Year: 2017

Δευτέρα 3 Ιούλη. Τα χθεσινά σχόλιά μας δεν χρειάζονταν επιβεβαίωση. Ωστόσο η επίσκεψη εργασίας του ρώσου υπ.αμ. Sergei Shoigu και η «ανταλλαγή» απόψεων όχι μόνο με τον Erdogan αλλά και με τον τούρκο αρχηγό γεεθα Hulusi Akar και τον επικεφαλής της m.i.t. Hakan Fidan «μυρίζει» κάτι περισσότερο από δημόσιες σχέσεις.

Τα τουρκικά καθεστωτικά μήντια (και όχι μόνο) δείχνουν προς τα εκεί που είναι το πιο λογικό: τον κουρδικό θύλακα της Afrin. Όταν ο τουρκικός στρατός εισέβαλλε στο συριακό έδαφος τον περασμένο Αύγουστο και άρχισε, μαζί με το συριακό πεζικό του, να καταλαμβάνει εδάφη έτσι ώστε να κόψει την εδαφική συνέχεια μεταξύ των ypgκρατούμενων περιοχών, οι ypg της Afrin προωθήθηκαν προς τα ανατολικά, φτάνοντας τελικά δέκα χιλιόμετρα έξω απ’ την al-Bab, την οποία πρόλαβε να καταλάβει ο τουρκικός στρατός και οι σύριοι σύμμαχοί του. Αυτή η εδαφική επέκταση των ypg της Afrin, μια ζώνη μήκους περίπου 40 χιλιομέτρων και πλάτους 10, ουσιαστικά άχρηστη πια για τους ypg, έμεινε στην κατοχή τους ως τώρα. Φαίνεται πως ήρθε η στιγμή για τους σύριους συμμάχους της Άγκυρας να την πάρουν πίσω, μαζί με την πόλη Tall Rif’at. Φαίνεται επίσης ότι Άγκυρα και Μόσχα θέλησαν να επιδείξουν την στρατιωτική τους συνεννόηση για το θέμα, αφού μάλιστα η Μόσχα έχει στείλει μερικές δεκάδες «εκπαιδευτές» (δηλαδή «ελεγκτές») στον θύλακα της Afrin. «Προπαρασκευαστικές βολές πυροβολικού» απ’ τον τουρκικό στρατό έγιναν όλη την προηγούμενη βδομάδα, και η Μόσχα έδειξε κατανόηση.

(Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί: και γιατί να μην επιδιώξουν η Άγκυρα και το συριακό πεζικό της να πάρουν όλον τον θύλακα της Αfrin; Η απάντηση είναι εύλογη: επειδή είναι δύσκολο και θα έμπλεκαν σ’ έναν μακρόχρονο πόλεμο με συνέπειες σε διάφορα επίπεδα… Απ’ την άλλη μεριά οι φιλοδοξίες ποτέ δεν έλειψαν, ακόμα και απ’ αυτούς που έχαναν.)

Σε μια διαφορετική εξέλιξη, οι αμερικάνοι έχουν “πυκνώσει” την παρουσία τους στην ανατολική Μεσόγειο. Όχι μόνο με το αεροπλανοφόρο που έχουν παρκάρει έξω απ’ την ισραηλινή Χάιφα, αλλά και με πτήσεις “κατασκοπείας” κοντά στις ρωσικές βάσεις.

Ορισμένοι εικάζουν ότι ο αμερικανικός στρατός ετοιμάζει επίθεση κατά του Άσαντ. Δεν αποκλείεται. Την άδεια της Μόσχας την έχει ζητήσει;

Κυριακή 2 Ιούλη. Η ελληνική πατριωτική δημαγωγία έχει καταπιεί την γλώσσα της: η Άγκυρα διαπραγματεύεται την αγορά αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 απ’ την Μόσχα και ο ελληνικός εθνικισμός (και οι συνεργάτες του) συνεχίζουν να μουρμουρίζουν τον σκοπό «η τουρκία πάει για διάλυση».

Η αγορά δεν έχει κλείσει ακόμα εντελώς. Εκκρεμεί το θέμα της χρηματοδότησής της. Και όπως συμβαίνει με τέτοιες δουλειές ακόμα και μετά την τελική υπογραφή της μπορεί να χαλάσει. Όμως η συμμαχία της Άγκυρας με την Μόσχα («πραγματιστική» για πολλούς – τι άλλο θα ήταν, όμως;) είναι πολύ πιο πλατιά. Ένα deal σαν την εγκατάσταση στην τουρκία των ρωσικών S-400 δεν είναι σαν αγορά τανκς: πάρτα, δουλεύουν, έφυγες. Θα χρειάζεται μόνιμη (ακόμα κι αν είναι επί μέρους) συνεργασία μεταξύ των δύο επιτελείων σε ζητήματα πληροφοριών και κατόπτευσης απ’ το διάστημα (από δορυφόρους). Κι ας αφήσουμε το ζήτημα της συντήρησης.

Ακόμα, λοιπόν, κι αν η συγκεκριμένη αγορά δεν προχωρήσει, ο ελληνικός μιλιταρισμός θα έπρεπε να βλέπει εφιάλτες. Ο αντίπαλός του τουρκικός «αναπτύσσει» διαρκώς δικές τους τεχνολογίες και εφαρμογές σε όπλα. Από στρατιωτική άποψη η μπαλάτζα είναι μονόμπαντη. Το ίδιο σοβαρό είναι πως ενώ η τουρκία έχει απ’ την άποψη μεγέθους τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του νατο, η τεχνολογική αναβάθμισή του δεν θα χρειάζεται παρά ένα μόνο μέρος του. Αυτό σημαίνει ότι οι ελληνικές ιδέες ότι «ο Ερντογάν δεν έχει στρατό μετά το πραξικόπημα και τις εκκαθαρίσεις» (ή οι ελπίδες για ένα καινούργιο) είναι άλλη μια μορφή απώθησης της πραγματικότητας.

(Το ότι ο οποιοσδήποτε στο ελλαδιστάν μπορεί σήμερα να φαντασιώνεται ‘περικύκλωση της τουρκίας’, όπως στα ‘90s, ανήκει στην αρμοδιότητα της ιατρικής.)

Κυριακή 2 Ιούλη. Η Αθήνα έχει χάσει οποιαδήποτε σχέση με εκείνο το αραβικό μπλοκ που είτε έχει ταχθεί ανοικτά υπέρ του Άσαντ (λίβανος, παλαιστίνη) είτε έχει μεταστραφεί μετά την ρωσική επέμβαση (δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε ακόμα την έκταση και την σύνθεσή του). Έχει δεθεί ασφυκτικά τόσο με το Τελ Αβίβ όσο και με την χούντα του Καΐρου, με εκείνα τα καθεστώτα, δηλαδή, που μπορούν να ονομαστούν εύκολα και με ακρίβεια αντι – «αραβική άνοιξη». Κι αυτό το δέσιμο είναι συναρτημένο είτε με ελληνικά επιχειρηματικά συμφέροντα είτε με μια παρακμιακή αντίληψη περί «γεωπολιτικής αξίας» του ελληνικού οικοπέδου, που παραπέμπει άμεσα στον αμερικανικό (και στον αγγλικό) ιμπεριαλισμό.

Ο χάρτης του συριακού πεδίου μάχης (του 4^ου παγκόσμιου πολέμου) δείχνει ωστόσο ότι μέχρι τώρα το μπλοκ στο οποίο προσπαθεί να πουλήσει υπηρεσίες η Αθήνα χάνει. Φυσικά αυτό δεν είναι καθόλου οριστικό· ο 4^ος παγκόσμιος είναι ήδη ένας μακρόχρονος πόλεμος· και το συριακό πεδίο μάχης είναι δευτερεύον.

Το πρωτεύον, απ’ την άλλη, είναι πολύ μακριά. Κι εκεί κανείς δεν θα χρειαστεί τις ελληνικές εκδουλεύσεις…

Σάββατο 1 Ιούλη. Ενώ παραμένει η εκκρεμότητα της απόφασης του εκτελεστικού συμβουλίου του δντ για το αν θα συνεχίσει να (ψευτο)συμμετέχει στο «ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης», δύο (σχετικές με το θέμα) προχθεσινές ερωταπαντήσεις του υπ.οικ. των ηπα Steve Mhuchin προβλήθηκαν από ντόπια καθεστωτικά μήντια σαν καταφατική απάντηση της Ουάσιγκτον (στο ερώτημα της συμμετοχής).

Όπως συμβαίνει συνήθως, είτε από δόλο είτε από τεμπελιά, τα σχετικά δημοσιεύματα «απόκοψαν» τις ερωταπαντήσεις απ’ το γενικό πλαίσιο του “briefing” του λευκού οίκου, στις 29 Ιούνη, με βασικό ερωτώμενο τον Mhuchin. Το θέμα της ενημέρωσης τύπου ήταν οι κυρώσεις που αποφάσισε να επιβάλει το αμερικανικό υπουργείο οικονομικών σε μία κινεζική (κρατική) τράπεζα, σε μία ναυτιλιακή, και σε 2 κινέζους ceo – κατηγορώντας τους για σχέσεις με την Πγιονγκγιάνγκ. Πρόκειται για σοβαρό ζήτημα που αφορά τις σινο-αμερικανικές σχέσεις.

Εμβόλιμα, ανάμεσα σε δεκάδες δημοσιογραφικές ερωτήσεις που αφορούσαν αυτές τις κυρώσεις, έγιναν στον Mhuchin και δύο ερωτήσεις σχετικές με το δντ και τον ρόλο του στο «ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης». Ήταν άσχετες με το κυρίως πιάτο, και δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι ο αμερικάνος υπ.οικ. ήθελε (ή ήταν έτοιμος) να απαντήσει αναλυτικά. Απάντησε γενικόλογα και μάλλον διπλωματικά… Κατά την γνώμη μας: απέφυγε να απαντήσει. Είτε επειδή δεν έχει παρθεί η οριστική απόφαση απ’ την ψοφιοκουναβική κυβέρνηση, είτε επειδή δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή να ανακοινωθεί. Να ο διάλογος:

Δημοσιογράφος: Δυο ερωτήσεις. Πρώτον, συμμετείχατε, μαζί με την κυρία Lagarde, στην τελευταία συνάντηση του δντ και της παγκόσμιας τράπεζας, και οπωσδήποτε ξέρετε ότι υπήρχε κάποια ανησυχία σχετικά με το μέλλον της αμερικανικής πολιτικής σε σχέση με την συμμετοχή στο διεθνές νομισματικό ταμείο. Ποια είναι η πολιτική των ηπα σε σχέση μ’ αυτό, και σε σχέση με την συμμετοχή στην οικονομική αρωγή στην ευρωζώνη;

Mnuchin: Λοιπόν, επιτρέψτε μου να πω πως είχα την χαρά να συναντήσω την Christine τουλάχιστα μια δωδεκάδα φορές. Νομίζω ότι το δντ παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην επίβλεψη των νομισμάτων και των οικονομικών στον κόσμο. Το δντ ήταν πολύ χρήσιμο σε σχέση με την σταθεροποίηση της κατάστασης στην ελλάδα, δουλεύοντας με την ευρώπη. Νομίζω ότι θα μπορούσε να υπάρξει ένα μεγάλο πρόβλημα φέτος το καλοκαίρι, που θα είχε σημαντικές συνέπειες στις αγορές και στην οικονομία, και νομίζω ότι αυτή [σ.σ.: υποθέτουμε: η Lagarde] ήταν πολύ σημαντικό μέρος αυτών των διαπραγματεύσεων.

Δημοσιογράφος: Η δεύτερη ερώτησή μου ήταν, τι σκέφτεσθε για την διατήρηση του επιπέδου της αμερικανικής υποστήριξης στο δντ στα σημερινά επίπεδα και, ειδικά, στη διάσωση της ελλάδας; Επειδή ο ρόλος των ηπα μέσω του δντ είναι η αρωγή στην ελληνική οικονομική κρίση.

Mnuchin: Ναι, επιτρέψτε μου μόνο ένα σχόλιο. Η συμμετοχή του δντ στην ελλάδα είναι αρκετά μικρή. Δεν είμαι καν σίγουρος ότι η ελλάδα αναγκαστικά πρόκειται να το χρησιμοποιήσει [σ.σ.: εννοεί το ποσό που μπορεί να δώσει το δντ, τα 2 δισεκατομύρια δηλαδή], οπότε νομίζω ότι η σημασία [σ.σ.: εννοεί της συμμετοχής του δντ] ήταν περισσότερο μια σφραγίδα έγκρισης. Και, οπωσδήποτε, δεν υπάρχει άμεσο κόστος για τις ηπα ή τους φορολογούμενους. Και υποστηρίζουμε το δντ, αν και εξετάζουμε την συνεισφορά μας στο δντ, εξετάζουμε πολύ προσεκτικά αυτές τις συνεισφορές, για να είναι σίγουρο ότι τα χρήματα των [αμερικάνων] φορολογούμενων δαπανώνται σωστά.

Σάββατο 1 Ιούλη. Δεν ξέρουμε αν σαν «μεγάλο πρόβλημα φέτος το καλοκαίρι» ο αμερικάνος υπ.εξ. εννοούσε μια πιθανή ελληνική χρεωκοπία· απ’ τα συμφραζόμενα μπορεί να προκύψει κάτι τέτοιο. Απ’ τα υπόλοιπα της απάντησης του Mnuchin πάντως ΔΕΝ προκύπτει οτιδήποτε καινούργιο για το πως η ψοφιοκουναβική συντηρητική κυβέρνηση αντιμετωπίζει όχι «ειδικά» την ελληνική διάσωση, αλλά γενικά την σχέση του δντ με την ευρωζώνη· σχέση που αυτήν την περίοδο περιστρέφεται γύρω απ’ την «ελληνική διάσωση», αλλά δεν εξαντλείτε σ’ αυτήν.

Το όχι και τόσο βαθύ πνεύμα της Ουάσιγκτον είναι «δεν θα πληρώνουμε (ακόμα κι αν πρόκειται για δανεικά) για τα ευρωπαϊκά προβλήματα· ας πληρώνουν μόνοι τους οι ευρωπαίοι, ειδικά οι γερμανοί». Συνεπώς έχει ελάχιστη σημασία το γεγονός ότι ο Mnuchin παρατηρεί ότι τα 2 δις που «ίσως» δανείσει ακόμα το δντ στην Αθήνα είναι μικρό ποσό· ότι η Αθήνα μπορεί να μην το χρειαστεί καν· και ότι δεν επιβαρύνει (ιδιαίτερα) τους αμερικάνους φορολογούμενους.

Τα αμερικανικά επιτελεία δεν επαναπαύονται σ’ αυτό, και να γιατί ο Mnuchin ΔΕΝ απάντησε στις 2 ερωτήσεις που του έγιναν: εξετάζουν, έστω και θεωρητικά, το ενδεχόμενο να χρειαστεί “πρόγραμμα διάσωσης” (και) η ιταλία. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι με πολλά λεφτά. Κι αν υπάρχει συμμετοχή του δντ θα είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ τα 2 δισεκατομύρια που “ίσως” δοθούν ακόμα στην ελλάδα.

Προληπτικά λοιπόν σε ότι αφορά την ευρωζώνη, και επειδή μπορεί να δημιουργηθούν στο όχι μακρινό μέλλον και άλλες “νομισματικές ενώσεις” (π.χ. στην ασία, με κέντρο τον κινέζικο καπιταλισμό) η Ουάσιγκτον μελετάει στα σοβαρά αλλαγές στην λειτουργία του δντ έτσι ώστε είτε να μην συμμετέχει σε προγράμματα διάσωσης κρατών που ανήκουν σε τέτοιες ενώσεις, είτε να συμμετέχει σαν το “αφεντικό”. Και πάντως όχι όπως τώρα.

Το πότε θα βγουν οι αμερικάνοι να τα πουν (ή να τα επιβάλλουν) αυτά δημόσια· το σε ποια φάση θα είναι η “ελληνική διάσωση” τότε· και το πως θα επηρεαστούν τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια αν το δντ αποκλείσει οποιαδήποτε μελλοντική οικονομική συνεισφορά στην “ελληνική διάσωση”, αυτά είναι ζητήματα που εκκρεμούν…