Year: 2018

Idlib

Πέμπτη 11 Οκτώβρη. Δούλεψε, τελικά, η πολύπλευρη και πολύμορφη «πίεση» των τουρκικών υπηρεσιών στους αντικαθεστωτικούς φιλο-Ριάντ ένοπλους στο Idlib. Χρειάστηκαν, φυσικά, και μερικές δολοφονίες σκληροπυρηνικών οπλαρχηγών από μυστηριώδεις (και άγνωστους) ελεύθερους σκοπευτές ή σαμποτέρ. Χρειάστηκε, επίσης, και μια εσωτερική στρατιωτική πίεση προς τους σκληροπυρηνικούς της HTS, κάτι σαν σποραδικός εμφύλιος. Το αποτέλεσμα πάντως είναι που μετράει: η ζώνη – χωρίς – βαριά – όπλα που συμφωνήθηκε μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας είναι από χτες γεγονός.

Δεν τέλειωσαν όλα, φυσικά, στον θύλακα του Idlib. Με μικρότερη έκταση να μοιραστούν μεταξύ τους, και με σαφή τα πλεονεκτήματα όσων πέρασαν με την μεριά της Άγκυρας, οι εσωτερικοί καυγάδες για τις όποιες προσόδους είναι πιθανό να ενταθούν.

Όμως αυτό ήταν απ’ την αρχή στο λογαριασμό. Δεν χαλάει κανέναν (απ’ το μπλοκ της Αστάνα). Αν συνυπολογίσει κανείς τα ζόρια που απέκτησε ο τοξικός μετά την δολοφονία του Khashoggi στην πρεσβεία στην Άγκυρα (τα σκονάκια είναι κακοί σύμβουλοι!) οι πελάτες του στη συρία θα στριμωχτούν ξανά και ξανά.

Και όχι μόνον αυτοί.

Μέση Ανατολή

Πέμπτη 11 Οκτώβρη. Οι περσόνες της εξουσίας αντικαθίστανται εύκολα. Αλλά αυτό ισχύει περισσότερο στις δημοκρατίες του θεάματος παρά στις φεουδαρχίες του, όπου τα πρόσωπα της εξουσίας δεν έχουν μόνο συμβολική λειτουργία.

Ο τοξικός δεν ήταν επιλογή (έτσι λέγεται…) των αρμόδιων τμημάτων της cia, που τον θεωρούσαν «φελλό». Ήταν, όμως, επιλογή άλλων αμερικανικών κυκλωμάτων και, όπως είναι γνωστό, του Τελ Αβίβ. Επενδύθηκαν πολλά πάνω του (και πάνω στα δισεκατομμύριά του), κι αυτός – στην κατάλληλη ηλικία του γιάπι – τα πίστεψε όλα.

Όμως δεν του πηγαίνει τίποτα καλά. Η «εξαφάνιση» του Khashoggi (η δολοφονία του δηλαδή) είναι το τελευταίο «σκληρό φάουλ» που κάνει, που απλά προστίθεται στα προηγούμενα. Θα μπορούσε να ξεπεραστεί αν δεν ήταν ο τοξικός αλλά ο Sisi, ακόμα κι αν το θύμα δεν ήταν σαουδάραβας αλλά ιταλός αριστερός φοιτητής, από καλή οικογένεια. (Η δολοφονία του Giulio Regeni τον Φλεβάρη του 2016, στο Κάιρο, απ’ τους μπάτσους του Sisi, καθόλου δεν εμπόδισε και δεν εμποδίζει ούτε τις προηγούμενες – «δημοκρατικές» – ούτε, ακόμα λιγότερο, τις τωρινές φασιστικές πολιτικές βιτρίνες της ιταλίας να βελτιώνουν διαρκώς τις σχέσεις τους με την αιγυπτιακή χούντα…)

Αλλά (έχουμε την εντύπωση) ότι ο τοξικός δεν μπορεί να ελπίζει στην ασυλία του Sisi: τον αμφισβητεί ακόμα και ο ίδιος ο πατέρας του (πάντα βασιλιάς…). Δεν είναι υποχρεωτικό να σχολάσει αύριο. Ωστόσο έχει αποδειχθεί «γεωπολιτική φούσκα» – ή “παλτό” αν η γηπεδική ορολογία είναι προτιμότερη. Και, κατά συνέπεια, μια σειρά σχεδιασμών που στηρίζονταν στο προσωποποιημένο καθεστώς του και στην χρηματοδότησή του (ειδικά σε ότι αφορά την Παλαιστίνη) θα πρέπει να θεωρούνται «πρώην» σχεδιασμοί.

Για να δούμε τι άλλο θα δούμε…

Μακεδονία

Πέμπτη 11 Οκτώβρη. Τι θα είχε συμβεί αν στο πρόσφατο δημοψήφισμα, αντί για 650.000 είχαν ψηφίσει 1.000.000, όμως με τον ίδιο αριθμό (609.813) να έχουν ψηφίσει «ναι» και τους υπόλοιπους, 390.000 να έχουν ψηφίσει «όχι»; Το δημοψήφισμα θα ήταν πέρα για πέρα πετυχημένο… Αλλά αμέσως μετά όλοι (ειδικά οι έλληνες) θα μιλούσαν για ένα «διαιρεμένο κράτος», «στα πρόθυρα εμφύλιου», κλπ. Τα παιδιά με τις καραμέλες τους…

Ε, το λοιπόν αυτό δεν έγινε (μετά και από διεθνείς προσπάθειες…). Και – εκτός απ’ εκείνους που ταυτίζουν την αποχή με το «όχι», δηλαδή με την γραμμή των σκληροπυρηνικών του VMRO – όλοι οι άλλοι θα μπορούσαν να βάλουν ερωτηματικά «επί της διαδικασίας». Όχι επί της ουσίας. Γιατί αυτή είναι σαφέστατη: οι μεν «ναι» ψήφισαν, οι δε «όχι» δεν το έκαναν… Ψήφισαν, μάλιστα, τόσο πολύ ώστε ακόμα κι αν το σύνολο των ψηφοφόρων ήταν 1.000.000, και πάλι το “ναι” θα είχε πλειοψηφίσει! Δεν είναι παράδοξο· δεν είναι παρανοϊκό· είναι προβοκατόρικο: 609.813 “ναι” θεωρούνται άκυρα, σα να μην υπήρξαν ποτέ· επειδή δεν συνοδεύτηκαν από 390.000, ή 400.000 “όχι”… Κι όμως: 609.813 ψήφοι είναι (ελαφριά) πάνω από το 50% ακόμα κι αν είχαν ψηφίσει συνολικά 1.200.000!!!!

Την ώρα, λοιπόν, που ο ψεκασμένος προσπαθεί να πουλήσει στην Ουάσιγκτον plan Β (απευθυνόμενος στο ντόπιο ακροδεξιό ακροατήριό του…) στα Σκόπια οι σοσιαλδημοκράτες ξεκίνησαν την κοινοβουλευτική διαδικασία έγκρισης της «συμφωνίας των Πρεσπών», ενόσω συνεχίζονται οι πίσω από κλειστές πόρτες (πάνω ή και κάτω απ’ το τραπέζι) «διαπραγματεύσεις» με το VMRO. To πράγμα έχει την λογική του: ο ακροδεξιός πυρήνας του VMRO έχει σοβαρά προβλήματα με την δικαιοσύνη, οπότε «επί της διαδικασίας» μπορεί να ζητάει διάφορα… Στην πράξη, πάντως, την απάντηση θα την δώσει η υπαρκτή «ευρωπαϊκή» πτέρυγά του, που έχει ταχθεί υπέρ της «συμφωνίας». Ακόμα κι αν είναι μειοψηφική, είναι υπαρκτή…

Η κοινοβουλευτική διαδικασία συνταγματικής τροποποίησης στη δημοκρατία της μακεδονίας είναι πολύπλοκη. Έχει τρία στάδια. Στο πρώτο η κυβέρνηση παρουσιάζει σε αδρές γραμμές τις αλλαγές που σκοπεύει να κάνει στο σύνταγμα, και χρειάζεται την έγκριση των 2/3 της βουλής (80 ψήφους, η κυβέρνηση του Zaev έχει τους 71, ψάχνει άλλους 9) για να προχωρήσει. Αν αυτή η έγκριση δοθεί, στη δεύτερη φάση, παρουσιάζει αναλυτικά τις αλλαγές· εδώ για την έγκρισή τους αρκεί απλή πλειοψηφία (61 ψήφοι). Αν δοθεί κι αυτή, οι αλλαγές παραπέμπονται σε «δημόσια διαβούλευση»  για τυχούσες βελτιώσεις. Μετά απ’ αυτήν την φάση διαμορφώνεται το τελικό συνταγματικό κείμενο, του οποίου η έγκριση απαιτεί ξανά 80 ψήφους. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, αυτή η τελική ψηφοφορία θα πρέπει να γίνει κάποια στιγμή τον Γενάρη.

Επειδή, τώρα, το VMRO δεν έχει προτείνει κάποια άλλη «διεθνή κατεύθυνση» για την δημοκρατία της μακεδονίας (διαφορετική ή/και αντίθετη απ’ την ένταξη στην ε.ε. και στο νατο) είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχει μεγάλα περιθώρια «επί της ουσίας». Όσα περιθώρια έχει (για «διαπραγματεύσεις» με τον Zaev) είναι «επί της διαδικασίας». Και αυτό θα κάνει.

Τα υπόλοιπα; Κατά την ταπεινή μας άποψη: βαλκανική δραματουργία, για εσωτερικές καταναλώσεις…

(Υπάρχει, βέβαια, και το σκανδαλάκι – ή σκάνδαλο – με τις αγορές της δεη…)

Ψοφιοκουναβιστάν αγάπη μου!

Πέμπτη 11 Οκτώβρη. Δεν είναι η καλύτερη εποχή για τους τσάτσους του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου / παρακράτους, και πιο συγκεκριμένα (για την περίπτωση που μιλάμε) για τους τσάτσους των ελλήνων εφοπλιστών και τους λακέδες τους. Πάνω που θεώρησαν ότι ξεμπέρδεψαν με τον «δογματικό αντι-αμερικανισμό» οι αρμόδιοι τσατσορούφιανοι, τους προέκυψε για άλλη μια φορά ένας ψεκασμένος που μοιράζει βάσεις στους αμερικάνους όπως θα μοίραζε φιλάκια στους οπαδούς του. Μόνο Σούδα και Αλεξανδρούπολη; Πάρτε και Βόλο, πάρτε και Λάρισα, πάρτε και Κάρπαθο. Όντως: η ελληνική προσπάθεια για γεωπολιτική αναβάθμιση (σαν τρίχες στ’ αρχίδια του αμερικανικού ιμπεριαλισμού) είναι εντελώς αδογμάτιστη!

Ωστόσο θα ήταν άδικο να ανατριχιάζει κανείς με την απλοχεριά ενός ψεκασμένου που, στο κάτω κάτω, ποτέ δεν έκρυψε ποιος είναι, τι αντιπροσωπεύει και που το πάει. Γιατί περισσεύουν εκείνοι που έχουν Τσίπρα αλλά δεν έχουν τσίπα, κι αυτοί είναι άξιοι απεριόριστης χλεύης (στην καλύτερη των περιπτώσεων): ο Sisi είναι ο πολιτικός και ηθικός αυτουργός της δολοφονίας 816 διαδηλωτών στην πλατεία Rabaa al-Adawiya, τον Αύγουστο του 2013, μόνο για να εγκαθιδρύσει την χούντα του. Κι από τότε το καθεστώς του δεν έχει σταματήσει να σκοτώνει.

Αρνούνται να το παραδεχτούν οι “ευαίσθητοι”, γιατί τότε θα αναρωτηθούν “τι σκατά κάνουμε τόσα χρόνια”. Είναι αλήθεια πάντως. Υπάρχει κάτι πιο ελεεινό, ακόμα και απ’ τους κυβερνοφασίστες των ψεκασμένων: είναι οι κυβερνοφασίστες του συ.ριζ.α.

Ο ρεαλισμός των “εθνικών συμφερόντων” σκοτώνει. Σκοτώνει εντός συνόρων, στα κάτεργα φυσικής, ηθικής και συναισθηματικής εξόντωσης των προσφύγων / μεταναστών. Σκοτώνει και εκτός συνόρων: στην Παλαιστίνη, στο Κάιρο, στη συρία…

Όταν αυτό που λέγεται “αριστερά” αγκαλιάζει στιγνούς εγκληματίες σαν τον Sisi και τον Netanyahou, γιατί να μην χαρίζει βάσεις στους αμερικάνους η συγκυβερνητική “άκρα δεξιά”; Κι ακόμα χειρότερα: όταν τα κυβερνοπαραμύθια αυτής της “αριστεράς” τελειώσουν, πόσο νόμιμη θα αφήσουν την όποια διάδοχο κυβερνοδεξιά για να συνεχίσει την αιμοβόρα “εθνική γραμμή”;

(φωτογραφία πάνω: Ο μεσαίος ούτε κατουράει ούτε κάνει την προσευχή του. Σκέφεται ότι δεν κάλεσε τους φίλους του στο φεστιβάλ “sputnik”, να ακούσουν για τον Μαρξ…

Κάτω: Ο Sisi δεν παίρνει μαζί του, στα ταξίδια του, ούτε τα πτώματα όσων δολοφονεί ούτε, καν, φωτογραφίες απ’ τα έργα του. Ίσως επειδή κάποιοι φίλοι του είναι ευσυγκίνητοι…

Ακόμα πιο κάτω: Ο ογκόλιθος με τους συναδέλφους τους απ’ το χουντικό Κάιρο και τη Λευκωσία, σε ραντεβού πριν λίγο καιρό.)

Μεσόγειος νεκροταφείο τους!

Πέμπτη 11 Οκτώβρη. Η αγγλική b καθεστωτική εφημερίδα sun αποκάλυψε ότι οι ρώσοι δεν έχουν κατέβει μόνο στην ανατολική, αλλά έχουν πιάσει πόστα και στην κεντρική Μεσόγειο: στη λιβύη. Έχουν ήδη δύο βάσεις (λέει η sun) στο Tobruk και στην Benghazi….

Δεν θα δυσκολευόμαστε να δεχτούμε ότι οι special σχέσεις που έχει (και) η Μόσχα με τον στρατηγό Khalifa Haftar, αφεντικό του μεγαλύτερου μέρους της λιβύης στα ανατολικά και στο κέντρο, μεταφράζονται και σε «στρατιωτική παρουσία» στα μέρη του. (Να θυμίσουμε ότι φίλοι του Haftar εκτός απ’ την Μόσχα είναι το Παρίσι, το Κάιρο και η Ντόχα)… Δεν θα είχαμε κανένα πρόβλημα να δεχτούμε ότι αυτή η ρωσική «στρατιωτική παρουσία» στη λιβύη γίνεται μέσω της ΣΔΙΤ εταιρείας μισθοφόρων “wagner group”, μια κρατικά ελεγχόμενη αλλά τυπικά ιδιωτική ρωσική blackwater…

Εκείνο που έχει ενδιαφέρον είναι άλλο. Τα κίνητρα που αποδίδει η αγγλική καθεστωτική πατσαβούρα στη ρωσική στρατοπέδευση στη λιβύη. Και είναι σημαντικό επειδή (άθελά της) η sun επιβεβαιώνει την “εξτρεμιστική” θέση της ασταμάτητης μηχανής εδώ και πολύ καιρό.

Τι δουλειά έχει, λοιπόν, η Μόσχα στις όχθες της λιβύης, απέναντι απ’ την Πελοπόννησο, σύμφωνα με την sun; Δεν θα το φανταστείτε: επιδιώκει να βάλει στο χέρι τις “μεταναστευτικές ροές”, για να τις εξαπολύει κατά της ευρώπης!!!

Ναι, είναι εντελώς ηλίθιο από κάθε πλευρά εκτός από μία: δείχνει (με άγαρμπο τρόπο, αλλά ποιος προσέχει τέτοιες λεπτομέρειες πια;) ότι οι μετανάστες / πρόσφυγες έχουν τοποθετηθεί απ’ την πρωτοκοσμική φασιστορατσιστική ευρώπη (τα αφεντικά της δηλαδή) στη θέση βασικού στοιχείου του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, σε πρώτο πλάνο… Προβάλλονται σαν το “πιασάρικο στοιχείο”, εκείνο που αναμοχλεύει τον μικροαστικό εθνικισμό: ο ρατσισμός “γαλβανίζεται” για να γίνει “απόδειξη” του γιατί το ρωσικό κράτος είναι απειλή…

Θα μπορούσε η sun να πει άλλα πράγματα, κοντύτερα στην πραγματικότητα. Ότι, για παράδειγμα, η Μόσχα προσπαθεί να ελέγξει τις θαλάσσιες μεταφορές στη Μεσόγειο (όπως, αυτό είναι ευκολάκι, το Πεκίνο στο δυτικό Ειρηνικό). Ή ότι θέλει να αποκτήσει στρατιωτικό έρεισμα στην Αφρική, απειλώντας του πρωτοκοσμικούς «επενδυτές» εκεί.

Όμως δεν αποδίδει τέτοια κίνητρα στην ρωσική «απόβαση στη λιβύη». Επειδή, αν το κάνει, η αποκάλυψή της θα βρωμάει 4ο παγκόσμιο, και το κοινό της ίσως θορυβηθεί – όχι ειδικά για την ρωσία αλλά μάλλον σ’ ένα στυλ «τι γίνεται ρε μαλάκες; που πάμε;». Προτιμάει να πει κάτι βλακώδες (η Μόσχα στέλνει τους πρόσφυγες / μετανάστες στην ευρώπη!) συνεπές με το IQ του κοινού της. Συνεπές, όμως, κυρίως με τους επίσημους κρατικούς χειρισμούς: στέλνουμε τους θαλασσόμπατσους και τα πολεμικά μας να «περιορίσουν τις μεταναστευτικές ροές» (αυτό σας το λέμε) για να πιάσουμε πόστα στη Μεσόγειο λόγω εξελισσόμενου παγκοσμίου πολέμου (αυτό δεν σας το λέμε).

(φωτογραφία πάνω: Έτσι εικονογραφεί η sun την «ρωσική απειλή» από λιβύη μεριά. To μπλε βέλος είναι η απειλή των προσφύγων / μεταναστών…

Κάτω: Το ροζ κομμάτι είναι του στρατηγού Haftar…)

Τα φιλαράκια 1

Τετάρτη 10 Οκτώβρη. Ή τα φασιστόμουτρα, τα ελληνικά με ροζ φερετζέ, ξανανταμώνουν.

Σήμερα, λοιπόν, σε ξενοδοχείο στην κρητική Ελούντα, το ελληνικό γκουβέρνο θα έχει την τιμή και την ευτυχία να ξανα-αγκαλιάσει τους εταίρους, τους φίλους, τους αδελφούς απ’ την αιγυπτιακή χούντα· μια απ’ τις πλέον αιμοβόρες του πλανήτη. Δείτε το εύρος, το βάθος και την επισημότητα αυτής της συνάντησης. Εκτός απ’ τον τενεκεδένιο πρωθυπουργό, θα συμμετάσχουν με μεγάλη τους χαρά και οι: Νίκος Κοτζιάς (ογκόλιθος), Νίκος Παππάς (αντ’ αυτού), Γιώργος Σταθάκης (εφοπλισμού), Τέρενς Κουίκ (ψεκασμένος, των υπηρεσιών), Στάθης Γιαννακίδης (υφυπ. οικονομίας) – ακόμα και ο “αρμόδιος για θέματα κοινωνικών ασφαλίσεων” υφυπουργός Τάσος Πετρόπουλος….

Είναι πολλές οι δουλειές που τα ελληνικά αφεντικά έχουν στήσει στους σβέρκους του αιγυπτιακού προλεταριάτου – τι πιο φυσικό τα αριστεροδεξιά καθάρματα που τα εκπροσωπούν να ξαναβάλουν τα χέρια τους (και τα πόδια τους, ακόμα και τον λαιμό τους) στο αίμα αυτού του προλεταριάτου; Γιατί – όλα κι όλα – ας μη νομίζει κανείς ότι η χούντα του Καΐρου κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια! Σκοτώνει, φυλακίζει, βασανίζει καθημερινά – με αυξανόμενη ένταση μάλιστα, μιας και ογκώνεται το μίσος απέναντί της.

Τα φιλαράκια 2

Τετάρτη 10 Οκτώβρη. Στο ραντεβού θα συμμετέχει και το ελληνοκυπριακό κάθαρμα. Αυτός, τουλάχιστον, το λέει και το παινεύεται: “είμαι καραδεξιός”.

Την επόμενη φορά που θα σας πετάξει το γκουβέρνο τίποτα ψίχουλα αριστεροσύνης και “κοινωνικής ευαισθησίας” να θυμάστε αυτό: αν τα βοθρολύματα επιτέθηκαν και τσάκισαν κάποτε αιγύπτιους εργάτες στο Κερατσίνι, το ελληνικό βαθύ κράτος και οι πολιτικοί του εκπρόσωποι είναι σύμμαχοι του αυθεντικού αφεντικού του κανιβαλισμού κατά της αιγυπτιακής εργατικής τάξης. Και σ’ αυτήν τους την οργανική και άμεση συνενοχή έχουν πολλούς βοηθούς. Ακόμα και αυτοαποκαλούμενους “αντιφασίστες”…

Όπως, άλλωστε, είναι σύμμαχοι και των άλλων καθαρμάτων, απ’ την μεριά του Τελ Αβίβ και της Ουάσιγκτον… Με τους ίδιους ακριβούς βοηθούς.

Με απλά λόγια: το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο / παρακράτος και οι κάθε είδους λακέδες τους, μας / σας φτύνουν στα μούτρα. “Ψιλόβροχο”; Αν χάθηκε κάθε αξιοπρέπεια, ναι – ψιλόβροχο…

(φωτογραφία: Ο ψεκασμένος με τον καραδεξιό ελληνοκύπριο πρόεδρο σε πρόσφατη παρέλαση στη Λευκωσία. Σε έκσταση φυσικά…)

Δυσοίωνες προφητείες 1

Τετάρτη 10 Οκτώβρη. Όταν οι «Κασσάνδρες» είναι εντελώς mainstream είναι πολύ πιθανό να έχουν τους λόγους τους (όχι μόνο στενά «επαγγελματικούς»…) να προειδοποιούν για το «επερχόμενο κακό». Οι προβλέψεις για Αρμαγεδώνες από κορυφαίους «ειδικούς» είναι συνηθισμένες στον υποτιθέμενα πολιτισμένο πρώτο κόσμο· και οι διαφόρων ειδών «συνωμοσιολογίες» είναι η εκλαϊκευμένη, λούμπεν εκδοχή τους.

Είναι, λοιπόν, προ των πυλών ένα επόμενο «ξέσπασμα της κρίσης»; Δεν θα χρειάζονταν οι πολύ πρόσφατες ανησυχίες του δντ ή οι λίγο νωρίτερα (23 Σεπτέμβρη) όμοιες της τράπεζας – των – τραπεζών, της BIS, για να το καταλάβει όποιος έχει βασικές γνώσεις της καπιταλιστικής πολιτικής οικονομίας. Δεν θα χρειαζόταν καν να συμπληρωθούν τα 10χρονα απ’ την κατάρρευση της Lehman Brothers. Η βασική συνταγή για την αντιμετώπιση ορισμένων μόνο απ’ τα συμπτώματα του πιο πρόσφατου σπασμού (που είχε αρχίσει απ’ το 2007), και – κυρίως – η βασική συνταγή για την διάσωση του τραπεζικού συστήματος σε πλήθος κρατών, δεν ήταν διαφορετική απ’ την συνταγή που «δημιούργησε» με κάποια έννοια την χρηματοπιστωτική έκφραση της κρίσης, την συνταγή που ακολούθησε η αμερικανική fed στα ‘90s: «φτηνό χρήμα». Φθηνό χρήμα σήμαινε και σημαίνει «φτηνά» (και άφθονα) δάνεια…

Έχουμε εξηγήσει αναλυτικά απ’ τις σελίδες του χάρτινου Sarajevo γιατί η καταφυγή στο «φτηνό χρήμα» ήταν, έτσι κι αλλιώς, το με ημερομηνία λήξης κουκούλωμα της δομικής αντινομίας της καπιταλιστικής «ανάπτυξης», που άρχισε να εκδηλώνεται όλο και πιο άγρια (αν και υπόγεια) απ’ την δεκαετία του ’80. Της αντινομίας, δηλαδή, ανάμεσα στην όλο και μεγαλύτερη παραγωγικότητα της εργασίας και στην όλο και πιο συστηματική και διευρυμένη υποτίμησή της. Δεν θα επαναλάβουμε εδώ τα ίδια – δεν υπάρχει ο απαιτούμενος χώρος.

Το γεγονός είναι ότι το «φτηνό χρήμα» στα ‘90s ως και τις αρχές των ‘00s εκείνο που πέτυχε τελικά ήταν η «αδέσποτη» κυκλοφορία τεράστιων ποσών μεταξύ χρηματιστηρίων και η κτηνώδης υπερκοστολόγηση των “assets” – μαζί με την «σοφία» ότι το χρήμα γεννάει χρήμα. Αυτή η κατασκευή άρχισε να καταρρέει το 2007 και το 2008 στις ηπα από ένα μόνο σημείο της, και όχι απ’ όλα μαζί: άρχισε να καταρρέει απ’ τα «ενυπόθηκα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης», δηλαδή τον σωρό των στεγαστικών δανείων που ήταν πλέον αδύνατο να αποπληρωθούν. Υπήρχαν κι άλλα «σημεία στήριξης» (της πυραμίδας) άρα και κατάρρευσής της: ας πούμε τα σπουδαστικά δάνεια. Ωστόσο ήταν αρκετό το να φύγει απ’ την θέση της μία μόνο βασική κολώνα για να αρχίσει η κατάρρευση.

Δυσοίωνες προφητείες 2

Τετάρτη 10 Οκτώβρη. Το ότι με μεγαλύτερο πάταγο θα έσκαγαν τα ρετιρέ του χρηματοπιστωτισμού (τράπεζες αλλά και διάφορα “funds”…) ήταν βέβαιο· όπως βέβαιο ήταν πως η δική τους κατάρρευση θα συμπαρέσυρε στο σύνολο της καπιταλιστικής παραγωγής / κατανάλωσης. Το γεγονός ότι οι (κρατικές) προσπάθειες απ’ τα τέλη του 2008 / αρχές του 2009 εστίασαν στη σωτηρία των («συστημικής» σημασίας) τραπεζών δεν ήταν ούτε αυθαίρετο ούτε μια «διαχωρισμένη επιλογή» που θα μπορούσε να αποφευχθεί. Αυτό ήταν το μόνο που μπορούσαν να κάνουν τα κράτη, σαν κόμματα του κεφάλαιου!

Προφανώς δεν υπήρχε περίπτωση να αντιμετωπίσουν τις δομικές αντινομίες του καπιταλισμού! (Αυτό ήταν το καθήκον της τάξης μας, η οποία όμως, δυστυχώς, μπήκε στην όξυνση της κρίσης με παντόφλες και βγήκε με πιτζάμες, πάντα βαθιά νυχτωμένη…). Την δουλειά που έπρεπε να κάνουν τα κράτη την έκαναν με σχεδόν άψογο καπιταλιστικό τρόπο: «ποσοτική χαλάρωση». Δηλαδή; Φτηνό κρατικό χρήμα («εκτύπωση χρήματος» με μια έννοια, με την μορφή δανείων ή άλλων κόλπων) προς τις τράπεζες και τις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις… Η αμερικανική fed, η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα, η ιαπωνική, και αρκετές ακόμα κεντρικές / κρατικές τράπεζες, μπήκαν συγχρονισμένα στο κόλπο της “ποσοτικής χαλάρωσης”…

Η συνταγή δούλεψε μεν, αλλά όχι σαν θεραπεία των αιτίων. Σαν διαχείριση των συμπτωμάτων. Είναι, πάντως, η ίδια διαχείριση με εκείνη των ‘90s. Και δεν θα μπορούσε παρά να οδηγήσει σε παρόμοια αποτελέσματα.

Φτηνό χρήμα σημαίνει εύκολα δάνεια. Αυτή τη φορά δεν ήταν οι μικροαστοί οι ιδανικοί πελάτες / αυτόχειρες, με τα εύκολα στεγαστικά και τις ακόμα ευκολότερες πιστωτικές κάρτες. Μετά το «σοκ της Lehman» ο χρηματοπιστωτισμός περιόρισε τους κύκλους του χωρίς να αλλάξει ούτε τις τακτικές του ούτε την «αυτοπεποίθησή» του. Το αποτέλεσμα; Θεαματική αύξηση των δανείων / χρεών αλλά και του τζόγου πάνω στα «παράγωγα προϊόντα» αυτών των δανείων / χρεών. Μόνο στις ηπα τους 12 τελευταίους μήνες το χρέος καταναλωτών, επιχειρήσεων και τοπικών αρχών αυξήθηκε κατά 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Πολλά απ’ αυτά τα δάνεια (ειδικά απέναντι σε επιχειρήσεις) είναι κατηγορίας junk. Σκουπίδια…

Καθώς η fed αυξάνει ξανά τα επιτόκια δανεισμού κάνει το χρήμα ακριβότερο. Αυτό σημαίνει ότι τα εύκολα δάνεια σε επιχειρήσεις στη φάση της διαχείρισης της κρίσης δεν θα αποπληρωθούν. Εν μέρει επειδή το ρολάρισμά τους γίνεται ακριβότερο· εν μέρει επειδή οι επιχειρήσεις που δανειοδοτήθηκαν αποδείχθηκαν, εν τω μεταξύ, για τα μπάζα.

(Στο ελλαδιστάν δεν ισχύουν αυτά – όμως όχι «για καλό λόγο» από καπιταλιστική άποψη. Απλά το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται ακόμα στην προηγούμενη φάση της κρίσης / αναδιάρθρωσης, καθώς δεν έχει πετύχει την πειστική διαχείριση των παλιών και μη εξυπηρετούμενων δανείων. Έτσι οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν προλάβει να μπουν στη πρόσφατη φάση της ευρωπαϊκής «ποσοτικής χαλάρωσης» και των ανάλογων δανείων.

Αυτό λέγεται «κέντα»: όταν και αν ξεσπάσει η αναμενόμενη επόμενη φάση της κρίσης ο ελληνικός καπιταλισμός θα μπει στον κυκλώνα από «σπόντα» μεν αλλά με την παλιά, βαριά καμπούρα του…)

Δυσοίωνες προφητείες 3

Τετάρτη 10 Οκτώβρη. Παρά τις οικονομοτεχνικές ομοιότητες (τις οποίες παρατηρούν διάφοροι “ειδικοί” του κεφάλαιου) μεταξύ της “κρίσης ‘08” και της αναμενόμενης, υπάρχουν σοβαρές διαφορές. Στις 20 Σεπτέμβρη, σε μια μικρή σειρά με τίτλο ένας “εμπορικός πόλεμος” πριν και μετά, εξηγήσαμε εδώ συνοπτικά το πως το κινεζικό καπιταλιστικό “άλμα στον ουρανό” επιταχύνθηκε (ή και επιβλήθηκε) εξαιτίας της “κρίσης ‘08”. Αυτό που δεν ήταν ξεκάθαρο στους πολλούς το φθινόπωρο του 2008, αυτό που άρχισε να ξεκαθαρίζει κάπως στις διάφορες συνόδους των g20 τα επόμενα χρόνια, έγινε χειροπιαστό πια: η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση/αναδιάρθρωση δεν έχει μόνο «οικονομικές εκδηλώσεις». Έχει και (ή κυρίως) γεωπολιτικές / ιμπεριαλιστικές εκδηλώσεις. Από μια άποψη είναι ευχάριστο: ο καπιταλισμός (αποδεικνύεται ότι) δεν είναι «οικονομία». Είναι πολιτική οικονομία. Απ’ όλες τις άλλες απόψεις είναι εξαιρετικά δυσάρεστο: η σύγχρονη εργατική τάξη δεν καταλαβαίνει· και δεν φαίνεται καν να ενδιαφέρεται να καταλάβει.

Η ασταμάτητη μηχανή πρέπει να κάνει, πάντως, αυτό που ανέλαβε. Σε διάφορες (όχι σε μία) συνόδους των g20 μετά το 2008/09 ο αμερικάνος πρόεδρος Ομπάμα (και λιγότερο φωναχτά το αγγλικό γκουβέρνο) κατηγόρησε.. ποιούς; το Βερολίνο και το Πεκίνο… γιατί; για τα εμπορικά τους πλεονάσματα… που; καταγγέλθηκαν σαν αιτίες των παγκόσμιων οικονομικών ανισορροπιών που (είπαν) προκάλεσαν την προηγούμενη όξυνση της κρίσης (είπαν)…

Η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο έμειναν τότε στα λόγια. Το Βερολίνο και το Πεκίνο σήκωσαν τους ώμους τους: ανταγωνιστείτε μας αν μπορείτε, και μην μας κατηγορείτε για τις ισχυρές εξαγωγικές μας δυνατότητες! Το ψοφιοκουναβιστάν πέρασε στην πράξη· και οι brexiters ευλόγησαν μια τακτική που την αγνοούν μεν αλλά είναι ένα είδος «αμερικάνικης» αναδίπλωσης με ελπίδα την ενίσχυση της θέσης του αγγλικού κεφάλαιου στον διεθνή ενδο-καπιταλιστικό καταμερισμό δύναμης και κερδών.

Αυτά δεν ήταν το ίδιο καθαρά πριν το 2008· τώρα είναι. Με τάση όξυνσης. Διάφοροι (ειδικοί και μηχανισμοί του κεφάλαιου) λένε ότι τώρα τα κράτη δεν έχουν πια τα «μέσα» που είχαν το 2008. Γι’ αυτό – προβλέπουν – όταν θα ξεσπάσει η επόμενη φάση της κρίσης, τα πράγματα θα είναι χειρότερα. Η ασταμάτητη μηχανή υποστηρίζει ότι αυτή η «επόμενη φάση της κρίσης» (ή, ακόμα και η απλή προφητεία της) δεν είναι πια – και δεν μπορεί να σερβιριστεί σαν – «οικονομικό φαινόμενο». Είναι ζήτημα ξαναμοιράσματος του κόσμου, των «αγορών» (εμπορευμάτων, εργασίας, πρώτων υλών) – ξαναδιευθέτησης των σχέσεων δύναμης.

Αυτό δεν φαίνεται να έχει σχέση με την «οικονομική» διάσταση που προβάλλεται διαχωρισμένα. Έχει όμως σχέση, άμεση και οργανική, με τις δομικές καπιταλιστικές αντινομίες! Η «δημιουργική καταστροφή» σε μεγάλη κλίμακα είναι η «έξοδος», η απάντηση στο ερώτημα της πραγματικής κερδοφορίας, της πραγματοποίησης της υπεραξίας σ’ όλο της το εύρος – το ξέρουν όλοι οι οικονομολόγοι που δεν είναι έλληνες ή/και καθεστωτικοί.

Μέσα στη «δημιουργική καταστροφή» μεγάλης κλίμακας είναι που αναμετρώνται οι επιμέρους καπιταλισμοί, κάτω από κρατικές σημαίες…