αιχμή της 4ης, πιθανότατα και της 4ης plus!!! Μέσα σε λιγότερο από 10 χρόνια, χωρίς σοβαρές κοινωνικές εντάσεις, που είναι ο κανόνας σε τέτοιες μεταβατικές περιόδους. Πώς έγινε κατορθωτό αυτό; Χάρη στον αποτελεσματικό έλεγχο των κοινωνικών σχέσεων, συμπεριφορών, δυνατοτήτων…
Είναι αλήθεια ότι το κινέζικο κράτος / κεφάλαιο χρησιμοποίησε και εξαιρετικά αναβαθμισμένα τεχνολογικά μέσα όχι μόνο για να κρατήσει τον έλεγχο των κοινωνικών σχέσεων 1,4 δις ανθρώπων, αλλά για να τις κάνει εξαιρετικά παραγωγικές· με καπιταλιστικά κριτήρια! Η εκρηκτική τεχνο-επιστημονική ανάπτυξη (στηριγμένη σε πολλές εκατοντάδες πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα που δουλεύουν συντονισμένα) πήγε πακέτο με την σημαντική άνοδο του βιοτικού επιπέδου 900 εκατομυρίων κινέζων αγροτών και εργατών. Το τρομακτικό για την δύση, που θεωρούσε ότι ο κινέζικος καπιταλισμός θα μείνει για πολύ καιρό παραγωγός των φτηνών και μέτριας ποιότητας «ειδών πρώτης ανάγκης» που χρειάζονται οι εργατικές τάξεις στη δύση έτσι ώστε να παραμένουν χαμηλοί οι μισθοί του μεγαλύτερου μέρους της, είναι αυτή η εντυπωσιακή αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στην κίνα, «χειρωνακτικής» και «διανοητικής».
Δεν είναι, ωστόσο, μόνο τα τεχνολογικά μέσα (παρακολούθηση παντού στους δημόσιους χώρους, άρα, εν τέλει, σύνθετοι αλγόριθμοι και cloud· το σύστημα «social credit»…). Είναι και τα πολιτικά: ελευθερία στην κατανάλωση μεν αλλά ταυτόχρονα πολιτικός συγκεντρωτισμός / περιορισμός, που επιτρέπει στα διαδοχικά «πενταετή πλάνα» να ελέγχονται και να προχωρούν σύμφωνα με τον γενικό σχεδιασμό. Είναι και τα ιδεολογικά / ιστορικά: ο μαοϊσμός, πριν η μακριά αυτοκρατορική ιστορία της κίνας, ενδιάμεσα ο «χαμένος αιώνας», ακόμα και ο Κομφούκιος… Ένας συνδυασμός αλληλοτροφοδοτούμενων στοιχείων και όχι ένα ή δύο μόνα τους, έχουν πετύχει αυτό που αν είχε συμβεί στην καπιταλιστική δύση θα ονομαζόταν «θαύμα»…
Αυτό το “θαύμα” λοιπόν, απέναντι σε μια υγιεινιστική απειλή για την οποία πολύ γρήγορα κατάλαβε το πραγματικό της μέγεθος, ένα μόνο χρειαζόταν: να την αντιμετωπίσει στα μέτρα της. Και αυτό έκανε.
Τα υπόλοιπα τα είχε…
Τετάρτη 30 Δεκέμβρη. Τα δυτικά αφεντικά, επιλεκτικά κατά τα συμφέροντά τους αλλά, ίσως περισσότερο απ’ όλα, επιλεκτικά κατά τον τρόπο που καταλαβαίνουν (συνήθως ΔΕΝ καταλαβαίνουν) διαφορετικούς πολιτισμούς, θεωρούν ότι απ’ το «κινέζικο παράδειγμα» μπορούν και πρέπει να αντιγράψουν δύο στοιχεία: τις μεθόδους ελέγχου του κοινωνικού εργοστάσιου και τους (σημαντικούς) περιορισμούς στις δυτικές πολιτικές ελευθερίες (έστω κι αν αυτές είναι συχνά εικονικές). Η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία οργανώθηκε πάνω σ’ αυτές τις δύο ράγες· και ήταν αναγκαία στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία. Ακόμα κι αν δεν υπήρχε ο τσαχπίνης θα έπρεπε να εφευρεθεί μια παρόμοια αιτία μεγα-φόβου!
Από αυστηρά θεωρητική άποψη δεν είναι παράλογο που τα δυτικά αφεντικά θέλουν έναν «παραγωγικό» έλεγχο του κοινωνικού εργοστάσιου· και έχουν βρει στο «κινέζικο παράδειγμα» το μοντέλο και ταυτόχρονα την απειλή. Στο τωρινό (και στο αναγγελόμενο) «επίπεδο τεχνολογικών δυνατοτήτων» ακόμα και το να ανοίγει κανείς τα ρολά του παραθύρου του ή τα φώτα του σπιτιού του μπορεί να παράξει κέρδη (και data…) για την εταιρεία που θα του πουλήσει τις εφαρμογές για να το κάνει remote και άκοπα· και την συντήρησή τους. Στην ερώτηση και γιατί κάποιος να θέλει να αναβοσβήνει το φως του υπνοδωματίου του ξαπλωμένος στο κρεβάτι του κάπου στην Αθήνα μέσω μιας «έξυπνης λάμπας» που είναι δικτυωμένη (: internet of things…) και, άρα, μέσω ενός server που βρίσκεται κάπου στο Αμβούργο; η απάντηση είναι: «θέμα αλλαγής συνηθειών»! Ιστορικά, στις δυτικές καπιταλιστικές κοινωνίες, οι «αλλαγές συνηθειών» γίνονταν μέσω της αγοράς εμπορευμάτων… Αργά, απελπιστικά αργά, σε σχέση με τις κινεζικές ταχύτητες! Η μαζική φυλάκιση στα σπίτια επέβαλε μέσα σε εβδομάδες «αλλαγές συνηθειών» (και, κατά συνέπεια όχι μόνο επιχειρηματικά κέρδη αλλά και τεχνολογικές εξελίξεις) που διαφορετικά θα χρειάζονταν χρόνια! Δεν αξίζει τον κόπο;
Ανάλογο είναι το εξίσου κεντρικό ζήτημα των «πολιτικών ελευθεριών» και των ορίων τους. Η φασιστική «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» ή αυτό που τα εντόπια δικαστικά γουνάκια ονόμασαν «το ιδιόμορφο Δίκαιο της Ανάγκης», έχει μελετηθεί απ’ την δεκαετία του 1930· σχεδόν έναν αιώνα πριν. Το βέβαιο είναι ότι κρίσιμα άρθρα των δυτικών αστικών συνταγμάτων (εκείνα που ιστορικά «έκαναν την διαφορά» σε σχέση με τις ασιατικές απολυταρχίες…) καταργήθηκαν ακαριαία· το ίδιο και η εννόηση εκείνου που λέγεται ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα· οι σχέσεις εργασίας έγιναν σμπαράλια σε μεγάλη έκταση καθώς δημιουργήθηκε (και έγινε αποδεκτή) μια μόνιμη «υγιεινιστική υποθήκη» σε βάρος τους· η λογοκρισία ξανάεγινε ρουτίνα, και βρισκόμαστε μόνο στην αρχή· η βία και οι ψυχοσυναισθηματικές καταρρεύσεις κλείστηκαν στα οικιακά ντουβάρια και βαφτίστηκαν «παράπλευρες απώλειες» υπέρ ενός ανώτερου σκοπού· ακόμα και τα θρυλικά «δικαίωματα των παιδιών» και οι τόνοι λόγων για τον ευαίσθητο ψυχισμό τους και προτροπών για την προστασία του έγιναν ανέκδοτο. Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο η περιλάλητη «φιλελεύθερη δημοκρατία δυτικού τύπου», αυτή που στις αρχές της δεκαετίας του 1990 αυτο-αποθεωνόταν σαν η οριστική νικήτρια και η σφραγίδα στο «τέλος της ιστορίας», έκανε πολλά για να καταλήξει όχι σκιά του εαυτού της αλλά σκιά του «κινέζικου μοντέλου». Σκιά με την έννοια ότι ο covid δεν προκάλεσε στην κίνα καμμία θεσμική κατάρρευση / αναδιάρθρωση· ενώ στον δυτικό κόσμο αυτή η θεσμική κατεδάφιση / αναδιάρθρωση βαφτίστηκε «αναγκαία»…
Είναι βάσιμο να ελπίζουν τα δυτικά αφεντικά (συμπεριλαμβανόμενων των πιο δυναμικών, του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος) ότι το 2020 τους έφερε ένα ή δύο βήματα κοντύτερα στο μοντέλο (και στην απόδοση) του ασιάτη ανταγωνιστή τους; Μια έντιμη προσέγγιση θα έδειχνε πως παρά αυτήν την βία, η απόσταση δεν μίκρυνε· μάλλον μεγάλωσε! Μεγάλωσε για παρά πάνω από έναν λόγους.
Πρώτον, επειδή οι κοινωνικές συνέπειες αυτής της υγιεινιστικής βίας και του τρομοθεάματος θα κρατήσουν πολύ, πάρα πολύ. Με ή χωρίς πλατφόρμες γενετικής μηχανικής. Κι αφού, προκειμένου να ελέγξουν καλύτερα το δυτικό κοινωνικό εργοστάσιο, τα αφεντικά του θεώρησαν αποτελεσματική ιδέα να το βομβαρδίσουν, τα ερείπια – ανθρώπινα ερείπια! – που έχουν δημιουργήσει και θα συνεχίσουν να δημιουργούν, θα είναι για πολύ καιρό «θόρυβος» και εμπόδιο στο καπιταλιστικό άλμα που επιδιώκουν. Με διατάγματα μπορεί ίσως να κυβερνηθούν οι δυτικές κοινωνίες για κάμποσο καιρό· με διατάγματα μπορούν να διαγραφεί απ’ τον κυβερνοχώρο οτιδήποτε ενοχλητικό· αλλά με διατάγματα δεν παραγράφεται η ιστορία της δύσης…
Δεύτερον, επειδή η παραγωγικότητα της εργασίας (και της κατανάλωσης) μπορούν ίσως να αυξηθούν με θεσμικούς και ιδεολογικούς εκβιασμούς – ωστόσο εκείνος που δεν τους χρειάζεται έχει (και θα έχει) μόνιμο ένα τακτικό πλεονέκτημα. Η postmodern δυτική φιλοσοφία είχε δίκιο σ’ αυτό και τώρα το βλέπει μπροστά της στην καπιταλιστική ανατολή: η θέληση και η επιθυμία είναι πολύ αποτελεσματικότερα κίνητρα απ’ τον φόβο…
Τρίτον, επειδή είναι πολύ πιθανό οτι ο δυτικός καπιταλισμός θα χάσει την αφρική. Η αφρική (έχουμε γράψει στο παρελθόν επ’ αυτού) ήταν και είναι σημαντική διεκδίκηση, ειδικά για μερικούς ευρωπαϊκούς ιμπεριαλισμούς· και για τον αμερικανικό σ’ ένα διαφορετικό (κυρίως στρατιωτικό) επίπεδο. Πριν την εμφάνιση του τσαχπίνη τα δυτικά αφεντικά ανησυχούσαν για την «αυξανόμενη επιρροή» του ευρασιατικού project στην ήπειρο. Παρά τις ελπίδες των αφεντικών του δυτικού βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος το μεγαλύτερο μέρος των αφρικάνικων καθεστώτων αποδείχθηκε πετυχημένο απέναντι στον τσαχπίνη χωρίς δυτική ελεημοσύνη… Η αφρικάνικη αυτοπεποίθηση ενισχύθηκε σημαντικά ενάντια στη δυτική «φροντίδα»… Και επειδή η αποικιακή ιστορία σε βάρος των αφρικάνων είναι παγκόσμια γνωστή, το να αποκτούν οποιουδήποτε είδους αυτοπεποίθηση με την στήριξη του Πεκίνου και της Μόσχας είναι πολύ άσχημα νέα για την δύση.
Τετάρτη 30 Δεκέμβρη. Ήταν / είναι λοιπόν ο τσαχπίνης ένα πολιτικό, οικονομικό, ιδεολογικό και γεωπολιτικό φαινόμενο; Η ερώτηση θα μπορούσε να απαντηθεί με μια ανάποδη: υπάρχει κάτι τόσο γνωστό στον καπιταλιστικό κόσμο του 21ου αιώνα που ΔΕΝ είναι πολιτικό, οικονομικό, ιδεολογικό και γεωπολιτικό φαινόμενο;
Είναι εύκολο να νομίζει ο οποιοσδήποτε πως πρόκειται για «ζήτημα δημόσιας υγείας», θεωρώντας το «δημόσιας» και το «υγείας» με τον πιο απολίτικο τρόπο που θα ήταν δυνατόν. Η επίκληση της «επιστήμης», το ίδιο απολίτικη και άσχετη με την πραγματικότητα, έχει απλά διπλασιάσει την αστοχία στην κατανόηση της πραγματικότητας.
Κάποιος χαμένος στα βάθη της ιστορίας, ονόματι Benjamin Franklin, είπε κάποτε πως όσοι θυσιάζουν στοιχειώδεις ελευθερίες για χάρη της ασφάλειας δεν αξίζουν ούτε ελευθερία ούτε ασφάλεια. Είχε δίκιο. Όσοι (και δεν είναι λίγοι) αποδέχτηκαν το δίλημμα «ελευθερία ή υγεία» δεν θα έχουν ούτε το ένα ούτε το άλλο…
(τέλος)
Τρίτη 29 Δεκέμβρη. Για χάρη των ημερών, ένα ακόμα κομμάτι απ’ αυτά τα “κυτταρικά”, που έχουν ποτίσει… Thin Lizzy (απ’ την χαμένη Ατλαντίδα των ’70s…)