Το κουπόνι, again

Πέμπτη 27 Ιούλη. Κάποιοι φίλοι της ασταμάτητης μηχανής ζήτησαν να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι σε σχέση με το χθεσινό σχολιό μας, για την θρυλική «έξοδο στις αγορές 2.0». Ειδικά σε σχέση με τις κατηγορίες μας κατά των φαιορόζ (“μαλάκες” τους αποκαλέσαμε…). Ας το επιχειρήσουμε, λοιπόν.

Κατ’ αρχήν η ορολογία «αγορές» είναι σκόπιμα μεταφυσική. Φτηνά μεταφυσική. Δεν υπάρχουν «αγορές». Υπάρχουν έμποροι χρήματος. Τράπεζες, ιδιώτες, funds ιδιωτών, επιχειρήσεις, ακόμα και ασφαλιστικά ταμεία εργαζόμενων. Απ’ την θέση του ο καθένας, όταν δανείζει, επιδιώκει το μέγιστο κέρδος.

Δεύτερον, το εμπόριο χρήματος δεν είναι πια η ήρεμη θάλασσα όπου κάθε κράτος μπορούσε να πλέει, άλλο με το γιώτ του κι άλλο με την πιρόγα του. Ήταν άλλωστε αυτό το διεθνές εμπόριο χρήματος που πέταξε τον πελάτη του ελλαδιστάν στα βράχια, στις αρχές του 2010. Είχαν σοβαρές δικαιολογίες γι’ αυτό οι έμποροι χρήματος, καμία αμφιβολία. Όπως είχαν και ένα συγκεκριμένο και αδιαπραγμάτευτο κίνητρο: το κέρδος τους. Με μεγάλη λύσσα, τότε. Μπορεί και αύριο. Κτυπώντας εδώ ή εκεί – δεν έχει σημασία…

Τρίτον, όλες σχεδόν οι πολιτικές βιτρίνες της διαχείρισης της κρίσης (και ανάμεσά τους οι τωρινές) βογγάνε για τα «ζόρια» των διαπραγματεύσεων του πολιτικού δανεισμού τους απ’ την ευρώπη. Στις «αγορές», όμως, δεν υπάρχουν «διαπραγματεύσεις»! Γλυτώνεις τον μπελά, αλλά πληρώνεις! Ή, αν δεν έχεις, σε παίρνει ο διάολος. Απόδειξη, αντεστραμμένη ίσως, είναι αυτό το γελοίο: και οι φαιορόζ και όλο το σύμπαν των «αγανακτισμένων» αποκαλούν τοκογλύφους τους ευρωπαίους δανειστές του 1,2% ή 1,3% επιτόκιο (του esm), ακόμα και το 3,5% του δντ ή το λίγο μικρότερο της ε.κ.τ. – και ταυτόχρονα θεωρούν «απελευθερωτικό» το 4,65% του προχθεσινού δανεισμού… Τι να πει κανείς; Και ο θεός, αν υπήρχε, θα σήκωνε τα χέρια.

Τέταρτον. Το ρολάρισμα του ομολόγου των φαιοπράσινων, του 2014, μείωσε μεν λίγο το επιτόκιο (από 4,95% σε 4,65%) αλλά αύξησε την διάρκεια της αποπληρωμής· άρα και το συνολικό ποσό των τόκων που θα πληρωθούν. Το ομόλογο του 2014 έληγε το 2019 (έχουν πληρωθεί τόκοι 3 χρόνων…) το προχτεσινό θα λήξει το 2022. Τρία χρόνια παραπάνω. Κάποιοι «ειδικοί» υποστηρίζουν ότι μ’ αυτήν την «πετυχημένη έξοδο στις αγορές» το ελληνικό δημόσιο θα επιβαρυνθεί (δηλαδή θα πληρώσει παραπάνω) γύρω στα 40 μύρια ευρώ – αυτό θα είναι επιπλέον κέρδος για τους εμπόρους χρήματος. Οι δικοί μας πρόχειροι υπολογισμοί δείχνουν ότι για κάθε 1000 ευρώ του ομολόγου του 2014, μετά το προχθεσινό ρολάρισμα, θα πληρωθούν 132 ευρώ παραπάνω τόκοι. Το νούμερο αυτό δείχνει να συμπίπτει με τους υπολογισμούς των «ειδικών», στο βαθμό που το σύνολο των παλιών ομολογιούχων των 3 δις του 2014 έκαναν τράμπα με το καινούργιο ομόλογο. Δεν είμαστε όμως σίγουροι ότι έγινε αυτό. Συνεπώς η τελική συνολική ζημιά μπορεί να είναι μικρότερη απ’ τα 40 μύρια. Μπορεί να είναι 30 ή 20.

Αυτό έχει σχετικά μικρή σημασία – οι έλληνες, ως γνωστόν, είναι χουβαρντάδες. Μεγαλύτερη σημασία έχει ότι όποιος παρακολούθησε από ουδέτερη θέση την περήφανη «έξοδο στις αγορές» δεν μπορεί παρά να παρατήρησε ότι μ’ αυτόν τον τρόπο το ελληνικό δημόσιο χρέος αυξήθηκε. Κατά 40 μύρια; Κατά 30; Κατά 20; Πάντως αυξήθηκε. Ίσως κάποτε στο μέλλον, έξοδο την έξοδο και ρολάρισμα το ρολάρισμα, τα επιτόκια να πέσουν τόσο ώστε να μειωθεί… Ως τότε όμως αυτός ο ουδέτερος μπορεί να αναρωτιέται αυτό που έκανε φωναχτά μια γερμανική καθεστωτική εφημερίδα: μα καλά… αυτοί ζητούν να μειωθεί το χρέος τους προς τα ευρωπαϊκά κράτη και ταυτόχρονα το αυξάνουν προς ιδιώτες; Πάνε καλά;

Τι σημαίνει αυτό; Ενόσω τα (δημαγωγικά) εσωτερικά αποτελέσματα της «εξόδου στις αγορές» είναι αμφίβολα, ενόσω τα καθαρά οικονομικά αποτελέσματα δεν μπορούν να θεωρηθούν ευχάριστα μεσοπρόθεσμα, υπάρχει ένα τουλάχιστον άμεσο «διεθνές» αποτέλεσμα: άλλη μια απόδειξη ότι οι έλληνες (οπωσδήποτε οι πολιτικές τους βιτρίνες) κοροϊδεύουν τον κόσμο.

Υπάρχει αντίλογος; Ναι. Η φαιορόζ κυβέρνηση χρειαζόταν επειγόντως ρευστό για να πληρώσει το μερδικό της στα χρέη της σε προμηθευτές της, ώστε να βάλουν και οι καταραμένοι δανειστές το δικό τους μερδικό. Δεν ξέρουμε αν στέκει· έστω. Όμως αυτό δεν είναι για πανηγύρια. Έχει περισσότερη σχέση μ’ αυτό που σχολίασε κάποιος: πληρώσαμε με την μία κάρτα φεσώνοντας την άλλη…

Ο ειρηνοποιός (;)

Τετάρτη 26 Ιούλη. Ο Macron θα πουλήσει το αυξημένο βάρος του γαλλικού ιμπεριαλισμού, στην «ειρηνική» εκδοχή του· αλλά δεν είναι βέβαιο το πόσο θα κρατήσει το deal. Το γεγονός είναι ότι ο αναγνωρισμένος απ’ τον οηε (και σχεδόν μόνο απ’ αυτόν) και υποστηριζόμενος απ’ την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο πρωθυπουργός της λιβύης Fayez Serraj και ο εχθρός του, υποστηριζόμενος απ’ την χούντα του Sisi, την Μόσχα, το Παρίσι και την Ντόχα στρατηγός Khalifa Hifter (του οποίου ο στρατός ελέγχει πλέον το μεγαλύτερο μέρος της λιβυκής επικράτειας) συναντήθηκαν χτες στο Παρίσι. Υπέγραψαν ανακωχή μεταξύ τους· και κάποια στιγμή (υποσχέθηκαν ο ένας στον άλλον) εκλογές. Του χρόνου – και βλέπουμε…

Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για μια ακόμα ήττα της Ουάσιγκτον. Το γεγονός είναι πάντως ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δεν είχε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στη λιβύη· έδρασε, όσο έδρασε, σαν στήριγμα στο Λονδίνο. Το είχε δηλώσει θυμωμένος και ο Ομπάμα. Ο Khalifa Hifter πάντως, καλού κακού, πριν πάει στο Παρίσι πέρασε απ’ τα ενωμένα αραβικά εμιράτα, όπου είχε κουβεντούλα με τον αμερικάνο πρέσβη στη λιβύη (που για σιγουριά μένει στην αραβική χερσόνησο…) και με τον επικεφαλής της africom· της αμερικανικής στρατιωτικής διοίκησης της αφρικής…

Θα μπορούσε να πρόκειται για μια σιωπηλή μοιρασιά και της λιβυκής επικράτειας. Έτσι κι αλλιώς τα περισσότερα πετρελαιοπήγαδα τα ελέγχει ο Khalifa· η ρωσική rosneft κάνει ήδη άντληση και εξαγωγή απ’ την περιοχή του. Ίσως το Λονδίνο, στην κατάσταση που βρίσκεται, βολεύεται και με τα λίγα…

Porka mizeria!

(φωτογραφία πάνω: H ροζ περιοχή είναι του Khalifa… Η μπλε είναι του Serraj… Η μωβ νομαδικών φυλών…

κάτω: στο κεφάλι του τραπεζιού αριστέρα, με τα σταυρωμένα χέρια ο Serraj, δεξιά ο Khalifa… Δείχνουν σοβαροι κύριοι…

Κάτι ακόμα. Για δείτε που είναι η κύπρος με τις αγγλικές βάσεις… Πιστεύει κανείς σοβαρά ότι το Λονδίνο θα αφήσει το κυπριακό οικόπεδό του όταν χάνει και παντού αλλού; Και πιστεύει κανείς στα σοβαρά ότι οι έλληνες φασιστοπατριώτες, όπως κι αν το παίζουν τώρα, “αριστεροί” ή “δεξιοί”, δύσκολο δεν είναι τίποτα, ότι αυτοί λοιπόν δεν είναι πάντα έτοιμοι να κουνήσουν την ουρά τους σ’ αυτό το παλιό αφεντικό; Όποιος πιστεύει στα “αγνά” κίνητρά τους, πιστεύει και στον batman…)

Μέση ανατολή

Τετάρτη 26 Ιούλη. Αν είναι σωστό ότι οι μόνοι αξιόπιστοι σύμμαχοι / proxies που απέμειναν στην Ουάσιγκτον στο συριακό πεδίο μάχης είναι οι ypg, τότε είναι εύλογα κι αυτά τα δύο συμπεράσματα (και μια μελλοντική παραίτηση: του τωρινού αμερικάνου υπ.εξ.). Πρώτον, κανείς δεν θα αμφισβητήσει στο κοντινό μέλλον την κουρδική κατοχή της ζώνης της Rojana, στα βόρεια σύνορα της συρίας, εφόσον σ’ αυτήν η Ουάσιγκτον έχει διασπείρει τον στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες και τους μισθοφόρους της. Αλλά, δεύτερον, κανείς δεν θα αναγνωρίσει (με την διεθνή έννοια της λέξης) αυτήν την κουρδική ζώνη με τρόπο που να υπονοεί μελλοντική αναγνώριση χωριστού κράτους. Με δυο κουβέντες: το pkk και οι παραλλαγές του έχουν νοικιάσει φτηνά το τομάρι τους στη βόρεια συρία, με τη μορφή μιας ορισμένης «ανεξαρτησίας» υπό την αιγίδα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Αλλά δεν είναι ο 19ος αιώνας, όπου ακόμα και τότε οι “μεγάλες δυνάμεις” έπρεπε να συμφωνήσουν για φτιαχτούν καινούργια κράτη. Τώρα έχουν χάσει οποιαδήποτε διεθνή προοπτική επισημοποίησης αυτής της «ανεξαρτησίας». Κι ενώ μπορεί κανείς να ζήσει για καιρό στα limbo του παγκόσμιου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, δεν μπορεί να ελπίζει ότι τέτοια «κενά» θα κρατήσουν για πάντα…

Εκείνοι που είναι αντίθετοι σ’ αυτό το deal δεν είναι αμελητέοι. Σημειώστε: Μόσχα, Τεχεράνη, Άγκυρα, Δαμασκός (ναι μεν δεν μετράει στρατιωτικά, μετράει όμως σαν επίσημο διεθνές υποκείμενο κρατικής εξουσίας) and, last but not least, Πεκίνο. Έχουν ισχυρότατα συμφέροντα στο να μην επισημοποιηθεί ξανά τέτοια περίπτωση «διαμελισμού» αναγνωρισμένης επικράτειας. Κι έχουν, επίσης, ισχυρότατα συμφέροντα να μην θέλουν αμερικανικές βάσεις κοντά στους δρόμους του μεταξιού – και στις μπίζνες τους, γενικά.

Μια πρώτη έκφραση των πραγματικών τωρινών συσχετισμών παίζεται ήδη δίπλα. Στο ιράκ. Μετά την απελευθέρωση / ισοπέδωση της Μοσούλης, το ιρακινό καθεστώς εμφανίζεται, τουλάχιστον στα λόγια, σκληρό απέναντι στην Ουάσιγκτον: να μην διανοηθεί ότι θα ξαναστήσει βάσεις στο ιράκ – δεν έχει, άραγε, καμία άλλη εκτός απ’ την πρεσβεία στη Βαγδάτη; Δεν ξέρουμε. Ωστόσο στη Βαγδάτη πνέει ένας άνεμος αυτοπεποίθησης στη συμμαχία όχι μόνο με την Τεχεράνη (υπογράφτηκε προχτές συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα) αλλά και την Μόσχα (θα γίνει μια καλή αγορά καινούργιων ρωσικών τανκς Τ-90). Είναι τα απόνερα της πετυχημένης ρωσικής εμπλοκής στη συρία.

Φυσικά τίποτα δεν είναι και δεν θα είναι εύκολο σ’ αυτή τη ζώνη της μέσης Ανατολής. Οι σουνιτικοί πληθυσμοί που είχαν πάρει το μέρος του isis αναζητούν επειγόντως αξιόπιστους «προστάτες». Και φαίνεται ότι η Άγκυρα και η Ντόχα έχουν αναλάβει αυτήν την «προστασία», σε συνεννόηση αυτή τη φορά με την Τεχεράνη και τους σιίτες του ιράκ. Αν αυτή η συνεννόηση συνεχίσει να είναι σταθερή, τότε το «διαίρει και βασίλευε» της Ουάσιγκτον, του Τελ Αβίβ και του Ριάντ θα έχει υποστεί την οριστική, στρατηγική ήττα του. Τότε αυτή η περιοχή της μέσης Ανατολής θα έχει σοβαρές ελπίδες να ξαναανασάνει.

Το κουπόνι

Τετάρτη 26 Ιούλη. Εύλογη η προσπάθεια των φαιορόζ να πουλήσουν κάτι σαν «επιτυχία». Δοκίμασαν την «αναδιάρθρωση του χρέους» (ενώ ήξεραν ότι αυτή ΔΕΝ θα γινόταν την περασμένη άνοιξη), ύστερα δοκίμασαν την «συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση της ε.κ.τ.» (ενώ ήξεραν επίσης ότι αυτή ΔΕΝ θα γινόταν την περασμένη άνοιξη), δοκίμασαν με τα ψέμματα δηλαδή. Και τώρα να: με 4,62% ρολάρουν το ομόλογο του 4,95% που είχαν βγάλει (για τους ίδιους λόγους: για να πουλήσουν success) οι φαιοπράσινοι το ’14. Γιατί, όμως, πιστεύουν ότι αυτή τους η (αγχωμένη) «έξοδος στις αγορές» θα αγοραστεί απ’ το πόπολο; Αν το πόπολο καταλάβαινε από τέτοια είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα χαιρόταν. Αλλά ότι θα θύμωνε.

Να πως έχουν τα πράγματα. Το ελλαδιστάν έχει δανειστεί με τόσο χαμηλό επιτόκιο (1 και κάτι) το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος όσων χρωστάει (απ’ τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης – esm) ώστε είναι εντελώς απίθανο να βρει ποτέ αγοραία επιτόκια τόσο χαμηλά, όταν με το καλό «απελευθερωθεί απ’ τα δεσμά των μνημονίων». Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όταν θα δανείζεται (απ’ τους εμπόρους χρήματος) για να ρολάρει τα χρέη του προς τον esm το «εθνικό χρέος» θα μεγαλώνει – και δεν θα μικραίνει! Όταν δανείζεσαι με 3,5%, ή 3%, ή και 2,5% (ανάβεις καπνογόνα τότε!) για να ξεχρεώσεις δανεικά με 1,3% το χρέος σου μεγαλώνει. Στοιχειώδες.

Υπάρχει ένας, και μόνον ένας τρόπος για να μην συμβεί αυτό. Αν πρέπει να ξεχρεώσει η Αθήνα 1000 την Χ στιγμή να μην δανείζεται ξανά 1000 (με μεγαλύτερο επιτόκιο) αλλά π.χ. 800 (πάντα με το μεγαλύτερο επιτόκιο). Και τα υπόλοιπα να τα συμ-πληρώνει απ’ τα έσοδά της. Αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό κράτος θα πρέπει να έχει σταθερά, κάθε χρόνο, επί πολλές δεκαετίες πλεονάσματα! Υπ’ αυτήν και μόνον αυτήν την προϋπόθεση θα γίνει εφικτό το δημόσιο χρέος να μειώνεται, ακόμα κιαν τα (καινούργια) αγοραία δάνεια έχουν αισθητά μεγαλύτερο επιτόκιο απ’ τα (παλιά) πολιτικά δάνεια, του esm.

Είναι, όμως, εφικτό το να έχει το ελληνικό κράτος μόνιμα, σταθερά, κάθε χρόνο, για τις επόμενες δεκαετίες, πραγματικά (και όχι λογιστικά / εικονικά, όπως τώρα) πλεονάσματα; Στη θεωρία, και μόνο στη θεωρία, κάτι τέτοιο είναι πιθανό αν αυτά τα πλεονάσματα δεν (πρέπει να) είναι υψηλά – και ο παγκόσμιος καπιταλισμός προχωράει σε ίσιωμα κι όχι σε “χώμα”. Εκεί, στο θέμα του ύψους των αναγκαίων πλεονασμάτων, υπάρχει η αντίθεση εκτιμήσεων και προβλέψεων μεταξύ δντ και ευρωπαίων…

Στην ιστορία όμως, στην ιστορία του ελληνικού κράτους, αυτό είναι απλά αδύνατο! Η ιστορία του ελληνικού κράτους και του πολιτικού προσοδισμού του, η ιστορία για το πως “κρατιούνται” οι εσωτερικές ισορροπίες και πως γίνονται οι εκδουλεύσεις, είναι μια ιστορία μόνιμων ελλειμμάτων και χρεών. Ακόμα κι αν για ένα, δύο, ή τρία χρόνια εμφανίζει λογιστικό πλεόνασμα (όπως κάνει τώρα), αυτό είναι ένα διάλειμμα, του στυλ “κάνω τον φρόνιμο”. Οι εσωτερικοί συσχετισμοί συνταχνιακών συμφερόντων και η ηθική του προσοδισμού θα νικήσουν ξανά, όπως κάνουν εδώ και 180 χρόνια.

Γίνεται ακόμα πιο αδύνατο το να υπάρχουν μόνιμα πλεονάσματα ως το 2060 εξαιτίας του γεγονότος ότι καμία απ’ τις “μνημονιακές κυβερνήσεις” δεν φρόντισε να εξορθολογίσει τόσο τα έσοδα όσο και τα έξοδά της, ώστε να εξασφαλίσει μακροβιότητα στα κρίσιμης σημασίας πλεονάσματα. Οι εφοπλιστές έχουν καθαρίσει, οι παπάδες έχουν καθαρίσει, το κτηματολόγιο σέρνεται, κλπ κλπ.

Αυτά όλα τα ξέρουν πολύ καλά τόσο οι ευρωπαίοι εταίροι, όσο και οι διεθνείς έμποροι χρήματος. Οι πρώτοι δείχνουν ότι θέλουν να ξεφορτωθούν πια το ελλαδιστάν, κατ’ αρχήν απ’ τον πολιτικό δανεισμό. Οι δεύτεροι περιμένουν, και θα περιμένουν πάντα. Μπορεί να μην είναι το ίδιο λυσσασμένοι όσο το 2009 και το 2010 και το 2011, αλλά δεν θα είναι ποτέ “γενναιόδωροι”! Εκτός αν μεσολαβήσει κάποια τόσο μεγάλη παγκόσμια καταστροφή, ώστε τα δάνεια προς το ελλαδιστάν να γίνουν παντελώς αδιάφορα σαν “απόδοση”.

Έτσι έχουν τα πράγματα. Και το μόνο για το οποίο μπορούν να πανηγυρίζουν πραγματικά οι φαιορόζ είναι ότι κάποια στιγμή θα αντικατασταθούν, οπότε δεν θα έχουν μπελάδες με τις “αγορές” που τώρα υμνούν σαν όαση απελευθέρωσης – σαν μαλάκες που είναι (και με το συμπάθειο δηλαδή)!!!

Κανονικά τα επιτόκια με τα οποία τους δάνεισαν χτες και τα όποια μελλοντικά, ακόμα κι αν είναι κάπως χαμηλότερα, θα έπρεπε να τους θυμίζουν ότι η επόμενη “μεγάλη κρίση χρέους” του ελλαδιστάν είναι κάπου μπροστά. Αλλά, προφανώς, ακόμα κι αν ζουν τότε, θα έχουν κάνει τα κουμάντα τους…

Συρία

Τρίτη 25 Ιούλη. Στο συριακό πεδίο μάχης οι εξελίξεις είναι σε σημαντικό βαθμό (αν και όχι καθολικά) υπέρ του Άσαντ και των συμμάχων του.

Στο νότο, στα σύνορα με την ιορδανία, εκεί που η Ουάσιγκτον εκπαίδευε τους proxies της μέχρι που κυκλώθηκε και το σχέδιο για τον έλεγχο των συνόρων απέτυχε, ο φιλικός προς τον Άσαντ στρατός (ιρανοί φρουροί της επανάστασης, Χεζμπ’ αλλάχ, ιρακινοί πολιτοφύλακες) καταλαμβάνει τα εδάφη που κατείχε ο φιλικός προς τις ηπα f.s.a. ενώ ανατολικότερα προχωράει σταθερά προς την στρατηγικής σημασίας Abu Kamal, δίπλα στα σύνορα με το ιράκ και πάνω στον Ευφράτη. Η κατάσταση μεταξύ των proxies που οι ηπα εγκατέλειψαν πρέπει να είναι άσχημη, αν κρίνουμε απ’ το γεγονός ότι ανακοίνωσαν την διακοπή των σχέσεών τους με τους αμερικάνους (!).

Στα βόρεια, και πάλι ο φιλικός προς τον Άσαντ στρατός, με την υποστήριξη της ρωσικής αεροπορίας, υπερφαλάγγισε τις θέσεις που ελέγχουν οι φιλοαμερικανικές ypg στα νότια της Raqqa, λίγο έξω απ’ την πόλη, και έφτασε στον Ευφράτη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο (και εφόσον αυτές οι θέσεις κρατηθούν) κόβεται οποιαδήποτε δυνατότητα του isis να υποχωρήσει απ’ την Raqqa προς την Deir ez-Zor. Αλλά, παρεπιπτόντως, φαίνεται ότι ο isis κρατάει σταθερά τις θέσεις του στην παλιά πόλη της Raqqa, προκαλώντας πονοκέφαλο στις ypg και στους αμερικάνους. (Είχαμε κάνει μια γενική πρόβλεψη για ένα τέτοιο ενδεδόμενο όπου ο isis θα καθυστερούσε σημαντικά τα αμερικανικά σχέδια…)

Εκεί που το πράγμα θα ζορίσει είναι στον θύλακα του Idlib. Ο Άσαντ φόρτωνε την περιοχή με κάθε ένοπλη ομάδα που δεχόταν να παραδώσει τις θέσεις της οπουδήποτε αλλού στη δυτική συρία· και ήταν πολλοί που υποστηρίζαν ότι μετά το Aleppo θα στραφεί σ’ αυτήν την συγκέντρωση αντικαθεστωτικών, στο Idlib, για να την “ισοπεδώσει”. Δεν το έκανε. Τους άφησε να αλληλοσκοτωθούν μετά την μεταστροφή των proxies του κατάρ.

Όμως σ’ αυτόν τον «εμφύλιο» μεταξύ αντικαθεστωτικών στη ζώνη του Idlib νικητές προς το παρόν (;) είναι οι υποστηριζόμενοι απ’ το Ριάντ – παρότι η Άγκυρα μετέφερε στην περιοχή ενισχύσεις προς τους αντιπάλους τους (και διακριτικά / ανομολόγητα συνέταιρους της «συμφωνίας της Αστάνα»). Έτσι, αυτή τη στιγμή, παρότι προχωράει προς τα ανατολικά, ο Άσαντ έχει αυτό το θέμα στα δυτικά: το Idlib. Απ’ όπου μπορεί να υποστεί επιθέσεις αντιπερισπασμού στα, ας πούμε, “μετόπισθεν”. Στην Hama κατά κύριο λόγο, και στην Homs.

Δεν ξέρουμε τι περιθώρια υπάρχουν να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο πιθανό πρόβλημα απ’ τον στρατό του Άσαντ και των συμμάχων του, που έχει επικεντρωθεί αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα ανατολικότερα. Εκτός αν πάρουν την εργολαβία οι ρώσοι μόνοι τους – μισθοφόροι και μη – με διακριτικές τουρκικές βοήθειες…

(φωτογραφία: για να μην υπάρχει κάποια αμφιβολία για το ποιος είναι ο «αρχιστράτηγος» στο συριακό πεδίο μάχης, στη μεριά του Άσαντ, το ρωσικό ανώτατο επιτελείο δίνει περιοδικά συνεντεύξεις τύπου για την κατάσταση επί του εδάφους, μαζί με χάρτες. Αυτός πιο πάνω είναι χθεσινός.

Αν τα ρωσικά σας δεν σας βοηθούν, με ροζ χρώμα είναι οι περιοχές που ελέγχει ο Άσαντ και οι σύμμαχοί του, με ανοικτό icy white στα βόρεια οι δύο περιοχές των ypg, με αποχρώσεις του γαλάζιου (και του μωβ στο νότο) οι περιοχές που ελέγχουν ακόμα οι αντικαθεστωτικοί – το Idlib είναι η πιο σκούρα ζώνη στα βορειοδυτικά – ενώ το σκούρο μωβ/μπλε βόρεια είναι η περιοχή που ελέγχει η Άγκυρα με τους δικούς της proxies.)

Δικαστήριο

Τρίτη 25 Ιούλη. Είναι φαντασίωση, ουτοπία· ακόμα και ανέκδοτο θα μπορούσε να είναι. Σίγουρα είναι ρεφορμισμός· (από δω το πάμε, απο ‘κει το πάμε…) Έχουμε την επίγνωση! Το χρησιμοποιούμε ωστόσο σαν μέτρο: αν ένα παντοδύναμο τζίνι επέτρεπε σε έναν τολμηρό βασιλιά να κάνει μία και μόνο μία σοβαρή μεταρρύθμιση στο παρακμιακό βασίλειό του, αυτή θα έπρεπε να αφορά την «νομοθεσία / απονομή δικαιοσύνης». Ο ρόλος που παίζουν αυτά τα συστήματα στις ανθρώπινες κοινωνίες, είτε πρόκειται για εθιμικές κατασκευές είτε για προϊόντα κάποιου απρόσωπου ορθολογισμού / εξισωτισμού, σπάνια γίνεται κατανοητός στους καπιταλιστικούς καιρούς μας. Επειδή, φυσικά, ξέρουμε και ισχύει ότι «η δικαιοσύνη δεν είναι τυφλή, ήταν και είναι ταξική». Ξέρουμε επίσης τα λόγια του Ντάριο Φο για τους δικαστές. Όμως ΔΕΝ είναι μόνο αυτοί η περιβόητη «δικαιοσύνη». Είναι ένα πολύ ευρύτερο πλέγμα…

Ειδωμένη σα σύνολο η ελληνική «παραγωγή νόμων / εφαρμογή τους» είναι η κολασμένη καρδιά όχι απλά μιας δομής ταξικής αλλά, επιπλέον μια κοινωνίας πολιτικού προσοδισμού. Στις νομικές σχολές διδάσκεται φευγαλέα αυτό που λέγεται «πολυνομία», σαν παθολογικό δεδομένο, που απλά, με τον καιρό, γίνεται ακόμα πιο γάγκρενα. Όμως το γεγονός είναι ότι η «πολυνομία» και η επιτηδευμένη αργκώ της νομοθεσίας κάνει απροσπέλαστους και ακατανόητους για τον «κοινό άνθρωπο» ακόμα και τους πιο στοιχειώδεις νόμους· αυτό το γεγονός, αυτή η εκβιασμένη, επιβεβλημένη άγνοια, είναι ο χωροχρόνος όπου πιάνουν δουλειά οι ειδικοί, δικηγόροι και δικαστές. Για να «πουλήσουν» οι μεν μια τρύπα, ένα παράθυρο, μια πόρτα, μια εξαίρεση εδώ· για να επιβάλλουν οι δε μια αγορασμένη ή διατεταγμένη ερμηνεία εκεί. Μ’ αυτόν τον τρόπο η «ταξική δικαιοσύνη» α λα ελληνικά αφήνει που και που περάσματα για κάποιους πιο πληβείους, πράγμα που την κάνει να φαίνεται «δημοκρατική». Όμως ταυτόχρονα οι επαγγελματίες της φροντίζουν να τυλίγουν τα πάντα με τον ιστό των ειδικοτήτων τους. Η ελληνική (κοινωνική) δικομανία είναι απλά η έκφραση της διάλυσης των κοινωνικών τρόπων εξομάλυνσης των διαφορών και της μικροαστικής εκτόξευσης προς τον ιστό του δικαστηρίου. Ίσως η λέξη “δικομανία” να μην είναι καν ακριβής. Πρόκειται, μάλλον, για την αποδοχή της γενικευμένης μεσολάβησης των ειδικών, ξεκινώντας απ’ τους βουλευτές / νομοθέτες και τα “προεδρικά διατάγματα” και φτάνοντας ως τους πταισματοδίκες, στην πρωταρχική αίσθηση του δικαίου.

Είναι λοιπόν εύλογο ότι οποιαδήποτε σοβαρή και γενναία μεταρρύθμιση σ’ αυτήν την μία και μοναδική ευκαιρία που θα έδινε το τζίνι, θα ήταν στο ελλαδιστάν μακρόχρονη, δύσκολη, συγκρουσιακή. Το αποτέλεσμα δεν θα έφτανε ποτέ στην απλότητα των βιβλικών «δέκα εντολών». Αλλά θα μπορούσε να μειώσει δραστικά την δικαιϊκή εξουσία των ειδικών και των κυκλωμάτων τους, που κάνουν την ταξική δικαιοσύνη να είναι και τοξική. Θα μείωνε, επίσης, δραστικά τον αριθμό αυτών των επαγγελματιών· να ένας λόγος ανελέητου “κλαδικού” πολέμου εκ μέρους τους!

Δεν θα γινόταν κάτι τέτοιο για λογαριασμό της αυτοδικίας (καμία οργανωμένη κοινωνία, ακόμα και η πλέον αναρχική, δεν θα επέτρεπε κάτι τέτοιο!) αλλά υπέρ της κοινωνικής δικαιϊκής «αυτο-πεποίθησης». Σε τελευταία ανάλυση, σε έναν απλουστευμένο και προσιτό ορίζοντα νόμων, τα εργατικά δίκαια θα μπορούσαν να είναι πιο συμπαγή και εύστοχα. Γιατί η σχέση του πραγματικού συντάγματος (των ταξικών σχέσεων δύναμης) με το τυπικό περιλαμβάνει, για τα ντόπια αφεντικά, κι αυτό το όπλο: την θολούρα, την απροσδιοριστία και την «ευελιξία» του τυπικού…

Εν τω μεταξύ η νομοθεσία (σαν θέσμιση αλλά και σαν συλλογική ηθική) έχει να αντιμετωπίσει τόσες «προκλήσεις» απ’ την εξελισσόμενη καπιταλιστική αλλαγή παραδείγματος, έτσι ώστε και μόνο η σκέψη ότι οι όποιες απαντήσεις θα προστεθούν στο ήδη υπάρχον ελληνικό «δικαιϊκό σώμα» είναι τόσο αισιόδοξη όσο το να φοράει κανείς σε ένα πτώμα βατραχοπέδιλα περιμένοντας ότι έτσι θα εξερευνήσει τους βυθούς…

Βουλευτήριο

Τρίτη 25 Ιούλη. Τι σχέση έχει μ’ αυτήν την ρεφορμιστική φαντασίωση ο δήθεν «πόλεμος» των πολιτικών βιτρινών για «το καλό της ελληνικής δικαιοσύνης»; Καμία. Είναι το ακριβώς αντίθετο. Οι φαιορόζ ακολουθούν την πάγια ακροδεξιά εθνική γραμμή και εδώ: θέλουν «τους δικούς» τους στα πόστα. Και ξεμαλλιάζονται με τους αντιπάλους τους – σαν συμμορίες που συγκρούονται για εδαφοκυριαρχία.

Γιατί αυτή η φλογερή επιθυμία είναι ακροδεξιά; Επειδή υποδεικνύει ότι οι πολιτικές βιτρίνες μπορούν να είναι ιδιοκτήτες και καθοδηγητές τμημάτων του βαθέος κράτους – εν προκειμένω του δικαστικού συστήματος· ενώ η πραγματική σχέση είναι ανάποδη! Μ’ αυτήν τους την υπόδειξη οι βιτρίνες «πείθουν» τον κάθε μικροαστό υποτελή ότι, εν τέλει, μπορεί να γίνει μικρο-ιδιοκτήτης κάποιου βαθυκρατικού κόκκου, όταν τον χρειαστεί. Αν όχι απευθείας σίγουρα μέσω των «εκπροσώπων» του. Έτσι επιτρέπεται στον κάθε μικροαστό να ελπίζει σε μια «υπέρ του εξαίρεση» ενώ λιβανίζει ουσιαστικά τον σκληρό κρατικό πυρήνα, ακόμα κι αν αυτός είναι παρανοϊκός στο σύνολό του.

Δεν έχουμε (δεν είχαμε ποτέ) αυταπάτες για το ποιον της «πρώτης φοράς αριστεράς» – και των ακροδεξιών συμμάχων της. Οφείλουμε ωστόσο να το υποδεικνύουμε, απ’ την εργατική θέση μας.

Επειδή η πλαστογραφία δεν είναι πλέον αδίκημα. Είναι προσόν.

Κυπριακό 1

Τρίτη 25 Ιούλη. Επιμένει ο Έσπεν Άιντε ότι η Άγκυρα κουβέντιαζε προοπτικά την αποχώρηση του στρατού της και την αντικατάσταση του συστήματος εγγυήσεων του ’63 στον τελευταίο «γύρο διαπραγματεύσεων» στο Κραν Μοντάνα…. εκνευρίζοντας τον έναν μετά τον άλλο τους περήφανους εκπροσώπους της ελληνικής εθνικής γραμμής. Η πιο πρόσφατη αναφορά του έγινε χτες… απ’ την Λευκωσία, μετά την συνάντησή του με τον Αναστασιάδη.

Ο οποίος θύμωσε τόσο ώστε μέσω του κυβ. Εκπροσώπου Χριστοδουλίδη απαίτησε απ’ τον ειδικό μεσολαβητή του οηε «να βγάλει τον σκασμό». Δεν το είπε έτσι. Το είπε πιο ευγενικά. Το σχετικό απόσπασμα απ’ το ρεπορτάζ του ρ.ι.κ. είναι αυτό:

«Αν συνεχιστούν αυτές οι αναφορές, δεν θα υπάρχει άλλη επιλογή από το να δοθούν στη δημοσιότητα τα πρακτικά του Κραν Μοντανά» ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης όπως είπε, προέβη σε αυστηρό διάβημα προς τον κ. Άιντε γι’ αυτές του τις αναφορές και μάλιστα κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχαν στο Προεδρικό μέσα από τις πολλές ερωτήσεις και τις πολλές απαντήσεις, επιβεβαιώθηκε ότι ο λόγος αποτυχίας του Κραν Μοντανά ήταν η εμμονή της Τουρκίας για συνέχιση εγγυητικών δικαιωμάτων.

Φυσικά αυτό το τελευταίο είναι το ελληνικό άλλοθι. Αφού, λοιπόν, είναι τόσο σίγουρη η Λευκωσία, γιατί απειλεί ότι “θα αναγκαστεί να βγάλει πρακτικά στη φόρα” ΑΝ Ο ΑΙΝΤΕ ΤΟ ΞΑΝΑΚΑΝΕΙ; Γιατί δεν τα δημοσιοποιεί τώρα;

Προσέξτε όμως πως, πάνω στη βιασύνη, μπορεί να ξεφύγει ακόμα και από ελληνοκύπριους καθεστωτικούς η επιβεβαίωση στο Άιντε. Συμφωνα με χτεσινό ρεπορτάζ της ηλεκτρονικής έκδοσης της καθεστωτικής “καθημερινής” (ο τονισμός με υπογράμμιση δικός μας):

… Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε, τέλος, ότι «όταν ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών, μετά από συζήτηση τεσσάρων και πλέον ωρών, άρχισε να καταγράφει τη στρατηγική συμφωνία που όλοι ευελπιστούσαν να πετύχουν στην Ελβετία, μετά από την πρώτη αναφορά σε σχέση με τον τερματισμό της συνθήκης εγγυήσεων και των παρεμβατικών δικαιωμάτων, υπήρξε αντίδραση από τον κ. Τσαβούσογλου. Και ήταν πολλοί στο δείπνο, οι οποίοι άκουσαν την αντίδραση του κ. Τσαβούσογλου, ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί από την πρώτη μέρα»….

Αυτό λέει και ο Άιντε!!! Ακριβώς αυτό: ότι η Άγκυρα ήθελε «βάθος χρόνου»! Κι αυτό είναι που εκνευρίζει αφάνταστα τους διαχειριστές της «εθνικής γραμμής». Αν και δεν περιμένουμε να τους ρωτήσει κανείς στα ίσια, δεν θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί τους χαλάει μια συμφωνία αποστρατιωτικοποίησης της κύπρου μέσα σε, π.χ., δέκα χρόνια!

Ούτε βέβαια μπορούν να αφήσουν την ελάχιστη υποψία ότι δουλεύουν ΚΑΙ για τους άγγλους και τις βάσεις τους στην κύπρο!!!

Κυπριακό 2

Τρίτη 25 Ιούλη. Ακόμα χειρότερο: μετά την συνάντησή του και με τον Ακιντζί, ο άτιμος ο Άιντε είπε κι αυτά (σε δημοσιογράφους):

… Ο κ. Ακιντζί, ο τ/κ διαπραγματευτής Οζντίλ Ναμί και η ομάδα του υπήρξαν πολύ σοβαροί και πολύ προσηλωμένοι και επεξεργάστηκαν πολλές ιδέες κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, καθώς και στο Κραν Μοντάνα…

Μήπως έχει γίνει ο οηε “ανθελληνικός”; Δεν ξέρουμε, αλλά ο πιο καλός να ξέρει θα πρέπει να είναι αυτός ο φίλος των ελληνοκυπρίων και των ελλήνων, ο Λίμπερμαν. Ο άνθρωπος μάλαμα υπουργός στρατιωτικών της ισραηλινής κυβέρνησης. Αφού ο οηε έχει γίνει εντελώς “αντι-ισραηλινός” γιατί να μην είναι και “ανθελληνικός”;

Φίλοι και σύμμαχοι είναι, ας μαζευτούν από Αθήνα, Τελ Αβίβ και Λευκωσία να το κουβεντιάσουν πως θα συνετίσουν αυτούς τους παλιανθρώπους… Ας φωνάξουν και τον Σίσι στην παρέα· κάποια ιδέα θα έχει κι αυτός.

(Εδώ που τα λέμε: θα πρέπει να φωνάξουν και τον κυρ Γιάνη. Είναι πανέξυπνος, τετραπέρατος, πειστικός, ικανότατος στις αναμετρήσεις με θηρία· κι έχει και μαγνητοφωνάκι…)

B.V.S.C.

Δευτέρα 24 Ιούλη. Κάτι διακριτικά μελαγχολικό αλλά θερινό; Ας πούμε έτσι. Chan Chan απ’ τους Buena Vista Social Club – σε σκηνοθεσία Wenders. Στην άλλη μεριά του κόσμου (και της ιστορίας).