Τρίτη 16 Ιούλη. Οι ιστορικές σχέσεις των κορεών με το Τόκιο δεν είναι καθόλου καλές· απ’ την εποχή της ιμπεριαλιστικής επέκτασης της ιαπωνίας και τον Β παγκόσμιο. Φυσικά, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τέτοια ζητήματα θα μπορούσαν να είναι «περασμένα ξεχασμένα». Εκτός αν αναβιώνουν δυναμικά επειδή μπορούν να σταθούν δίπλα σε σύγχρονες, επίκαιρες κόντρες.
Το ζήτημα των σκλαβωμένων κορεατισσών στα ιαπωνικά «joy division» κάτεργα, στη διάρκεια της κατοχής της κορεατικής χερσονήσου στον Β παγκόσμιο, είναι ένα καθόλου περασμένο ξεχασμένο. Ανάλογα με τις κυβερνήσεις και τους ιδεολογικούς συσχετισμούς στη νότια κορέα, άλλοτε το ζήτημα των αποζημιώσεων προς αυτές τις γυναίκες (ή/και τους / τις απογόνους τους) είναι μία απ’ τις αιχμές της αντιπολίτευσης· είτε (όπως τώρα, με τον Moon Jae-in) μέρος της κυβερνητικής πολιτικής.
Στις αρχές του ’19 το ανώτατο δικαστήριο της Σεούλ αποφάσισε την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ιαπωνικών εταιρειών στη νότια κορέα, για την αποζημίωση όχι μόνο των «comfort women» αλλά και όλων των νοτιοκορεατών που υποχρεώθηκαν σε καταναγκαστική εργασία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το Τόκιο απ’ την μεριά του υποστηρίζει ότι το θέμα έχει διευθετηθεί οριστικά απ’ την συμφωνία του 1965, όταν πλήρωσε 800 εκατομύρια δολάρια σε δωρεές και χαμηλότοκα δάνεια στην τότε χούντα της νότιας κορέας. (Το βέβαιο είναι ότι τα θύματα του γιαπωνέζικου φασισμού δεν αποζημιώθηκαν ποτέ.)
Τώρα το Τόκιο απαντάει στην Σεούλ (για την δικαστική απόφαση) με «κυρώσεις»: περιορισμούς στις εξαγωγές βασικών στοιχείων της ηλεκτρονικής βιομηχανίας προς τις νοτιοκορεατικές εταιρείες. Π.χ.: samsung… H Σεούλ σκέφτεται τα αντίποινα: απαγόρευση στις εξαγωγές τσιπ στην ιαπωνία και δασμούς σε ιαπωνικές εισαγωγές. Οι νοτιοκορεάτες μποϋκοτάρουν ήδη ό,τι γράφει επάνω του sony, panasonic, sharp και λοιπά…
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως όσο ηθικό και συναισθηματικό βάρος κι αν έχει το παρελθόν (που δεν είναι, άλλωστε, τόσο μακρινό), υπάρχουν τρέχουσες σοβαρές αντιθέσεις. Οι δύο καπιταλισμοί, ο νοτιοκορεατικός και ο ιαπωνικός, είναι αντίπαλοι μεταξύ τους στο ίδια πεδία (τις τεχνολογίες και τις μηχανές της 3ης και της 4 βιομηχανικής επανάστασης). Επιπλέον, υπό τον δεξιό Abe, το Τόκιο εντείνει τον μιλιταριστικό εξοπλισμό του και παραμένει σύμμαχος της Ουάσιγκτον. Όπως και η Σεούλ· μόνο που αυτή συμμετέχει και στο «μπλοκ του Βλαδιβοστόκ»…
Κάποιοι λένε ότι η επιθετική οικονομική «πολιτική» του ψοφιοκουναβιστάν και οι λίστες με τις «κυρώσεις» δεξιά κι αριστέρα έχει δημιουργήσει ήδη «μόδα». Η παρατήρηση είναι επιφανειακή: αυτό που λέγεται «οικονομικός πόλεμος», απ’ όποιον κι αν κηρύσσεται, είναι βασικό στάδιο του 4ου παγκόσμιου…
Υπάρχει περίπτωση να κάνει η Σεούλ πίσω στο ζήτημα της διεκδίκησης αποζημιώσεων για τα θύματα της ιαπωνικής κατοχής; Με την τωρινή σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση όχι. Υπάρχει περίπτωση να κάνει πίσω στον «εμπορικό πόλεμο» το Τόκιο χωρίς να ικανοποιηθεί απ’ την Σεούλ; Με την τωρινή δεξιά κυβέρνηση όχι.
Μόνο σταθεροποίηση ή και ένταση των «τριβών» πρέπει να περιμένει κανείς. Γιατί υπάρχει κι αυτή η λεπτομέρεια: ναι μεν, σε αρχικές φάσεις, τέτοιου είδους απαγορεύσεις, «κυρώσεις» και «εμπάργκο» δημιουργούν προβλήματα είτε στις εφοδιαστικές αλυσίδες (πρώτες ύλες, ανταλλακτικά, εξαρτήματα) είτε στην πρόσβαση σε αγορές· αλλά στον καπιταλισμό δεν υπάρχουν κενά. Αυτά τα προβλήματα λύνονται (ή γίνεται προσπάθεια να λυθούν) με διάφορες εναλλακτικές. Για παράδειγμα η ρωσική παραγωγή μπορεί να καλύψει τις ελλείψεις των νοτιοκορεατικών βιομηχανιών σε φθοριούχο υδρογόνο, ένα αέριο που χρειάζεται για την κατασκευή των οθονών πλάσματος και των τσιπ· ένα απ’ τα στοιχεία των ιαπωνικών απαγορεύσεων… (Το Τόκιο ελέγχει το 80% της παγκόσμιας αγοράς φθοριούχου υδρογόνου, και οι νοτιοκορεατικές εταιρείες αγόραζαν το 45% των αναγκών τους απ’ την ιαπωνία).
Δημιουργούνται έτσι πιο σφικτά «οικονομικά μπλοκ» – σε αναμέτρηση μεταξύ τους…
(φωτογραφία: Αντι-ιαπωνική διαδήλωση στη Σεούλ, τον περασμένο Απρίλη, με θέμα την αναγνώριση και την αποζημίωση των αιχμάλωτων κορεατισσών στα ιαπωνικά σεξουαλικά κάτεργα του Β παγκόσμιου…)