Τετάρτη 10 Απρίλη. Πάνω από 6.000 επισκέπτες μέσα σ’ ένα τριήμερο (στην συντριπτική τους πλειοψηφία κάτω από 35 ετών)· 110 «workshops»· 280 «διακεκριμένοι» γκουρού του επιχειρείν: αν είχε διαφορετικό αντικείμενο θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν μια πετυχημένη μαζική πολιτική υπερπαραγωγή.
Όμως τέτοια ακριβώς ήταν! Όχι, βέβαια, με την έννοια του κομματικού χάπενινγκ. Ήταν πολιτική επιτυχία επειδή άνοιξε την καρδιά των καπιταλιστικών προσταγών των τελευταίων 40 χρόνων για να την επιβεβαιώσει σαν μια ζεστή αγκαλιά: «Γίνε κι εσύ επιχειρηματίας, μπορείς! Ξεκίνησε απ’ τον Εαυτό σου σαν Κεφάλαιο!»
Τι είναι, λοιπόν, που μαγνητίζει τόσες χιλιάδες νεαρών ντόπιων μικροαστών (πέρα, προφανώς, απ’ τον χαβαλέ) σ’ ένα event «σταδιοδρομίας και επιχειρηματικότητας»; Κατ’ αρχήν η πεποίθηση ότι τους αφορά. Έχουν σπουδάσει εδώ ή εκεί, άρα έχουν «προγραμματιστεί» να ανέβουν στα μεσοστρώματα· μπορεί και ψηλότερα. Ο προγραμματισμός τους είναι εν μέρει οικογενειακός και εν μέρει γενικευμένα ιδεολογικός / κοινωνικός. Γιατί να σπουδάζεις αν δεν πρόκειται να «πετύχεις»; Και πως θα «πετύχεις» αν δεν αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο σαν μια «αγορά» που θα την «κατακτήσεις» στον ένα ή στον άλλο βαθμό ξεδιπλώνοντας τις ικανότητές σου σαν επιχειρηματίας; Μπορεί να ξεκινήσεις την καριέρα σου σα σολίστας· αλλά σύντομα (κι αυτό είναι βασικό μέτρο της επιτυχίας) θα έχεις κόσμο στη δούλεψή σου… (Θα αποσπάς υπεραξία…)
Θέλουν να πάρουν ιδέες; Θέλουν να δουν τι παίζει; Θέλουν να δούν πόση απόσταση χωρίζει την καρέκλα ενός μαθητευόμενου – μάζα (περί το επιχειρείν) απ’ την σκηνή του πετυχημένου γκουρού; Σίγουρα θέλουν να φανταστούν τον εαυτό τους στο μέλλον που τους προβάλλουν αυτοί οι σίγουροι ιερείς: δυναμικό, πετυχημένο, με κύρος και φράγκα – παράδειγμα προς μίμηση.
Κανένα «πανόραμα» δεν πρόκειται να τους διδάξει ότι η επιχειρηματική επιτυχία σημαίνει να πατάνε και να σκαρφανώνουν σε πτώματα. Όχι επειδή οι γκουρού τους λυπούνται. Καθόλου. Αλλά επειδή το «όνειρο της επιτυχίας» για όλους αυτούς κι αυτές θα πρέπει να παραμείνει φωτεινό.
Η ηθική, συναισθηματική και διανοητική καταστροφή, των Άλλων (αλλά και των Ιδίων), είναι απλά «παράπλευρη απώλεια». Τα φράγκα μετράνε…