Month: August 2018

Δεν άφησε τον γάμο (στην αυστρία), ούτε πήγε για πουρνάρια (στη γερμανία)

Κυριακή 19 Αυγούστου. Ο άνθρωπός μας στο γερμανικό γκουβέρνο αρρώστησε… Τα μικρόφωνα που είχαμε κρύψει κάτω απ’ τα τραπέζια χάλασαν… Ακόμα και το ειδικό ραντάρ μας που πιάνει τις γερμανορωσικές συνομιλίες απ’ τον λόφο του Στρέφη, κι αυτό ακόμα στράβωσε… Συνεπώς δεν μπορούμε να πούμε (με ακρίβεια) τι κουβέντιαζαν η (πρώην) καγκεμπίτικη αλεπού και η (πρώην) κομσομολάρια στο Βερολίνο. Για τρεις ώρες… Στα γερμανικά… (δηλαδή χωρίς μεταφραστικό χρόνο). Ουάου: αν δεν κουβέντιαζαν τόση ώρα για την αλλαγή στο κλίμα (στον πλανήτη) τι άλλο μπορεί να είπαν;

Ευτυχώς (καλού κακού) η αλεπού φρόντισε να τραβήξει την δημαγωγική προσοχή χορεύοντας πριν με την ακροδεξιά αυστριακή υπ.εξ. Karin Kneissl – στο γάμο της. Είναι θέμα που άνετα μπορεί να παίξει όσο χρειάζεται για να επισκιάσει την 3ωρη κουβέντα με την Merkel – απ’ την οποία, άλλωστε, βγήκαν οι αναμενόμενες στερεοτυπικές δηλώσεις. Ο Putin στηρίζει τους ευρωπαίους φασίστες – ω, ναι!!! Πράγματι, αυτό ισχύει. Όχι, όμως, επειδή μοιράζεται υποχρεωτικά τις απόψεις τους. Αλλά επειδή έχει την mentalite του καγκεμπίτη: μίλα με όλους, μην τα σπας με κανέναν εκτός αν είναι απόλυτα αναγκαίο – και προχώρα στις δουλειές σου. Οτιδήποτε άλλο θα σήμαινε ότι υπήρξε κακός στην παλιά του δουλειά. Η καριέρα του στην καινούργια (μετά το 1999) δείχνει ότι μάλλον ήταν καλός από μικρός…

Τι κουβέντιαζαν, λοιπόν, 3 ώρες Merkel και Putin; Το είπαμε ήδη: για την αλλαγή του κλίματος (στον πλανήτη). Του οικονομικού κλίματος, του γεωπολιτικού κλίματος, του στρατιωτικού κλίματος….

(Α, η νύφη – ντάμα της αλεπούς – ακροδεξιά υπ.εξ. Kneissl είναι ειδική στη μέση Ανατολή. Θεωρείται, επίσης, χωρίς πολιτική εμπειρία. Με το συμπάθειο, αλλά ένα βαλσάκι τι αξία έχει μπροστά σε όσα γίνονται ή/και αναμένονται;

Αφού η ευρώπη σαν project δεν έχει στρατό της προκοπής, ούτε πρόκειται να αποκτήσει στο ορατό μέλλον, η Μόσχα δεν έχει σοβαρό πρόβλημα. Οι φήμες ότι θα ήθελε να διαλύσει το project είναι ανεδαφικές. Το αντίθετο: μια χαρά βοηθάει τον ρωσικό σχεδιασμό το γεγονός ότι το ψόφιο κουνάβι κάνει ό,τι μπορεί για να καυγαδίζει με τους άλλοτε σύμμαχους, που έτσι αναγκάζονται κάπως να κοντράρουν τις ηπα πιο ανοικτά.

Με αυτά και μ’ αυτά ο Putin γίνεται “άνθρωπος εμπιστοσύνης”. Και τι βλέμμα, εεε;)

Συγγνώμη κύριε, ποιος είστε;

Κυριακή 19 Αυγούστου. Είναι αυτός ο τρόπος που μεταχειριζόσαστε έναν σύμμαχο; Και θέλετε να είμαστε μαζί σας; Ποιοί είστε για να μας προειδοποιείτε; Θα μπορούσαν να είναι λόγια του Erdogan (στην πραγματικότητα είναι κάτι που λέει τακτικά πλέον κοιτώντας προς τα δυτικά, προς την άλλη μεριά του Ατλαντικού). Όμως όχι. Είναι προχθεσινές κουβέντες του αφεντικού των φιλιππίνων προέδρου Rodrigo Duterte, κοιτώντας ανατολικά της Μανίλας. Και πάλι προς την μεριά των ηπα…

Είναι γνωστή η ανταρσία του Duterte κατά των ηπα, όπως έχει γίνει γνωστό και το ποιόν του. Η αφορμή τώρα, όμως, μοιάζει επικίνδυνα με την αφορμή της αμερικανο-τουρκικής έριδας: το φιλιππινέζικο κράτος θέλει να αγοράσει ρωσικά υποβρύχια· και ο αμερικάνος υφ.υπ.εξ. Randall Schriver (υπεύθυνος του τομέα ασίας και Ειρηνικού) “προειδοποίησε”… Τον Duterte… Χμμμμ…

Υπάρχει μια κάποια «συμμετρία» εδώ, πέρα από χαρακτήρες, πολιτική ιστορία, ή καπιταλιστικό potential: περιοχές που στη διάρκεια του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα θεωρούνταν ασφαλείς ζώνες επιρροής του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, εξεγείρονται: οι φιλιππίνες στον ειρηνικό, η τουρκία στη μέση Ανατολή. (Αν επρόκειτο για την ρωμαϊκή ή άλλη παρόμοια αυτοκρατορία οι ιστορικοί θα έλεγαν: οι επαρχίες ξεσηκώθηκαν!)

Η υλική βάση αυτής της εξέγερσης είναι προφανής: «νέες δυνάμεις» έχουν εμφανιστεί στον ορίζοντα, συνεπώς η αύξηση της γεωπολιτικής τιμής (άρα και των προσόδων) επιβάλλει μια τέτοια ανταρσία. Η «νέα δύναμη» δεν είναι, βέβαια, η Μόσχα (που ωστόσο από στρατιωτική άποψη παραμένει σε μια αρκετά καλή κατάσταση, τόσο όσο χρειάζεται για να πουλάει S-400 εδώ, υποβρύχια εκεί, κλπ). Το καινούργιο είναι το Πεκίνο και ο πρωτοφανής σε ταχύτητα και έκταση δυναμισμός του κινεζικού καπιταλισμού. Σε συνδυασμό με την Μόσχα, το ριζοσπαστικά καινούργιο (με όρους καπιταλιστικής ιστορίας) είναι η Ευρασία· αυτό που κάποτε ένας κοτζάμ Brzezinski είχε περιγράψει σαν τον απόλυτο αμερικανικό εφιάλτη (: «Η Μεγάλη Σκακιέρα»).

Ο τρόπος που αντιμετωπίζουν οι αμερικάνοι συντηρητικοί (πίσω απ’ το ψόφιο κουνάβι) αυτήν την εξέλιξη μυρίζει ανθρώπινη σάρκα. Όμως είναι αλήθεια πως ό,τι άλλο δοκίμασαν πριν, είτε συντηρητικοί είτε δημοκρατικοί, (ο «προληπτικός πόλεμος κατά της τρομοκρατίας», o «pivot στην Ασία», η διάλυση της μέσης Ανατολής…) απέτυχε να εμποδίσει τον εφιάλτη (τους). Συνεπώς «η ανταρσία των επαρχιών» είναι ασφαλής δείκτης για δύο πράγματα: Πρώτον, δεν θα πάνε χαμένες, αφού «παίζουν» πάνω σε μια πραγματική γραμμή αντιπαράθεσης. Και δεύτερον, οι προειδοποιήσεις, οι απειλές και οι «κυρώσεις» της Ουάσιγκτον είναι ήδη ξεπερασμένες, άσχετα με τα πολύ κοντοπρόθεσμα αποτελέσματά τους – αν υπάρξουν τέτοια. Γιατί η αλήθεια είναι ότι όταν έχεις αποκτήσει σοβαρό αντίπαλο, το να καταφέρεις να γονατίσεις έναν τυπικά σύμμαχό σου δεν είναι καθόλου σοφό. Δεν θα μείνει για πολύ ούτε γονατιστός ούτε σύμμαχός σου…

Το κακό (το πολύ κακό) είναι ότι μετά απ’ αυτές τις «μεθόδους πίεσης» δεν απομένουν και πολλά…

(Ο τίτλος είναι από παλιό λαϊκό σουξέ. Μεγάλη επιτυχία του ’92…)

Ινδοκούς

Κυριακή 19 Αυγούστου. Τα υψίπεδα του αφγανιστάν, μ’ όλες τις ιδιαιτερότητές τους (πολιτικές, γεωφυσικές, ιστορικές) είναι ίσως η επιτομή της αποτυχίας της Ουάσιγκτον να απειλήσει, να προειδοποιήσει ή να τιμωρήσει οποιονδήποτε. Η εισβολή στο αφγανιστάν ήταν η πρώτη πράξη του ανοικτού και διακηρυγμένου 4ου παγκόσμιου (σερβιρισμένου σαν «πολέμου κατά της τρομοκρατίας») απ’ τις αρχές του 2002· μετράει κιόλας πάνω από 16 χρόνια… Ήταν μια «εύκολη στρατιωτικά» υπόθεση, αφού δεν υπήρχαν καν στόχοι σοβαροί για βομβαρδισμούς από αέρα (οπότε έγιναν στόχοι οι γάμοι, τα βαφτίσια… γενικά οι άμαχοι)… Ήταν, επίσης, η απόβαση στο μαλακό υπογάστριο τόσο του Πεκίνου όσο και της Μόσχας· μια «επιλογή κλειδί» για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, προληπτικά, ενόψει του ενδεχόμενου, της πιθανότητας, ότι μπορεί κάπως κάποτε να δημιουργηθεί «ευρασιατικό μπλοκ».

Ε, λοιπόν, μετά από πάνω από 16 χρόνια αυτόν τον πόλεμο η Ουάσιγκτον δεν τον έχει κερδίσει, ούτε μπορεί να τον κερδίσει. Μάλλον το αντίθετο: τώρα πια το πιθανότερο είναι να τον χάσει. (Κι αν η ιδέα είναι να τον ιδιωτικοποιήσει σπρώχνοντάς τον στους μισθοφόρους του κυρίου blackwater, ακόμα χειρότερα!).

Το κλειδί της ήττας είναι, βέβαια, οι ταλιμπάν. Που, σε αντίθεση με το 2002 (όταν μπορούσαν να στηριχτούν μόνο στις πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες, που κι αυτές όμως ήταν στριμωγμένες απ’ τις αμερικανικές) τώρα έχουν βοήθειες απ’ την Μόσχα, το Πεκίνο, την Τεχεράνη, ακόμα και την Άγκυρα – και φυσικά, πάντα, την Ισλαμαμπάντ.

Λοιπόν, αυτούς τους ορεσίβιους (που τώρα πια θα είναι, σε πολλά πόστα, η επόμενη γενιά) ο “όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω” αμερικανικός στρατός δεν κατάφερε να τους νικήσει. Κι ας τα δοκίμασε όλα: από drones μέχρι την «μητέρα όλων των βομβών»…

Η πιο πρόσφατη απόφαση του ψόφιου κουναβιού γι’ αυτόν τον πόλεμο (σύμφωνα με τους ενημερωμένους απ’ τα μέσα new york times) λέγεται «αναδίπλωση / υποχώρηση». Ο αμερικανικός στρατός θα φύγει απ’ όλες τις αραιοκατοικημένες περιοχές της αφγανικής υπαίθρου προκειμένου να ανασυνταχτεί και να κρατήσει (με την βοήθεια ενός ουσιαστικά κατεστραμμένου, πλην εκπαιδευμένου και εξοπλισμένου απ’ τις ηπα αφγανικού στρατού) τα αστικά κέντρα. Ο λόγος της αναδίπλωσης / υποχώρησης είναι ομολογημένος: ο επικεφαλής του αμερικανικού στρατού κατοχής στο αφγανιστάν στρατηγός John W. Nicholson Jr. δήλωσε πρόσφατα στις Βρυξέλες ότι «οι απομακρυσμένες θέσεις μας κτυπιούνται εύκολα απ’ τους Ταλιμπάν, οι οποίοι απαλλοτριώνουν οχήματα και εξοπλισμό απ’ τις τοπικές δυνάμεις».

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο αμερικανικός στρατός αναδιπλώνεται. Απλά την προηγούμενη φορά, το 2014, το έκανε δηλώνοντας ότι «έχει καθαρίσει», και ότι οι «τοπικές δυνάμεις» μπορούν πλέον να προστατεύουν αυτές τις απομακρυσμένες θέσεις. Τώρα αναγνωρίζει μια αδυναμία. Που σημαίνει ότι οι Ταλιμπάν θα καταλάβουν εύκολα όλο το «μη αστικό» αφγανιστάν· ούτε λόγος να τους ανταγωνιστεί ο φυτευτός isis.

Αλλά δεν θα τελειώσουν έτσι οι αμερικανικές αδυναμίες. Οι Ταλιμπάν επιτίθενται ήδη σε πόλεις· ακόμα και στο «κέντρο πληροφοριών» των «τοπικών δυνάμεων», στο κέντρο της Καμπούλ. Δεν είναι πια μπουλούκια ατάκτων ανταρτών. Έχουν δομή (και εκπαίδευση) κανονικού στρατού, ακόμα και «ειδικές δυνάμεις». Μπορούν να κάνουν σοβαρές επιθέσεις ταυτόχρονα, σε πολλά διαφορετικά σημεία της επικράτειας. Έχουν αναπτύξει μια παρελκυστική τακτική για να τραβάνε τα αμερικανικά βομβαρδιστικά εδώ την ώρα που ετοιμάζονται να επιτεθούν εκεί και πιο πέρα. Με δυο κουβέντες δεν είναι καν οι Ταλιμπάν που ο αμερικανικός στρατός δεν μπόρεσε να νικήσει πριν 5 ή 10 χρόνια… Τώρα έχουν καλές πλάτες, από κάθε άποψη: εκπαιδευτές, εξοπλισμό, επιμελητεία, τακτικές. Τείνουν να γίνουν κάτι σαν τις δύο Χεζμπ’ αλλάχ (του λιβάνου και του ιράκ)…

Ο αριθμός του επίσημου αμερικανικού στρατού (οι μισθοφόροι δεν υπολογίζονται) δεν είναι αυτή τη στιγμή μεγάλος. Δεκαπέντε χιλιάδες… Στην κορύφωση της εκστρατείας ήταν 100.000, χώρια οι ενισχύσεις από νατοϊκούς συμμάχους (οι περισσότεροι έχουν αποχωρήσει). Με λιγότερες ή περισσότερες αρβύλες στο χώμα, με λιγότερα ή περισσότερα βομβαρδιστικά, η αποτυχία είναι αποτυχία. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η Ουάσιγκτον βρίσκεται σε «ώρα Βιετνάμ παρά δέκα» στο αφγανιστάν. Η άποψή μας είναι ότι δεν χρειάζεται η επανάληψη της ιστορίας. Θα μπορούσε, μάλιστα, να συμφέρει τους ανταγωνιστές των ηπα να μείνουν άλλα δέκα χρόνια εκεί, φρουρώντας την Καμπούλ: σα ζωντανή απόδειξη / διαφήμιση ότι οι φοβεροί και τρομεροί λεγεωνάριοι της Ουάσιγκτον δεν είναι σε θέση να κάνουν καλά ούτε κάτι μουσάτους χωρίς αεροπορία.

Πόσες επαρχίες θα τους απομείνουν έτσι;

Γύρω γύρω απ’ το δολάριο 1

Σάββατο 18 Αυγούστου. Ο ρώσος υπ.εξ. Lavrov έμοιαζε αυστηρά και συγκρατημένα αισιόδοξος απ’ την Άγκυρα, τις προάλλες:

Η χρήση των εθνικών νομισμάτων στο μεταξύ μας εμπόριο είναι εδώ και χρόνια ένα καθήκον που έχουν αναλάβει οι πρόεδροι της ρωσίας και της τουρκίας… Ιδανικά προχωράει αυτή η διαδικασία στις εμπορικές σχέσεις μας με το ιράν. Πέρα απ’ την τουρκία και το ιράν έχουμε κανονίσει και ήδη κάνουμε πληρωμές στα εθνικά νομίσματα με την λαϊκή δημοκρατία της κίνας.

Είμαι σίγουρος ότι η σοβαρή κατάχρηση του ρόλου του αμερικανικού δολαρίου σαν παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος θα καταλήξει κάποια στιγμή στην αποδυνάμωση και στον τερματισμό του ρόλου του.

Πόσο εύκολη είναι όμως η «αποδολαριοποίηση» του διεθνούς εμπορίου; Από πρώτη ματιά μοιάζει απλή διαδικασία. Σαν υποδομή εκείνο που χρειάζεται είναι απλά μια τράπεζα που δεν κάνει δουλειές με δολάρια ή με αμερικανικά υποκείμενα (άτομα, επιχειρήσεις, κράτος). Κατ’ αυτόν τον τρόπο η αμερικανική fed (που είναι, ας το πούμε έτσι, «ιδιοκτήτρια του δολαρίου») δεν μπορεί να παρέμβει με κάποια «ποινή» – το πιθανότερο είναι να μην μπορεί να εντοπίσει καν την συναλλαγή.

Αλλά αυτή είναι μια υπερβολικά απλή περιγραφή. Τα «εθνικά νομίσματα» που θα ανταλλάσσονται μεταξύ τους στο διασυνοριακό εμπόριο δύο κρατών δεν αρκεί να έχουν μεταξύ τους σταθερή σχέση / ισοτιμία· πρέπει να έχουν ανάλογη σταθερότητα ανταλλαγής με άλλα εθνικά νομίσματα για εμπόριο με άλλα κράτη. Μ’ άλλα λόγια ένας αριθμός ικανός εθνικών νομισμάτων θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει σε σταθερές ισοτιμίες μεταξύ τους. Διαφορετικά, μπορεί μεν να γίνονται τέτοιες πληρωμές, αλλά θα περιορίζονται σε ποσότητες (του ενός ή του άλλου εθνικού νομίσματος) που μπορούν να γυρίσουν πίσω στην «ιδιοκτησία» του δημιουργού τους· και όχι να «μπουν στην άκρη» για καιρό ή/και να χρησιμοποιηθούν για εμπόριο με τρίτους.

Αυτός είναι ο λόγος που από τότε που άρχισε να αναπτύσσεται το (καπιταλιστικό) διεθνές εμπόριο υπήρχε πάντα ένα αποδεκτό απ’ όλους «μέτρο της ανταλλακτικής αξίας» των εθνικών νομισμάτων. Στις δεκαετίες της ηγεμονίας της μεγάλης βρετανίας αυτό το αποδεκτό μέτρο ήταν η χρυσή λίρα αγγλίας· που αποτελούσε, ταυτόχρονα, το νόμισμα διεθνούς χρήσης αλλά και το αποθεματικό νόμισμα.

Εναλλακτικά, μέτρο της ανταλλακτικής αξίας των εθνικών νομισμάτων έχει υπάρξει το χρυσάφι. Συγκεκριμένα τα αποθέματα χρυσού που είχε στα υπόγειά της κάθε κεντρική τράπεζα / εκδότρια νομίσματος. Ο «κανόνας του χρυσού» εγκαταλείφθηκε επίσημα μετά τον β παγκόσμιο πόλεμο, όταν «μέτρο» έγινε το αμερικανικό δολάριο. Το οποίο ωστόσο ήταν προσδεδεμένο με σταθερή τιμή με τον χρυσό (35 δολάρια η ουγγιά) ως τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Τότε, έχοντας μπροστά της τα τεράστια κόστη του πολέμου στο βιετνάμ, η κυβέρνηση Νίξον αποσύνδεσε το δολάριο απ’ τον χρυσό, για να μπορεί να τυπώνει κατά βούληση (πληθωριστικά) δολάρια. (Το γεγονός ότι σήμερα μια ουγγιά χρυσού «κάνει» 1175 δολάρια σημαίνει ότι αυτά τα 1175 δολάρια «ισοδυναμούν», έχουν την ίδια ανταλλακτική αξία με τα 35 δολάρια του 1971….)

Για να παραμείνει, μετά απ’ αυτήν την «απελευθέρωσή του απ’ τον χρυσό» το (πληθωριστικό) δολάριο νόμισμα διεθνούς χρήσης, η Ουάσιγκτον το «έδεσε» (εν μέρει δια της βίας, εν μέρει με την πειθώ) με την τιμή του πετρελαίου απ’ την σαουδική αραβία και τα πέριξ. Αφού η τιμολόγηση του στρατηγικού εμπορεύματος πετρέλαιο γινόταν σε δολάρια, κάθε κράτος έπρεπε να διαθέτει τέτοια. Λογικά και όλα τα υπόλοιπα βασικά εμπορεύματα τιμολογούνταν σε δολάρια.

Έτσι, το 2017, το δολάριο είχε μερίδιο 62,7% της παγκόσμιας κυκλοφορίας (διεθνών) νομισμάτων, και το ευρώ 20,15%.

Γύρω γύρω απ’ το δολάριο 2

Σάββατο 18 Αυγούστου. Είναι εύλογο ότι η αντικατάσταση (ή το ξεπέρασμα) ενός διεθνούς μέτρου της ανταλλακτικής αξίας των εθνικών νομισμάτων στις διεθνείς συναλλαγές, μπορεί μεν να αρχίσει σιγά σιγά (ας πούμε: σε τμήματα του διακρατικού εμπορίου εδώ η εκεί), αλλά δεν μπορεί να συνεχίσει σιγά σιγά· και σίγουρα δεν μπορεί να ολοκληρωθεί έτσι. Όσο πλαταίνει το προσπέρασμα του δολαρίου στο διεθνές εμπόριο τόσο πιο επείγουσα γίνεται η ανάγκη καθιέρωσης ενός «άλλου», στην αρχή «εναλλακτικού» αλλά πάντως κοινά αποδεκτού μέτρου της αξίας των υπόλοιπων νομισμάτων. Μπορεί να είναι ένα νόμισμα που έχει αποκτήσει ήδη μια κάπως πλατιά διεθνή κυκλοφορία, αναγνώριση και αξιοπιστία. Ή μπορεί να γίνει πάλι το χρυσάφι, τιμολογημένο ωστόσο με σταθερό τρόπο σε ένα τουλάχιστον νόμισμα.

Για την πρώτη εκδοχή υπάρχει υποψήφιο, πέρα απ’ το ευρώ: το κινεζικό γουάν. Πρόσφατα, στο χρηματιστήριο της Σαγκάης, το Πεκίνο άρχισε να πουλάει «συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης» αγοράς πετρελαίου τιμολογημένα σε γουάν. Είναι βασικό εργαλείο η σύνδεση ενός εθνικού νομίσματος (του γουάν) με ένα μεγάλης σημασίας διεθνές εμπόρευμα (το πετρέλαιο): στη θέση των πετροδολαρίων πετρογουάν. Αυτά τα κινεζικά futures έγιναν καλά δεκτά απ’ την «διεθνή αγορά». Ωστόσο αυτή είναι μόνο η αρχή.

Απ’ την άλλη είναι γνωστό ότι η ρωσική και η κινεζική τράπεζα αποθηκεύουν χρυσάφι. Ενώ τουλάχιστον μία ευρωπαϊκή (η γερμανική κεντρική) έχει επαναπατρίσει το μεγαλύτερο μέρος των αποθεμάτων της σε χρυσό απ’ τις ηπα όπου φυλασσόταν ως πρόσφατα. Όλοι καταλαβαίνουν ότι πρόκειται για προληπτικά μέτρα, in case of emergency: στήριξη της διεθνούς ανταλλακτικής αξίας του ρουβλιού ή του γουάν με χρυσάφι· με άλλα λόγια επιστροφή στον παλιό «κανόνα του χρυσού», αν χρειαστεί. (Για το Βερολίνο το ερώτημα είναι διαφορετικό, αφού το ευρώ δεν μπορεί να έχει αντίκρυσμα μόνο στο γερμανικό χρυσάφι…).

Αυτά δείχνουν ότι η διαδικασία περιορισμού ή/και αντικατάστασης του δολαρίου έχει ξεκινήσει μεν, και μάλιστα χωρίς επιστροφή, αλλά χρειάζεται ακόμα χρόνο για να θεωρηθεί «προχωρημένη». Για την ιστορία λίγα χρόνια είναι ασήμαντος χρόνος· στην πολιτική όμως, κρατική ή εργατική, λίγα χρόνια μπορεί να είναι πολύς καιρός.

Εν τω μεταξύ μια τέτοια μετάβαση αποκλείεται να είναι ειρηνική. Διακυβεύονται ζητήματα παγκόσμιας καπιταλιστικής ηγεμονίας· δεν είναι αστείο…

Media

Σάββατο 18 Αυγούστου. Αν το έχετε δει θα πρέπει να το αναθυμηθείτε. Κι αν δεν έχετε δει το ντοκυμαντέρ θα πρέπει να το κάνετε οπωσδήποτε. To “the lobby”, του al Jazeera (υπάρχει ακόμα στο youtube), είναι αυτό που στην επίσημη αργκώ λέγεται «υπόδειγμα ερευνητικής δημοσιογραφίας»: αποκάλυψε τα ισραηλινά κυκλώματα που προσπαθούσαν να διαβρώσουν τη νεολαία του εργατικού κόμματος της αγγλίας, για να στραφεί κατά των παλαιστινίων. Όταν προβλήθηκε το ντοκυμαντέρ προκάλεσε οργή (στους φίλους του Τελ Αβίβ, για την αποκάλυψη) και σοκ στους υπόλοιπους· ακολούθησαν διάφορες παρενέργειες, που δεν μπορούν να αναφερθούν εδώ (μία όμως πρέπει: αφού ανασυντάχτηκε το φιλοϊσραηλινό λόμπυ στην αγγλία, επιτίθεται ανοικτά στον εχθρό του ισραηλινού απαρτχάιντ Corbyn, με σκοπό να αποτραπεί το να γίνει πρωθ. της αγγλίας…)

Παράλληλα με την έρευνα στην αγγλία που οδήγησε στο the lobby (που προβλήθηκε) δημοσιογράφοι του καναλιού του κατάρ έκαναν παρόμοια έρευνα και στις ηπα. Το «the lobby: usa» που αποκάλυπτε μηχανισμούς της μοσάντ στην αμερικανική πολιτική σκηνή φτιάχτηκε… αλλά δεν προβλήθηκε ποτέ ως τώρα…. Το Τελ Αβίβ και η Ουάσιγκτον απείλησαν χοντρά τον εμίρη του κατάρ, που προτίμησε την «αυτολογοκρισία» παρά την αυτοκτονία… Φαίνεται πως αυτά που εντόπισε η έρευνα θα προκαλούσαν μεγάλη ζημιά στην Ουάσιγκτον.

Ως εδώ το θέμα είναι θέμα «ελευθεροτυπίας». Ωστόσο το αμερικανικό καθεστώς δεν θα μπορούσε να μείνει σ’ αυτό το μεμονωμένο περιστατικό. Έπρεπε να προχωρήσει στην αποτροπή παρόμοιων μελλοντικών ερευνών. Στον αμυντικό προϋπολογισμό του 2019 (που υπογράφτηκε απ’ το ψόφιο κουνάβι την περασμένη Δευτέρη) περιλαμβάνονται άρθρα που επιβάλλουν ότι συγκεκριμένα μη αμερικανικά μήντια (και το al Jazeera είναι ένα απ’ αυτά) θα υπόκεινται πλέον στη νομοθεσία περί ξένων πρακτόρων.

Πρόκειται για ένα νόμο που φτιάχτηκε το 1938 στις ηπα, με σκοπό να «εμποδίσει την αντιαμερικανική δράση δημοσιογράφων» απ’ τη ναζιστική γερμανία, την φασιστική ιταλία, και την σοβιετική ένωση. Σύμφωνα μ’ αυτόν τώρα, οποιαδήποτε μήντια χρηματοδοτούνται από κράτη θα αντιμετωπίζονται σαν «εν δυνάμει διαφθορείς του αμερικανικού λαού». Σ’ αυτά, εκτός απ’ το al Jazeera και διάφορα κρατικά μήντια της μόσχας περιλαμβάνονται και αντίστοιχα της ιαπωνίας ή/και της νότιας κορέας… (Δημοσιογράφοι της ερτ, για παράδειγμα, θα υπόκεινται στον ίδιο νόμο και στους ίδιους διαρκείς ελέγχους…) Η κρατική ιδιοκτησία είναι, εκτιμάμε, η αρχή των απαγορεύσεων…

Είμαστε οι τελευταίοι που θα θεωρούσαμε τα κρατικά ή τα ιδιωτικά, τα παλιά ή τα νέα μήντια «υπηρέτες της αλήθειας». Έχουμε ωστόσο εξηγήσει την αξιοποίηση που τους κάνουμε. Απ’ την δική μας θέση λοιπόν, το ότι η άλλοτε «χώρα της ελευθερίας» αναγκάζεται να μισο-απαγορεύσει ένα πρώτο σετ από (ανταγωνιστικά) media πρώτης γραμμής που θα μπορούσαν να βγάλουν στην επιφάνεια καθεστωτικές βρωμιές, δείχνει μ’ έναν ακόμα τρόπο τους αυξανόμενους φόβους των αφεντικών της…

Drone καρδούλες…

Σάββατο 18 Αυγούστου. Στις φωτογραφίες το κοινό απολαμβάνει χθες επίδειξη σμήνους drone στον ουρανό της Changsha, στην κεντρική κίνα. Πολύ ωραία θα ήταν αν επρόκειτο για παιχνίδια.

Αλλά δεν πρόκειται γι αυτό. Η ανάπτυξη μιας τεχνολογίας συντονισμού (ή ενδοσυνεννόησης) μεταξύ drones έχει μεγάλη στρατιωτική χρησιμότητα. Για να μπορούν να δημιουργούνται σμήνη, μεγαλύτερα ή μικρότερα, στον αέρα, στην ξηρά ή στη θάλασσα, ανάλογα με τις ανάγκες της όποιας μάχης….

Ο κινέζικος (κρατικός) καπιταλισμός επιδεικνύει τις προόδους του στον τομέα με παιγνιώδη τρόπο. Το να σχηματίσουν εκατοντάδες drones ένα τόξο, ένα βέλος, δύο καρδούλες και να παίξουν το παχνίδι του έρωτα είναι, όντως, διασκεδαστικό. Όμως αυτήν την φορά το κινεζικό κράτος δείχνει αποφασισμένο να μην την πατήσει όπως την προηγούμενη: ανακάλυψε μεν την πυρίτιδα νωρίς νωρίς, γύρω στο 150 μ.χ., αλλά για λόγους ηθικής τάξης και κουλτούρας αρνήθηκε να την κάνει όπλο· την έκανε μόνο εντυπωσιακή τεχνολογία πυροτεχνημάτων…

Περισσότερο από 1200 χρόνια μετά κάποιοι με εντελώς διαφορετική ηθική δεν είχαν κανένα πρόβλημα να στρατιωτικοποιήσουν τα κινέζικα παιχνίδια…

Κι έτσι κατέκτησαν τότε τον κόσμο…

Πάστορες – και κάστορες 1

Παρασκευή 17 Αυγούστου. Λυμένη είναι η γλώσσα του διακομματικού εθνικού κορμού, φαιορόζ κυβέρνησης και διαφόρων χρωμάτων αντιπολίτευσης, σε σχέση με την απελευθέρωση «των δύο παληκαριών». Παραμύθια επί παραμυθιών, ανάκατα με μισές αλήθειες… Δεν ασχολούνται όμως με ένα βασικό ερώτημα. Με ποιον είναι; Με τον πάστορα ή με τον κάστορα; Για να το εκχυδαΐσουμε: με ποιον είναι το ελλαδιστάν; Με την Ουάσιγκτον ή με την Άγκυρα; Με τον Trump ή με τον Erdogan;

Δύσκολες ερωτήσεις. Επί δεκαετίες και επί γενιές ο ντόπιος εθνικισμός / αντιτουρκισμός κρυβόταν και παρίστανε τον αντιϊμπεριαλισμό / αντιαμερικανισμό, ανεμίζοντας ένα αυθαίρετο και ελληνικής έμπνευσης δόγμα, ότι «πίσω απ’ την τουρκία είναι οι ηπα» – εναντίον του φτωχού πλην τίμιου ελλαδιστάν βέβαια. Στην ουσία αντιαμερικάνοι οι έλληνες δεν ήταν ποτέ· αντιτούρκοι όμως… με το παραπάνω. Ωστόσο το σύνθημα που δονούσε τα ψέμματά τους ήταν «φονιάδες των λαών αμερικάνοι», όχι «φονιάδες των λαών τούρκοι»….

Τώρα; Τώρα επιβεβαιώνεται κάτι ανομολόγητο: ότι οι έλληνες είναι φόλα φιλοαμερικάνοι (στο βαθμό που η Ουάσιγκτον τσακώνεται με την Άγκυρα)· και είναι μόνο μια αίσθηση ιστορικής συστολής (που θα ξεπεραστεί γρήγορα) που εμποδίζει και δεν έχουν αρχίσει δημόσια τα “βάστα Trump”! Πολύ θα ήθελαν να δουν τον Erdogan στην αγχόνη το καλοκαίρι του 2016, και την τουρκία να σπαράσσεται από εμφύλιο! Πολύ θα ήθελαν να πέσει το τουρκικό κράτος / κεφάλαιο στην αγαπημένη ελληνική στάση (είτε για καταγγελίες, είτε για συμβιβασμούς), δηλαδή «στα τέσσερα» – και να είναι η Ουάσιγκτον που θα το έχει προκαλέσει.

Είναι ανομολόγητος ο φιλοαμερικανισμός όσο ομολογημένος είναι ο αντιτουρκισμός· αλλά το ίδιο υπαρκτά και τα δύο. Εξάλλου ο φιλοαμερικανισμός, μαζί και ο φιλοΐσραηλινισμός, έχουν περάσει όλα τα τεστ τα τελευταία χρόνια· ειδικά τα χρόνια του φαιορόζ γκουβέρνου.

Ξεχυλίζουν και οι δύο εθνικές (συμπληρωματικές) ιδεολογίες στις «ερμηνείες» των γεγονότων. Είναι διεστραμμένες αυτές οι ερμηνείες, αλλά η διαστροφή είναι αυθεντικά ελληνική…

(Πριν κανά δυο χρόνια, για τους ίδιους ακριβώς λόγους, οι έλληνες ήταν φόλα φιλορώσοι! Ήταν τότε που η τουρκική αεροπορία είχε ρίξει ένα ρωσικό πολεμικό στα τουρκοσυριακά σύνορα, και οι ελληνικές φαντασιώσεις είχαν πάρει φωτιά. Το «θα γίνει πόλεμος ρωσίας τουρκίας» ήταν η πιο ήπια και κοινή βεβαιότητα. Οι πιο προχωρημένοι διέβλεπαν όχι μόνο την νίκη του περήφανου ρωσικού στρατού αλλά και ότι ο Πούτιν (σαν ομόδοξος) θα έδινε την Istanbul στους έλληνες, να την έχουν και να την φιλάνε.

Δεν έκατσε… Ίσως (ελπίζουν να) κάτσει τώρα: το δολάριο να ισοπεδώσει την τουρκία…)

Πάστορες – και κάστορες 2

Παρασκευή 17 Αυγούστου. Προς λύπη του ντόπιου αντι-τουρκισμού (και της επιβεβαιωμένης έλλειψης οποιασδήποτε ελληνικής σχέσης με την πραγματικότητα), όλες οι επαφές του Erdogan με το Βερολίνο και το Παρίσι, τηλεφωνικές ή live (στο Βερολίνο μπορεί να συμπέσει και ο Putin…) δεν θα αντικαταστήσουν την τετραμερή κορυφής που έχει κανονιστεί για τις 7 Σεπτέμβρη, στην Άγκυρα. Θα γίνει κανονικά: Merkel, Macron, Putin, Erdogan…

Αυτό σημαίνει μια εντατικοποίηση των διεθνών ευρωπαϊκών επαφών του τουρκικού καθεστώτος (και βέβαια όχι από θέση επαίτη) αλλά και το ανάποδο (του Βερολίνου και του Παρισιού με την Άγκυρα), στη σκιά της bull αμερικανικής πολιτικής. Που έχει κάνει ένα σημαντικό τακτικό λάθος: έχει δεσμευτεί πως όσο ο πάστορας δεν ελευθερώνεται θα ανεβάζει στροφές (ακόμα κι αν αποδειχθούν ότι είναι στροφές στο κενό). Που σημαίνει πως είναι αρκετό να κρατάει η Άγκυρα έναν παπά σε κατ’ οίκον περιορισμό για να κουρδίζεται το αμερικανικό καθεστώς εκτιθέμενο διεθνώς…

Στον τρωϊκό πόλεμο η «αρπαγή της ωραίας Ελένης» ήταν απλά ένας νομιμοποιητικός μύθος. Τώρα όμως οι νομιμοποιητικοί μύθοι («ο πάστορας»!!!) έχουν περιορισμένη ισχύ. Και χαροποιούν τους αντιπάλους – αν δεν τους διευκολύνουν κιόλας…

Μουφτήδες

Παρασκευή 17 Αυγούστου. Η άποψη ότι στη δυτική (ελληνική) Θράκη και στους εκεί μουσουλμανικούς πληθυσμούς «λύνει και δένει» ο Erdogan δείχνει είτε άγνοια είτε ακροδεξιό δόλο· για να συντηρηθεί η υποψία της «συναλλαγής» μεταξύ των φαιορόζ και του τουρκικού καθεστώτος.

Η πραγματικότητα είναι πως εκεί (στη δυτική Θράκη) έχει (ή είχε) μεγάλη επιρροή ο Gullen. Όχι ανεξήγητο, στο βαθμό που ένα βασικό ζητούμενο απ’ την μουσουλμανική μειονότητα ήταν για δεκαετίες οι σπουδές της νεολαίας της που είτε δεν θέλει είτε δεν μπορεί να πάει σε ελληνικά πανεπιστήμια. Η εκπαιδευτική αυτοκρατορία του Gullen (βασικό στοιχείο της ισχύος του) έχει βοηθήσει για χρόνια αυτήν την νεολαία. (Οι συχνές επισκέψεις στελεχών του τουρκικού καθεστώτος αλλά και του ίδιου Erdogan στην περιοχή, δεν οφείλονταν στον δεδομένο έλεγχο, αλλά στο ανάποδο: ήταν προσπάθεια να ανακτηθεί αυτός ο έλεγχος).

Πράγματι ο Erdogan έχει ζητήσει να εκλέγονται και να μην διορίζονται οι μουφτήδες. Όμως αυτό είναι που προβλέπεται απ’ την συνθήκη της Λωζάνης! Από το 1923 ως το 1990, επί 77 χρόνια δηλαδή, με όλα τα ελληνικά καθεστώτα (εμφυλιοπολεμικά, χούντες, δημοκρατίες, σοσιαλισμούς), με την «μπάρα» να αποκλείει την πρόσβαση στα ορεινά μουσουλμανικά χωριά, και τους μουσουλμάνους να είναι κάτι ανάμεσα σε τρίτης διαλογής πολίτες (του ελληνικού απαρτχάιντ) και όμηρους, οι μουφτήδες εκλέγονταν (όχι άμεσα απ’ τον πληθυσμό αλλά απ’ τους «ηγέτες» του, δηλαδή απ’ τους επικεφαλής των κλαν).

Στις αρχές του 1990 ένα μέρος των μουσουλμάνων της δυτικής θράκης ζήτησε απ’ το ελληνικό κράτος την εφαρμογή του νόμου 2345, του 1920, που προέβλεπε την άμεση εκλογή των μουφτήδων, και δεν είχε εφαρμοστεί ποτέ. Το τότε ελληνικό κράτος, διαβλέποντας προοπτική επέκτασής του στα βόρεια (σε βάρος μουσουλμανικών πληθυσμών) απάντησε ψηφίζοντας έναν καινούργιο νόμο, τον Φλεβάρη του 1991, που καθιέρωσε το ανάποδο: ένα σύστημα διορισμού. Για να εντείνει τον έλεγχο πάνω στους αιχμάλωτους της δυτικής Θράκης…

Στο βαθμό που υπάρξει τέτοια δυνατότητα (εκλογής), η επιρροή του ΑΚP θα δοκιμαστεί στην πράξη. Φυσικά, πλέον, η Άγκυρα θα έχει άφθονα μέσα για να αγοράσει επιρροή ενώ οι «γκιουλενιστές» σαφώς λιγότερα.

Σε κάθε περίπτωση: οι μουφτήδες δεν είναι … βουλευτές! Είναι απλά θεολόγοι / «ιεροδικαστές», για ζητήματα αστικού δικαίου της μουσουλμανικής κοινότητας. Δεν δρουν καν “αυταπάγγελτα”. Πρέπει να τους απευθυνθούν οι “διάδικοι”…

Αν ο Erdogan ζητάει την εφαρμογή της άμεσης εκλογής τους, είναι επειδή ελπίζει ότι θα μπορέσει να εξαργυρώσει αυτόν τον εκδημοκρατισμό προς όφελός του… Και εντός της επικράτειάς του…