Σάββατο 4 Μάη. Η έννοια που στην απαρχή της ήταν εμποτισμένη με βία, η «ανάλωση» (: αυτό που σε τρώει από μέσα σου), έγινε συνηθισμένη κοινωνική κατάσταση. Εμποτισμένη με πολλαπλάσια βία – καπιταλιστικότατη πια.
Και ακριβώς επειδή τόσο η συνηθισμένη κοινωνική κατάσταση όσο και η πολλαπλάσια «εσωτερική και εξωτερική» βία της είναι καπιταλιστικότατες, κινήθηκαν εδώ και έναν αιώνα και κινούνται πάντα πάνω σε δύο ράγες. Απ’ την μια την κατά διαστήματα διαρκή πρόκληση κρίσεων «οικονομικού» χαρακτήρα. Απ’ την άλλη την διαρκή πρόκληση κρίσεων «υπαρξιακού» χαρακτήρα. Το ότι οι δεύτερες (και όχι οι πρώτες…) κρίσεις εμφανίζονται (δηλαδή: πουλιούνται) πάντα σαν «μυστηριώδεις» και «ψυχολογικές» είναι, απλά, η γνωστή άμυνα του συστήματος: ο αποπροσανατολισμός, η μυστικοποίηση…
Γράφει ο Rifkin για σχεδόν 100 χρόνια πριν:
… Το 1929, η μαζική ψυχολογία του καταναλωτισμού είχε πιάσει ρίζες στην Αμερική. Οι πατροπαράδοτες αμερικανικές αρετές [σ.σ.: αρχαϊκές «προτεσταντικές» αρετές…] της λιτότητας και της αυτοθυσίας είχαν αρχίσει να ξεθωριάζουν. Εκείνη τη χρονιά η Επιτροπή Τρεχουσών Οικονομικών Μεταβολών του προέδρου Χέρμπερτ Χούβερ έδωσε στη δημοσιότητα μια αποκαλυπτική έκθεση για τις βαθιές μεταβολές στην ανθρώπινη ψυχολογία, που είχαν σημειωθεί σε λιγότερο από μια δεκαετία. Η έκθεση κατέληγε σε μια σαφή πρόβλεψη για το τι περίμενε την Αμερική:
«…Η μελέτη απέδειξε με κατηγορηματικό τρόπο αυτό που πάντοτε πιστεύαμε θεωρητικά, ότι οι ανάγκες είναι ακόρεστες: η ικανοποίηση μιας ανάγκης ανοίγει το δρόμο για μια άλλη. Το συμπέρασμα είναι ότι οικονομικά το πεδίο απλώνεται απέραντο μπροστά μας: ότι υπάρχουν νέες ανάγκες που θα παραχωρούν τη θέση τους σε νεότερες τη στιγμή που ικανοποιούνται… Με τη διαφήμιση και άλλα μέσα προβολής.. έχει δημιουργηθεί μια ευκρινής διέξοδος για την παραγωγή… Είναι εμφανές ότι μπορούν να συνεχιστούν οι δραστηριότητές μας.. Η κατάσταση που επικρατεί μπορεί να θεωρηθεί ευτύχημα, ο ρυθμός μας είναι αξιοσημείωτος…»
Η παράγραφος θα μπορούσε να επαναληφθεί ξανά και ξανά (και έτσι έχει γίνει ήδη). Εν τω μεταξύ το 2029 η 4η βιομηχανική επανάσταση θα έχει προχωρήσει…
Και οι καταθλίψεις θα είναι πάντα μαζικές, «μυστηριώδεις» – και «ψυχολογικά προβλήματα» του καθενός και της καθεμιάς…