Κυριακή 17 Νοέμβρη. Υπάρχει, λοιπόν, ακόμα ελπίδα για τους βολιβιάνους πληβείους; Την κυρία που λέγεται «ελπίδα» την ξέρουμε ελάχιστα. Είναι γνωστό ωστόσο ότι της αρέσει πολύ να κόβει βόλτες σε ερείπια και νεκροταφεία: βαυκαλίζεται με την ιδέα ότι πεθαίνει τελευταία…
Στον μικροαστικό, φαντασιωτικό, second life 21ο αιώνα, το πιο εύκολο και δωρεάν είναι το εμπόριο ελπίδων. Τα κοινωνικά υποκείμενα βρίσκονται στη θέση τους στη βολιβία· όπως βρίσκονται και παντού αλλού… Είναι αυτό αρκετό; Όχι. Ποτέ δεν ήταν. Δεν είναι και τώρα εφόσον ο αντίπαλος (που, ακόμα και στα τελευταία του, δεν πρέπει να υποτιμιέται) έχει όχι έναν αλλά δύο εναλλακτικούς στόχους. Είτε αυταρχικά / ακροδεξιά καθεστώτα, που τοποθετούν το προλεταριάτο στη «σωστή ζώνη» άγριας καπιταλιστικής αξιοποίησης… Είτε αποσταθεροποίηση και «χάος», οπότε την «σωστή τοποθέτηση» αναλαμβάνει το οργανωμένο (κρατικό / παρακρατικό) έγκλημα και οι φράχτες στα κυριλέ σύνορα. Έναντι ενός τέτοιου αντιπάλου με διπλή ατζέντα, οι πληβείοι (στην βολιβία και οπουδήποτε αλλού) έναν μόνο προσανατολισμό θα μπορούσαν να έχουν… Και για να μην εγκλωβιστούν στον «διάλογο ατζεντών» των αφεντικών και των λακέδων τους, είναι όρος αποφασιστικός η ισχυρή οργάνωση. «Ισχυρή» δεν σημαίνει ιεραρχική, αν και η ελεγχόμενη ιεραρχία μπορεί να είναι στοιχείο της ισχύος. Σημαίνει σίγουρα απόλυτα δεσμευτική και συλλογικά ευφυή.
Το ισχυρό χαρτί του αμερικανικού ιμπεριαλισμού είναι ότι κάνει τις δουλειές του και μέσω γενικευμένης και διαρκούς αποσταθεροποίησης. Την δυνατότητα αυτή σαν Sarajevo (και ασταμάτητη μηχανή) την έχουμε αποδώσει στο ότι υποχωρεί: η «καμμένη γη» δεν είναι πλεονέκτημα όσων προελαύνουν αλλά εκείνων που υποχωρούν. Τα παραδείγματα είναι πολύ κοντινά για να τα αγνοήσει κανείς. Στη μέση ανατολή, στο ιράκ και στη συρία, θα ήταν εκτός πραγματικότητας οποιαδήποτε αμερικανική ελπίδα για καθεστώτα φιλικά προς την Ουάσιγκτον για τις επόμενες δεκατίες. Never mind, plan B: αποσταθεροποίηση διαρκείας, isis και λοιπά, και διάσπαρτες (σε καλά επιλεγμένα σημεία) βάσεις «να φυλάνε τα πετρέλαια»… Κι ας σφάζονται πιο κει…
Μπορούν να αντιμετωπίσουν οι βολιβιανοί πληβείοι τους φασίστες; Ακόμα κι αν η «ελπίδα» απαντάει «ναι, μπορούν», υπάρχει και δεύτερη ερώτηση, ακόμα πιο ζόρικη: μπορούν οι βολιβιανοί πληβείοι να αντιμετωπίσουν τον «εμφύλιο», επιβάλλοντας γρήγορα την πολιτική (και στρατιωτική…) ηγεμονία τους στους φασίστες;
Αυτή η δεύτερη (και στρατηγικά κρισιμότερη νίκη) θα είχε ορισμένους βαθμούς δυσκολίας να επιτευχθεί αν ο Morales παρέμενε στη βολιβία, σαν ο μόνος νόμιμος πρόεδρος («κέντρο εξουσίας»), πράγμα που θα ανάγκαζε το φασισταριό να κινείται μόνιμα υπόγεια, αυξάνοντας τις δυσκολίες του («πολιτικές», επιμελητειακές, ακόμα και ιδεολογικές). Θα ήταν ωστόσο αρκετά πιθανή – με κάποιες διεθνείς βοήθειες, όχι μόνο κρατικές. Αλλά μετά την κοπάνα του Morales οι συσχετισμοί σε βάρος των βολιβιάνων πληβείων είναι ακόμα χειρότεροι: πρέπει να ξεκινήσουν ουσιαστικά εκ του πολιτικού μηδενός, εναντίον ενός προετοιμασμένου, αδίστακτου και αιμοβόρου εχθρού, κάνοντας έναν all out πόλεμο, μέχρι να τον αναγκάσουν σε συνθηκολόγηση ή να καταλάβουν στρατιωτικά την La Paz· ενόσω οι αντίπαλοί τους θα ενισχύονται με κάθε τρόπο απ’ την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της.
Τίποτα δεν είναι αδύνατο, παρότι στην ιστορία της λατινικής αμερικής οι περιπτώσεις των μαζικών αντάρτικων που απέτυχαν να μπουν-στη-πρωτεύουσα καταλαμβάνοντάς την είναι πολύ περισσότερες απ’ εκείνες που το πέτυχαν. Έχουμε την σκέψη πως όποιος πει ότι οι αγρότες των Άνδεων είναι τώρα έτοιμοι να γίνουν βιετκόνγκ, αλγερίνοι ή κουβανοί επαναστάτες ή σαντινίστας, κάνει πολλές παρέες με την κυρά ελπίδα – εκεί, στις βόλτες της…