Κυριακή 14 Μάη. Αν ζούσε ο Κέυνς θα πανηγύριζε. Το κινεζικό σχέδιο “one belt one road” (ή, χαϊδευτικά, «ο δρόμος του μεταξιού 2.0») είναι το πιο φιλόδοξο ως τώρα, στον 21ο αιώνα, σχέδιο καπιταλιστικής ανάπτυξης μέσω της δημιουργίας υποδομών μεγάλης κλίμακας. Αφορά έμμεσα ή άμεσα το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού και εμπλέκει πάνω από 60 κράτη. Ένα σχέδιο «ανοικοδόμησης» χωρίς να έχει προηγηθεί μείζων καταστροφικός πόλεμος… Ένα «σχέδιο Μάρσαλ» κυρίως για την ασία, και στη συνέχεια για την αφρική, του οποίου το μέγεθος κινείται μεταξύ 300 δις δολαρίων (ήδη) και 5 τρις (σε 5 χρόνια).
Και, το πιο ενδιαφέρον από κάθε άποψη: η μέχρι πρόσφατα «μόνη υπερδύναμη» του πλανήτη είναι απέξω, φθονεί, και ακονίζει τα νύχια της. Ίσως κάποιες αμερικανικές εταιρείες χωθούν. Αλλά το κέντρο βάρους του καπιταλιστικού πλανήτη μετατοπίζεται…
Το γεγονός είναι ότι το σχέδιο αφορά τις (σχετικά μιλώντας) «λιγότερο αναπτυγμένες» περιοχές του πλανήτη. Περιοχές, δηλαδή, που μπορεί να μην είχαν ως τώρα ούτε τις πιο βασικές υποδομές, όπως ανεκτούς δρόμους ή συστήματα αποχέτευσης. Αν επρόκειτο να εφαρμοστεί κάτι ανάλογο στον «πρώτο κόσμο», θα έπρεπε πρώτα να ισοπεδωθεί δεόντως. Παρότι οι υπάρχουσες υποδομές της ευρώπης και της βόρειας αμερικής θεωρούνται, σε διάφορες περιπτώσεις, «γερασμένες», και παρότι οι «επενδύσεις» για την αντικατάστασή τους με βάση τις καπιταλιστικές προοπτικές του 21ου αιώνα θα «απορροφούσαν» πολλά τρισεκατομύρια, είναι ακριβώς το επίπεδο ανάπτυξης που δεν επιτρέπει μια ομαλή κεϋνσιανή διαχείριση του είδους του αμερικανικού new deal, πριν τον β παγκόσμιο πόλεμο. Τώρα το new deal είναι ασιατικό.
Όμως αυτό ακριβώς είναι περίοδος όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού! Μπορεί κανείς να φανταστεί, έστω σε αδρές γραμμές, την ανάπτυξη των «δρόμων του μεταξιού» σε, ας πούμε, δέκα χρόνια από τώρα… Τι θα απογίνουν οι «μεγάλες πρωτοκοσμικές δυνάμεις» που επί δύο τουλάχιστον αιώνες βάσισαν την παγκόσμια κυριαρχία τους στις «υπερατλαντικές» αποικίες τους (άμεσες ή έμμεσες), στο θαλάσσιο εμπόριο και στον έλεγχο των θαλάσσιων δρόμων; Θα μπαλώνουν κάλτσες; Όχι.
Το Πεκίνο εξοπλίζει το σχέδιό του με όλα τα απαραίτητα: τράπεζες για την χρηματοδότηση, διακρατικές σχέσεις, κατασκευαστικές, ναυπηγεία, πολιτιστικές ανταλλαγές, κλπ. Αλλά ο καπιταλισμός είναι αμείλικτο σύστημα. Ως τώρα η Ουάσιγκτον (κατά κύριο λόγο, αν και όχι μόνη της) προσπαθεί να φρενάρει και να ελέγξει την «μετατόπιση του άξονα του κόσμου» με πολέμους «τοπικούς».
Αργά ή γρήγορα όμως οι εξοπλισμοί και οι αναμετρήσεις θα είναι κατά κυριολεξία· και χωρίς proxies.