21 Μαρτίου 2013
[ BBC ]

Ο πόλεμος για τον μισθό στην Ινδονησία

Εκατοντάδες βιομηχανικοί εργάτες είναι συγκεντρωμένοι μπροστά στο κτήριο του Ανώτατου Δικαστηρίου στην Τζακάρτα, σηκώνοντας τις γροθιές τους με θυμό. Οι διαδηλωτές φαίνεται να αγνοούν τον καύσωνα, παρά το γεγονός ότι όλοι φορούν βαριά μαύρα μπουφάν - μια στολή που τους έχει δοθεί από τα σωματεία. Η ατμόσφαιρα είναι σχεδόν γιορταστική σε στιγμές - ένα παραδοσιακό εργατικό τραγούδι ακούγεται από το μεγάφωνα και μερικές δεκάδες εργάτες αρχίζουν να τραγουδούν και να χορεύουν.

Διαμαρτυρίες όπως αυτή, με τους εργάτες να απαιτούν αύξηση του βασικού μισθού, είναι πλέον τακτικές σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ινδονησίας και διοργανώνονται σχεδόν σε εβδομαδιαία βάση. Καθώς η οικονομία αναπτύσσεται, οι εργάτες, ανήσυχοι ότι μένουν πίσω, θέλουν ένα μεγαλύτερο μερίδιο από την πίτα.

Ο Said Iqbal, επικεφαλής της μεγαλύτερης συνομοσπονδίας εργατικών σωματείων της Ινδονησίας και ο άνθρωπος πίσω από πολλές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, έχει γίνει ένα είδος ήρωα για τους ινδονήσιους εργάτες. Με την ταμπέλα του επιθετικού και του αδιάλλακτου που του έχουν κολλήσει τα αφεντικά της βιομηχανίας, έχει βοηθήσει στην αύξηση του βασικού μισθού κατά 40% σε κάποια μέρη της Ινδονησίας - κυρίως μέσω μαζικών διαδηλώσεων και απειλών για κλείσιμο εργοστασίων. Αλλά παρ' όλες τις επιτυχίες, επιμένει να συνεχίζει τον αγώνα.

"Αυτό που δεν καταλαβαίνω" λέει, "είναι πώς γίνεται οι ινδονήσιοι εργάτες να δουλεύουν για χρόνια και να παραμένουν πάμφτωχοι, ενώ οι πλούσιοι γίνονται όλο πλουσιότεροι... Δεν θα σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε μέχρι να υπάρξει δικαιοσύνη και ευημερία για όλους".

"Όλοι χάνουν"

Αλλά τα αφεντικά στην Ινδονησία λένε ότι ηγέτες όπως ο Iqbal δεν είναι ρεαλιστές. Διαμαρτύρονται ότι η οικονομία έχει αρχίσει να επιβραδύνει, ότι η φήμη της Ινδονησίας έχει πληγεί στο εξωτερικό εξαιτίας των εργατικών κινητοποιήσεων και πως οι μεγαλύτεροι μισθοί θα έχουν σαν αποτέλεσμα να χάσουν από τους ανταγωνιστές τους.

"Το πρόβλημα είναι ότι δεν ανταγωνιζόμαστε μόνο μεταξύ μας - οι ινδονησιακές εταιρίες - αλλά ανταγωνιζόμαστε το Βιετνάμ, την Κίνα και τις νέες αναδυόμενες αγορές όπως η Καμπότζη - και σύντομα ακόμη και η Μπούρμα θα ανοίξει την οικονομία της και θα μας ανταγωνίζεται" μας λέει ο κύριος Harijanto, πρόεδρος της ομοσπονδίας κατασκευαστών υποδημάτων, στο εμπορικό επιμελητήριο. Λέει ότι η απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει τον βασικό μισθό κατά 40% φέτος, θα μπορούσε να θέσει ένα κακό προηγούμενο και θα σήμαινε ότι οι εργάτες θα μπορούσαν να διεκδικούν μεγάλες αυξήσεις κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η ασυνέπεια της κυβερνητικής πολιτικής και τα υψηλότερα κόστη θα μπορούσαν να οδηγήσουν πολλές επιχειρήσεις στο κλείσιμο. "Όλοι χάνουν με αυτή την κατάσταση - οι εργοδότες, οι επιχειρήσεις, η κυβέρνηση και οι εργάτες" λέει. "Αν κλείσουμε, τότε κανείς δεν θα έχει δουλειά. Αλλά δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να λειτουργούμε με τέτοιους υψηλούς μισθούς, γιατι θα γίνουμε μη ανταγωνιστικοί, σε σχέση με άλλες χώρες".

Ο Harijanto ισχυρίζεται ότι 900.000 θέσεις εργασίας θα χαθούν τον επόμενο χρόνο στις βιομηχανίες έντασης εργασίας, εάν οι αυξήσεις στους μισθούς συνεχιστούν με τέτοιο ρυθμό και προειδοποιεί ότι εκατομμύρια ακόμη θα επηρεαστούν τα επόμενα χρόνια. Ο κατώτατος μισθός στην Ινδονησία διαφέρει από επαρχία σε επαρχία και εξαρτάται από το κόστος διαβίωσης. Για παράδειγμα, στην πρωτεύουσα Τζακάρτα ο κατώτατος μηνιαίος μισθός είναι τώρα 2,2 εκατομμύρια ρουπίες (174€), αλλά στην Δυτική Ιάβα είναι μόλις 1,25 εκατομμύριο (99€) από 850.000 (67€) πέρυσι. Ο Harijanto ισχυρίζεται ότι οι αυξήσεις οδήγησαν τους μισθούς στα ίδια επίπεδα με αυτούς της Κίνας κι ακόμη υψηλότερα σε μέρη όπως η Τζακάρτα.

Επακόλουθα

Πολλά εργοστάσια αισθάνονται ήδη τις συνέπειες των υψηλότερων μισθών που πληρώνουν στους εργάτες τους.

Στην Δυτική Ιάβα, που είναι κέντρο της βιομηχανίας ιματισμού, η πλειονότητα των σχεδόν 900 εργοστασίων στην πόλη Sukabumi φτιάχνει ρούχα. Περισσότεροι από 100.000 εργάτες απασχολούνται στα εργοστάσια της περιοχής. Η PT Insan Sari Semesta, μία από τις εταιρίες που αναγκάστηκε να δώσει αύξηση 40% στους μισθούς, απασχολεί 170 εργάτες που φτιάχνουν γυναικεία ενδύματα για την αγορά της Ινδονησίας και του εξωτερικού. Ο ιδιοκτήτης Ratih Andrianti μας λέει: " Χάσαμε 40% των κερδών μας από τότε που αρχίσαμε να πληρώνουμε τους υψηλότερους μισθούς. Από την άλλη, δεν είδαμε κάποια αύξηση της παραγωγικότητας. Αν αυτό συνεχιστεί, δεν έχει νόημα να συνεχίσω την δουλειά. Ποιο είναι το κέρδος για μένα;" Η εταιρία λέει ότι προσπάθησε να καθυστερήσει την αύξηση στους μισθούς, αλλά η αίτησή της απορρίφθηκε, επειδή έστειλε τα χαρτιά σε λάθος δημόσια υπηρεσία.

Μια εργάτρια που είναι ικανοποιημένη από τις αυξήσεις είναι η Utih, που δουλεύει συσκευάστρια κι είναι αυτή που συντηρεί την οχταμελή οικογένειά της. Στηρίζεται στην δουλειά της για να φροντίσει τα παιδιά της και δεν θέλει να κλείσει το εργοστάσιο - αλλά επίσης θέλει τον μεγαλύτερο μισθό για να καλύψει βασικές ανάγκες. Η ζωή της μόνο άνετη δεν είναι. Η οικόγενεία ζει σε μια καλύβα. Το μπάνιο και η κουζίνα μοιράζονται τον ίδιο χώρο. Δεν έχει λεφτά για να πάρει μια γκαζιέρα, γι' αυτό μαγειρεύει σε φωτιά με ξύλα, με αποτέλεσμα το σπίτι να πνίγεται σε έναν μαύρο, πηχτό καπνό. Τώρα που πληρώνεται περισσότερα λεφτά κάθε μήνα, νιώθει ότι μπορεί να βελτιώσει κάπως την ζωή της, αλλά προσθέτει ότι η εταιρία και οι εργάτες πρέπει εξίσου να κάνουν τα συμφωνημένα, αν είναι να πετύχει το σχέδιο με τις αυξήσεις στους μισθούς.

"Άκουσα ότι το εργοστάσιο θα αναγκαστεί να κλείσει" λέει. "Τα αφεντικά το συζητούν μεταξύ τους, κι από καιρό σε καιρό, διάφορες σχετικές φήμες κυκλοφορούν. Νομίζω ότι έχει νόημα να δουλέψουμε προκειμένου να πετύχει η εταιρία τους στόχους της και να μείνει ανοιχτό το εργοστάσιο".