Month: August 2018

Κορεατική χερσόνησος

Τρίτη 14 Αυγούστου. Κανείς δεν κάθεται με τα χέρια σταυρωμένα περιμένοντας πότε η Ουάσιγκτον θα χορτάσει κυρώσεις! Χτες, οι υψηλόβαθμες αντιπροσωπείες της νότιας και της βόρειας κορέας (που συναντιούνται τακτικά…) ανακοίνωσαν ότι μέσα στο Σεπτέμβρη θα γίνει η 3η συνάντηση κορυφής ανάμεσα στον Kim και τον Moon – αυτή τη φορά στην Πγιονγκγιάνγκ. Η ακριβής ημερομηνία δεν έχει ανακοινωθεί. Ωστόσο εικάζεται ότι θα υπάρξει άλλη μια επίσημη επίσκεψη, στις αρχές Σεπτέμβρη, στη βορειοκορεατική πρωτεύουσα, για να ανεβάσει το διεθνές πολιτικό προφίλ του καθεστώτος: του κινέζου προέδρου Xi Jinping.

Εν τω μεταξύ η καγκεπίτικη αλεπού της Μόσχας, ο Putin, κάλεσε και τους δύο κορεάτες στη σύνοδο του «Ανατολικού Οικονομικού Φόρουμ» στο Βλαδιβοστόκ, απ’ τις 11 ως τις 13 Σεπτέμβρη. Είναι εκεί όπου εμφανίστηκε επίσημα το «μπλοκ», το 2016. Αν οριστικοποιηθεί αυτή η σύναξη των ανατολικοασιατικών χωροφυλάκων, θα έχει οπωσδήποτε την χάρη της: μπορεί να σβήσουν και δύο κεράκια!

(φωτογραφία: το «πνεύμα των ολυμπιακών αγώνων» ζει πάντα στην κορεατική χερσόνησο. Η φωτογραφία είναι από μια performance διακορεατικής φιλίας και αγάπης πριν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα ομάδων εργάτων απ’ τις δύο κορέες, στη Σεούλ, στις 11 Αυγούστου… )

Οι προφητείες του γέροντα Παστέλιου…

.

Τρίτη 14 Αυγούστου. Μιας και οι έλληνες πατριώτες έχουν βγάλει για μια ακόμα φορά κηδειόχαρτο για τον τουρκικό καπιταλισμό / κράτος, ας σημειώσουν κι αυτό: στις 7 Σεπτέμβρη πρόκειται να συναντηθούν στην Istanbul οι εξής αμελητέες πολιτικές βιτρίνες: Erdogan, Putin, Merkel και Macron. Το επίσημο θέμα είναι η συρία· μην βάλετε το χέρι σας στη φωτιά ότι δεν θα κουβεντιάσουν τίποτα άλλο… Ούτε, φυσικά, ότι ξαφνικά ανακάλυψαν πόσα τους ενώνουν στη μέση Ανατολή… (Ο Lavrov βρίσκεται ήδη στην Άγκυρα για τις λεπτομέρειες αυτού του ραντεβού και όχι μόνο.)

Εν τω μεταξύ, μνημονεύσαμε μεν το Πεκίνο σαν εν δυνάμει υποστηρικτή του τουρκικού καπιταλισμού (και καθεστώτος) ξεχάσαμε όμως – παράλειψή μας – το κατάρ. Η Ντόχα χρωστάει μεγάλη χάρη για την υποστηρίξη που είχε απ’ την Άγκυρα όταν ο τοξικός και η παρέα του ήθελε πόλεμο: ο τουρκικός στρατός πήγε άμεσα στη βάση που έχει εκεί, για να κοπεί κάθε όρεξη.

Και, φυσικά, οι εμίρηδες του κατάρ έχουν λεφτά…. Το πλεονέκτημα του Πεκίνου είναι ότι πρωτοστατεί στη δημιουργία εκείνων των διεθνούς χρήσης «εναλλακτικών» μηχανισμών διατραπεζικών σχέσεων, που θα βάλουν στη γωνία την δυνατότητα της fed (άρα της Ουάσιγκτον) να κάνει εκβιασμούς μέσω τιμωριών, ποινών, κυρώσεων, εικονικών εκτελέσεων, κλπ…

(Γιατί κανένας απ’ αυτούς δεν έσταξε το κάτι τις όταν οι φαιορόζ, φρέσκιοι στο γκουβέρνο, είχαν βγει στη γύρα και κτύπαγαν την μία πόρτα μετά την άλλη; Έλα ντε!! Μήπως επειδή το μαγαζί / οικόπεδο έχει ξεπέσει γεωπολιτικά, ενώ το απέναντι, ο αιώνιος εχθρός, όχι;)

Her Tenere

Δευτέρα 13 Αυγούστου. Γι’ αυτήν την εβδομάδα, του αράγματος υποθέτουμε, ένα κομμάτι απ’ τον Bombino. Για την έρημο (την πραγματική, όχι την συναισθηματική…)

Απ’ τον δίσκο του Nomad, του 2013 (Yπάρχει ολόκληρος στο youtube. Συστήνουμε οπωσδήποτε το αγαπημένο Imuhar…).

Αυτά, και καλές βουτιές και όσες / όσους παραθερίζουν.

https://www.youtube.com/watch?v=E-7s8KjLlos

 

Πεκινομόσχα…

Δευτέρα 13 Αυγούστου. Η αυριανή τριήμερη (14 – 17) σύνοδος της «ρωσο-σινικής συνεργασίας για την στρατηγική σταθερότητα» δεν θα είναι κορυφής. Ο κινέζος Yang Jiechi είναι μέλος του πολιτικού γραφείου του κινεζικού κ.κ., και σαν επικεφαλής της αντιπροσωπείας απ’ το Πεκίνο θα συναντηθεί στην Μόσχα με τον ρώσο σύμβουλο ασφαλείας Nikolai Patrushev. Όμως καθώς η Ουάσιγκτον εντείνει τον (αδιέξοδο γι’ αυτήν, όπως θα φανεί αργά ή γρήγορα) «πόλεμο με οικονομικά» μέσα και εναντίον Μόσχας και Πεκίνου, τέτοιες συναντήσεις ένα μόνο περιεχόμενο μπορούν να έχουν: την απάντηση…

Είναι εύλογο ότι σ’ αυτή τη φάση το «οικονομικό» σκέλος αυτής της απάντησης έχει προτεραιότητα· αν και, με δεδομένο ότι δεν θα πάει μακρυά η βαλίτσα-του-δολαρίου, τα άλλα σκέλη δεν είναι φανταστικά. Η Ουάσιγκτον απειλεί με διαδοχικά κύματα «κυρώσεων» κατά της Μόσχας, που πέρα απ’ τις οικονομικές ποινές μπορεί να φτάνουν μέχρι «υποβάθμιση των διπλωματικών σχέσεων». Απέναντι στο Πεκίνο η κατάσταση είναι, προς το παρόν, περιορισμένη σε δασμούς. Ωστόσο η πιθανότητα της επιδείνωσης μεγαλώνει διαρκώς.

Ένα απ’ τα ζητήματα που βρίσκονται από επεξεργασία, είναι η συμμετοχή του κινεζικού καπιταλισμού στην (εντατική) χρήση του θαλάσσιου δρόμου που θα «καθαρίσει» (δηλαδή θα ανοίξει εντελώς) τα επόμενα χρόνια στην αρκτική θάλασσα βόρεια της ρωσίας. Κάτι σαν «αρκτικός δρόμος του μεταξιού».

Αυτή η προοπτική είναι μεσοπρόθεση, αφού με τις τωρινές κλιματικές συνθήκες η πλεύση είναι εφικτή μόνο το καλοκαίρι και μόνο για κατάλληλα διαμορφωμένα (ημι-παγοθραυστικά) σκαριά, που ωστόσο ναυπηγούνται πλέον συστηματικά (και από έλληνες εφοπλιστές). Σε κάθε περίπτωση, αφενός η αξιόλογη μείωση των αποστάσεων από και προς την (βόρεια) ευρώπη και αφετέρου η εναλλακτική των στενών της Malacca και του Σουέζ, ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τον κινεζικό καπιταλισμό· που είναι αναγκασμένος να «βλέπει μακρυά» το ρόλο των αμερικανικών στόλων.

Πάρε κυρώσεις νάχεις…

Δευτέρα 13 Αυγούστου. Εκτός απ’ τις ποινές στη Μόσχα και στο Πεκίνο για τις δικές τους «αμαρτίες» (όπως τις αντιλαμβάνεται η Ουάσιγκτον) υπάρχει πάντα και το κεφάλαιο «βόρεια κορέα». Την περασμένη βδομάδα η ύαινα (πρεσβευτής των ηπα στον οηε) Nikki Haley πρότεινε στο 15μελές «συμβούλιο ασφαλείας» να υιοθετήσει τις «κυρώσεις» που πολύ πρόσφατα επέβαλε η Ουάσιγκτον με στόχο την Πγιονγκγιάνγκ. Εναντίον της εμπορικής τράπεζας Αgrosoyus (με έδρα την Μόσχα), της κινεζικής βιομηχανίας Dandong Zhongsheng, της βορειοκορεατικής Ungum corp. και του βορειοκορεάτη διευθυντή τράπεζας Jonh Won.

Τέτοιες προτάσεις προφανώς και δεν έχουν μέλλον στον οηε: Μόσχα και Πεκίνο όχι μόνο τις απορρίπτουν αλλά επαναφέρουν με κάθε ευκαιρία το αίτημα να μειωθούν οι ήδη υπάρχουσες οηέδηκες «ποινές». Που με τη σειρά της απορρίπτει η Ουάσιγκτον και οι επιρροές της.

Πρακτικά αυτό που συμβαίνει είναι ότι πια όλο και περισσότερες αμερικανικές απαγορεύσεις (ή ακόμα και απαγορεύσεις του οηε) απέναντι στην Πγιονγκγιάνγκ παραβιάζονται τόσο απ’ την Μόσχα όσο και απ’ το Πεκίνο. Καλυμμένα αλλά καθαρά. Ακυρώνονται στην πράξη – χωρίς φανφάρες.

Αυτή είναι γενικά η λογική εξέλιξη αυτής της περιόδου της ενδοκαπιταλιστικής σύγκρουσης, πέρα – φυσικά – απ’ την δημιουργία νέων μηχανισμών διακρατικής κυκλοφορίας του χρήματος, που θα παρακάμπτει το δολάριο (έχουμε αναφερθεί πρόσφατα σ’ αυτό). Και οι λογικές εξελίξεις μικραίνουν, σε διάρκεια, αυτήν την περίοδο…

(Συνεντευξιαζόμενος στη γερμανική καθεστωτική Bild το περασμένο Σάββατο, ο γερμανός υπ.οικ. Peter Altmaier επανέλαβε την στάση του Βερολίνου: Δεν θα αφήσουμε την Ουάσιγκτον να επιβάλει την θέλησή της στις εμπορικές σχέσεις των άλλων κρατών… Ο Altmaier αναφερόταν στις κυρώσεις κατά του ιράν κι όσων επιχειρήσεων συνεχίζουν να κάνουν δουλειές εκεί. Δεν ήταν όμως ιδιαίτερα αισιόδοξος αν αυτό το βιολί συνεχιστεί: Βρισκόμαστε μόνο λίγα μέτρα πριν το χείλος (ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου) δήλωσε, εννοώντας τον σαν γκρεμό· καλώντας ταυτόχρονα τις γερμανικές επιχειρήσεις να συνεχίσουν να επενδύουν στο ιράν…)

«Αντισημιτισμός» είπατε;

Δευτέρα 13 Αυγούστου. Αν οποιοσδήποτε στον κόσμο κατηγορήσει το ρατσιστικό, μιλιταριστικό, απαρτχάιντ ισραηλινό καθεστώς γι’ αυτό που είναι και γι’ αυτά που κάνει, είναι (σύμφωνα με τις οδηγίες των υπηρεσιών του και τις εκδουλεύσεις των κατά τόπους συνεργατών αυτών των υπηρεσιών) «αντισημίτης». Η καραμέλα αυτή κοντεύει να λιώσει (γι’ αυτό και όπου μπορεί δίνει τα ρέστα της), υπάρχουν όμως και χειρότερα! Φαίνεται ότι αυτός ο δήθεν «αντισημιτισμός» απλώνεται ήδη και μέσα στην ισραηλινή επικράτεια, και μάλιστα όχι μόνο απ’ την μεριά των αράβων / παλαιστινίων β διαλογής υπηκόων του καθεστώτος.

Η πάνω φωτογραφία είναι από μεγάλη διαδήλωση που έγινε στο Τελ Αβίβ το περασμένο Σάββατο, ενάντια στον καινούργιο «Βασικό Νόμο» (γράφαμε την περασμένη Πέμπτη). Στην αρκετών χιλιάδων ανθρώπων διαδήλωση συμμετείχαν όχι μόνο άραβες / παλαιστίνιοι αλλά και μεγάλο μέρος της κοινωνικής αριστέρας στο ισραήλ, που βλέπει ότι η φασιστοποίηση του καθεστώτος δεν είναι πια ένα ενδεχόμενο αλλά πραγματικότητα.

Αυτή ήταν η δεύτερη διαδήλωση. Πριν μια βδομάδα είχαν διαδηλώσει εναντίον του νόμου χιλιάδες δρούζοι (μια φράξια του σιιτισμού) που θεωρούνται γενικά «νομοταγείς πολίτες» (κάτω φωτογραφία).

Ποια ήταν η απάντηση του κανονικά-θα-έπρεπε-να-είναι-σε-μπουντρούμι (αλλά και φίλος του ελληνικού κράτους / παρακράτους) Netanyahu σ’ αυτές τις διαδηλώσεις; Η εξής: είναι η καλύτερη απόδειξη για το πόσο αναγκαίος είναι για το κράτος αυτός ο νόμος. Με άλλα λόγια: όλοι εσείς είστε ο εσωτερικός εχθρός…

Το εγκληματικό καθεστώς και οι ελεεινοί του συνήγοροι θα καταρρεύσουν, αργά ή γρήγορα. Μόνο που θα χύσουν πολύ αίμα μέχρι εκείνη την στιγμή…

(Όλο και πιο δυνατά, οι πολλές χιλιάδες των εβραίων, είτε εντός είτε εκτός ισραήλ, που είναι αντίθετοι με το κρατικό απαρτχάιντ, μιλούν για τον αληθινό, επίσημο και mainstream αντισημιτισμό: το πως τους αντιμετωπίζει το ισραηλινό κράτος…)

Είναι ο καπιταλισμός stupid!

Κυριακή 12 Αυγούστου. Για τα ντόπια αφεντικά, για το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο, θα είναι μέρες γιορτινές η 21η και η 22α Αυγούστου; «Βγαίνουμε απ’ το τούνελ, βγαίνουμε!» – γιατί να μην οριστεί η στιγμή σαν «εθνική επέτειος»; Οι φαιορόζ ετοίμαζαν γιορτές (και να οι σούβλες, και να τα κοκορέτσια!) αλλά τους τα χάλασε ο «στρατηγός άνεμος», η αυθαίρετη δόμηση – και οι δημόσιες υπηρεσίες που εποπτεύουν.

Η «έξοδος» αυτή είναι τυπική, και μόνο σαν τέτοια πρέπει να εννοείται. Οι διεθνείς έμποροι χρήματος, που στρίμωξαν το ελληνικό κράτος το 2009, δεν θα είναι «φιλικότεροι» τώρα. Κι έχουν τους λόγους τους.

Γίνεται μια σύγκριση ανάμεσα στον ελληνικό και στον πορτογαλικό καπιταλισμό, με φόντο το πως «συμπεριφέρθηκαν» έχοντας επιφανειακά παρόμοια προβλήματα μετά την όξυνση της παγκόσμιας κρίσης, στα τέλη του 2008. Από την άποψη των μεγεθών η σύγκριση είναι ενδιαφέρουσα: η πορτογαλία έχει περίπου τον ίδιο πληθυσμό με την ελλάδα (10,5 μύρια), έκταση μικρότερη (92 χιλιάδες τετραγωγικά χιλιόμετρα έναντι 132 χιλιάδων της ελλάδας), και «μπήκε σε μνημόνιο». Δανείστηκε πολύ λιγότερα απ’ το ελλαδιστάν (κάτι παραπάνω από 70 δις) – δεν είναι μύθος ότι τα (πολιτικά) «δάνεια σωτηρίας» προς το ελληνικό κράτος είναι, σαν ποσό, το μεγαλύτερο ever στην ιστορία του καπιταλισμού!!! Η Λισσαβώνα «βγήκε απ’ το τούνελ» στα τρία χρόνια, και ακολούθησε αυτό που έλεγε το εγχειρίδιο: (καπιταλιστική) ανάπτυξη. Η ανεργία έπεσε κάτω απ’ το 10% (με πολύ μικρότερη «μαύρη» εργασία απ’ ότι εδώ) ενώ πρόσφατα η «αριστερή» κυβέρνηση αύξησε τον βασικό μισθό στα 600 ευρώ. Το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι το 2008 το πορτογαλικό αεπ ήταν κατά 25% μικρότερο απ’ το ελληνικό· το 2018 είναι κατά 25% μεγαλύτερο. (Τα νούμερα μας είναι χοντρικά).

Η σύγκριση τελειώνει εδώ! Το πορτογαλικό κράτος / κεφάλαιο / κοινωνία έχει εντελώς διαφορετική πολιτική ιστορία (και άρα εθνική ιδεολογία) απ’ το ελληνικό· κι αυτή η διαφορά αποδείχθηκε στρατηγικής σημασίας. Ως το 1974, όταν έγινε η αντι-ιμπεριαλιστική, αριστερή εξέγερση μεγάλου μέρους του στρατού ρίχνοντας την επί 36 χρόνια χούντα του Σαλαζάρ (η επανάσταση των γαρυφάλλων όπως ονομάστηκε) η πορτογαλία είχε αποικίες. Με πιο σημαντικές την αγκόλα και την μοζαμβίκη. Το 1975, με αριστερή μετεπαναστατική κυβέρνηση στη Λισσαβώνα, η αγκόλα και η μοζαμβίκη κήρυξαν την ανεξαρτησία τους· αν και οι ιδιαίτερες οικονομικές, εμπορικές και γλωσσικές σχέσεις παρέμειναν, όπως έχει συμβεί με όλα τα αποικιοκρατικά πρωτοκοσμικά καθεστώτα.

Σε κάθε περίπτωση: στην πορτογαλία υπήρχε (και υπάρχει) αυτό που ιστορικά έχει ονομαστεί αστική τάξη· ή το μεταμοντέρνο διάδοχό της. Εκείνο το ηγεμονικό κοινωνικό στρώμα δηλαδή που, παρά τις εσωτερικές διαιρέσεις και αντιπαλότητές του, σε περίπτωση κινδύνου (και η «κρίση» ήταν τέτοιος) μπορούν να αναλάβουν την διαχείριση των προβλημάτων με ορθολογικό τρόπο. Κι έτσι συνέβη. Στην πορτογαλική σκηνή η αναγνώριση ότι «όντως έχουμε προβλήματα σαν κράτος / κεφάλαιο» ήταν διακομματική, απ’ την δεξιά ως την κομμουνιστική αριστερά. Συνεπώς τα βασικά της «συνταγής μεταρρυθμίσεων» εφαρμόστηκαν (συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης). Φυσικά αυτό είχε σοβαρές συνέπειες για 3 χρόνια, ειδικά για την εργατική βάση του πορτογαλλικού καπιταλισμού: μείωση των μισθών, αύξηση της ανεργίας.

Α λα ελληνικά 1

Κυριακή 12 Αυγούστου. Στην ελλάδα δεν υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ (από καταβολής ελληνικού κράτους) εντόπια αστική τάξη με πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία και ικανότητα σχεδιασμού. Ως γνωστόν η ελληνική αστική τάξη, λόγω του είδους των οικονομικών δραστηριοτήτων της (εμπόριο, τράπεζες, εφοπλισμός) ήταν διάσπαρτη στην ευρώπη, στη ρωσία και στην οθωμανική αυτοκρατορία· και ποτέ δεν είδε στο μικροσκοπικό ελληνικό κράτος τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από ένα (ανάμεσα σε άλλα) εργαλεία για την υπεράσπιση των συμφερόντων της· αν και όποτε χρειαζόταν. Κατά τα υπόλοιπα άφησε την διοίκηση στους εντόπιους πολιτικά προσοδικούς μηχανισμούς που ήταν ήδη διαμορφωμένοι (σαν «τύπος εξουσίας») απ’ τα χρόνια της φεουδαρχίας.

Είναι μόνιμο στην ιστορία: η εθνική ιδεολογία των ελλήνων δεν διαμορφώθηκε σαν ιδεολογία της αστικής τους τάξης. Αλλά σαν ιδεολογία του γεω/πολιτικού προσοδισμού. Και μάλιστα διπολική (δηλαδή παρανοϊκή): είμαστε φουκαράδες («ψωροκώσταινα») αλλά ο κόσμος μας χρωστάει («του δώσαμε τα φώτα του πολιτισμού»).

Το κοινωνικό στρώμα που διαμορφώθηκε σαν ηγεμονικό στα ‘90s, όταν ο συνδυασμός ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, ανάπτυξης / διεθνοποίησης του ντόπιου οργανωμένου εγκλήματος και, κυρίως, μαζικής άγρια υποτιμημένης εργασίας μεταναστών / μεταναστριών «έφερε πλούτο», αυτό που ονομάστηκε «μεσαία τάξη» α λα ελληνικά, δεν ήταν αστικής προέλευσης και ιδεολογίας. Ήταν νεόπλουτοι μικροαστοί, ικανοί στις λαμογιές και στην αρπαχτή, ικανοί στις πολιτικές προσόδους, κι ως εκεί. Η ιδεολογία τους ήταν η μοναδική ιστορικά «ελληνική»: είμαστε γαμάτοι (πάψαμε να είμαστε «φουκαράδες»…) και όλος ο κόσμος μας χρωστάει («τα φώτα…»)

Όταν το 2009 και στις αρχές του 2010 εμφανίστηκαν «κάποιοι» και τους είπαν «έχετε σοβαρά προβλήματα» η μαζική καθεστωτική αντίδραση, κοινωνική και πολιτική, ήταν ακριβώς αντίθετη απ’ ότι οπουδήποτε αλλού εις τα ευρώπας: όχι, μόνο, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα, αλλά το πρόβλημα είσαστε εσείς οι κερατάδες (το δντ, η γερμανία…) που θέλετε να μας πάρετε τις ομορφιές μας (: τα πετρέλαιά μας…).

Φυσικά, στις κατ’ ιδίαν κουβέντες, στις παρέες και στα οικογενειακά τραπέζια, οι κατάρες για το Α και το Β και το Γ (στο ελληνικό κράτος / κεφάλαιο) ποτέ δεν είχαν λείψει, ποτέ δεν έλειψαν, πότε δεν θα λείψουν. Όμως «άλλο τι λέμε μεταξύ μας, κι άλλο τι λέμε στους ξένους». Λοιπόν: ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΑΜ!!! (Το ξεχάσατε; Γεμίσαμε τότε στρατηγούς και οικονομολόγους, με τα όπλα παρά πόδας…)

Αυτή η ήταν η πολιτική και ιδεολογική διαχείριση του πράγματος, που ξεκίνησε με αίμα στις 5 Μάη του 2010, για να μην τολμήσει ο Παπαντρέου ο Γ να πειράξει τα κυκλώματα και τους μηχανισμούς… Πρακτικά (και με τρόπο που σε τρίτους θα έμοιαζε μυστηριώδης) οτιδήποτε αφορούσε την υποτίμηση της εργασίας (βασικό αλλά όχι μοναδικό στοιχείο της καπιταλιστικής διάσωσης) πέρασε μια χαρά! Οτιδήποτε, όμως, αφορούσε τα κυκλώματα και τους μηχανισμούς, απ’ τους ιδιοκτήτες των ταξί μέχρι… έμεινε ανέγγιχτο, με λυσσασμένη υπεράσπιση και λυσσασμένο μίσος κατά των «κατακτητών».

Κατ’ αυτό τον τρόπο το ελλαδιστάν έδειξε τα σωθικά διεθνώς. Έδειξε, δηλαδή, ότι ενώ είναι καπιταλιστικότατο, ενώ υπάρχει μια πολυεθνική εργατική τάξη που υφίσταται άγρια εκμετάλλευση πάνω και, κυρίως, κάτω απ’ τους νόμους, δεν διαθέτει κάποιο ηγεμονικό στρώμα «αστικού τύπου» που να θεωρεί εαυτόν υπεύθυνο για την ορθολογική διαχείριση της συσσώρευσης. Απ’ τις αρχές του 2010 ως τον Αύγουστο του 2018, για τους έλληνες (κοινωνία και πολιτική σκηνή) οι άλλοι έφταιγαν, οι άλλοι φταίνε – τελεία!

Ελλείψει, λοιπόν, ορθολογικού κρατικού συνομιλητή, με ικανότητα σχεδιασμού και εφαρμογής των σχεδίων, τι έμαθαν οι διεθνείς έμποροι χρήματος; Αυτό που το 2009 υποψιάζονταν: αυτοί (το ελλαδιστάν) σαν πελάτες είναι κατάλληλοι μόνο για να τζογάρεις πάνω τους.

Αλα ελληνικά 2

Κυριακή 12 Αυγούστου. Υπήρξε στο παρελθόν μια «περιθωριακή» μεν αλλά τολμηρή άποψη, μαρξιανής μάλιστα προέλευσης, που υποστήριζε ότι αφού στην ελλάδα δεν υπήρξε εντόπια αστική τάξη, τα ιστορικά της καθήκοντα θα έπρεπε να τα αναλάβει … η εργατική! Όπου αυτή η ντόπια εργατική τάξη, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντα της ανύπαρκτης αστικής, θα έπρεπε να κατακτήσει (επαναστατικώ τω τρόπω…) την εξουσία, για να πετύχει την «εθνική ολοκλήρωση» (δηλαδή την κατάληψη / «απελευθέρωση» των εδαφών όπου κάποτε υπήρχε ελληνική αστική τάξη, κυρίως στη Μ. Ασία). Και, μετά απ’ αυτό, να προχωρήσει στον σοσιαλισμό και στον κομμουνισμό… Ήταν μια άποψη που γέννησε τέρατα. Ευτυχώς, στη διάρκεια αυτών των 8 χρόνων, δεν αναβίωσε! Αναβίωσε μόνο ο “εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας”, ο Κολοκοτρώνης (θυμάστε τις αφίσες και τις προσκλήσεις για τις παρελάσεις της 28ης Οκτώβρη του 2011;) και το εαμ…

Το παράδοξο, λοιπόν, ότι το «ελληνικό πρόβλημα» έμεινε για χρόνο ρεκόρ στη «θερμοκοιτίδα» του πολιτικού δανεισμού (8 χρόνια), έχει εξήγηση που την ξέρουν οι πάντες εκτός συνόρων: εκεί δεν έχουν κανένα πρόβλημα, το μόνο πρόβλημα που αναγνωρίζουν είναι οι άλλοι… Στην αρένα (ή και ζούγκλα) του διεθνούς χρηματοπιστωτισμού, δεν είναι αυτό που σε κάνει αξιόχρεο. Η «έξοδος απ’ το τούνελ των μνημονίων» είναι είσοδος στους βάλτους του εμπορίου χρήματος. Και παρότι (ελλείψει εμπιστοσύνης…) το ελλαδιστάν θα βγει με λουρί, η αιτία που έκοψε τα πανηγύρια της «εξόδου» (οι 93 νεκροί από μια φωτιά λίγης ώρας) είναι απλά η αλληγορία της ελληνικής ιστορικής πραγματικότητας: αφού δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, δεν υπάρχει και καμία έξοδος κινδύνου…

(φωτογραφίες: Στα τέλη Δεκέμβρη του 2014, μια φωτιά μέσα στη νύχτα σ’ ένα επιβατηγό πλοίο της γραμμής ελλάδα – ιταλία, στο Norman Atlantic που διαχειριζόταν η ελληνική εταιρεία ανεκ, και – κυρίως – οι «περίεργες» επιλογές του καπετάνιου του (σε συνεννόηση με την εταιρεία;), που δεν γύρισε το πλοίο προς την Αλβανία, στο λιμάνι του Αυλώνα που ήταν πολύ κοντά, για να αντιμετωπιστεί η φωτιά, αλλά το άφησε να καίγεται μεσοπέλαγα, είχε σαν αποτέλεσμα να «χαθούν» βασανιστικά 29 επιβάτες. Άλλοι κάηκαν ζωντανοί, άλλοι πέθαναν απ’ τις αναθυμιάσεις, και άλλοι πνίγηκαν πέφτοντας στη θάλασσα. Δεκαοκτώ απ’ αυτούς (18) δεν βρέθηκαν ποτέ, ούτε σαν πτώματα: 8 έλληνες, 4 τούρκοι, 2 ιταλοί, 2 σύριοι, 1 γερμανός και 1 ιρακινός.

Ήταν μια «τραγωδία» τότε – που, φυσικά, ξεχάστηκε… Για να το πούμε όπως πρέπει: κουκουλώθηκε… Ποτέ δεν ανακαλύφθηκαν καν οι αιτίες της πυρκαγιάς. Κι ούτε λόγος, φυσικά, για τις φήμες ότι το πλοίο συμμετείχε σε οργανωμένο κύκλωμα λαθρεμπορίου ελαιολάδου, προς ιταλία, και γι’ αυτό ο καπετάνιος δεν φρόντισε να πιάσει λιμάνι όπου θα έσβηναν μεν την φωτιά, θα ανακάλυπταν όμως και τα λαθραία βυτιοφόρα… Προτίμησε να καούν στ’ αμπάρια· για την ακρίβεια να λιώσουν μέχρις εξαφάνισης από μια ισχυρή φωτιά που κράτησε πολλές ώρες…

«Τραγωδίες»… Που ξεχνιούνται, επειδή τα πραγματικά γεγονότα αφορούν τα πραγματικά χαρακτηριστικά του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου / κοινωνίας).

Καταρρέει ο τουρκικός καπιταλισμός;

Σάββατο 11 Αυγούστου. Με «δημόσιο χρέος» το 2017 28,3% επί του αεπ, εξαιρετικά χαμηλό δηλαδή (το ελληνικό είναι 180% του αεπ και το ιταλικό 132%) τι ακριβώς πρόβλημα έχει ο τουρκικός καπιταλισμός;

Το πρόβλημα εμφανίζεται κατ’ αρχήν σαν πρόβλημα δανεισμού των τουρκικών επιχειρήσεων. Πράγματι, το συνολικό επιχειρηματικό χρέος των τουρκικών αφεντικών στα τέλη του 2017 ήταν 215 δισεκατομμύρια δολάρια (453 μαζί με το δημόσιο χρέος). Τα ποσά μπορεί να μην είναι τεράστια για έναν δυναμικό καπιταλισμό του τουρκικού μεγέθους· δείχνουν όμως μια υπερεπέκταση στον κατασκευαστικό τομέα («μεγάλα έργα» εντός και εκτός τουρκίας) την οποία οι διεθνείς δανειστές χρήματος δεν θεωρούν βιώσιμη. Ή δεν θέλουν να την θεωρούν: αυτό μεταφράζεται σε δυσκολίες «ανακύκλωσης» των (επιχειρηματικών) δανείων… Αν προσθέσει κανείς ότι πολλά απ’ αυτά έχουν την «κάλυψη» τουρκικών τραπεζών, κρατικών και ιδιωτικών, τότε η αδυναμία αποπληρωμής (ή «ανακύκλωσης») αυτών των χρεών τους επόμενους μήνες κινδυνεύει να μετατραπεί σε σοβαρό τραπεζικό πρόβλημα. Και ένα τραπεζικό «κράχ» κτυπάει άσχημα οποιονδήποτε (εθνικό) καπιταλισμό… (Ωστόσο μια απ’ τις μεγαλύτερες τουρκικές τράπεζες είναι ισπανικής ιδιοκτησίας…)

Εδώ το «οικονομικό» σκέλος του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού συναντάει το «πολιτικό», κι αυτό είναι αναπόφευκτο. Όσο πιθανό είναι οι διεθνείς έμποροι χρήματος να έχουν αμιγώς οικονομικά κριτήρια για το αν θα δανείσουν ή όχι τις τουρκικές επιχειρήσεις, άλλο τόσο πιθανό είναι να ερμηνεύουν κατά τα συμφέροντά τους (δηλαδή: ζητώντας μεγαλύτερα επιτόκια) ζητήματα όπως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι εντάσεις στις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον. Συμβαίνουν κι αυτά… Δεν έχει λοιπόν εντελώς άδικο το καθεστώς Ερντογάν όταν δείχνει προς την μεριά της Ουάσιγκτον για την «αιτία του κακού». Δεν έχει, όμως, και εντελώς δίκιο: προφανώς η επιχειρηματική υπερέκθεση στον διεθνή δανεισμό είναι μια εν δυνάμει «αχίλλειος φτέρνα», ειδικά σε συνθήκες όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού.

Έχει έξοδο κινδύνου ο τουρκικός καπιταλισμός; Ορισμένοι υποστηρίζουν (όχι αβάσιμα) πως έχει. Τον κινεζικό καπιταλισμό. Κινεζικές (κρατικές) εταιρείες έχουν ήδη «δουλειές» στην τουρκική επικράτεια: η cosco έχει το 65% του 3ου σε μέγεθος λιμανιού κοντέινερ, στο Kumport, κοντά στην Istanbul, ενώ η τηλεπικοινωνιακή Huawei, σε συνεργασία με την Turk Telecom, αναπτύσσει δίκτυα 5G, cloud computing, το internet of things, και άλλα παρόμοια της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Η Alibaba επένδυσε πρόσφατα (και ενώ το «τουρκικό πρόβλημα» ήταν ήδη γνωστό, εδώ και σχεδόν 2 χρόνια) στην τουρκική πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου Trendyol. Κι αυτές είναι οι μεγαλύτερες “δουλειές” – όχι οι μοναδικές…

Το κινεζικό κράτος / κεφάλαιο είναι πραγματιστικό· δεν χαρίζει λεφτά. Αλλά επίσης ποντάρει στην οικονομική (και πολιτική) «σταθερότητα» της τουρκίας, ειδικά τώρα που «ορμάει» στην ανοικοδόμηση της συρίας ελπίζοντας ότι θα εξασφαλίσει ως τις ανατολικές ακτές της Μεσογείου τους οδικούς και σιδηροδρομικούς «άξονες του μεταξιού».

Εάν υπάρχουν τομείς κινεζικού ενδιαφέροντος στον τουρκικό καπιταλισμό (και είναι αρκετά πιθανό να υπάρχουν), τότε οι κινεζικές άμεσες επενδύσεις μπορεί να εξασφαλίσουν τις τουρκικές τράπεζες· κι αυτό, με τη σειρά του, να μειώσει την «πίεση» κατά των τουρκικών αφεντικών…

(φωτογραφία: Το ψόφιο κουνάβι υπέγραψε τον διπλασιασμό των δασμών στο ατσάλι και στο αλουμίνιο που εισάγουν οι ηπα απ’ την τουρκία… Επειδή (λέει) η λίρα έχει πέσει πολύ, και οι τουρκικές πρώτες ύλες ξαναέγιναν φτηνές.

Η υποτίμηση της τουρκικής λίρας διευκολύνει πολύ τις τουρκικές εξαγωγές, στο σύνολό της, αρκεί να μην χρειάζονται εισαγόμενες – άρα ανάλογα ακριβότερες – πρώτες ύλες. Όσο για τις σχέσεις μεταξύ των δύο καθεστώτων; Ίσως ήρθε η στιγμή να επαναλάβει και ο Ερντογάν αυτό που λένε άλλοι, ειρωνικά: Μωρέ ο Τραμπ είναι καλός… Οι άλλοι δεν τον αφήνουν…)