Year: 2019

Υπενθύμιση 2

Παρασκευή 27 Δεκέμβρη. Η ασταμάτητη μηχανή οφείλει να υπενθυμίσει δυο ακόμα βασικά στοιχεία της (πρόσφατης) κριτικής αντιπληροφόρησής της – μιας και η χρονιά τελειώνει. Ή, αν το προτιμάτε, να τα φρεσκάρει.

Πρώτον, με έναν αμερικάνο πρόεδρο σαν το ψόφιο κουνάβι υπό κατηγορία (με ζητούμενο την εκπαραθύρωσή του) σε ένα εξαιρετικά πολωμένο περιβάλλον εντός ψοφιοκουναβιστάν και με τον 4ο παγκόσμιο πόλεμο να είναι σε εξέλιξη και κλιμάκωση, υπάρχει ένα ορισμένο «κενό διεύθυνσης» της άλλοτε μόνης υπερδύναμης. Που είναι ιστορικά πρωτοφανές αν συνυπολογιστούν οι συνθήκες, η παγκόσμια κρίση / αναδιάρθρωση που βρίσκεται σε εξέλιξη, ο «εμπορικός» και «νομισματικός» πόλεμος, κλπ.

Οι ιστορικιστές και οι δημαγωγοί λένε: α, είναι ο τρίτος αμερικάνος πρόεδρος που βρίσκεται σ’ αυτή τη θέση· ο πρώτος ήταν κάπου τον 19ο αιώνα, και ο δεύτερος, ο Clinton, την χρυσή για την αμερικανική ηγεμονία δεκαετία του ’90… Καμμία σχέση! Καμμία σχέση από οποιαδήποτε άποψη! Η «προσαγωγή» του ψόφιου κουναβιού είναι το κερασάκι στην τούρτα του ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός πόλεμος που μπορεί να κάνει η Ουάσιγκτον για να διασώσει ό,τι μπορεί. Σκέτος εμπορικός; Ή μήπως, μετά την ήττα των σχεδίων για την συρία, μια γερή επίθεση στο ιράν θα συγκρατούσε τόσο την Μόσχα όσο και το Πεκίνο για κάποιο διάστημα; Αυτή η εσωτερική πόλωση «γραμμής», για όσο κρατήσει, συνεπάγεται ένα είδος πρόσκαιρης «παράλυσης» – την οποία οι αντίπαλοί της Ουάσιγκτον θα αξιοποιήσουν με όποιον τρόπο κρίνουν καλύτερο. Είναι λογικό…

Ο ρημαδοΚούλης θα πάει λέει στην Ουάσιγκτον για να «ζητήσει βοήθεια» από αυτόν τον αμερικάνο πρόεδρο και αυτό το αμερικανικό κράτος… Δείχνει την απελπισία στην οποία βρίσκονται οι ειδικοί του ντόπιου ιμπεριαλισμού ως προς το πως πρέπει να κινηθούν το επόμενο διάστημα. Αν ζητούσαν βοήθεια απ’ την ‘Ndrangheta θα είχαν πιο στέρεες απαντήσεις· και πιο ταιριαστές στον χαρακτήρα του ελληνικού καθεστώτος…

Δεύτερον, δεν υπάρχει μια “λιβύη” κάπου εκεί, μια “συρία” κάπου πιο πέρα, μια “βόρεια κορέα” μακριά, μια “υεμένη” εδώ, ένα “αφγανιστάν” εκεί, μια “βολιβία” αλλού, κλπ. Δεν υπάρχουν “κομμάτια” του καπιταλιστικού πλανήτη, ανεξάρτητα μεταξύ τους. Ενώ τα πεδία μάχης είναι πράγματι επιμέρους, τα μέτωπα είναι ενιαία. Ή, καθώς ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός οξύνεται, έχουν την “φυσιολογική τάση” να ενοποιηθούν.

Αυτό αφορά πολλά· αφορά σίγουρα και τις επιλογές των ντόπιων αφεντικών. Είναι σαφείς: με την Ουάσιγκτον· ακόμα κι αν αυτή είναι “αντιφατική”, “ασαφής”, κλπ (“αντιφατικότητες” και “ασάφειες” που, έτσι κι αλλιώς, δεν θα κρατήσουν πολύ).

Μπορεί, για παράδειγμα, το ελληνικό καθεστώς (δηλαδή τα αφεντικά του και οι λακέδες τους) να θέλει “λίγο γαλλία” για να νοστιμίσει τον αντιτουρκισμό του· μπορεί ο “πολύς αμερικανισμός” του να μην δουλεύει στην κατεύθυνση που θα ήθελε· μπορεί οι συμμαχίες με το απαρτχάιντ καθεστώς του Τελ Αβίβ και την χούντα του Καΐρου να έχουν κάτι ανθελληνικές υποσημειώσεις (το Τελ Αβίβ δεν αφήνει τη Λευκωσία να εκμεταλλευτεί το γκαζοκοίτασμα “Αφροδίτη” και το Κάιρο δεν οριοθετεί την αοζ όπως συμφέρει την Αθήνα…), μπορεί να χτυπιέται υπέρ της “διεθνούς νομιμότητας” την οποία όμως φοβάται· αλλά ο καιρός περνάει και τα περιθώρια στενεύουν: το ελλαδιστάν μπαίνει όλο και πιο βαθιά, με “σταθερά βήματα”, σ’ έναν παγκόσμιο πόλεμο…

Το ξέρουμε ότι χρονιάρες μέρες αυτό είναι το τελευταίο που θα θέλατε να σας απασχολεί… Αλλά δεν φταίμε… Αυτοί που κυβερνούν φταίνε. Συμπολιτευόμενοι και αντιπολιτευόμενοι. Μαζί με τους οπαδούς τους.

Αν είναι κάντε μια ευχή: να κάνουμε εντελώς λάθος…

Το AKP στην Τύνιδα 1

Πέμπτη 26 Δεκέμβρη. Τους περισσότερους (νόμιμους) πολιτικούς φίλους οι τούρκοι ισλαμοδημοκράτες τους έχουν αυτή την περίοδο στην τυνησία. Το συντηρητικό Ennahdha είναι το ανάλογο ισλαμοδημοκρατικό κόμμα εκεί. Στις εκλογές που έγιναν το 2011 μετά την επανάσταση στην τυνησία και την εκπαραθύρωση του Ben Ali (οι πρώτες όντως δημοκρατικές εκλογές στη χώρα), το ως τότε και επί 20 χρόνια απαγορευμένο Ennahdha πήρε το 37% – και έκανε κυβέρνηση. Αναγκάστηκε ωστόσο να εγκαταλείψει το γκουβέρνο βλέποντας τι συνέβαινε εναντίον της αδελφής (ιδεολογικά / πολιτικά) κυβέρνησης του επίσης δημοκρατικά εκλεγμένου Morsi στην αίγυπτο. Και να συμβιβαστεί με πολυκομματικές κυβερνήσεις, παραμένοντας ως τώρα όχι μόνο το μεγαλύτερο κόμμα (19,6% στις κοινοβουλευτικές εκλογές του πρόσφατου Οκτώβρη) αλλά και ένας συμπαγής και καλά οργανωμένος ιδεολογικός μηχανισμός μέσα στην τυνησιακή κοινωνία (κατά τα πρότυπα της μουσουλμανικής αδελφότητας) με ιδιαίτερη επιρροή στα πληβειακά και μικροαστικά στρώματα.

Τον Σεπτέμβρη του 2011 ο Erdogan είχε υποδοχή ήρωα στην Τύνιδα: οι επαναστάσεις είχαν νικήσει τόσο στην τυνησία όσο και στην αίγυπτο, η δημοκρατία βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη, ενώ η ατζέντα και η μέθοδος διακυβέρνησης των ισλαμοδημοκρατών στην τουρκία ήταν το πετυχημένο παράδειγμα που αποδείκνυε ότι οι αραβικές κοινωνίες μπορούν να εξελιχθούν μια χαρά αν ξεφορτωθούν τις (υποστηριζόμενες απ’ την δύση) δικτατορίες. Το πιο σημαντικό απ’ όλα, και η τυνησία θα το αποδείξει είχε δηλώσει τότε απ’ την Τύνιδα ο Erdogan, είναι ότι το ισλάμ και η δημοκρατία μπορούν να υπάρχουν μαζί… η τουρκία, μια χώρα με το 99% του πληθυσμού μουσουλμάνους, μπορεί να το κάνει αυτό άνετα, χωρίς καμμία δυσκολία… Δεν χρειάζεται να είναι όλη η κοινωνία κοσμική με τη δυτική έννοια· το κράτος είναι που πρέπει να διοικείται με κοσμικό τρόπο…

Ήταν η εποχή που οι αραβικές εξεγέρσεις / επαναστάσεις έδειχναν ότι η ισλαμοδημοκρατία (το αντίστοιχο της δυτικής χριστιανοδημοκρατίας…) δεν θα μείνει μια εξαίρεση περιορισμένη στην τουρκία, αλλά πως περιλαμβάνεται οργανικά στο πολιτικό μέλλον όλων των αραβικών ή/και μουσουλμανικών κοινωνιών.

Πολύ επικίνδυνο ήταν αυτό, πράγματι!!!

Το AKP στην Τύνιδα 2

Πέμπτη 26 Δεκέμβρη. Η χθεσινή επίσκεψη του Erdogan και βασικών υπουργών του στην Τύνιδα δεν είχε σκοπό την εξαγωγή του τουρκικού παραδείγματος πολιτικής διεύθυνσης. Στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Οκτώβρη (το τυνησιακό σύστημα είναι «προεδρο-κεντρικό» σαν το γαλλικό και το αμερικάνικο) εκλέχτηκε ο Kais Saied, ένας 60χρονος συντηρητικός πανεπιστημιακός και συνταγματολόγος, σκληρός επικριτής της πλατιάς «διαφθοράς» του τυνησιακού μετεπαναστατικού πολιτικού συστήματος, που μπήκε στην αρένα των εκλογών «απ’ το πουθενά», κάνοντας μια φτηνή εκστρατεία· για να κερδίσει (στον δεύτερο γύρο) όχι μόνο 73% των ψήφων γενικά, αλλά πάνω απ’ το 90% των ψηφοφόρων από 18 ως 25 χρονών. Ο συντηρητικός Saied, υποστηρικτής του παλαιστινιακού αγώνα, και ο συντηρητικός Erdogan, εκτός απ’ το να γνωριστούν σαν αξιωματούχοι, είχαν να κουβεντιάσουν και για την λιβύη… Αυτό κυρίως!

Τι σχέση έχει η τυνησία με τη λιβύη; Συνορεύουν· και αυτά τα σύνορα εκτός απ’ το να επιτρέπουν σε λίβυους πρόσφυγες (των ανώτερων τάξεων) να ζουν στην τυνησία αλλά να πηγαινοέρχονται και στη λιβύη, επιτρέπουν και άφθονο λαθρεμπόριο. Αλλά και κινδύνους «ασφάλειας» από ουαχαβίτες ενόπλους, που το τυνησιακό καθεστώς έχει καταφέρει ως τώρα να ελέγξει μεν, καθόλου αναίμακτα δε.

Το τι ακριβώς κουβέντιασαν Erdogan και Saied θα φανεί, όσο φανεί , στην πράξη. Στις κοινές τους δηλώσεις μετά μίλησαν για «τα πιθανά βήματα και τις δυνατότητες συνεργασίας ώστε κατ’ αρχήν να επιτευχθεί μια εκεχειρία στη λιβύη, και να υπάρξει επιστροφή στην πολιτική διαδικασία». Τι διαφορετικό θα έλεγαν όμως;

Υπάρχει η εκτίμηση (όχι αβάσιμη) ότι η Τύνιδα (ως τώρα ουδέτερη στον λιβυκό εμφύλιο…) θα μπορούσε να είναι η έδρα ενός νέου γύρου διαπραγματεύσεων μεταξύ Sarraj και Haftar, ξεκινώντας από μια εκεχειρία. Αλλά το πραγματικό ζήτημα δεν είναι το «που». Είναι το αν η Μόσχα πρόκειται να αναγκάσει τον Haftar να διαπραγματευτεί στα σοβαρά σταματώντας την πολιορκία της Tripoli (που έτσι κι αλλιώς δεν εξελίσσεται όπως θα ήθελε…)· και, σε συνεργασία με την Άγκυρα, να ηγεμονεύσουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στις μελλοντικές εξελίξεις στο λιβυκό πεδίο μάχης.

Υπάρχουν σκόρπιες ειδήσεις και εκτιμήσεις ότι αυτό έχει συμφωνηθεί ήδη μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας. Η στρατιωτική ενίσχυση του Sarraj έτσι ώστε να επιβεβαιωθεί η αδυναμία του Haftar να καταλάβει – όπως έχει διακηρύξει εδώ και μήνες – την Tripoli, μαζί με κάποιες «σημαίνουσες απώλειες» (από τουρκικά drones ας πούμε…) θα διευκόλυναν την «πειθώ» της Μόσχας στον Haftar. Υπάρχει βέβαια επιπλέον το Παρίσι και το Κάιρο πίσω του. Αλλά η κατάληψη μιας μεγάλης πόλης σαν την Tripoli σημαίνει σφαγή. Είναι αμφίβολο αν οι ευρύτερα γνωστοί πια υποστηρικτές του «τζενεράλ» θα αναλάμβαναν τέτοια ευθύνη. Εν τέλει ο Haftar, σαν καραβανάς – στην – εξουσία (δικτάτορας δηλαδή), ταιριάζει μεν στον Sisi· αλλά καθώς έχει φωταγωγηθεί πολύ, μπορεί και να χαλούσε το προφίλ του βασιλιά γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron.

(φωτογραφία: Μια μέρα πριν την άφιξη του Erdogan στην Τύνιδα, στις 24 Δεκέμβρη, o τυνήσιος πρόεδρος είχε δεχτεί στην Carthage αντιπροσωπεία του «ανώτατου συμβουλίου των λιβυκών φυλών και πόλεων». Πρόκειται για έναν οργανισμό του οποίου την σημασία δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε – οι ίδιοι λένε ότι απαρτίζεται από 2.000 φυλές· αλλά τι είναι αυτές οι φυλές; – που δημιουργήθηκε μετά το 2011, ανήκει στους «κανταφικούς» – και πρόσκειται στον «τζενεράλ»…

Το «συμβούλιο» φαίνεται ότι ζήτησε απ’ τον Saied να δράσει σαν μεσολαβητής στη λιβύη…)

Οι Άλλοι;

Πέμπτη 26 Δεκέμβρη. Με την ιδιότητά του σαν διεθνώς αναγνωρισμένη πολιτική βιτρίνα στην Tripoli ο Sarraj έχει ολόκληρη την πολιτική (μήπως και την ποινική;) για τα όσα υποφέρουν οι μετανάστες στα κάτεργα της επικράτειάς του.

Οι συμφωνίες του με την Ρώμη (ανανεώθηκαν στις αρχές του περασμένου Δεκέμβρη) και η χρηματοδότηση απ’ την ε.ε. προβλέπουν την «ενίσχυση και εκπαίδευση» της ακτοφυλακής (του Sarraj) για να αποτρέπει τους πρόσφυγες / μετανάστες να δραπετεύουν προς την μεριά της ιταλίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι χιλιάδες αφρικανοί κρατούνται αιχμάλωτοι σε διάφορα «στρατόπεδα προσφύγων» / κάτεργα, στην επικράτεια πάντα της «διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης» της Tripoli, φυλασσόμενοι από συμμορίες κάθε είδους, που τους βασανίζουν με κάθε τρόπο προκειμένου να αποσπάσουν «λύτρα» απ’ τους συγγενείς τους. Επιπλέον πολλούς τους αναγκάζουν να δουλεύουν σαν δούλοι, ίσα ίσα για ένα πιάτο φαΐ.

Το τι συμβαίνει στην επικράτεια του Sarraj είναι καταγραμμένο με τον πιο επίσημο τρόπο, απ’ τις υπηρεσίες του οηε. (Το τι συμβαίνει στην επικράτεια του «τζενεράλ» είναι άγνωστο. Ωστόσο οι ακτές που ελέγχει είναι αισθητά πιο μακριά απ’ την ιταλία σε σχέση με τις ακτές που ελέγχει ο Sarraj, οπότε είναι αρκετά πιθανό ότι οι πρόσφυγες / μετανάστες δεν πηγαίνουν προς τα εκεί. Είναι γνωστό ωστόσο ότι ο στρατός του Haftar έχει βομβαρδίσει τέτοια στρατόπεδα αιχμαλώτων / μεταναστών…)

Ένα απ’ τα βασικά στοιχεία της υποστηρίξης της Ρώμης προς τον Sarraj είναι αυτό το έγκλημα… Από το 2017 που πρωτοϋπογράφτηκε η συμφωνία αντιμεταναστευτικής «αλληλο-υποστήριξης» υπολογίζεται ότι σχεδόν 40.000 άνθρωποι έχουν δεθεί απ’ την λιβυκή ακτοφυλακή· και τουλάχιστον οι μισοί βρίσκονται φυλακισμένοι στα κολαστήρια της «αναγνωρισμένης», πολλά απ’ τα οποία είναι άγνωστο που βρίσκονται…

Μούσκλια

Πέμπτη 26 Δεκέμβρη. Για πρώτη φορά απ’ την ιρανική επανάσταση (το 1979) πολεμικά πλοία και αεροπλάνα του ιράν θα προπονηθούν μαζί και ταυτοχρόνως με ρωσικά και κινεζικά αντίστοιχα, για 4 ημέρες. Ξεκινώντας από αύριο (Παρασκευή).

Ενώ για την Μόσχα και την Τεχεράνη αυτές οι ασκήσεις δίπλα στα στενά του Ορμούζ έχουν σαφές νόημα, για το Πεκίνο θα μπορούσαν να θεωρηθούν σαν μια συμβολική κίνηση. Συμβολική μεν, αλλά όχι αδιάφορη: ο κινεζικός ιμπεριαλισμός «προειδοποιεί» ότι ενδιαφέρεται για την μέση Ανατολή, τον ινδικό ωκεανό – και την Ερυθρά θάλασσα επίσης (: αεροναυτική βάση στο Τσιμπουτί…)

Η συγκεκριμένη μιλιταριστική παρέα (ή, πιο σωστά, η εμφατική καταδήλωσή της) βοηθάει την Τεχεράνη. Δεν είναι ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να την στηρίξει πρακτικά / στρατιωτικά σε περίπτωση επίθεσης απ’ το ψοφιοκουναβιστάν ή το Τελ Αβίβ – όχι, σίγουρα, μέχρις ότου εγκατασταθούν κινέζοι «φύλακες» των επενδύσεων του Πεκίνου στο ιράν. Είναι, κυρίως, το ότι όσοι δεν βρίσκονται άμεσα κάτω απ’ τις αμερικανικές τιμωρίες, μπορούν να πάρουν τον ιρανικό καπιταλισμό στα σοβαρά: έχει «φίλους» που μπορεί και οι ίδιοι να ήθελαν να έχουν…

Το ότι οι πάντες στον πλανήτη δουλεύουν για το καλό της ειρήνης δεν χρειάζεται να το υπενθυμίσουμε… Ε;

Η εθνική καταπάτηση 1

Τετάρτη 25 Δεκέμβρη. Με ένα αναλυτικό 28σέλιδο κείμενο, γεμάτο χάρτες, διαγράμματα και διάφορα διεθνή παραδείγματα (: αποφάσεις του διεθνούς δικαστηρίου…), το τουρκικό υπ.εξ. έδωσε χτες αναλυτικές εξηγήσεις για το πως υπολογίζει την τουρκική αοζ στην ανατολική Μεσόγειο. Πριν προλάβει να διαφωνήσει ή να συμφωνήσει κανείς με τις εξηγήσεις (και τις αιτιάσεις) της Άγκυρας αξίζει να τονιστεί αυτό: ενώ τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία (μας) έχουν «μπουκώσει» κυριολεκτικά, επί χρόνια, με τους επικούς χάρτες των αοζ και των οικοπέδων τους στην περιοχή, δεν τόλμησαν ποτέ να κοινοποιήσουν το πως έκαναν αυτούς τους υπολογισμούς. “Εθνικό μυστικό” προφανώς… Κοιτώντας όμως τους χάρτες της Άγκυρας (σε αναδημοσίευση στο site του ελληνοκυπριακού «πολίτη») που αποκαλύπτουν αυτό το “εθνικό μυστικό” καταλαβαίνει κανείς όχι μόνο γιατί ο ελληνικός ιμπεριαλισμός και το νοτιοκυπριακό τσιράκι του δεν δίνουν λογαριασμό και εξηγήσεις ούτε καν στους υπηκόους τους, αλλά και το γιατί όλες οι σπαραξικάρδιες επικλήσεις στο «διεθνές δίκαιο» είναι, απλά, ένα κερασάκι στην τούρτα του εθνικιστικού ψέμματος.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αοζ νότια της Κρήτης, όπως αυθαίρετα και μονομερώς απέναντι στη λιβύη προσδιορίστηκε απ’ την Αθήνα… Χαρακτηριστικό είναι και το γιατί ο ελληνικός ιμπεριαλισμός έχει τελικά λυσσάξει με την τουρκολιβυκή συμφωνία: επειδή πιάστηκε στα πράσα να κλέβει!!!

Οι επόμενοι τουρκικοί χάρτες δείχνουν και εξηγούν πως έκοψε και έραψε η Αθήνα «οικόπεδα» (για έρευνες) νότια της Κρήτης, προσδιορίζοντας αυθαίρετα, και χωρίς καμμία συμφωνία με καμμία «εξουσία» στη λιβύη, είτε τον «τζενεράλ» είτε την αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Tripoli, τα όρια των δύο αοζ. Το ελληνικό κράτος / παρακράτος / κεφάλαιο και οι πολιτικοί του εκπρόσωποι ακολούθησαν την αρχή της «μέσης γραμμής» (η μέση της απόστασης ανάμεσα σε απέναντι ακτές) που ισχύει μεν γενικά στο διεθνές δίκαιο για την θάλασσα, όχι όμως απόλυτα και όχι χωρίς εξαιρέσεις και προσαρμογές. Και πάντως δεν μπορεί να θεωρηθεί οριστική αν δεν έχει υπάρξει συμφωνία ανάμεσα στις όποιες απέναντι πλευρές / κράτη. Ή δικαστική απόφαση…

Μάλιστα, επειδή το ελλαδιστάν είναι πολύ καπάτσο, σαν αφετηρία της μέτρησής του στα νοτιοδυτικά της Κρήτης για να βρεί την “μέση” με τις λιβυκές ακτές δεν πήρε τις ακτές των νομών Χανίων και Ρεθύμνου – αλλά …. την Γαύδο!

Η εθνική καταπάτηση 2

Τετάρτη 25 Δεκέμβρη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο μεγαλόκαρδος ελληνικός ιμπεριαλισμός «άφησε» στα ανατολικά της λιβυκής επικράτειας μια αοζ 62.523 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η Άγκυρα απ’ την μεριά της έκανε άλλον υπολογισμό. Όχι με βάση την «μέση γραμμή», αλλά μια άλλη αρχή, επίσης ισχυρή στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας, την αρχή της «αναλογικότητας». Αυτή η αρχή εφαρμόζεται συχνά όταν αντιμέτωπες δεν είναι ακτές από στεριές αλλά ακτή στεριάς με ακτή νησιού.

Με βάση αυτόν τον υπολογισμό η μεν ελληνική αοζ νότια της Κρήτης μειώθηκε αισθητά, αυξήθηκε όμως ανάλογα η αοζ της λιβυκής επικράτειας. Πήγε στα 101.606 τετ. χιλ.

Είναι προφανές ότι ενώ η αρχή της «μέσης γραμμής» θέλει απλά έναν χάρτη, η αρχή της «αναλογικότητας» (μεταξύ αντιτιθέμενων ως προς τα συμφέροντά τους κρατών / αφεντικών) συγκεκριμενοποιείται συνήθως από κάποιον δικαστή. Συνεπώς θα μπορούσαν και οι τουρκικοί υπολογισμοί (που ενέκρινε και η κυβέρνηση Sarraj) να αποδειχθούν λανθασμένοι: στην ουσία τα σύνορα της ελληνικής αοζ με την λιβυκή θα προσδιοριστούν οριστικά μόνο απ’ την προσφυγή των δύο κρατών στην Χάγη. Ο καθορισμός θα γίνει πράγματι με βάση την αρχή της «αναλογικότητας», και ίσως (ίσως λέμε…) να κατεβάσει το ελληνολιβυκό σύνορο λίγο νοτιότερα.

Αλλά τα ντόπια αφεντικά την είδαν αλλιώς. Αντί να απευθυνθούν στην αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Tripoli και να προσφύγουν μαζί της στη Χάγη για να ξεμπερδεύουν μια και καλή, αυτοί οι ορκισμένοι στη «διεθνή νομιμότητα» θεώρησαν ότι μπορούν να επωφεληθούν απ’ τον εμφύλιο στη λιβύη, και – στη ζούλα – να καταπατήσουν την λιβυκή αοζ, να την κόψουν σε οικόπεδα, να δώσουν «άδειες για έρευνες» από ‘δω και απο ‘κει, και μετά να φωνάζουν «Μα είναι δικό μας! Μα είναι δικό μας!!»

Πρέπει να το τονίσουμε. Τώρα το ρημαδογκουβέρνο «αναγνωρίζει» τον «τζενεράλ» και απελαύνει τον πρεσβευτή του Sarraj. Όμως πριν 4 μήνες δεν αναγνώριζε κανέναν!

Γι’ αυτό έχουν «φορτώσει» τώρα οι πατριώτες, που το κόλπο τους αποκαλύφθηκε πανηγυρικά… Αν, όμως οι ντόπιες πολιτικές βιτρίνες νομίζουν ότι γλύφοντας τον «τσενεράλ» Haftar θα τους κάνει ποτέ δώρο 40.000 τετραγωγικά χιλιόμετρα βυθού, τότε δεν είναι απλά ηλίθιοι. Είναι πολύ περισσότερα.

Ντέφια, νταούλια, κρόταλα

Τετάρτη 25 Δεκέμβρη. Προχτές αγόραζαν «ιταλία» – μπας και πουλήσουν τον eastmed σαν ρεαλιστικό. Χτες, όμως, αγόραζαν «γαλλία»: το πιθανότερο είναι ότι τώρα πρόκειται για ιδέα του χασάπη του Καΐρου. Μάλιστα, επειδή το ρεπερτόριο είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένο, ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron σερβίρεται σαν ο plus one του τριγώνου Αθήνας – Λευκωσίας – Καΐρου, όπως ο Πομπηίας σερβιρίστηκε σαν ο plus one του τριγώνου Αθήνας – Λευκωσίας – Τελ Αβίβ… (Το τι ανταγωνιστική σχέση έχουν μεταξύ τους η Ρώμη και το Παρίσι σε ότι αφορά το λιβυκό πεδίο μάχης το διαβάσατε χτες…)

Αυτό που το ρημαδογκουβέρνο θέλει να παρουσιάσει σαν «θύελλα συμμάχων», σα να έγινε το ελλαδιστάν το πιο πολύτιμο asset στον πλανήτη, είναι ουσιαστικά θόρυβος. Η ευκολία με την οποία οι δημαγωγικοί μηχανισμοί λανσάρουν σ’ ένα θεόστραβο, άσχετο και εθνικιστικό πόπολο πότε τον ένα σύμμαχο και πότε τον άλλο προδίδει (προπολεμική) αβεβαιότητα· ίσως και πανικό για το πως και που θα αποσπαστεί η μεγαλύτερη γεωπολιτική πρόσοδος.

Μετά την κατάρρευση του σχεδίου για την περικύκλωση της ανατολικής Μεσογείου υπήρχε (και εξακολουθεί να υπάρχει λέμε) ένα «κενό εθνικής γραμμής». Η ασταμάτητη μηχανή είχε έγκαιρα αναρωτηθεί για το πως το ρημαδογκουβέρνο θα διαχειριστεί την αποτυχία της «ανάσχεσης» της τουρκίας. Αυτό που συμβαίνει τελικά είναι η λαχανιασμένη υιοθέτηση όλων των αποτυχημένων βημάτων του προηγούμενου φαιορόζ γκουβέρνου. Δηλαδή: ακόμα μεγαλύτερες δόσεις απ’ την προηγούμενη συνταγή.

Ωστόσο η ασταμάτητη μηχανή διακυνδυνεύει την διαπίστωση ότι οι όποιες εξελίξεις στο λυβικό πεδίο μάχης (το οποίο το ελλαδιστάν έχει επιλέξει σαν κύρια εθνική έγνοια αυτήν την περίοδο) θα κριθούν πολύ λιγότερο απ’ το Κάιρο, και πολύ περισσότερο από εκεί που η Αθήνα δεν τολμάει να αγγίξει: την Μόσχα. Και, στο βάθος μακριά, το Πεκίνο. Όχι, βέβαια, επειδή ο ρωσικός ιμπεριαλισμός είναι ανίκητος… Αλλά επειδή έχει δείξει τα τελευταία χρόνια πως όταν μπλέκεται κάπου έχει μηχανισμούς να ζυγίζει διαρκώς τα δεδομένα με ωμό (και ωμά ρεαλιστικό) τρόπο.

Οι διαρκείς επαφές και συνεννοήσεις των τελευταίων ημερών ανάμεσα στην Άγκυρα και την Μόσχα, σε διάφορα επίπεδα αξιωματούχων και ειδικών, με θέμα ταυτόχρονα την συρία και τη λιβύη, γίνονται αθόρυβα – ειδικά αν συγκριθούν με τον θόρυβο που προσπαθεί να προκαλεί η «ελληνική διπλωματία». Αλλά είναι σταθερά όλο και πιο σαφές ότι Άγκυρα και Μόσχα έχουν «τοποθετηθεί» στο λιβυκό πεδίο μάχης με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν, υπό τους τωρινούς συσχετισμούς, να σταθούν σαν οι δύο πόλοι ενός «μαγνητικού πεδίου» προς όφελός τους. Μ’ αυτή την έννοια ο ελληνικός θόρυβος λειτουργεί και σαν “διαφήμιση” του ενός πόλου…. Πιθανόν (και λογικά) χωράνε και μερικοί ακόμα στο υπό διαμόρφωση (;) «μπλοκ της Σύρτης». Αλλά όχι οποιοιδήποτε· και σίγουρα όχι αυτοί που φυτεύουν αμερικάνικη βάση στην Αλεξανδρούπολη – και ίσως (;) ισραηλινή στην Κρήτη…

Πρέπει να τονίσουμε (βιαστικά προς το παρόν) πως αν η εκτίμησή μας είναι σωστή, τότε η ελληνική καούρα για τα στρέμματα της αοζ κάτω απ’ την Κρήτη είναι αμελητέο ζήτημα σ’ αυτό το μαγνητικό πεδίο – όσο κι αν αυτό προσβάλει την ελληνική ιδέα ότι είναι η «χρυσή βίδα» του πλανήτη… Στο λιβυκό πεδίο μάχης συγκρούονται, με διαφορετικές αναλογίες ίσως αλλά με παρόμοιους σκοπούς, οι περισσότεροι απ’ αυτούς που συγκρούονται στη μέση Ανατολή, σ’ όλη αυτή τη ζώνη που αρχίζει απ’ τον λίβανο και φτάνει ως το ιράν και το αφγανιστάν. Η λιβύη δεν είναι μόνο πετρέλαια· είναι κι αυτά. Η λιβύη είναι επίσης αραβικός κόσμος· είναι μουσουλμανικός κόσμος· είναι και Αφρική.

Μπορεί να μην φαίνεται από πρώτη ματιά· και επίσης η ντόπια δημαγωγία μπορεί να παρουσιάζει το «λιβυκό πρόβλημα» σαν ξαφνικό πάτημα του εθνικού κάλου. Αλλά το λιβυκό πεδίο μάχης είναι προέκταση και διασταύρωση δύο άλλων πεδίων μάχης του 4ου παγκόσμιου: του μεσανατολικού («ευρασιατικού») και του αφρικανικού.

Το πόσους plus one θα λανσάρει ο ελληνικός ιμπεριαλισμός σαν «φίλους» του είναι δευτερεύον – μπροστά στο γεγονός ότι είναι το ευρασιατικό project που έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων…

(φωτογραφία: Αυτός ο επικός χάρτης της “ελληνικής κυριαρχίας στην ανατολική Μεσόγειο” αναπαριστά κάτι που οι δημιουργοί του δεν ήθελαν και δεν μπορούσαν να διανοηθούν: την σύνδεση ανάμεσα στη μέση Ανατολή και το Μάγκρεμπ…)

Πέφτει η νύχτα στο Παλέρμο 1…

Τρίτη 24 Δεκέμβρη. Θα σας (μας) φλομώσουν στα εθνικά ψέμματα και παραμύθια. Μάλιστα, όσο περισσότερα ξέρει κανείς σε σχέση με τον ενδικαπιταλιστικό ανταγωνισμό στο λιβυκό πεδίο μάχης, τόσο πιο ξετσίπωτα είναι αυτά τα ελληνικά εθνικά ψέμματα και παραμύθια. Όμως αυτό είναι η δημαγωγία: χαϊδεύει τα αυτιά των υποτελών, τους στραβώνει εντελώς, τους ετοιμάζει να πορευτούν σαν τους στραβούς στον Άδη· στον Άδη που θα τους διαλέξουν τα αφεντικά τους.

Πριν σχολιάσουμε κριτικά το βρυκολάκιασμα του θρυλικού east med, οφείλουμε να πούμε μερικά βασικά πράγματα για έναν απ’ τους βασικούς παράγοντες / δρώντες στο λιβυκό πεδίο μάχης: την Ρώμη.

Στις 12 και 13 του περασμένου Δεκέμβρη (2018) η τότε ιταλική κυβέρνηση (με Salvini υπ.εσ.) συγκάλεσε στο Palermo μια διεθνή συνδιάσκεψη για το μέλλον της λιβύης. Μια προσπάθεια, υπό την αιγίδα του οηε, να ξεκινήσει μια κάποια διαπραγμάτευση μεταξύ της αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Tripoli (Sarraj) και του «τσενεράλ» Haftar. Η ιταλική πρωτοβουλία ήταν απάντηση στην κίνηση του βασιλιά γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron, που τον Μάη του 2018 είχε κάνει (και προσπαθήσει) το ίδιο – χωρίς να καλέσει την Ρώμη.

Η μέσω proxies αναμέτρηση του Παρισιού και της Ρώμης στο λιβυκό πεδίο μάχης του 4ου παγκόσμιου πολέμου πάει χρόνια πίσω· πολύ πριν οι ελληνάρες και οι δημαγωγοί τους ξυπνήσουν αγκαλιά με τον «τζενεράλ». Η κυβέρνηση του Sarraj ελέγχει την «εθνική εταιρεία πετρελαίων της λιβύης» (NOC) στην οποία η ιταλική Eni έχει συμμετοχή εδώ και μισό αιώνα τουλάχιστον. Απ’ την μεριά της η γαλλική Total «τρέφεται» απ’ τα πετρελαιοπήγαδα που ελέγχει ο Haftar, έστω κι αν αυτό ονομάζεται «λαθρεμπόριο».

Ωστόσο η σύγκρουση Παρισιού – Ρώμης στο λιβυκό πεδίο μάχης αφορά πολύ περισσότερα απ’ τους πλούσιους λιβυκούς υδρογονάνθρακες. Για να πούμε πιο σωστά: για την Ρώμη τα λιβυκά κοιτάσματα πετρελαίου (και τα αλγερινά φυσικού αερίου) είναι ζήτημα «εθνικής ενεργειακής ασφάλειας». Για το Παρίσι απ’ την άλλη, η λιβυκή επικράτεια είναι η προέκταση του πεδίου μάχης του Sahel, στην υποσαχάρια αφρική, με κέντρο το μάλι, αλλά και τον νίγηρα, την μαυριτανία, την μπουρκίνα φάσο και το τσαντ (πρώην γαλλικές αποικίες…) όπου ο γαλλικός στρατός κάνει τον δικό του ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Για τον έλεγχο όχι μόνο πετρελαίων αλλά, επιπλέον, μεγάλων κοιτασμάτων ουρανίου. Το Παρίσι δικαιολογεί τον εξοπλισμό του Haftar σαν μέρος του «αντιτρομοκρατικού πολέμου κατά των ισλαμιστών ενόπλων» του Sahel. Σ’ αυτούς τους «τρομοκράτες» περιλαμβάνεται και το απελευθερωτικό ένοπλο των Tuareg, τους οποίους το Παρίσι προσπαθεί να ρυμουλκήσει στη μεριά του.

Με την διεθνή συνδιάσκεψη του Palermo η Ρώμη υπολόγιζε να υπερφαλαγγίσει την αντίστοιχη του Παρισιού. Τριανταέξι κράτη είχαν προσκληθεί, που έστειλαν διάφορες υψηλόβαθμες αντιπροσωπείες, αν και όχι πάντα ό,τι πιο κορυφαίο διέθεταν. Συμμετείχαν, επίσης, ο «τζενεράλ» και ο Sarraj αυτοπροσώπως.

H συνδιάσκεψη του Palermo δεν πέτυχε κάτι ιδιαίτερο – αυτό ήταν προβλέψιμο. Προβλέψιμη ήταν και η αποτυχία της συνδιάσκεψης στο Παρίσι που είχε προηγηθεί κάτι μήνες, που μπορεί να θεωρηθεί ακόμα πιο παταγώδης: ο ναρκισσισμός του βασιλιά Macron είχε οδηγήσει σε μια δήθεν συμφωνία για «αξιόπιστες και ειρηνικές» εκλογές στη λιβύη στις 10 Δεκέμβρη (του 2018)· μια συμφωνία που στο Παρίσι δεν υπέγραψε κανένας απ’ τους λίβυους συμμετέχοντες.

Όσο τις είδατε εσείς τις εκλογές αυτές, άλλο τόσο τις είδαν και οι λίβυοι…

Πέφτει η νύχτα στο Παλέρμο 2…

Τρίτη 24 Δεκέμβρη. Τόσο στη συνδιάσκεψη του Παρισιού όσο και σ’ εκείνη της Ρώμης ήταν καλεσμένος και ο «αιώνιος εχθρός». Η Άγκυρα. Γιατί; Επειδή ήταν γνωστό (και όχι αμαρτωλό… ) ότι εκτός απ’ την Ρώμη, το Λονδίνο, την Ουάσιγκτον (διακριτικά) και τον ΟΗΕ, την κυβέρνηση Sarraj υποστηρίζε (πρακτικά…) και το τουρκικό καθεστώς.

Στο Palermo οι ιταλικές πολιτικές βιτρίνες βλέποντας ότι η «ανοικτή» διάσκεψη δεν έχει αποτελέσματα (την πρώτη μέρα, στις 12 Δεκέμβρη), κάλεσαν στην επόμενη, στις 13, μια «κλειστή συνάντηση» – με τον «τζενεράλ» και τον Sarraj, αλλά και τους «κοντινούς». Μεταξύ αυτών και τον Cavusoglu. Αλλά ο Haftar έβαλε βέτο για την τουρκική συμμετοχή, οπότε η Ρώμη ζήτησε ευγενικά απ’ τον Cavusoglu να μην επιμείνει. Η τουρκική αντιπροσωπεία έφυγε αυθημερόν – θυμωμένη. Συγκρατείστε την ημερομηνία: στις 13 Δεκέμβρη του 2018… Πριν ένα χρόνο και βάλε.

Δεν προκύπτει, σίγουρα όχι ως εκείνη την χρονική στιγμή, ότι Άγκυρα και Ρώμη βρίσκονταν σε κάποια αντιπαλότητα στο λιβυκό πεδίο μάχης. Στην πραγματικότητα μάλιστα η Άγκυρα βοηθούσε τον Sarraj εκεί που η Ρώμη δεν μπορούσε (χωρίς να προκαλέσει εσωτερικές αντιδράσεις): με όπλα, ενδεχομένως και με «συμβούλους» (ή και ενόπλους…). Το κράτος που δεν γούσταρε με τίποτα την τουρκική εμπλοκή στο λιβυκό πεδίο μάχης ήταν οπωσδήποτε το αιγυπτιακό· και ο Haftar έδρασε εν προκειμένω σαν αυτό που είναι, δηλαδή proxie και της αιγυπτιακής χούντας (πέρα από της γαλλικής δημοκρατίας…). Η αιγυπτιακή χούντα φοβάται το τουρκικό AKP και την επιρροή που έχει στην μουσουλμανική αδελφότητα, τόσο στην αίγυπτο όσο και στη λιβύη. Στην δεύτερη η μουσουλμανική αδελφότητα πολεμάει στο πλευρό του Sarraj…

Παρά την (αναμενόμενη…) αποτυχία της συνδιάσκεψης του Palermo, η Ρώμη θεώρησε ότι ξαναμπήκε στην πρώτη γραμμή των «διπλωματικών» κινήσεων (και όχι μόνο) στο λιβυκό πεδίο μάχης, κόβοντας κάπως την φόρα (και το μονοπώλιο) του βασιλιά Macron.

Και ύστερα, την άνοιξη του 2019, ο «τζενεράλ», παρά τους όρκους του «υπέρ των τίμιων εκλογών» στο Palermo, ξεκίνησε μια εκστρατεία για να καταλάβει την Tripoli – μπας και γίνει το απόλυτο αφεντικό, για λογαριασμό δικό του και όσων των υποστηρίζουν. Ο στρατός του έφτασε ως τα περίχωρα της πρωτεύουσας· κι εκεί κόλλησε. Και παραμένει κολλημένος από τότε… Δεν μπορούμε να ξέρουμε σε ποιο βαθμό η τουρκική βοήθεια συνέβαλε στην αναχαίτιση του «τζενεράλ» απ’ τον Sarraj. Είναι βάσιμο ωστόσο ότι ήταν σημαντικός, εφόσον η Άγκυρα μπορούσε να προσφέρει (και προσέφερε) πρακτική στρατιωτική βοήθεια στην Tripoli.

Οπωσδήποτε ο τουρκικός ιμπεριαλισμός δεν δρα στο λιβυκό πεδίο μάχης σαν εργολάβος του ιταλικού· ούτε το ανάποδο συμβαίνει. Καθε κράτος έχει τους δικούς του λογαριασμούς. Ωστόσο η ασταμάτητη μηχανή θεωρεί α) ότι τα τουρκικά και τα ιταλικά συμφέροντα εκεί είναι συμβατά μεταξύ τους, πιθανόν συμπληρωματικά, και πάντως όχι αντίπαλα, και β) παρά τα αντίθετα φαινόμενα, ο πραγματικός “στρατηγικός σύμμαχος” της Άγκυρας στο λιβυκό πεδίο μάχης είναι ο ίδιος μ’ εκείνον στο συριακό. Η Μόσχα. Κι ας υποστηρίζει αυτή η τελευταία τον Haftar.

Την έχουμε εξηγήσει την τακτική της συμμαχίας δια της φαινομενικής αντιπαλότητας…

(φωτογραφία πάνω: «Ιταλο-λιβυκό οικονομικό φόρουμ» στην Tripoli, στις αρχές Μάη του 2018, λίγο πριν την “συνδιάσκεψη ειρήνης” στο Παρίσι…. Κατά το ρημαδογκουβέρνο “όλα τα λεφτά” είναι στον «τζενεράλ»…

φωτογραφίες κάτω, εδώ και στο πιο πάνω σχόλιο: Όπως και στο Παρίσι έτσι και στο Palermo οι εχθροί Sarraj και Haftar δεν χάνουν την ευκαιρία για «φιλικές φωτογραφήσεις». Στην ιταλική περίπτωση με τον τότε πρωθ. Giuseppe Conte.

Πόσο εχθροί είναι πια; Είναι μια μεγάλη συζήτηση για τις αντιπαραθέσεις εξουσίας όπου δίνεται η ευκαιρία για τέτοιες. Είναι γεγονός πάντως ότι οι πρώην οπαδοί του Καντάφι – καθόλου αμελητέοι αριθμητικά και κοινωνικά – υποστηρίζουν …. και τους δύο….)