Παρασκευή 12 Οκτώβρη. Πριν λίγους μήνες το αφεντικό της Μόσχας (ο Putin) ζήτησε απ’ το σύνολο των ρωσικών βιομηχανικών υποδομών να αναδιαρθρωθούν με τρόπο τέτοιο ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν τον ρωσικό στρατό σε περίπτωση πολέμου. Φυσικά τέτοιες δουλειές δεν γίνονται με λόγια· τα λόγια είναι ένα είδος «προειδοποιητικών δημόσιων σχέσεων»…
Πριν μια βδομάδα ήρθε η σειρά της Ουάσιγκτον να ανακοινώσει δημόσια το ίδιο. Το αμερικανικό πεντάγωνο δημοσιοποίησε ένα «manual» 146 σελίδων, με τίτλο «Αποτιμώντας και Ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα της Βιομηχανικής και Αμυντικής Κατασκευαστικής Βάσης και Εφοδιαστικής Αλυσίδας των ΗΠΑ». Οι οδηγίες κάνουν ξεκάθαρο ότι χρειάζεται μια ευρύτερη αναδιάρθρωση της οικονομίας ώστε να κάνει τον αμερικανικό στρατό ικανό να «πολεμήσει εναντίον ισοδύναμου ανταγωνιστή». Σαν βασικός τέτοιος υποδεικνύεται το Πεκίνο και «η γρήγορη ανάπτυξη, κάτω απ’ το σχέδιο made in china 2025’ της τεχνητής νοημοσύνης, των κβαντικών υπολογιστών, της ρομποτικής, των αυτόνομων οχημάτων, των ιατρικών μηχανημάτων υψηλής ακρίβειας, του εξοπλισμού των πλοίων με υψηλή τεχνολογία και άλλες αναπτυσσόμενες τεχνολογίες κρισιμες για την εθνική άμυνα”.
Η ιστορία του αμερικανικού (αλλά και του ρωσικού, άλλοτε σοβιετικού) στρατο-βιομηχανικού συμπλέγματος δεν είναι χθεσινή. Το κινέζικο ακολουθεί ανάλογο δρόμο. Θα μπορούσε, λοιπόν, να καθησυχαστεί ο καθένας θεωρώντας ότι “μια απ’ τα ίδια, τα έχουμε ξανακούσει”. Η εκδοχή ενός “νέου ψυχρού πολέμου” διαδίδεται από διάφορους δημαγωγούς, σαν ηρεμιστικό…
Όμως πέρα απ’ το γεγονός ότι ο λεγόμενος “ψυχρός πόλεμος” (: 3ος παγκόσμιος) ήταν μια ειδική εξαίρεση στην ιστορία (και όχι μόνο του καπιταλισμού) που, κατά τη γνώμη μας, δεν μπορεί να επαναληφθεί, υπάρχει τώρα μια σημαντική διαφορά σε ότι αφορά τους συσχετισμούς δυνάμεων σε σύγκριση με πριν από 40 χρόνια. Τότε κανείς δεν απειλούσε την αμερικανική ισχύ στη βάση της, δηλαδή τόσο στην “οικονομία” όσο και στην “τεχνολογία” της.
Τώρα τα δεδομένα έχουν αλλάξει πάρα πολύ… Η αμφισβήτηση της αμερικανικής ηγεμονίας (ή και ισχύος) δεν είναι θεωρία· εξελίσσεται ήδη. Αντίθετα, εκείνο που έχει μείνει σταθερό επειδή είναι δομικό χαρακτηριστικό του καπιταλισμού, είναι αυτό που δεν λέγεται: πως τέτοιου είδους “πολεμικές αναδιαρθρώσεις” του κεφάλαιου μπορεί να ξεκινούν μεν πριν απ’ την επίσημη κήρυξη ενός (παγκόσμιου) πολέμου προετοιμάζοντάς την, ωστόσο επιταχύνονται, ορθολογικοποιούνται, ελέγχονται (ως προς την απόδοσή τους) και τελικά κατοχυρώνονται μέσα στη φωτιά…
(Ωστόσο, μπορεί ο καθένας να πει “σιγά μωρέ…”
Το έχουμε ακούσει ξανά και ξανά…)