Σάββατο 26 – Κυριακή 27 Οκτώβρη. Οι διαδηλωτές ζητούν την παραίτηση των πάντων. Το σύνθημά τους «όταν λέμε όλοι εννοούμε όλοι» είναι σαφές: οι συνεχιζόμενες διαδηλώσεις στο λίβανο είναι το σημείο έκρηξης μιας κρίσης με πραγματικές αιτίες.
Ο Nasrallah της Χεζμπ’ αλλάχ μπορεί να βλέπει το ζήτημα πιο «γεωπολιτικά», αλλά αποτελεί, κι αυτός και το κόμμα του, μέρος του προσωπικού της εξουσίας στο Βηρυττό. Η προσπάθειά του χτες να φοβίσει τους διαδηλωτές ώστε να αποδεχτούν ένα μάλλον μικρό «πακέτο μέτρων» της λιβανέζικης κυβέρνησης, με τις καταγγελίες ότι «ξένοι πράκτορες» έχουν διεισδύσει στις διαδηλώσεις για να προκαλέσουν εμφύλιο, δεν έπεισε. Και δεν έπεισε επειδή υπάρχουν δομικά προβλήματα στο λιβανέζικο καθεστώς.
Είναι γεγονός ότι οι διαδηλωτές δεν ξέρουν που το πάνε. Μοιάζουν σαν μια ακόμα έκφραση του πασίγνωστου «κάνε κάτι τώρα ακόμα κι αν δεν ξέρεις τι» του πασίγνωστου Zizek. Μεταξύ του να έχεις δίκιο και του να ξέρεις πως να το βρεις χρειάζεται απαραίτητα εκείνο που ονομάζεται οργάνωση. Όμως σύμφωνα με όσα μπορεί να καταλάβει η ασταμάτητη μηχανή μετά από 9 μέρες μαζικών διαδηλώσεων, αυτό το πράγμα, η «οργάνωση», δεν υπάρχει. Δεν είναι λιβανέζικη ιδιαιτερότητα: το είδος «αγανακτισμένοι» μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε, απ’ το Χονγκ Κονγκ ως την χιλή, κάθε φορά με διαφορετικά ταξικά χαρακτηριστικά αλλά παντού σαν «αυθορμητισμός». Δικαιολογημένος – και τυφλός. Τελικά χειραγωγήσιμος.
Σαν υπαρκτή οργάνωση / κόμμα η Χεζμπ’ αλλάχ (το μεγαλύτερο στο λίβανο…) – τα οργανωμένα μέλη της δηλαδή – έχει στραφεί εναντίον αυτών των διαδηλώσεων. Ο Nasrallah έχει ζητήσει αυτοσυγκράτηση. Εκτός απ’ το ενδεχόμενο ενός εμφύλιου (που προς το παρόν δεν φαίνεται ορατό) υπάρχει και ένα άλλο, πιο άμεσο: η αποσάρθρωση ενός συστήματος εξουσίας που δεν μπορεί να διαχειριστεί το μερδικό του στην (παγκόσμια) κρίση / αναδιάρθρωση.
Τι συμβαίνει λοιπόν στο λίβανο; Ένας συνδυασμός παραγόντων, μεταξύ των οποίων και οι αμερικανικές κυρώσεις σε μια τράπεζα, έχουν οδηγήσει σε μια τραπεζική κρίση και στον κατήφορο την λιβανέζικη λίρα· με αποτέλεσμα την απότομη αύξηση των τιμών σε όλα τα εισαγόμενα, μεταξύ των οποίων και βασικά για την καθημερινή ζωή. Αφορμή για την εξέγερση ήταν η αύξηση των φόρων στη βενζίνη, στα τσιγάρα και στην εφαρμογή whatsapp – σαν προσπάθεια του κράτους να αυξήσει τα έσοδά του ώστε να συγκρατήσει στη συνέχεια το νόμισμα. Αιτία είναι τα δομικά χαρακτηριστικά του λιβανέζικου καπιταλισμού. Με μια κάστα βαθύπλουτων εμπόρων, επιχειρηματιών και μαφιόζων που ζουν μεταξύ Βηρυτού και Λονδίνου και ξεπλένουν τα κέρδη τους στη νότια κύπρο και στα νησιά κεϋμάν, ο λιβανέζικος καπιταλισμός έχει όλα τα χαρακτηριστικά του πολιτικού και γεωπολιτικού προσοδισμού. Που στις δύσκολες περιόδους πολώνει υποχρεωτικά την ταξική διαστρωμάτωση.
Με τέτοια δεδομένα ένα ριζικό μεταρρυθμιστικό (ρεφορμιστικό) πρόγραμμα θα ήταν ισοδύναμο με επανάσταση· εξού και η αδιαπραγμάτευτη σημασία της οργάνωσης. Οτιδήποτε λιγότερο είναι δικαιολογημένη μεν, γκρίνια δε. Οι διαδηλωτές και οι διαδηλώτριες βρίσκονται σ’ αυτήν την δεύτερη κατάσταση: “κάτω όλα”…
Αν αυτά συμβαίνουν στη χιλή δεν υπάρχουν γεωπολιτικές επιπλοκές. Αλλά στη μέση Ανατολή υπάρχουν – τόσο το χειρότερο για όλους. Αν το να μπορείς να αντιμετωπίσεις τον ισραηλινό στρατό είναι σημαντικό, άλλο τόσο σημαντικό είναι να μπορείς να αντιμετωπίσεις όχι βέβαια τους διαδηλωτές αλλά την χρεωκοπία ενός συστήματος διεύθυνσης.
Στο κάτω κάτω της γραφής, επειδή το καθεστώς Άσαντ ήταν ανίκανο (και δεν ήθελε) να μεταρρυθμιστεί σύμφωνα με βασικές κοινωνικές προδιαγραφές και εύλογες απαιτήσεις, ενώ, αντίθετα, ήταν ικανό μόνο στο να σκοτώνει, έφτασε η συρία εκεί που είναι τώρα…
Ζηλεύει κανείς το “συριακό παράδειγμα”;