Σάββατο 27 Γενάρη. Τώρα που είναι δυνατόν σε οποιονδήποτε μπαίνει σ’ αυτή τη σελίδα να μάθει (αν δεν ξέρει) την πραγματική ιστορία της γέννησης του “το όνομά μας είναι η ψυχή μας” στα ’90s, μπορούμε να κάνουμε και να απαντήσουμε την ερώτηση: υπάρχουν ομοιότητες ανάμεσα στο «τότε» και στο «τώρα»;
Η απάντησή μας (που την έχουμε σκιαγραφήσει ήδη σε αρκετά σχόλια των προηγούμενων ημερών και εβδομάδων) είναι ρητή: Αντικειμενικά όχι. Υποκειμενικά ναι.
Οι συσχετισμοί δύναμης, τοπικοί και διεθνείς, έχουν αλλάξει θεαματικά. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 τα (πλην ελλαδιστάν) βαλκάνια, σαν πρώην «ανατολικό μπλοκ», ήταν σε συνθήκες κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής κατάρρευσης. Απόδειξη οι δεκάδες χιλιάδες βαλκάνιοι (και «ανατολικοί») μετανάστες εργάτες και εργάτριες. Το ίδιο και η ρωσία (πρώην εσσδ). Οι νικητές του 3ου παγκόσμιου (δυτική ευρώπη και ηπα) είχαν μεν απεριόριστη ιμπεριαλιστική όρεξη, αλλά δεν είχαν πάντα τα ερείσματα (εντός βαλκανίων). Ο ελληνικός ιμπεριαλισμός βρήκε τότε μια ευκαιρία μοναδική στην ιστορία του να απλώσει τα ξερά του. Ξεκινώντας απ’ το αίμα των βοσνίων…
Εδώ και πολλά χρόνια τα πράγματα έχουν αλλάξει. Τα βαλκανικά κράτη, άλλο περισσότερο κι άλλοτε λιγότερο, έχουν περάσει σε κάποιου είδους «καπιταλιστική ανάπτυξη» – συχνά ελεγχόμενη από μαφίες. Οι ανταγωνιζόμενοι ευρωπαϊκοί ιμπεριαλισμοί (γερμανικός, αγγλικός, γαλλικός, ιταλικός) έχουν αποκτήσει ερείσματα, φανερά ή όχι. Η Ουάσιγκτον είναι στρατιωτικά παρούσα: η (νατοϊκή…) βάση camp Bondsteel στο κόσοβο είναι η μεγαλύτερη στα βαλκάνια (μπορεί να «φιλοξενήσει» μέχρι και 7.000 στρατιώτες, συν το απαραίτητο πολιτικό προσωπικό…) – ενώ απ’ το τέλος της περασμένης χρονιάς είναι έτοιμα τα σχέδια να επεκταθεί γινόμενη και αεροπορική. Επιπλέον η cia έχει «εγκατασταθεί» παντού όπου έκρινε απαραίτητο. Αντίστοιχα η αισθητά ανασυγκροτημένη ρωσία έχει αυξημένη (αν και όχι πάντα φανερή) επιρροή, και μέσω του βαλκανικού οργανωμένου εγκλήματος – αν και όχι μόνο μέσω αυτού.
Αντίστοιχα το ελληνικό σύμπλεγμα κεφάλαιου / κράτους / παρακράτους είναι σε παρακμή. Που εξαιτίας των χαρακτηριστικών του συμπλέγματος όλα δείχνουν ότι θα κρατήσει πολλά χρόνια ακόμα. Με δυο λόγια: όχι μόνο η απόσταση (στη διεθνή καπιταλιστική ιεραρχία) μεταξύ ελλάδας και υπόλοιπων βαλκανικών κρατών όπως αυτή υπήρχε στις αρχές των ‘90s έχει σχεδόν μηδενιστεί, αλλά επιπλέον τα βαλκάνια που τότε έμοιαζαν «άδεια» από «ηγεμόνες» τώρα είναι υπερπλήρη. Δεν υπάρχει «χώρος» – ή, για να το πούμε αλλιώς, δεν υπάρχει κανένα απ’ τα «περιθώρια» για τον ελληνικό ιμπεριαλισμό που υπήρχαν στο πρώτο μισό των “90s.