Πέμπτη 2 Νοέμβρη. Οι σινεφίλ στα μέρη μας παρακολουθούν το τελευταίο διάστημα (και φαίνεται να τους αρέσει) μια ταινία με τον πιο πάνω τίτλο· στα ελληνικά «Κάιρο εμπιστευτικό». Ο αιγυπτιακής καταγωγής και σουηδικής υπηκοότητας σκηνοθέτης Tarik Saleh, που ζει στη σουηδία (πρώην γκραφιτάς), μεταφέρει τα βασικά δεδομένα της δολοφονίας της Tamim στο Κάιρο, σε ένα επί της ουσίας ελάχιστα fiction σενάριο. Αλλάζει, σκόπιμα, και την περίοδο της δολοφονίας: την φέρνει λίγο πριν την επανάσταση του Γενάρη του 2011: ο δικός του «ήρωας» δολοφόνος πολυεκατομμυριούχος, «καθαρίζει» ενώ έχει ξεσπάσει η εξέγερση…
Αλλά όπως συμβαίνει κατά κόρο με τους postmodern «φίλους του σινεμά», όπως άλλωστε και με τους επαγγελματίες «κριτικούς σινεμά» και τα κυκλώματά τους, δεν ξέρουν τι βλέπουν. Ούτε θέλουν να ξέρουν. Ένα «αστυνομικό» ίσως. Κατά τον Saleh:
… δεν είναι αστυνομική η ταινία. Είναι γκαγκστερική. Δεν είναι μια ιστορία για το ποιος σκότωσε αυτή τη γυναίκα· είναι μια ιστορία για το ποιος επωφελήθηκε απ’ την δολοφονία της. Η διερεύνηση της δολοφονίας είναι διερεύνηση της κοινωνίας. Και η απουσία επίσημης δικαιοσύνης σημαίνει ότι δεν υπάρχει δικαιοσύνη· τελεία και παύλα…
Όταν ο Saleh εξασφάλισε χρηματοδότηση, το 2015, πήγε στο Κάιρο για να βρει τα μέρη για τα γυρίσματα (ήταν αφελής;). Η κρατική επιτροπή σεναρίων απαίτησε να κοπούν διάφορες σκηνές…. Και οι μπάτσοι του έδειξαν, με κάθε τρόπο, ότι έπρεπε να τα μαζέψει και να φύγει: τέτοια ταινία δεν θα γυριζόταν ποτέ στην αίγυπτο. (Τελικά γυρίστηκε στην Casablanca, με πολλές κομπιουτερίστικες προσθήκες). Εννοείται ότι μετά την κυκλοφορία της ταινίας ο Saleh δεν μπορεί να ταξιδέψει στην αίγυπτο (οι γονείς του μένουν εκεί)· και η ταινία, φυσικά, δεν προβλήθηκε ούτε πρόκειται να προβληθεί εκεί. Το κοντινότερο αραβικό σημείο προβολής βρίσκεται … στη Βηρυττό.
Αυτά είναι «δευτερεύοντα» για τους σινεφίλ… Κι όμως: η φαιορόζ κυβέρνησή τους (όπως και η προηγούμενη, όπως και η επόμενη) στηρίζει με κάθε μέσο την χούντα του Sisi που είναι διάδοχη (και πιο φρικτή) εκείνης του Mubarak. Οι έκλεκτοι άρχοντές τους είναι πολύ χειρότεροι εκτός συνόρων απ’ ότι εντός: βοηθάνε φασίστες και δικτάτορες να φυλακίζουν και βασανίζουν και να σκοτώνουν κατά βούληση· ενώ, εννοείται, η «διαφθορά» είναι το αγαπημένο για τους έλληνες αιγυπτιακό καθεστώς. Υπάρχουν και έλληνες επιχειρηματίες εκεί, πως αλλιώς θα δουλέψουν;
Ενώ, λοιπόν, εντός συνόρων το «κακό» το «επιβάλλουν» υποτίθεται οι καταραμένοι δανειστές, εκτός συνόρων είναι καθαρά ελληνική υπόθεση. Λέγεται «πολυπλόκαμη εθνική πολιτική» και πρακτικά σημαίνει τρισχειρότερα απ’ αυτά που δείχνονται στο “Κάιρο εμπιστευτικό”. Αδιάφορα όλα αυτά; Προφανώς…
Οπότε το ελληνικό κοινό του «Κάριο εμπιστευτικό» είναι, άθελά του, «διερεύνηση της ελληνικής κοινωνίας». Δεν υπάρχει κάποια κάμερα να τραβάει τα (ευνοϊκά για την ταινία) σχόλια. Από κάποιες απόψεις θα έπρεπε: θα συνδυαζόταν μια χαρά με πλάνα απ’ τις αγκαλιές των ντόπιων πολιτικών βιτρινών με εκείνες της χούντας του Καΐρου· και με πλάνα απ’ τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις… Θέαμα; Ναι: με όλα τα γράμματα κεφαλαία και φωταγωγημένα. Όχι “κινηματογραφικό θέαμα”. Κοινωνικό: ο κυνισμός σαν ενσωματωμένη νόρμα.
(φωτογραφίες: οι επαναστάσεις του 21ου αιώνα, απ’ το θαυμαστό Sarajevo του ’92 – ’95 ως το Κάιρο του 2011 παραγράφονται, σκοφαντούνται ή διαστρεβλώνονται απ’ τους πρωτοκοσμικούς, ειδικά τους «φίλους της ανθρώπινης απελευθέρωσης». Αλλά εδώ θυμόμαστε…)