Σάββατο 25 Μάη. Πριν “πολλά χρόνια”, στα τέλη του 1979, ένας άλλος συντηρητικός Donald, o Reagan, κέρδιζε τις προεδρικές εκλογές στις ηπα. Μερικούς μήνες νωρίτερα, στις αρχές Μάη της ίδιας χρονιάς, η συντηρητική Μargaret Thatcher, είχε εκλεγεί πρωθυπουργός της βρετανίας.
Το δίδυμο Τhatcher – Reagan έμεινε στην καπιταλιστική ιστορία σαν οι πολιτικοί που ξεκίνησαν (για λογαριασμό των αφεντικών που εκπροσωπούσαν) μια παγκόσμια «επανάσταση»: το ξήλωμα της μεταπολεμικής κεϋνσιανής ορθοδοξίας στην καπιταλιστική πολιτική οικονομία, και την εφαρμογή νεοφιλελεύθερων δογμάτων.
Τα αρχικά κίνητρα του τότε άξονα Ουάσιγκτον – Λονδίνου ήταν η αντιμετώπιση του εργατικού ανταγωνισμού στις επικράτειές τους. Όμως ο ριζοσπαστικός, ο καινοτόμος τρόπος που τον αντιμετώπισαν «απελευθέρωσε» τα αγγλικά και αμερικανικά αφεντικά όχι μόνο απ’ την εργατική αρνησικυρία στο εσωτερικό των επικρατειών τους, αλλά και από την πίεση των (διεθνών) ανταγωνιστών τους. Παρότι ο «νεοφιλελευθερισμός» εμφανίστηκε σαν μια καινούργια (τότε) παγκόσμια αλήθεια (και έτσι υιοθετήθηκε) έδινε ένα στρατηγικό προβάδισμα στον αγγλικό και στον αμερικανικό καπιταλισμό. Για παράδειγμα το οutsourcing των «βρώμικων» επιχειρήσεων του δευτερογενούς τομέα (τα μεγάλα εργοστάσια ήταν η ραχοκοκκαλιά του μεταπολεμικού φορντικού καπιταλισμού) στη νοτιοανατολική ασία έγινε εφικτό και χάρη στην μεταπολεμική ηγεμονία της Ουάσιγκτον σε διάφορες περιοχές του κόσμου.
Η «χρυσή εποχή» της αμερικανικής και αγγλικής (καπιταλιστικής) παγκόσμιας νεοφιλελεύθερης ηγεμονίας ήταν τα ‘90s: πάνω στα ερείπια του «ανατολικού μπλοκ», χωρίς ορατό αντίπαλο στον ορίζοντα… Είχε τελειώσει η Ιστορία; Πολλοί ήθελαν να το πιστεύουν και είχαν μεθύσει με την ιδέα αυτή.
Αλλά όχι! Η πολιτικο-ιδεολογική νίκη του νεοφιλελευθερισμού (σίγουρα των βασικών εφαρμογών του) κατέληξε σε ήττα των πρωτοπόρων του, που αχνοφάνηκε τελικά μέσα απ’ το πιο πρόσφατο ως τώρα ξέσπασμα της μόνιμης κρίσης, το 2007 – 2008. Μέσα σε δέκα χρόνια από τότε ο κινεζικός καπιταλισμός αναδείχθηκε σε παγκόσμια υπερδύναμη στα πρώτα της βήματα· ο ρωσικός καπιταλισμός ολοκλήρωσε την «αναγέννησή» του· και η γεωμετρία της αμερικανικής πλανητικής ηγεμονίας όχι απλά μπήκε σε αμφισβήτηση, αλλά άρχισε να συρρικνώνεται σε διάφορα μήκη και πλάτη του κόσμου.
Η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο προσπαθούν πλέον να διαχειριστούν την παρακμή τους (δηλαδή την απώλεια των παλιών πλεονεκτημάτων τους…). Το ψοφιοκουναβιστάν δείχνει, όλο και πιο επίμονα, ότι ένας μόνος τρόπος έχει απομείνει: η βία, και τελικά ο πόλεμος. Σ’αυτό το ταμπλώ το Λονδίνο δεν έχει να προσφέρει πολλά· και σίγουρα δεν μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από συνεταιράκι της Ουάσιγκτον. Το «brexit» ήταν η φαντασίωση της πανινόρθωσης του βρετανικού «οικονομικού μεγαλείου»· η εθνικιστική οικονομίστικη νοσταλγία της (πολιτισμικής) cool britannia των ‘90s. Εξατμίζεται παρασέρνοντας οπαδούς και μη στη δίνη…
Όπως μεσοπρόθεσμα θα ηττηθεί και ο αμερικάνος σερίφης – αφού πρώτα θα έχει βουλιάξει τον πλανήτη στην καταστροφή. Ο αγγλο-αμερικανικός κύκλος που άνοιξε στα early ‘80s έχει κλείσει. Αλλά τέτοιου είδους δυσάρεστα απωθούνται απ’ τα εν δυνάμει εξαίσια θύματα, ακόμα κι όταν έχουν γίνει αναπόδραστα….