βαλκάνια: τα καινούργια νέα είναι παλιά

“Αιματηρές συμπλοκές στη fyrom”... “Η αλβανία αμφισβητεί τα ελληνοαλβανικά σύνορα”... “Η τουρκία αμφισβητεί την ελληνική αοζ”... Συμβαίνει κάτι ανησυχητικό ή και επικίνδυνο στα πέριξ; Ή μήπως τα ελληνικά media (και αυτοί που βρίσκονται από πίσω τους...) παραπληροφορούν, διαστρεβλώνουν, συσκοτίζουν, για “εθνικούς λόγους”, όπως πάντα;
Το πρώτο και σημαντικότερο για να σχηματίσει κανείς σωστή γνώμη είναι να έχει κατά νου το ευρύτερο “πλαίσιο” των διακρατικών βαλκανικών εντάσεων ή και πολέμων, απ’ το τέλος του Γ παγκόσμιου (“ψυχρού πολέμου”) και μετά. “Πλαίσιο” όχι μόνο γεωπολιτικό (που συχνά εννοείται αυθαίρετα) αλλά και ιστορικό. Πριν, λοιπόν, από οτιδήποτε άλλο, μια γρήγορη επισκόπηση της δικής μας άποψης, σαν αυτόνομων εργατών, επ’ αυτού του “γενικού” ζητήματος. Όσοι / όσες τα ξέρουν, ας κάνουν μια χρήσιμη επανάληψη.
Αμέσως μετά την “κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ” και την διάλυση του συμφώνου της Βαρσοβίας, δηλαδή απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ‘90, τα βαλκανικά κράτη (κι όχι μόνον αυτά άλλωστε) βρέθηκαν σε ένα “κενό ηγεμονίας” σε σχέση με τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κράτη. Για 45 χρόνια η διακρατική ειρήνη στα βαλκάνια είχε εξασφαλιστεί απ’ την μοιρασιά τους σε διαφορετικές “ζώνες επιρροής”, στη Γιάλτα. Αλλά απ’ το 1990 και μετά τα δεδομένα άλλαξαν ραγδαία. Η ρωσία παρέμενε μεν μια πυρηνική υπερδύναμη, αλλά κυλούσε γρήγορα στην παρακμή. Η ευρωπαϊκή ένωση δεν ήταν παρά η ε.ο.κ. - μια “οικονομική κοινότητα” που δεν είχε (όπως δεν έχει ακόμα...) μια ενιαία ιμπεριαλιστική πολιτική. Συνεπώς, αρκετές απ’ τις παλιές “μεγάλες” ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, είχαν τα χέρια τους λυμένα να ασκήσουν την δική τους “εθνική” πολιτική στα βαλκάνια, να εξασφαλίσουν δηλαδή δικούς τους συμμάχους, δικές τους “επιχειρηματικές ευκαιρίες”, δικές τους “ζώνες επιρροής”. Γερμανία, αγγλία, γαλλία και ιταλία, έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά. Αλλά μαζί έπεσε στη δουλειά κι ένας καινούργιος “μάγκας”: η ελλάδα. Τέλος οι ηπα αφενός έβαλαν εξ αρχής υψηλή προτεραιότητα τη μέση ανατολή (“καταιγίδα της ερήμου”, πρώτος πόλεμος με το ιράκ) και αφετέρου ήταν μακρυα απ’ τα βαλκάνια. Τι σημαίνει “ήταν μακρυά”; Δεν είχαν τους δικούς τους ανθρώπους, τα δικά τους δίκτυα πληροφοριών και επιρροής... Χρειάζονταν κάποιον χρόνο.
Το επίδικο των συγκρούσεων που ξέσπασαν πολύ γρήγορα ήταν τα δυτικά βαλκάνια. Η τότε ενιαία γιουγκοσλαβία κατά κύριο λόγο, αλλά όχι μόνο. Εάν η γιουγκοσλαβία κατάφερνε να μείνει ενιαίο κράτος, ήταν η πρώτη σε σειρά υποψήφια για ένταξη στην ε.ο.κ. (ή στην εξέλιξή της, την ε.ε.) μιας και υπερείχε από καπιταλιστική άποψη (πολιτιστικά, οικονομικά, κοινωνικά και στρατιωτικά) όλων των υπόλοιπων πρώην “σοσιαλιστικών” κρατών. Μια ενιαία και εντάξιμη στην ε.ε. γιουγκοσλαβία θα ήταν προς το συμφέρον του γερμανικού ιμπεριαλισμού· υπέρ των συμφερόντων μιας ανανεωμένης, ενωμένης πια γερμανίας, που ήταν ολοφάνερο πως είχε όλες τις δυνατότητες να γίνει το κέντρο (και η “ατμομηχανή”) της ευρώπης. Αντίστροφα, μια ενιαία γιουγκοσλαβία εντάξιμη στην ε.ε., ήταν ένα ενδεχόμενο εχθρικό προς τα συμφέροντα τόσο των ηπα, όσο και της (παρηκμασμένης πια) αγγλίας, της (φοβικής απέναντι στη γερμανία) γαλλίας και της (αμφίθυμης) ιταλίας. Την διάλυση της γιουγκοσλαβίας, την αιματοχυσία και στις σφαγές που ακολούθησαν επί 5 χρόνια, τις ανέλαβαν βέβαια “τοπικές δυνάμεις”: ο κροατικός εθνικισμός και, ακόμα πιο συστηματικά έως παθολογικά, ο σερβικός εθνικισμός. Μέσα σε 5 χρόνια η αποστολή είχε έρθει σε πέρας: ένα απ’ τα πιο αναπτυγμένα (από καπιταλιστική άποψη) κράτη των βαλκανίων, ακόμα και υπό “σοσιαλιστικό” καθεστώς, η γιουγκοσλαβία, έγινε κατά ένα μέρος νεκροταφείο, και κατά το υπόλοιπο επικράτεια μαφιών. Η διάλυση της γιουγκοσλαβίας, και το αίμα μέσα απ’ το οποίο έγινε, απελευθέρωσε επιπλέον προοπτικές μελλοντικών πολέμων: “εκκρεμότητες” κάθε είδους, που εύκολα μπορούν να ανακατευτούν με τις (όχι πολύ μακρινές) αναμνήσεις απ’ την διάλυση...

Μέσα σ’ εκείνο το “κενό ηγεμονίας” ξεφύτρωσε με ακόρεστη όρεξη και ο ελληνικός ιμπεριαλισμός. Το ελληνικό βαθύ κράτος εκτίμησε ότι δεν θα έβρισκε σοβαρά εμπόδια εκ μέρους οποιασδήποτε “μεγάλης δύναμης” εάν έμπαινε στο σφαγείο αυτοτελώς. Συμμάχησε αμέσως με τον σερβικό εθνικισμό / φασισμό, και μπήκε ενεργητικά στη “δουλειά”. Τι ήθελε ο ελληνικός ιμπεριαλισμός απ’ τα δυτικά βαλκάνια; Τη νότια αλβανία (αποκαλούμενη “βόρεια ήπειρο”) και ένα καλό κομμάτι απ’ το κράτος της μακεδονίας. Απ’ το 1991 ως και το 1995 ο ελληνικός ιμπεριαλισμός, αυτό το σύμπλεγμα μικροαστικού εθνικισμού / κανιβαλισμού, μυστικών υπηρεσιών, νέων μαφιών, παπάδων, κομμάτων, μήντια, επιχειρηματιών, έκανε ότι καλύτερο μπορούσε προετοιμάζοντας μια ακόμα “δικαίωση των εθνικών πόθων”. Αντικειμενικά (αλλά και υποκειμενικά...) ο ελληνικός ιμπεριαλισμός εκείνης της περιόδου ήταν φιλοαμερικάνικος. Συμβάλλοντας στην παραγωγή, στην αναπαραγωγή, στην ενίσχυση της έντασης και της αστάθειας στα δυτικά βαλκάνια, ο ελληνικός ιμπεριαλισμός συστρατευόταν με τον αμερικανικό, εναντίον του γερμανικού. Το πρώτο μεγάλο κύμα αντιγερμανισμού και αντιευρωπαϊσμού στην ελλάδα ξέσπασε εκείνη την πενταετία, καθώς “οι γερμανοί βρίσκονταν πίσω απ’ οτιδήποτε ‘ανθελληνικό’ συνέβαινε” τότε, και συχνά βρίσκονταν μαζί τους οι ολλανδοί ... και οι ιταλοί... Αυτό έλεγαν οι δημαγωγοί, αυτό ήθελαν να πιστεύουν οι υπήκοοι...
Η διάλυση της γιουγκοσλαβίας έγινε, καινούργια κράτη δημιουργήθηκαν, αλλά τα ελληνικά εθνικά όνειρα δεν ευωδόθηκαν. Ο ελληνικός ιμπεριαλισμός δεν κατάκτησε εδάφη, ούτε μετακίνησε τα σύνορα προς βορρά, όπως ήθελε. Γιατί; Επειδή ο μακρινός σύμμαχος, η Ουάσιγκτον, δεν ήταν διατεθειμένος στα νέα δεδομένα της παντοκρατορίας του (“η μόνη υπερδύναμη του πλανήτη”) να επιτρέψει την δημιουργία δυνάμεων περιφερειακής ηγεμονίας, οι οποίες θα μπορούσαν μελλοντικά να παίζουν σε διάφορα ταμπλώ, εχθρικά προς τα δικά του συμφέροντα. Η Ουάσιγκτον επέλεξε να είναι η ίδια παρούσα, κατ’ αρχήν στρατιωτικά, όπου χρειαζόταν· και, έτσι, ήρθε στα βαλκάνια. Την έφερε ο αδελφός των ελλήνων (αλλά και δικός της σύμμαχος), ο Μιλόσεβιτς. Ο big boss ήρθε στα δυτικά βαλκάνια αυτοπροσώπως, σαν “ειρηνευτής”, “εγγυητής” - και σαν στρατιωτικές βάσεις. Και ερχόμενος αυτοπροσώπως πάγωσε υποχρεωτικά τα ελληνικά ιμπεριαλιστικά όνειρα. Αυτό έγινε το 1995...
Είχε μείνει η εκκρεμότητα του κοσσυφοπεδίου. Με την κοσοβάρικη αντίσταση (κατά των σέρβων), κυρίως με την μορφή πολιτικής ανυπακοής, είχε αποκτήσει ιδιαίτερες σχέσεις το Βερολίνο. Η υπόγεια αλλά κρίσιμη γερμανική επιρροή τέλειωσε το 1999, κι αυτή ήταν η τελευταία μεγάλη υπηρεσία που προσέφερε ο Μιλόσεβιτς και το καθεστώς του στην Ουάσιγκτον. Το κόσοβο πέρασε στην στρατιωτική επιρροή των ηπα, και στις δουλειές των μαφιών.

Από εκείνη την χρονική στιγμή η κατάσταση στα δυτικά βαλκάνια “σταθεροποιήθηκε”. Το “σταθεροποιήθηκε” είναι τρόπος του λέγειν: όλα τα κράτη βρέθηκαν, θέλοντας και μη, να έχουν τον ίδιο “μεγάλο” στρατιωτικό σύμμαχο: τις ηπα.  Με την σύντομη εξαίρεση του αλβανομακεδονικού πολέμου το 2001 οι συνοριακές διεκδικήσεις πάγωσαν ή έμειναν απλά συνθήματα. Ωστόσο το υλικό, δηλαδή οι εθνικές διεκδικήσεις, τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, οι μαφιόζικες δράσεις, τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα  όλων των βαλκάνιων “φεουδαρχών”, αυτό το “εμπρηστικό” υλικό, δεν χάθηκε. Απ’ την άλλη μεριά οι αμερικάνοι δεν έφυγαν. Κι όχι μόνο δεν έφυγαν, αλλά στο ορατό μέλλον δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να τους διώξει· στρατιωτικά κατ’ αρχήν.
Αυτό είναι το σημερινό νοτιοβαλκανικό περιβάλλον. Συνοριακές διαφορές ή διεκδικήσεις που έχουν μπει στην κατάψυξη· μεγαλοϊδεατισμοί και ιμπεριαλισμοί που μπορούν να δουλέψουν μόνο ιδεολογικά, στο εσωτερικό των κρατών· κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα για κάθε βαλκανικό κράτος χωριστά, εν μέρει λόγω της συγκρότησής τους και εν μέρει λόγω της παγκόσμιας κρίσης· μαφιόζικος “διεθνισμός”· και λοιπά. Και ένα άγνωστο μέλλον, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Μ’ αυτά τα δεδομένα ο ελληνικός ιμπεριαλισμός, και ειδικά οι προς βορρά στοχεύσεις του, εκδηλώνονται μέσω της συντήρησης “εκκρεμοτήτων”. Η μία αφορά την αναγνώριση εκ μέρους της Αθήνας του ονόματος του κράτους της μακεδονίας, η δεύτερη αφορά συνοριακές συμφωνίες με το αλβανικό κράτος. Η συντήρηση τέτοιων εκκρεμοτήτων υποδεικνύει μεν μια τακτική του είδους “όταν μας δοθεί η ευκαιρία θα δείτε πόσο μεγαλουργούμε” (ιμπεριαλιστικά) αλλά δεν μπορεί να γεννήσει και τις κατάλληλες ευκαιρίες, απ’ την άποψη των διεθνών συσχετισμών. Ειπωμένο αλλιώς: ο ελληνικός ιμπεριαλισμός δεν μπορεί να δράσει με σχετική ανεξαρτησία, όπως θεώρησε ότι μπορεί (και σε κάποιο βαθμό κατάφερε) να κάνει στο πρώτο μισό των ‘90s. Πρέπει να αρθρωθεί σταθερά με κάποιον μεγαλύτερο, ή να γίνει πιστός εντολοδόχος του.
Κάτι που καθόλου δεν αποκλείεται μεσομακροπρόθεσμα...

μακεδονία

Οι συνηθισμένοι πατριώτες έβγαλαν γρήγορα το πόρισμα: οι ένοπλες συγκρούσεις στο κράτος της μακεδονίας στις αρχές Μάη ήταν μια (αμερικανική;) προσπάθεια για να μην προχωρήσει το φοβερό και τρομερό σχέδιο του greek stream... Η επιβεβαίωση ήρθε απ’ την Μόσχα: καθεστωτικοί αξιωματούχοι (με πρώτο και καλύτερο τον υπ.εξ. Sergei Lavrov) δήλωσαν ότι “εξωτερικές δυνάμεις πιέζουν τον μακεδόνα πρωθυπουργό Gruevski επειδή δεν συμμετέχει στις κυρώσεις κατά της ρωσίας και στηρίζει τον αγωγό turkish stream”. Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε· ή μήπως όχι;

Με πληθυσμό λιγότερο απ’ τον μισό της ΑΘήνας (κάτι παραπάνω από 2 εκατομμύρια) και έκταση λίγο μεγαλύτερη απ’ αυτήν της Πελοποννήσου (σχεδόν 26 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα) το ηλικίας 2,5 δεκαετιών κράτος της μακεδονίας έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός κανονικού βαλκανικού κράτους. Η “μαύρη” οικονομία είναι (με βάση επίσημα στοιχεία του κράτους) σχεδόν όση και η “λευκή”, η επίσημη ανεργία ήταν 32% το 2010 (αλλά θα πρέπει να ληφθεί υπ’όψη ότι χιλιάδες δουλεύουν “μαύροι”), η επίσημη φτώχια επίσης υψηλή (το 2010 το 33% του πληθυσμού φέρεται να ζούσε με 2,5 ευρώ την μέρα)· και, φυσικά, η δημόσια διοίκηση πλέει στη δική της θάλασσα “διαφθοράς”.  Στα χαρτιά, απ’ το 2013 και μετά, ο μακεδονικός καπιταλισμός δείχνει να έχει ξεπεράσει τις συνέπειες της (παγκόσμιας) κρίσης, αφού εκείνη την χρονιά είχε “ρυθμό ανάπτυξης” (αύξηση του αεπ) πάνω από 3% και το 2014 κοντά στο 4%. Αλλά μιας κι αυτά είναι στοιχεία της κρατικής στατιστικής υπηρεσίας, μπορεί ο καθένας να κρατάει τις αμφιβολίες του για την ακρίβειά τους.
Εκείνο που μπορεί να θεωρηθεί βέβαιο είναι πως σε κρατικο/καπιταλιστικά συμπλέγματα με ισχυρά προσοδικά χαρακτηριστικά και λειτουργίες (και το κράτος της μακεδονίας είναι μια τέτοια περίπτωση) μπορεί να εκδηλώνονται περιοδικές συγκρούσεις για το επίδικο: τη νομή του κράτους. Η, ας την πούμε έτσι, “πολιτική κρίση” στα Σκόπια ξέσπασε στις αρχές του 2015, όταν ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Zoran Zaev άρχισε να δημοσιοποιεί, σε δόσεις, υποκλοπές τηλεφωνικών συζητήσεων μεταξύ αξιωματούχων της κυβέρνησης του δεξιού Nikola Gruevski απ’ όπου προέκυπταν διάφορα σκάνδαλα αλλά και η εκτεταμένη επιτήρηση / παρακολούθηση τουλάχιστον 20.000 υπηκόων. Στις αποκαλύψεις περιλαμβάνονται ενδείξεις ή αποδείξεις για εκτεταμένη νοθεία στις τελευταίες εκλογές, χειραγώγηση του δικαστικού συστήματος, ακόμα και η απόκρυψη των στοιχείων για την δολοφονία ενός 22χρονου από μπάτσο, το 2011, στις διαμαρτυρίες που ακολούθησαν τα αποτελέσματα των τότε εκλογών. Υπό την σκιά των “macedonialeaks” η αντιπολίτευση ξεκίνησε απ’ τον Φλεβάρη μια εκστρατεία για να παραιτηθεί η κυβέρνηση Gruevski.

Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον μισο-ελεγχόμενης πολιτικής έντασης [1Στη διάρκεια των διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης Gruevski έγιναν οδομαχίες και εμπρησμοί κτιρίων, κάτι όχι συνηθισμένο στη δημόσια ζωή της μακεδονίας.] εμφανίστηκαν στην “μακεδονική σκηνή” στα τέλη του Απρίλη και, ξανά στις 9 Μάη, τα φαντάσματα του “εθνικού απελευθερωτικού στρατού των αλβανών”, του kla (kosovo liberation army) ή, όπως είναι πιο γνωστός, “uck μακεδονίας” - που στην πρώτη του εμφάνιση στον πόλεμο του 2001 [2Ο πόλεμος μεταξύ ένοπλων αλβανόφωνων και μακεδονικής στρατοαστυνομίας κράτησε μερικούς μήνες, και έληξε μετά απ’ την “παρέμβαση των ξένων”, κυρίως της Ουάσιγκτον, με την “συμφωνία της Οχρίδας”. Με εκείνη τη συμφωνία αναγνωρίστηκαν αυξημένα δικαιώματα στην αλβανική μειονότητα της μακεδονίας, και θεσπίστηκε ένας μόνιμος κυβερνητικός συνεταιρισμός μεταξύ του κάθε φορά πρώτου (στις εκλογές) κόμματος, και ενός απ’ τα δύο “αλβανικά”. Η συμφωνία της Οχρίδας τηρείται σε γενικές γραμμές, και έτσι έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια μια κρατική γραφειοκρατία “διπλής εθνικότητας”.] ήταν απλά παρακλάδι του uck στο κόσοβο. Στην πρώτη περίπτωση, στις 20 Απρίλη, περίπου 40 ένοπλοι κατέλαβαν για λίγες ώρες ένα αστυνομικό τμήμα στις ανατολικές (κατοικούμενες κυρίως από αλβανόφωνους) περιοχές, στο Gošince, έκλεψαν τα όπλα του τμήματος, και έστειλαν μια διακήρυξη “εθνικής απελευθέρωσης” πριν φύγουν. Την δεύτερη φορά, στη δεύτερη σε μέγεθος πόλη της μακεδονίας, στο Κουμάνοβο, πάλι κοντά στα σύνορα με το κόσοβο, έγινε πολύωρη μάχη, με 22 νεκρούς (8 μπάτσους και 14 ένοπλους), καταστροφές και την σύλληψη των υπόλοιπων 30 ενόπλων.
Με ποιο σκοπό έγινε μια τέτοια αφύπνιση - των - φαντασμάτων; Υπάρχουν δύο δεδομένα. Πρώτον, δεν υπάρχει σήμερα μεταξύ των αλβανών της μακεδονίας το “ρεύμα εθνικής απελευθέρωσης” που υπήρχε στη δεκαετία του ‘90, όταν η κοσοβάρικη απελευθέρωση (όπως έγινε...) δημιούργησε την προσφιλή (και στα μέρη μας...) ιδέα ενός “μεγάλου κοσόβου” που θα περιλάμβανε και το ανατολικό τμήμα της μακεδονίας. Και δεύτερον, το κόσοβο είναι ένα κανονικό “κράτος μαφία” (όχι το μοναδικό στην περιοχή) όπου ο αμεριανικός στρατός διατηρεί πάντα “μια παρουσία” μέσω της βάσης Bondsteel. Συνεπώς η δημιουργία, και πάλι, “εθνοαπελευθερωτικού αντάρτικου” είναι εξώφθαλμα τεχνητή. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να συμπεράνει κανείς την ταυτότητα των κατασκευαστών.

Η στριμωγμένη κυβέρνηση του Gruevski απέδωσε την επανεμφάνιση των “απελευθερωτών” σε “δυνάμεις εκτός συνόρων”, υπονοώντας πότε το κόσοβο και πότε την αλβανία· αλλά το σημαντικό είναι πως έτσι ενίσχυσε μια προηγούμενη αμυντική θεωρία του, ότι, δηλαδή, οι σε βάρος του τηλεφωνικές υποκλοπές (που, φυσικά, τις θεωρεί “πλαστές”...) έγιναν επίσης από “ξένες μυστικές υπηρεσίες” που θέλουν να υπονομεύσουν το καθεστώς του (κυβερνάει απ’ το 2006). Αποδίδοντας την ίδια “προέλευση απ’ έξω” και για την επίθεση στο Κουμάνοβο και για τις αποκαλύψεις των macedonialeaks, κατάφερε να συσπειρώσει τους οπαδούς του πάνω σε ένα μοτίβο “προστασίας της πατρίδας”, και, ουσιαστικά, να βγει απ’ την δύσκολη θέση όπου βρισκόταν επί μήνες. Το σημαντικότερο είναι ότι κατάφερε να βγάλει στο δρόμο τους υποστηρικτές της (όχι λίγους) κι έτσι να σπάσει το ως τότε μονοπώλιο της αντιπολίτευσης. Κι όταν οι αντίπαλοι του Gruevski έστησαν ένα sit in απέναντι απ’ το κοινοβούλιο τα μέσα Μάη, οι υποστηρικτές του έκαναν το ίδιο λίγες δεκάδες μέτρα μακρύτερα.
Όχι δευτερεύον είναι ότι μετά την 9 Μάη η “διεθνής κοινότητα” ανασήκωσε τα μανίκια της αναλαμβάνοντας να μεσολαβήσει “υπέρ της εξεύρεσης μιας συμβιβαστικής λύσης” - όχι σε ότι αφορά τα φαντάσματα, αλλά στο κυρίο πρόβλημα της μακεδονικής πολιτικής σκηνής. Η Ουάσιγκτον έμεινε σε δηλώσεις και παροτρύνσεις, αλλά η ε.ε. μπήκε πιο ζεστά, καλώντας τους Gruevski και Zaev να “τα βρουν”. Έγιναν μέσα στον Μάη δύο τέτοιοι “γύροι συνομιλιών” στα Σκόπια, χωρίς αποτέλεσμα· αλλά στις 20 Μάη οι “διαβουλεύσεις” μεταφέρθηκαν στο Στρασβούργο, υπό την αιγίδα του ευρωκοινοβουλίου και με την άμεση παρουσία και επίβλεψη των ευρωβουλευτών Richard Howitt (άγγλος, του εργατικού κόμματος), Eduard Kukan (σλοβάκος, πρώην υπ.εξ. με εμπειρία στις βαλκανικές υποθέσεις) και Ivo Vajgl (σλοβένος, φιλελεύθερος, πρώην υπ.εξ.). Ούτε και η τρίτη στη σειρά (και πολύωρη) “διαπραγμάτευση” στο Στρασβούργο είχε κάποιο θεαματικό αποτέλεσμα, αλλά εν τω μεταξύ ο Gruevski “παραίτησε” τρεις απ’ τους πιο “δικούς του”, που φαίνεται να έχουν μεγάλη εμπλοκή στα “σκάνδαλα”: την υπ. εσ. Gordana Jankuloska, τον υπουργό μεταφορών Mile Janakieski, και τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών (που συμβαίνει να είναι και ξάδελφός του) Saso Mijalkov. Αυτές οι παραιτήσεις θεωρήθηκαν (απ’ την Ουάσιγκτον) “θετικό βήμα”...

Ζυγίζοντας τα ως τώρα δεδομένα, η παράξενη “αφύπνιση” του uck και, σαν επιστέγασμα, η αιματηρή αναμέτρηση στο Κουμάνοβο, εξυπηρέτησαν κυρίως τον Gruevski. Πέταξε την μπάλα σε άλλο γήπεδο απ’ αυτό των εσωτερικών πολιτικών και κοινωνικών εντάσεων, στο πάντα βολικό “η πατρίς κινδυνεύει”, και διεθνοποίησε το “πρόβλημα” αφήνοντας να εννοηθεί “ή εγώ ή το χάος”. Το “χάος” (και) στη μακεδονία υπάρχουν πράγματι κάποιοι που το απεύχονται. Πρώτα και κύρια η ε.ε. (ή, έστω, το Βερολίνο και οι σύμμαχοί του στην ευρώπη), που δεν θα ήθελε με τίποτα άλλη μια καμένη γη στην ήπειρο μετά την ουκρανία, και μάλιστα σε ένα κράτος που βρίσκεται σε (πολύ αργές μεν αλλά) διαπραγματεύσεις για την ένταξή του στην ένωση.
Υπάρχουν άλλοι που θα το εύχονταν το χάος εκεί; Οι υποψίες (και οι ρωσικές δηλώσεις) στρέφονται κατά της Ουάσιγκτον. Αλλά το γεγονός ότι ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός έχει πράγματι σαν τακτική την καμένη γη δεν συνεπάγεται πως κάθε πεντάδα ή εκατοντάδα ένοπλων στα βαλκάνια ή αλλού κινείται μέσω remote control απ’ την άλλη άκρη του Ατλαντικού. Η ιδέα, για παράδειγμα, ότι η Ουάσιγκτον θέλει να εμποδίσει τον υποτιθέμενο turkish - greek - macedonian stream απ’ την ρωσία με αγάπη στην κεντρική ευρώπη τώρα σημαίνει ότι αυτός ο σωλήνας είναι σχεδόν τώρα (άντε μεθαύριο, με την ιστορική έννοια του χρόνου) “προ των πυλών”. Αλλά δεν είναι. Εν τω μεταξύ είναι εύκολο “τοπικοί” παράγοντες να επιδιώκουν να βγάλουν καλά μεροκάματα εκδουλεύσεων, προς όποιον πληρώνει, παίρνοντας πρωτοβουλίες. Μόνο που ο κατάλογος εκείνων που θα ήταν διατεθειμένοι και ικανοί να πληρώσουν δεν εξαντλείται σε όσους πληρώνουν σε δολάρια. Χωράνε και κάθε άλλο παρά αμερικάνοι: το καθεστώς Gruevski το ίδιο, για παράδειγμα.
Φυσικά, τα σενάρια που θέλουν τους αμερικάνους πίσω απ’ τα γεγονότα (και ειδικά τη γνωστή “fuck eu” Nuland...) από κάποιες απόψεις στηρίζουν επίσης τον Gruevski. Σύμφωνα με κάποια απ’ αυτά (τα πιο ευφάνταστα ή τα πιο παρανοϊκά, διαλέγετε) οι ένοπλοι του uck θα ανακατεύονταν με αντικυβερνητικούς διαδηλωτές στις 17 Μάη, και θα έκαναν επιθέσεις σε κυβερνητικά κτίρια “σαν διαδηλωτές”, επιχειρώντας κάτι σαν “ημιπραξικόπημα”... αλλά τους πρόλαβαν στο Κουμάνοβο οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας, οκτώ μέρες νωρίτερα. Δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα κατηγορηματικοί, αλλά αυτό το “ηρωϊκό” (για την αστυνομία) σενάριο κρύβει μια χαρά την “διαρροή” ότι η ίδια ακριβώς αστυνομία ήξερε ότι κινούνται ένοπλοι στα μακεδονικό έδαφος κάμποσες βδομάδες πριν την 9η Μάη· και δεν έκανε τίποτα...

Υπάρχουν και οι γείτονες του μακεδονικού κράτους. Σερβία, μακεδονία, ελλάδα, αλβανία. Η κατασκευή “αλύτρωτων αδελφών” απ’ όλες τις γύρω πρωτεύουσες ήταν στο φόρτε της την δεκαετία του ‘90, όπως και όλοι οι δυνατοί συνδυασμοί και ανασυνδυασμοί για την μοιρασιά της επικράτειας του μακεδονικού κράτους. Πράκτορες, εγκάθετοι, “συνεργάτες” όλων σχεδόν των βαλκανικών μυστικών υπηρεσιών θα πρέπει να έχουν “βάσεις” στη μακεδονική επικράτεια και - επειδή όλοι πρέπει να δικαιολογούν τις λευκές ή “μαύρες” αμοιβές τους - “κάτι θα κάνουν” όποτε τους δοθεί η ευκαιρία.
Τότε (στο πρώτο μισό των ‘90s) φτιάχτηκαν όλοι οι δυνατοί “άξονες” για την μοιρασιά του εδάφους του μακεδονικού κράτους. Αθήνα / Βελιγράδι. Αθήνα / Βελιγράδι / Τίρανα. Σόφια / Τίρανα. Στα βαλκάνια κανένα “εθνικό δίκαιο” δεν πεθαίνει, και οι “εκκρεμότητες” μπορούν να διαρκέσουν πολύ. Παίζοντας τώρα πάνω σ’ αυτήν την πραγματικότητα των διαρκών βαλκανικών εκκρεμοτήτων, ο ρώσος υπ.εξ. Lavrov, θέλοντας να “προβοκάρει” τον βαλκανικό στόχο της Μόσχας, την Σόφια, στη δήλωσή του περί “εξωτερικών απειλών” μετά την επίθεση στο αστυνομικό τμήμα του Gošince στις 20 Απρίλη, έγινε πιο συγκεκριμένος:

... Υπάρχει τώρα μια συζήτηση ότι η μακεδονία πρέπει να ομοσπονδιοποιηθεί ακόμα περισσότερο, και κυκλοφορούν ιδέες ακόμα και για το γιατί να μην διαλυθεί, και να δωθεί ένα κομμάτι της στην αλβανία και το άλλο στην βουλγαρία...

Η Μόσχα στηρίζει τον Gruevski, αλλά οι δηλώσεις του Lavrov πήγαιναν μακρύτερα. Ο βούλγαρος υπ.εξ. Daniel Mitov απάντησε αυθημερόν ότι “αυτά είναι εντελώς παράλογα” και ότι η βουλγαρία “συνεχίζει να εγγυάται την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της δημοκρατίας της μακεδονίας”. Καθόλου ακριβές. Σαν κράτος μέλος της ε.ε. η βουλγαρία έχει διευκολύνει αρκετές χιλιάδες υπηκόων της μακεδονίας να αποκτήσουν βουλγαρικό διαβατήριο. Εάν το μακεδονικό κράτος δεν μπει στην ε.ε. (ή για όσο καιρό δεν μπαίνει) η Σόφια έχει μια ακόμα απόδειξη για την ύπαρξη ισχυρής “βουλγαρικής μειονότητας” εκεί: τα διαβατήρια...
Και οι έλληνες; Έχουν ήδη συμβάλει σε κάτι που δεν είναι σίγουρο ότι το είχαν προβλέψει. Εμποδίζοντας την λύση για το “όνομα” και μπλοκάροντας την είσοδο του μακεδονικού κράτους στην ε.ε., απάλλαξαν το καθεστώς Gruevski απ’ τις υποσχέσεις που είχε δώσει το 2006 (στην ε.ε.), για μεταρρυθμίσεις σε διάφορα δομικά ζητήματα. Αντί γι’ αυτές ενίσχυσε τον πολιτικό προσοδισμό - έγινε αρκετά πιο “έλληνας” για να το πούμε με διαφορετικό τρόπο.
Το πρόβλημα της Αθήνας είναι ότι βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση εδώ και δεκαετίες, όχι μόνον “εσωτερικά” αλλά και στο διεθνές “πρόσωπό” της. Με αγωγό ή χωρίς [3Για όσους / όσες ενδιαφέρονται για τον περιβόητο “greek stream”, και επειδή τα μήντια (όλων των ειδών) ντόπια και ξένα, είναι εξαιρετικά ικανά στη μαγεία, ιδού μερικές αξιόπιστες πληροφορίες.
Η gazprom υπέγραψε πρόσφατα (τέλη Μάη) συμβόλαια με την γερμανική europipe για την προμήθεια 150.000 τόνων σωλήνων, και με μια θυγατρική της ιταλικής Saipem για την εγκατάσταση του τετραπλού αγωγού, σε δόσεις. Το έργο αφορά το υποθαλάσσιο τμήμα, στον βυθό του Εύξεινου Πόντου.
Ακόμα και οι φανατικοί φίλοι του ρωσικού καθεστώτος και της gazprom, όπως το ειδησειογραφικό πρακτορείο ria-novosti (sputniknews.com), αναγνωρίζουν ότι η συνέχιση του αγωγού πέρα απ’ το τουρκικό έδαφος, προς την κεντρική ευρώπη, πρόκειται να αντιμετωπίσει έναν αριθμό πολιτικών και οικονομικών δυσκολιών. Εάν δεν φτιαχτούν οι αγωγοί της κεντρικής ευρώπης, το πιθανότερο είναι ο αγωγός να σταματήσει στην τουρκία και να λειτουργεί κατά το ήμισυ (οι δύο απ’ τις τέσσερεις γραμμές). Αυτό στη βάση προβλέψεων που εκτιμούν ότι στα μέσα της δεκαετίας του ‘20 η τουρκία μόνη της θα μπορεί να απορροφήσει την μισή απ’ την πλήρη παροχή φυσικού αερίου του υποθαλάσσιου αγωγού. Αυτά σημαίνουν πως άσχετα με όλα όσα γράφονται ή λέγονται, περί το 2019 θα έχει γίνει ένα πρώτο ξεκαθάρισμα για το εάν ο turkish stream θα προχωρήσει προς το Edirne (κοντά στα τουρκοβουλγαροελληνικά σύνορα) ή θα πάρει άλλη κατεύθυνση για να τροφοδοτήσει την τουρκική αγορά. Και επειδή το 2019 είναι μακρυά, υπάρχουν πολλά που μπορεί να γίνουν (ή να μη γίνουν) εν τω μεταξύ.] είναι βέβαιο ότι η Μόσχα δεν θα στήριζε καμία παραβίαση των συνόρων του μακεδονικού κράτους. Με αγωγό ή χωρίς ούτε μισό κράτος της ε.ε. δεν θα αναγνώριζε οποιοδήποτε “δικαίωμα” του ελληνικού κράτους να “παρέμβει” - η λέξη “μονομερής ενέργεια” βαραίνει την Αθήνα για πολύ πιο απλά ζητήματα. Με αγωγό ή χωρίς ούτε η Ουάσιγκτον θα είχε λόγο να κάνει τώρα έστω τα “στραβά μάτια” σε οποιαδήποτε ελληνική εμπλοκή.
Το μέγιστο στο οποίο θα μπορούσε να ελπίζει το ελληνικό βαθύ κράτος θα ήταν μια τέτοια κλιμάκωση της έντασης στο μακεδονικό κράτος ώστε να ξαναχρειαστεί κάποια διεθνής στρατοαστυνομική επέμβαση. Και πάλι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επιτρεπόταν σε οποιονδήποτε έχει “εκκρεμότητες” εκεί να συμμετάσχει.

Όση όρεξη κι αν έχουν οι έλληνες, αυτή τη στιγμή δεν έχουν κανένα όπλο. Μόνο υπόγεια και προβοκατόρικα μπορούν να δρουν. Αυτό δεν είναι υποχρεωτικά “σπατάλη χρόνου”. Αν η Αθήνα καταφέρει κάποτε να δέσει στη θέση τους τα κρατικο/καπιταλιστικά βρακιά της (“αντιμετώπιση της κρίσης”), κι αν η Ουάσιγκτον αποφασίσει κάποτε ότι χρειάζεται περισσότερη φωτιά στα βαλκάνια, οι εσωτερικοί όροι υπάρχουν. Και οι έλληνες εθελοντές θα βρουν ξανά την δουλειά που τους αρέσει.
Πολλά “αν” μαζεμένα... Δύσκολοι καιροί για “κατακτητές”...

αλβανία

Μακριά απ’ την πολλή πολλή δημοσιότητα, το ελληνικό κράτος εξακολουθεί να παίζει ένα νταβατζίδικο ρόλο στις σχέσεις του με το αλβανικό. Φυσικά στα μέρη μας αν ακουστεί κάτι είναι το ανάποδο. Όταν, λοιπόν, μεταξύ 17 και 19 Μάη τα ελληνικά μήντια (όχι με την μεγαλύτερη δυνατή ένταση, είν’ αλήθεια - μπορούν και περισσότερο) άρχισαν να φωνάζουν ότι “η αλβανία αμφισβητεί τα ελληνικά χερσαία σύνορα”, οι πατριώτες έφριξαν. Τι είχαν κάνει τα Τίρανα; Με “ρηματική διακοίνωση” προς τον έλληνα πρέσβη αφενός έθεσαν ζήτημα για το θαλάσσιο “οικόπεδο 1” (block 1, περιοχή ερευνών για υδρογονάνθρακες) πάνω απ’ την Κέρκυρα, και αφετέρου ζήτησαν περισσότερες πληροφορίες για τα ελληνικά συνοριακά χερσαία (παρόμοια) “οικόπεδα”. Σκοπεύει άραγε το αλβανικό κράτος να εισβάλει στην Ήπειρο;

Μια ματιά στον χάρτη των “οικοπέδων” και ειδικά στη θέση και τα όρια του νο 1 θα δημιουργούσε ερωτηματικά ακόμα και σε ανθρώπους μέτριας νοημοσύνης: η αλβανία δεν έχει χωρικά ύδατα ούτε υφαλοκρηπίδα απέναντι απ’ τις ακτές της; Τα “στενά του Οτράντο” είναι, κι αυτά, λίγο ελληνικά;
Πριν 5 χρόνια (Sarajevo νο 41, Ιούνης 2010, ζώνες αποκλειστικής εκμετάλλευσης: ο καπιταλισμός σε μεγάλο βάθος) σε μια γενική παρουσίαση των διεθνών εντάσεων και ανταγωνισμών που έχει προκαλέσει η βελτίωση της εκμετάλλευσης υποθαλάσσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και οι “αποκλειστικές οικονομικές ζώνες”, ανάμεσα σε άλλα παρουσιάζαμε και τους ελληνικούς τσαμπουκάδες. Πριν διαμορφωθεί το “οικόπεδο 1”, γράφαμε:

Όταν στα τέλη Aπριλίου του 2009 ο τότε πρωθ Kαραμανλής και η τότε υπεξ Mπακογιάννη πανηγύριζαν για την υπογραφή της συμφωνίας οριοθέτησης της ελληνικής EEZ με την αλβανική, στα Tίρανα, τα πατριωτικά αηδόνια άφηναν να εννοηθεί ότι οι ρυθμίσεις της συμφωνίας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν απ’ την Aθήνα στον καυγά με την Άγκυρα, για την άλλη “μεγάλη οριοθέτηση” - αν έφτανε ποτέ να γίνει.
Aλλά φαίνεται ότι η αντιπολίτευση στην τότε κυβέρνηση Mπερίσα, απ’ τα δεξιά και απ’ τα αριστερά, μέσα στις δικές της “πατριωτικές” έγνοιες, είχε άλλη γνώμη για την συμφωνία: ότι παραχωρούσε αδικαιολόγητα στην ελλάδα γύρω στα 250 τετραγωνικά χιλιόμετρα θάλασσας και βυθού. Διάφορες οργανώσεις κατέφυγαν στο συνταγματικό δικαστήριο, ζητώντας την ακύρωση της συμφωνίας.
Kαι πράγματι, ένα χρόνο μετά την υπογραφή, τον Aπρίλη του 2010, η μοιρασιά κηρύχτηκε άκυρη. Eπειδή (κατά το δικαστήριο) “δεν τηρήθηκαν σωστά οι πρόνοιες της σύμβασης για το δίκαιο της θάλασσας”, επειδή “η συμφωνία ήταν ετεροβαρής υπέρ της ελλάδας”, και επειδή “η ομάδα διαπραγμάτευσης δεν είχε επίσημη εξουσιοδότηση απ’ τον πρόεδρο της αλβανίας να προχωρήσει σε οποιαδήποτε συζήτηση με την ελληνική κυβέρνηση”.
Mέσα στις στεναχώριες και τα νεύρα για την κρίση, τα δντ και τα μέτρα, η ελληνική δημαγωγία δεν έδωσε σημασία στο θέμα. Στο κάτω κάτω (θα ήθελαν να πουν οι έλληνες πατριώτες) “η αλβανία είναι του χεριού μας”. Ίσως όχι ακριβώς: ενδιαφέρον για την απόφαση του αλβανικού συνταγματικού δικαστηρίου έδειξε το κρατικό κινέζικο πρακτορείο ειδήσεων, στην άλλη μεριά του κόσμου... Όχι επειδή θα αναβιώσει η παλιά συμμαχία Tιράνων - Πεκίνου, αλλά επειδή τα επιχειρήματα της απόρριψης της συμφωνίας μπορεί να έχουν γενικότερη σημασία. Tελικά, προέκυψε το χειρότερο για τα “ελληνικά εθνικά συμφέροντα”: μια στρατιωτική (ναυτική) βάση της Άγκυρας στην αλβανία!....
H επίσημη εξήγηση για την απόρριψη της συμφωνίας έχει να κάνει με τις αρχές (της “σύμβασης”) πάνω στις οποίες χαράκτηκαν τα σύνορα των δύο EEZ βόρεια της Kέρκυρας. ... Το υλικό ζήτημα της ενδοαλβανικής διαφωνίας είναι η θέση της γραμμής οριοθέτησης, που στην αρχική της χάραξη φαίνεται να υποτιμάει την προέκταση του αλβανικού εδάφους στη θάλασσα, και να υπερτιμάει τα δικαιώματα EEZ των νησίδων Oθωνοί και Eρεικούσα στα βόρεια της Kέρκυρας.
Aλλά μια μικρή κλήση βορειότερα ή νοτιότερα δεν είναι τόσο ασήμαντη όσο φαίνεται. Mια απ’ τις κατηγορίες της αλβανικής αντιπολίτευσης προς την κυβέρνηση Mπερίσα ήταν ότι με τον τρόπο που ορίστηκε αυτή η γραμμή, δίνει “λόγο” στο ελληνικό κράτος πάνω στα στενά του Oτράντο, για την περίπτωση (σχεδόν βέβαιη) που αγωγός ή αγωγοί πετρελαίου ή/και φυσικού αερίου θα συνδέσουν την αλβανία με το “τακούνι” του ιταλικού ποδιού. Aν το όριο είναι βορειότερα (όπως προέβλεπε η υπογραφείσα και ακυρωθείσα συμφωνία) ένα μέρος του βυθού απ’ όπου θα περάσει ο αγωγός θα είναι ελληνικό. Aν το όριο κατέβει νοτιότερα, δεν θα υπάρχει ελληνική μεσολάβηση.
Aσήμαντα όλα αυτά; Όταν δίνονται σε κράτη και αφεντικά ευκαιρίες αποικοποίησης, τίποτα δεν είναι ασήμαντο.

Αυτά έγιναν πριν 5 χρόνια. Το καλοκαίρι του 2014, ο ανώτατος εισαγγελέας του αλβανικού κράτους ξεκίνησε έρευνα εναντίον ανώτατων κρατικών αξιωματούχων (της τότε κυβέρνησης Μπερίσα) που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις και υπέγραψαν την συμφωνία του 2009. Oι υποψίες είναι εύλογες: ότι δωροδοκήθηκαν απ’ την Αθήνα...
Απέναντι σ’ αυτές τις εξελίξεις, το ελληνικό κράτος με την διαχρονική (και ανεξάρτητη από κυβερνήσεις) εξωτερική του πολιτική πως αντέδρασε; Με δύο τρόπους: απόλυτη αδιαφορία και εκβιασμούς: ότι εάν το αλβανικό δεν δεχτεί την συμφωνία του 2009, τότε η Αθήνα θα μπλοκάρει την ένταξη του στην ε.ε. Τα Τίρανα πήραν μεν το καθεστώς “υποψήφιου μέλους της ε.ε.” στην σύνοδο κορυφής των υπ.εξ. της ε.ε. τον Ιούνιο του 2014, αλλά ο τότε υπ.εξ. Βενιζέλος το είπε ωμά:

... Η αναγνώριση της υποψηφιότητας και η έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη δεν είναι το ίδιο πράγμα. Η ενταξιακή διαπραγμάτευση θα ξεκινήσει μόνο όταν ξαναέρθει σε ισχύ η συμφωνία [του 2009]...

Στις αρχές εκείνου του Ιούνη, στις 2 του μήνα, ο υπ. περιβάλλοντος, ενέργειας και κλιματικής αλλαγής Γ. Μανιάτης, είχε κάνει “road show” στο Λονδίνο, “απευθύνοντας προσκλητήριο στην παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία να επενδύσει στην ελλάδα” επιδεικνύοντας τους χάρτες με τα “οικόπεδα” (και) στο Ιόνιο, για περισσότερο συστηματικές έρευνες (γεωτρήσεις). Ανάμεσά τους ήταν και το “οικόπεδο 1”, φάτσα κάρτα απέναντι απ’ το Sarandë (αγ. Σαράντα)... Τα Τίρανα δεν αντέδρασαν τότε, κι αυτό επειδή υπήρχε “χρονική πίεση”. Ο ελληνικός χάρτης εμφανίστηκε (καθόλου τυχαία...) στις 2 Ιούνη, ενώ η κρίσιμη σύνοδος των υπ.εξ. της ε.ε. που θα ενέκρινε την αλβανική υποψηφιότητα 22 ημέρες μετά, στις 24 Ιούνη. Η Αθήνα, με την γνωστή κουτοπονηριά, χρησιμοποιεί έκτοτε την αλβανική σιωπή στις 2 Ιούνη του 2014 σαν “απόδειξη” αποδοχής των ελληνικών απαιτήσεων...

Δεν είναι, όμως, μόνο η θαλάσσια συνοριακή “διαφορά” την οποία το ελληνικό κράτος συντηρεί επίτηδες, προκαλώντας διάφορα διεθνή σχόλια για “ανάρμοστη συμπεριφορά κράτους μέλους της ε.ε. έναντι γειτονικού του υποψήφιου προς ένταξη”. Υπάρχει και χερσαία “συνοριακή” εκκρεμότητα. Πιο σωστά: ο νόμος κήρυξης πολέμου μεταξύ ελλάδας και αλβανίας, που ψηφίστηκε αμέσως μετά την ιταλική εισβολή στις 28 Οκτώβρη, ισχύει ακόμα. Αν δεν το καταλάβατε: το ελληνικό κράτος είναι (από τυπική άποψη) ακόμα σε εμπόλεμη κατάσταση με το αλβανικό, απ’ το 1940· ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος δεν τέλειωσε ακόμα για την Αθήνα!
Κι αυτή η “εκκρεμότητα” είναι η συσκευασία διάφορων άλλων. Κατ’ αρχήν δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα χερσαία σύνορα μεταξύ των δύο κρατών... [4Το ελληνικό κράτος υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται καινούργια συνοριακή συμφωνία, γιατί τα ελληνοαλβανικά σύνορα προσδιορίστηκαν με το “πρωτόκολλο της Φλωρεντίας”, το 1913. Ήταν η χρονιά της επίσημης δημιουργίας / διεθνούς αναγνώρισης του αλβανικού κράτους. Μόνο που από τότε έχουν συμβεί διάφορα (εμπόλεμα) στη νότια αλβανία, συνεπώς η εκ νέου επιβεβαίωση των συνόρων θα ήταν απαραίτηση... από το 1945!] Το σημαντικότερο (για την αλβανική πλευρά) είναι ότι δεν έχει υπάρξει συμφωνία για τους 250.000 τσάμηδες που εκδιώχθηκαν μαζικά απ’ το ελληνικό έδαφος (κατηγορούμενοι για συνεργασία με τους κατακτητές) προς το τέλος του β παγκόσμιου πολέμου. Προφανώς επρόκειτο για ένα είδος “εθνοκάθαρσης”: η εκδίωξη δεν αφορούσε καθόλου τους χιλιάδες έλληνες συνεργάτες των ναζί. Για τα Τίρανα οι τσάμηδες παραμένουν πρόσφυγες, και είναι νόμιμες οι αξιώσεις (των ίδιων ή των κληρονόμων τους) σε περιουσίες τους στην Ήπειρο. Για την Αθήνα δεν υπάρχει κανένα τέτοιο θέμα. Συνεπώς, την ίδια ώρα που η ελληνική εθνική ενότητα απαιτεί πολεμικές αποζημιώσεις απ’ το γερμανικό κράτος για τις καταστροφές των ναζί, αρνείται να κουβεντιάσει έστω για αποζημιώσεις των τσάμηδων. Προτιμάει να συντηρεί (τυπικά) την “εμπόλεμη κατάσταση” για να μην υποχρεωθεί να κάνει αυτήν την συζήτηση.

Όταν σε τέτοιες “εκκρεμότητες” ανακατεύονται πραγματικά ή ιδεατά κοιτάσματα, το πράγμα αποκτάει ξανά επικαιρότητα. Στις 16 και στις 17 Μάρτη η αλβανική κυβέρνηση έκανε στα Τίρανα διήμερο, προσκαλώντας πετρελαϊκές για έρευνες στα δικά της “οικόπεδα”. Αλλά που αρχίζουν τα οικόπεδα των μεν και που τελειώνουν των δε; Όταν υπάρχουν κοιτάσματα κοντά σε σύνορα υπάρχει έτσι κι αλλιώς θέμα: δεν χωρίζονται με βάση τις γραμμές πάνω στο έδαφος, οπότε χρειάζονται συνεννοήσεις και συμφωνίες για μοιρασιές. Αν, ακόμα χειρότερα, υπάρχουν συνοριακές διαφορές χρειάζονται ακόμα πιο πολύ οι συνεννοήσεις και οι συμφωνίες.

Η ΑΘήνα κάνει - ότι - δεν - καταλαβαίνει. Για την ακρίβεια κάνει την αθώα επιθετικά. Ο εκπρόσωπος του ελληνικού υπ.εξ. Κων. Κούτρας, όταν ρωτήθηκε για την απάντηση της ελλάδας στην αλβανική ρηματική διακοίνωση απάντησε χωρίς περιστροφές:

... Δεν σκοπεύουμε να διαπραγματευτούμε το εθνικό συμφέρον για χάρη της καλής γειτονίας... [5Χάρη στη συνηθισμένη (και στην περίπτωση αυτή εύκολη) καθεστωτική πλαστογραφία, αυτή η φράση αποδόθηκε στον αλβανό πρωθ. Μέτα λίγες μέρες αφού την είχε πει ο έλληνας εκπρόσωπος.
Εν τω μεταξύ, ο αλβανός πρωθ. παίζει το δικό του μεγαλοϊδετικό / εθνικιστικό παιχνίδι, για εσωτερική κατανάλωση, με δηλώσεις περί “μεγάλης αλβανίας”.]

Η ερμηνεία αυτής της “στιβαρότητας” μπορεί να ξεκινήσει απ’ το τα δικά μας δικά μας και τα δικά σας δικά μας, και να φτάσει ως το σας έχουμε για τα .... μας. Είναι η light εκδοχή του ελληνικού ιμπεριαλισμού, έναντι “γειτόνων” που τους θεωρεί υποδεέστερους. Ο ελληνικός “λαός” τρώει κάθε εθνικιστική διαστρέβλωση, και - φυσικά - όλα μα όλα τα κόμματα, μικρά και μεγάλα, είναι “εθνικά υπεύθυνα” και δεν αμφισβητούν τις κυρίαρχες απόψεις ή, ακόμα, και “ειδήσεις”. Συνεπώς μένει η εθνικο/ιμπεριαλιστική “αλήθεια”: τα Τίρανα (με τις πλάτες των τούρκων...) αμφισβητούν την ελληνική επικράτεια... Και “η ελλάς αντιστέκεται υπερήφανα”...

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Στη διάρκεια των διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης Gruevski έγιναν οδομαχίες και εμπρησμοί κτιρίων, κάτι όχι συνηθισμένο στη δημόσια ζωή της μακεδονίας.
[ επιστροφή ]

2 - Ο πόλεμος μεταξύ ένοπλων αλβανόφωνων και μακεδονικής στρατοαστυνομίας κράτησε μερικούς μήνες, και έληξε μετά απ’ την “παρέμβαση των ξένων”, κυρίως της Ουάσιγκτον, με την “συμφωνία της Οχρίδας”. Με εκείνη τη συμφωνία αναγνωρίστηκαν αυξημένα δικαιώματα στην αλβανική μειονότητα της μακεδονίας, και θεσπίστηκε ένας μόνιμος κυβερνητικός συνεταιρισμός μεταξύ του κάθε φορά πρώτου (στις εκλογές) κόμματος, και ενός απ’ τα δύο “αλβανικά”. Η συμφωνία της Οχρίδας τηρείται σε γενικές γραμμές, και έτσι έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια μια κρατική γραφειοκρατία “διπλής εθνικότητας”.
[ επιστροφή ]

3 - Για όσους / όσες ενδιαφέρονται για τον περιβόητο “greek stream”, και επειδή τα μήντια (όλων των ειδών) ντόπια και ξένα, είναι εξαιρετικά ικανά στη μαγεία, ιδού μερικές αξιόπιστες πληροφορίες.
Η gazprom υπέγραψε πρόσφατα (τέλη Μάη) συμβόλαια με την γερμανική europipe για την προμήθεια 150.000 τόνων σωλήνων, και με μια θυγατρική της ιταλικής Saipem για την εγκατάσταση του τετραπλού αγωγού, σε δόσεις. Το έργο αφορά το υποθαλάσσιο τμήμα, στον βυθό του Εύξεινου Πόντου.
Ακόμα και οι φανατικοί φίλοι του ρωσικού καθεστώτος και της gazprom, όπως το ειδησειογραφικό πρακτορείο ria-novosti (sputniknews.com), αναγνωρίζουν ότι η συνέχιση του αγωγού πέρα απ’ το τουρκικό έδαφος, προς την κεντρική ευρώπη, πρόκειται να αντιμετωπίσει έναν αριθμό πολιτικών και οικονομικών δυσκολιών. Εάν δεν φτιαχτούν οι αγωγοί της κεντρικής ευρώπης, το πιθανότερο είναι ο αγωγός να σταματήσει στην τουρκία και να λειτουργεί κατά το ήμισυ (οι δύο απ’ τις τέσσερεις γραμμές). Αυτό στη βάση προβλέψεων που εκτιμούν ότι στα μέσα της δεκαετίας του ‘20 η τουρκία μόνη της θα μπορεί να απορροφήσει την μισή απ’ την πλήρη παροχή φυσικού αερίου του υποθαλάσσιου αγωγού. Αυτά σημαίνουν πως άσχετα με όλα όσα γράφονται ή λέγονται, περί το 2019 θα έχει γίνει ένα πρώτο ξεκαθάρισμα για το εάν ο turkish stream θα προχωρήσει προς το Edirne (κοντά στα τουρκοβουλγαροελληνικά σύνορα) ή θα πάρει άλλη κατεύθυνση για να τροφοδοτήσει την τουρκική αγορά. Και επειδή το 2019 είναι μακρυά, υπάρχουν πολλά που μπορεί να γίνουν (ή να μη γίνουν) εν τω μεταξύ.
[ επιστροφή ]

4 - Το ελληνικό κράτος υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται καινούργια συνοριακή συμφωνία, γιατί τα ελληνοαλβανικά σύνορα προσδιορίστηκαν με το “πρωτόκολλο της Φλωρεντίας”, το 1913. Ήταν η χρονιά της επίσημης δημιουργίας / διεθνούς αναγνώρισης του αλβανικού κράτους. Μόνο που από τότε έχουν συμβεί διάφορα (εμπόλεμα) στη νότια αλβανία, συνεπώς η εκ νέου επιβεβαίωση των συνόρων θα ήταν απαραίτητη... από το 1945!
[ επιστροφή ]

5 - Χάρη στη συνηθισμένη (και στην περίπτωση αυτή εύκολη) καθεστωτική πλαστογραφία, αυτή η φράση αποδόθηκε στον αλβανό πρωθ. Μέτα λίγες μέρες αφού την είχε πει ο έλληνας εκπρόσωπος.
Εν τω μεταξύ, ο αλβανός πρωθ. παίζει το δικό του μεγαλοϊδετικό / εθνικιστικό παιχνίδι, για εσωτερική κατανάλωση, με δηλώσεις περί “μεγάλης αλβανίας”.
[ επιστροφή ]