Παρασκευή 30 Αυγούστου. Δεν είναι απόδειξη ιδιαίτερης ευφυίας η παρατήρηση ότι σε καιρούς «μετάβασης», Αλλαγής Καπιταλιστικού Παραδείγματος, όσο μακρόχρονες κι αν είναι, συμβαίνουν κοινωνικές αποδιαρθρώσεις και αναδιαρθρώσεις. Αν τέτοιες αλλαγές συμπίπτουν με κρίσεις (πράγμα σχεδόν βέβαιο και καθόλου πρωτότυπο…) τότε κάποιου είδους πόλωση είναι αναμενόμενη. Απ’ την μια μεριά στριμώχνονται τμήματα των κοινωνικών στρωμάτων (συμπεριλαμβανόμενου και τμήματος της εργατικής τάξης…) και του κεφάλαιου που «μένουν πίσω». Απ’ την άλλη μεριά βρίσκονται τμήματα των κοινωνικών στρωμάτων (συμπεριλαμβανόμενων άλλων τμημάτων της εργατικής τάξης) και του κεφάλαιου που προσαρμόζονται και συμμετέχουν στις όποιες αλλαγές, με μικρότερη ή μεγαλύτερη αισιοδοξία. (Η περιγραφή είναι σχηματική…)
Η μόνη αυθεντική πολιτική έκφραση των καθυστερημένων είναι η συντήρηση. Και πάντα περιλαμβάνει διάφορες μορφές «νοσταλγίας» για το πολιτικό και κοινωνικό παρελθόν. Η «συντήρηση» γίνεται υποχρεωτικά «αντίδραση» όσο περνάει ο καιρός. Και γίνεται όλο και πιο πορωμένη όσο νοιώθει ότι μπορεί να αποκτήσει κάποια «δύναμη» κεντρικής εξουσίας στα μέτρα της αντιδραστικότητάς της.
Δεν αλλάζει αυτή η κατάσταση γλύφωντάς την ή καλοπιάνοντάς την. Το αντίθετο συμβαίνει. Εκτραχύνεται. Η μόνη δυνατότητα να επηρεαστεί ένα τμήμα αυτών των υποκειμένων (πληβειακό) είναι αν το εργατικό τμήμα του άλλου, του αντίθετου πόλου, δείξει οργανωτικό και ανταγωνιστικό δυναμισμό και μαχητικότητα, ταιριαστά στα νέα δεδομένα. Μόνο αν τμήματα της κάθε φορά σύγχρονης εργατικής τάξης επιβάλλουν δυναμικά, αγωνιστικά, την δική τους επίκαιρη αντι-ερμηνεία για το τι είναι τι. Τότε (και μόνον τότε), στο βαθμό που υπάρχει απέναντι τους μια επίδειξη / απόδειξη εργατικής / πληβειακής δύναμης, είναι πιθανό τμήματα της μικροαστικοποιημένης εργατικής τάξης να αλλάξουν «ερμηνεία» για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους· άρα και πολιτική θέση… Πιθανό – καθόλου βέβαιο. (Στην τελική οι τσάτσοι και οι ρουφιάνοι πάντα προδότες της τάξης μας ήταν…)
Δεν θα προχωρήσουμε σε παραδείγματα, παρότι έχουμε τέτοια. Το γεγονός είναι πως εκτός απ’ τις ηπα (και το κίνημα fight for 15 ή το black life matters) πουθενά αλλού στον «πρώτο κόσμο» η σύγχρονη εργατική τάξη ή κάποια δυναμικά τμήματά της δεν έχουν επιδείξει εδώ και δεκαετίες αυτήν την ανταγωνιστική «αντι-ερμηνευτική» δυναμική και συνθετότητα που θα ήταν το πραγματικό κοινωνικό / ταξικό οδόφραγμα στις «εύκολες απαντήσεις» της νεοφασιστικής δημαγωγίας.
Κι αυτή η απουσία σε μεγάλο βαθμό (αν και όχι απόλυτα) οφείλεται στα βαθιά γεράματα των οργανώσεων της πάλαι ποτέ «αριστέρας», «νέας» ή όχι και τόσο.
Πέρα απ’ αυτά, η αγγλική κοινωνία δεν θα είχε τρομερές διαφορές από οποιαδήποτε άλλη πρωτοκοσμική στη φάση αυτής της «μετάβασης», αν δεν συνέβαινε αυτό το «ατύχημα» του Ιούνη του 2016: να βρεθούν χωρίς καν την θέλησή τους (τότε) νικητές εκείνοι που το μόνο τους σχέδιο για το μέλλον είναι η «επιστροφή στα παλιά μεγαλεία» μέσω σχεδιασμένης πτώχευσης όλων εκτός απ’ τα αφεντικά και τους συμμάχους τους, και μέσω μιλιταρισμού και ρατσισμού…
Τώρα αυτή η κοινωνία βρίσκεται στο σημείο όπου το «ατύχημα» του 2016, μετά από 3 χρόνια αδιεξόδων στη διαχείρισή του, μετατρέπεται σε πειρατεία εκ μέρους του τότε ηγετικού φασιστοσυναφιού. Πειρατεία· όχι «πραξικόπημα» με τη νομική έννοια του όρου… Είναι οι ίδιοι. Ο Johnson, πίσω του ο Farage… Μετά από 3 χρόνια εμφανίζονται σαν “η μόνη λύση” – δια της βίας….
Όμως αυτό το ρεσάλτο μόνο να οξύνει την εσωτερική πόλωση μπορεί· κι αυτό συμβαίνει ήδη από προχτες. Μπορεί ο forward «πόλος» να είναι πολιτικά (και ιδεολογικά) ετερόκλητος· αυτό (που προκαλεί μια αίσθηση αδυναμίας…) τον κάνει ασυνήθιστα αθυρόστομο, επιθετικό στα λόγια. Και, ενδεχομένως, τον οδηγεί σε σύγχυση στόχων. (Όμως, για το θυμίσουμε βιαστικά: αυτό ακριβώς δεν έγινε και στην Καταλωνία, από διαφορετική σκοπιά αλλά με ανάλογο κοινωνικό υποκείμενο, γύρω από ένα δημοψήφισμα, το 2017;)
Αυτά κάνουν την πόλωση «απλά» πιο χύμα…