Πέμπτη 22 Μάρτη. Υπάρχει πλεονέκτημα στο Α ή στο Β μοντέλο μέσα στον οξυνόμενο ενδοκαταλιστικό ανταγωνισμό; Απ’ την άποψη του ελέγχου επί των υποτελών, απ’ την άποψη δηλαδή της “πειθαρχίας του στρατεύματος”, δεν βλέπουμε διαφορές μεταξύ τους. Είναι το ίδιο πετυχημένα αυτήν την ιστορική στιγμή: έχουν εξουδετερώσει πολιτικά την τάξη μας, και οπωσδήποτε την εξουθενώνουν ηθικά, συναισθηματικά, διανοητικά…
Εκεί που υπάρχουν διαφορές είναι στα “στρατηγεία”. Το μοντέλο του εν-σωματωμένου θεάματος μπορεί να επιδείξει στελέχη (“αξιωματικούς, στρατηγούς”) ιδιαίτερα έμπειρους αφού έχουν μείνει στα πολιτικά πόστα για μεγάλα διαστήματα· σε αντίθεση με το μοντέλο του διάχυτου Θεάματος όπου οι εναλλαγές αναδεικνύουν ένα σοβαρό πρόβλημα “επάρκειας πολιτικού προσωπικού”: όταν αναλαμβάνουν οι φιλόδοξοι γιάπηδες της πολιτικής εξουσίας πολλά γλυστρίματα περιμένουν στις στροφές. Για παράδειγμα η «αλεπού της μέσης Ανατολής» απ’ το 1970 και μετά δεν ήταν ούτε άγγλος, ούτε αμερικάνος· ήταν ένας άνθρωπος που διατέλεσε και καγκεμπίτης και υπουργός εξωτερικών (πριν την εποχή Πούτιν) και, φυσικά, άτυπος σύμβουλος στη συνέχεια, μέχρι να πεθάνει (το 2015): ο Yevgeny Primakov. Απέναντι του ο θρυλικός Kissinger ή ο εξίσου θρυλικός Brzesinski ήταν απλά φαφλατάδες· που έγιναν διάσημοι όχι άδικα: επειδή ήταν καβάλα σε αεροπλανοφόρα.
Όμως αυτό που εμφανίζεται σαν πλεονέκτημα σε καιρούς ταραγμένους, δηλαδή η συσσώρευση εμπειρίας, μπορεί να γίνει σοβαρό μειονέκτημα σε δύο περιπτώσεις. Είτε όταν και αν υπάρξουν πραγματικές καινοτομίες στην πολιτική διεύθυνση (των καπιταλιστικών κοινωνιών) τις οποίες οι έμπειροι «αρτηριοσκληρωτικοί» δεν μπορούν να παρακολουθήσουν· είτε αν έχουν αμελήσει την καλλιέργεια ικανών διαδόχων.
Για παράδειγμα: ο ρώσος υπ.εξ. Sergei Lavrov είναι στο πόστο διαρκώς απ’ το 2004, ένα χρόνο παραπάνω απ’ την πρωθυπουργία της Angela Merkel. Κι αφού, νωρίτερα, είχε δουλέψει απ’ το 1972 που τέλειωσε τις σπουδές του, σε διάφορα πόστα διεθνών σχέσεων της ε.σ.σ.δ. (πρεσβείες, διεθνείς οργανισμούς, οηε, κλπ). Μπορείτε να σκεφτείτε ποιος αμερικάνος, άγγλος, γάλλος ή τι σημερινός υπουργός εξωτερικών μπορεί να την βγει, ένας μ’ έναν, σ’ έναν μηχανισμό και κυρίως στο «σώμα» του (τον Lavrov) που στα 68 του χρόνια έχει 44 χρόνια διαρκούς εμπειρίας «διεθνών σχέσεων» (με ότι αυτό συνεπάγεται με βάση αυτά που έχουν γίνει σ’ αυτά τα 44 χρόνια) σε όλον τον πλανήτη; Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ρώσος υπ.εξ. θα νικήσει σ’ έναν ανοικτό πόλεμο τον όποιο αμερικάνο! Σημαίνει, εν έτει 2018, μόνον αυτό: ότι στα διπλωματικά «πεδία μάχης», ξέρει / καταλαβαίνει από πρώτο χέρι 100 όταν οι αντιπαλοί του λιγότερα από 10· κι αυτά απ’ την «συγκέντρωση πληροφοριών των υπηρεσιών»…
Για να ανακεφαλαιώσουμε: η «ποικιλία επιλογών» (όταν έρχεται η ώρα να ψηφίσει κανείς) έχει μεν μια σημασία, όχι όμως τόσο καθοριστική αν πρόκειται να «μετρηθεί ο βαθμός δημοκρατικότητας» του ενός ή του άλλου συστήματος. Το τίμημα της έκφρασης δομικών «αντιρρήσεων» είναι καλύτερος δείκτης· όμως κι εκεί, ενώ η στεγνή απαγόρευση εμφανίζεται (και είναι) «αντιδημοκρατική», η εξαφάνιση τέτοιων αντιρρήσεων κάτω από ένα βουνό σχεδιασμένου θορύβου, συκοφαντιών κ.λ.π., κάνει ακριβώς την ίδια δουλειά – κι ας ονομάζεται «δημοκρατία».
Τελικά η «δημοκρατία» καθορίζεται – κι αυτό είναι το μοναδικό άξιο λόγου μέτρο – απ’ την ένταση του ανταγωνισμού της τάξης μας. Χωρίς αυτόν και χωρίς αυτήν (την ένταση) θα ήταν ολέθριο παραμύθι (για την σύγχρονη εργατική τάξη) να μπερδεύει τα διάφορα super market με την ζωή – της.
Η μόνη δημοκρατία που αξίζει το όνομά της είναι αντι-καπιταλιστική, αντι-κρατική· και εργατική. Αυτό δεν είναι σύνθημα· είναι απομάγευση όλων όσων εμφανίζονται με το ίδιο όνομα, και προσπαθούν να πουληθούν σαν «αυθεντικό είδος» δείχνοντας αλλού την «έλλειψή» του…
(φωτογραφία: δεξιά η παλιά καραβάνα, αριστέρα ο ανερχόμενος, σε φωτογραφία του 2003. Οι θρύλοι λένε ότι ο Primakov «είχε παίξει στα γόνατά του» όλη τη μέση Ανατολή, πέρα απ’ τις σχέσεις και τις γνώσεις του για τον υπόλοιπο κόσμο.
Η μέση Ανατολή παραμένει εδώ δίπλα: ένα καπιταλιστικό ναρκοπέδιο παγκόσμιας εμβέλειας, όπου ένας ψεκασμένος ήθελε να πουλήσει 300 (χιλιάδες) βλήματα, και ένας ογκόλιθος εκπροσωπεί τα εθνικά ιμπεριαλιστικά συνεταιριλίκια με το Τελ Αβίβ…
Ο καθένας με τον πόνο του.)