Τρίτη 12 Νοέμβρη. Το ουσιαστικό ερώτημα, ωστόσο, δεν είναι τι καταλαβαίνει και τι όχι ο Morales (ή ο μόλις αποφυλακισμένος, ίσως για λίγο, Lula στην βραζιλία). Οι «ηγετικές φυσιογνωμίες», στη λατινική αμερική όπως και στα περισσότερα μέρη του καπιταλιστικού κόσμου, ασκούν (θέλοντας ή μη, μάλλον το πρώτο) μια πατερναλιστική λειτουργία· ακόμα χειρότερα όταν πιάνουν τα επίσημα πόστα της κρατικής εξουσίας. Ακόμα κι αν είναι «θετική» αυτή η λειτουργία για τους πληβείους / προλετάριους των αντίστοιχων κοινωνιών, δεν παύει να είναι πατερναλιστική. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι διαφορετικό: τι κάνουν τα εκατομμύρια πληβείων / προλετάριων ώστε να είναι κατάλληλα οργανωμένοι ακόμα κι αν ο «πρόεδρός τους» ανατραπεί, δολοφονηθεί ή εξατμιστεί;
Αυτό είναι το ερώτημα της εργατικής αντι-εξουσίας· όχι σαν ιδεολογίας αλλά σαν πρακτικού μέτρου άμυνας / επίθεσης. Είναι ένα ερώτημα για τον 21ο αιώνα, που στη λατινική Αμερική (και όχι μόνο) έχει πίσω του την βαριά, δύσκολη, αιματηρή και πολύτιμη εμπειρία του 20ου. Αλλά δεν είναι ερώτημα / πολυτέλεια!
Δεν ξέρουμε την απάντηση! Οι γνώσεις μας για την λατινική Αμερική είναι περιορισμένες. Βλέπουμε ωστόσο τις ανύπαρκτες απαντήσεις αλλού στον πλανήτη. Παράδοξο ή όχι τα σύγχρονα εργατικά συμβούλια είναι στις αρχές του 21ου αιώνα τόσο σημαντικά όσο εκείνα των προγόνων μας. Κι ακόμα περισσότερο… Ούτε κόμματα προσοδικά, ούτε ηγέτες φωτισμένοι, ούτε μηντιακή αλλοτρίωση… Εργατικά συμβούλια!
(Αδυνάτο; Όχι ακριβώς…)