Πέμπτη 14 Νοέμβρη. Είναι πια εύκολα προσβάσιμες (σε όσους / ες ξέρουν στοιχειώδη αγγλικά) οι «λιθιο-κεντρικές» εξηγήσεις για το πραξικόπημα στη βολιβία.
Προσέξτε όμως, αν σας ενδιαφέρει αυτό που λέγεται «η δύναμη της εργατικής τάξης» ή «η δύναμη των πληβείων», ή ότι άλλο σας βοηθάει. Είναι ένα θέμα το γιατί κάποιοι θέλουν να κάνουν ή/και κάνουν ένα πραξικόπημα· και είναι διαφορετικό θέμα το γιατί ένα πραξικόπημα πετυχαίνει – ή όχι.
Δεν πετυχαίνουν όλα τα πραξικοπήματα, παρότι όλα έχουν «σοβαρούς στόχους και σκοπούς»!!! Θυμηθείτε: τον Ιούλη του 2016 έγινε ένα πραξικόπημα στην τουρκία, που και σοβαρούς λόγους είχε, και σοβαρούς υποστηρικτές… Ηττήθηκε – ευτυχώς! φώναξαν τα εκατομύρια των τούρκων υπηκόων, παρά την σοβαρότητα των σκοπών του… Τον Απρίλη του 2002 έγινε ένα άλλο πραξικόπημα, εναντίον του Chavez στη βενεζουέλα… Ηττήθηκε – ευτυχώς! φώναξαν τα εκατομύρια των βενεζουελάνων πληβείων τότε, παρά την σοβαρότητα των σκοπών του…
Η συστηματική έμφαση στις (υλικές, γεωπολιτικές, κοινωνικές) αιτίες ενός πραξικοπήματος που πέτυχε (και η βολιβία είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα) αφορά την μισή αλήθεια· κι αν θέλει να την παραστήσει ολόκληρη η προσπάθεια δεν είναι καθόλου αθώα. Αφαιρεί απ’ την ζωντανή πραγματικότητα σε κάθε μέρος του πλανήτη τις κοινωνικές και ταξικές αντιθέσεις· αφαιρεί την οργάνωση ή την ανοργανωσιά, την γενναιότητα ή την δειλία των κοινωνικών υποκειμένων· αφαιρεί τις σχέσεις εξουσίας και τις σχέσεις (διάχυτης ή οργανωμένης) αντιεξουσίας… Αφαιρεί, δηλαδή, όλα όσα μπορούν να οδηγήσουν ένα πραξικόπημα, όποιες αιτίες και να έχει, σε αποτυχία!!! Αφαιρεί, ακυρώνει, την δύναμη των αδύναμων!!! Και, τελικά, «νομιμοποιεί» τους πραξικοπηματίες και τα έργα τους σαν αναπόφευκτα· έστω κι αν το «αναπόφευκτο» παραπέμπει πάντα σε κάποια «μεγάλη δύναμη» – εν προκειμένω τις ηπα. Αλλά η επιτυχία κανενός πραξικοπήματος δεν είναι «αναπόφευκτη» – ούτε στη βολιβία ούτε οπουδήποτε αλλού. Με όση Ουάσιγκτον κι αν έχει πίσω του…
Η ίδια ακριβώς δολιότητα, κρυμμένη πίσω απ’ τις φοβερές «εξηγήσεις», ισχύει και στις εξεγέρσεις / επαναστάσεις. Ούτε μία στις εκατό πιθανότητες δεν είχε η επανάσταση των μπολσεβικων να νικήσει· νίκησε όμως εναντίον καθόλου αδύναμων και χωρίς σοβαρούς σκοπούς αντιπάλων… Να πούμε για τους 82 ένοπλους του Granma; Πού πήγαιναν οι τρελοί;… Να πούμε για την μια χούφτα ένοπλων zapatistas, «τόσο μακριά απ’ τον θεό τόσο κοντά στην αμερική»; Πού πήγαιναν οι τρελοί;
Ούτε μία στις χίλιες δεν ήταν η πιθανότητα που δινόταν απ’ τους διάφορους επαΐοντες για να νικήσει η επανάσταση στην τυνησία στα τέλη του 2010 / αρχές του 2011… Νίκησε – κόντρα σε όλα τα «προγνωστικά». Κι αφού οι επαΐοντες κατάπιαν το σάλιο τους, δεν έδιναν ούτε μία στο εκατομμύριο πιθανότητες για να νικήσει η επανάσταση στην αίγυπτο, απ’ τις 25 Φλεβάρη του 2011 και μετά… Κι αυτή νίκησε… Ε, μετά απ’ αυτά τα «ανεξήγητα», αυτές οι πρόσφατες οι νίκες αποδόθηκαν πρώτα … στα πρωτοκοσμικά social media (!!!) και, μετά, σε κάποιο μυστηριώδες «αμερικανικό σχέδιο», για το οποίο ποτέ κανείς δεν έφερε ούτε μισή απόδειξη…
Οπότε: το γεγονός ότι (μέχρι σήμερα…) το πραξικόπημα στη βολιβία έχει πετύχει, πρέπει να αποδοθεί στα κίνητρα των εντός ή εκτός βολιβίας κλασσικών καπιταλιστικών συμφερόντων (: πρώτες ύλες) μόνο κατά 49%, στο μέγιστο. Το άλλο 51% της απάντησης για την επιτυχία του πρέπει, είναι απόλυτα αναγκαίο, να αποδοθεί στο τι έκανε και τι δεν έκανε, τι χαρακτηριστικά είχε και τι χαρακτηριστικά δεν είχε το καθεστώς Morales. Μετά από τόσα χρόνια εξουσίας. Η αντι-πραξικοπηματική κοινωνική δυναμική στη βολιβία είναι υπαρκτή και στέρεα· μόνο που βρέθηκε «εκτός» όταν έπρεπε να «καθαρίσει»… (Το τι θα ακολουθήσει δεν το ξέρουμε, αλλά τα γεγονότα είναι γεγονότα ήδη… Εν τέλει ο εμφύλιος είναι το χειρότερο ενδεχόμενο αν οι φασίστες έχουν με την μεριά τους τον στρατό και την αστυνομία. Αυτά τα προλαβαίνει κανείς!)
Υπάρχει περίπτωση μια αριστερή (εντός ή εκτός εισαγωγικών) κυβέρνηση να ανοίγει, να διευκολύνει τον δρόμο σε φασίστες; Υπάρχει περίπτωση ο κρατικός πατερναλισμός να διαβρώνει, και τελικά να ακυρώνει, τις δυνατότητες ακόμα και των κινημάτων που θα έπρεπε να τον προσπεράσουν· και, in case of emergency, να μπλοκάρουν οποιαδήποτε «δεξιά παλινόρθωση»;
Τελικά: χέζουν οι αρκούδες στο δάσος;