Δευτέρα 26 Νοέμβρη. Putin και Erdogan πανηγύρισαν παραπάνω απ’ το συνηθισμένο την αποπεράτωση του υποθαλάσσιου τμήματος του turkstream πριν λίγες μέρες. Προφανώς επειδή δεν πρόκειται, απλά, για μια «επιχειρηματική συμφωνία». Υπάρχει ένα κατασκευαστικό κατόρθωμα (το βάθος του Εύξεινου σε διάφορα σημεία της απόθεσης των γκαζοσωλήνων είναι πάνω από 2 χιλιόμετρα), και είναι πρώτη φορά που σωλήνες διαμέτρου 32 ιντσών κατεβαίνουν σε τέτοιο βάθος (και πίεση). Με μήκος 930 χιλιόμετρα αυτό το υποθαλάσσιο κομμάτι κατασκευάστηκε σε λιγότερο από 2 χρόνια, και το χερσαίο θα τελειώσει τους επόμενους μήνες. Έτσι ώστε μέχρι τα τέλη του 2019 ο turkstream θα παροχευτεύει γκάζι στη δυτική τουρκία· και θα περιμένει τους επόμενους, βαλκάνιους πελάτες. Την ίδια ώρα που ο θρυλικός TAP (trans adriatic pipeline, με αέριο απ’ το αζερμπαϊστάν), που (θα) περνάει και απ’ το βόρειο ελλαδιστάν, με χωρητικότητα το 1/3 του turkstream, έχει φάει ήδη 4 χρόνια work in progress, και θα χρειαστεί τουλάχιστον άλλα 2 μέχρι να φτάσει στην ιταλία – μεταφέροντας (με το καλό!) αέριο αισθητά ακριβότερο απ’ το ρωσικό…
Ο turkstream κέρδισε λοιπόν τον «αγώνα δρόμου» απέναντι στον tap (σε ότι αφορά τα βαλκάνια) και, φυσικά, δεν κουβεντιάζουμε για «μελλοντικούς» σωλήνες, όνειρα, κλπ, για το ανατολικομεσογειακό γκάζι. Με άλλα λόγια ο turkstream είναι, πια, πραγματικός γκαζοσωλήνας· όχι σωληνωτή φαντασίωση. Και – παρά τους ελληνικούς καϋμούς – η πορεία του προς τα βαλκάνια και την κεντρική ευρώπη θα γίνει (όταν εξασφαλιστούν τα ευρωπαϊκά ο.κ.) από βουλγαρία μεριά· όπως είναι λογικό… Η Σόφια θέλει, και θα πιέσει γι’ αυτό. Η μόνη περίπτωση διέλευσης ενός κλάδου απ’ το βόρειο ελλαδιστάν είναι αν ενδιαφερθεί, σαν πελάτης, η Ρώμη. Πράγμα που απ’ την άλλη θα ρίξει ακόμα πιο πίσω τον tap.