Πέμπτη 24 Οκτώβρη. Πιθανότατα έχει διαβάσει ή θα διαβάσετε διάφορες (διεθνείς) αναλύσεις για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο συριακό πεδίο μάχης. (Η ασταμάτητη μηχανή το κάνει υποχρεωτικά). Δεν θα μπούμε στον κόπο μιας γενικής αποτίμησής τους – δεν θα είχε νόημα. Πρέπει όμως να έχετε υπόψη δυο τρία απλά και βασικά στοιχεία αυτών των εξελίξεων που είναι τόσο «ταπεινά» ώστε είναι εύκολο να αγνοούνται. Κι αυτό συμβαίνει συστηματικά.
Το πρώτο είναι αυτό που λέγεται «συριακός στρατός» – του Άσαντ. Παρότι τώρα, εκ των υστέρων, διαφημίζεται σαν εξαιρετικά αξιόμαχος, δεν είναι ακριβώς έτσι. Το βασικό του πρόβλημα είναι η λειψανδρία. Με τον μισό περίπου πληθυσμό της συρίας να έχει φύγει, και ειδικά στην αρχή του πολέμου, όταν ξεκίνησε σαν «εμφύλιος», με μεγάλο αριθμό στρατιωτών και αξιωματικών να έχουν λιποτακτήσει, ο στρατός του Άσαντ δεν έχει το μέγεθος να αναλάβει μόνος του την «περιφρούρηση» της συριακής επικράτειας.
Σ’ όλη την διάρκεια της αντεπίθεσης του μπλοκ της Αστάνα, δηλαδή απ’ το φθινόπωρο του ’15 και μετά, οι ένοπλοι της λιβανέζικης Χεζμπ’ αλλάχ και οι ιρανοί φρουροί της επανάστασης (κυρίως σαν αξιωματικοί) μαζί με τους μισθοφόρους της Τεχεράνης, συν τους μισθοφόρους της ρωσικής wagner group, συμπλήρωσαν σε μεγάλη έκταση την έλλειψη σύρων στρατιωτών· πέρα απ’ το να εκπαιδεύουν αυτούς που ήταν διαθέσιμοι για κατάταξη σαν «φιλο-Άσαντ».
Τα όρια του συριακού στρατού φάνηκαν στην πρόσφατη επιχείρηση για την ανακατάληψη του νότιου τμήματος του θύλακα του Idlib, το περασμένο καλοκαιρι. Οι σκληροτράχηλοι αντικαθεστωτικοί της HTS τον καθήλωσαν στο έδαφος, παρότι η ρωσική αεροπορία τους βομβάρδιζε συστηματικά. Χρειάστηκε να στείλει η Μόσχα όχι μόνο «υλικό» (όπλα, τεθωρακισμένα…) αλλά και στρατιώτες (πιθανόν μισθοφόρους) και να ξανασχεδιαστεί η επιχείρηση από ρώσους αξιωματικούς, για να ξεπεραστεί η χερσαία άμυνα των αντικαθεστωτικών.
Στο νότο, στα σύνορα με το ιράκ γύρω απ’ τον Ευφράτη, έχει χρειαστεί κάμποσες φορές να περάσουν στο συριακό έδαφος οι έμπειρες ιρακινές πολιτοφυλακές pmu για να αντιμετωπίσουν κάποιους μικρούς πυρήνες του isis που δρουν εκεί. Και στην ευρύτερη περιοχή της Deir ez Zor οι «φρουροί της επανάστασης» εκπαιδεύουν αυτόν τον καιρό ντόπιους σιίτες εθελοντές, για την δημιουργία έμμισθων πολιτοφυλακών που θα συμπληρώσουν τον συριακό στρατό αντικαθιστώντας τον εκεί που δεν χρειάζεται οπωσδήποτε η παρουσία του.
Ακόμα κι αν, λοιπόν, η Άγκυρα αναδιπλωνόταν στο έδαφός της, ο συριακός στρατός / αστυνομία μόνος του δεν αρκεί για να φυλάει τα συροτουρκικά σύνορα· ειδικά όταν εκκρεμεί το ζήτημα του Idlib, που απορροφά εξοπλισμό και αρβύλες. Είναι αμφίβολο αν τα επόμενα χρόνια θα καταφέρει ο συριακός στρατός να φτάσει στο μέγεθος που θεωρείται απαραίτητο. Όχι μόνο θα χρειαστεί να επιστρέψει μεγάλος αριθμός προσφύγων, αλλά θα πρέπει επίσης τα νεαρά αρσενικά άτομα αυτών των προσφύγων να δέχονται να υπηρετήσουν τον στρατό του Άσαντ. Πράγμα αμφίβολο…
Ερχόμαστε έτσι στο δεύτερο «ταπεινό» ζήτημα.
(φωτογραφία: Στρατιώτες του συριακού αντι-Άσαντ πεζικού της Άγκυρας ποζάρει σε πλατεία της Ras al-Ain, στα συρο-τουρκικά σύνορα…)