Με επιστέγασμα το πρόσφατο δείπνο στην αρχιεπισκοπική κατοικία ανάμεσα στον κ. Ιερώνυμο και τον Αλέξη Τσίπρα, το μισό υπουργικό συμβούλιο είχε προηγουμένως... περάσει από τον πεζόδρομο της οδού Αγίας Φιλοθέης στην Πλάκα, όπου είναι το γραφείο και η κατοικία του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου. “Να προσεύχεστε για μας” ζήτησε ο Αλέξης Τσίπρας από τον κ. Ιερώνυμο κατά την αποχώρησή του από το, σχεδόν τρίωρο, δείπνο μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας - παραβρέθηκε και ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς. Η νέα κυβέρνηση και η Εκκλησία με το υψηλό επίπεδο σχέσεων που διατηρούν, διαψεύδουν όσους ανέμεναν ρήξη με την πρώτη ευκαιρία σε κρίσιμα ζητήματα. Άρα θέμα διακοπής της μισθοδοσίας του κλήρου από το Δημόσιο δεν τίθεται, συζήτηση για διαχωρισμό Κράτους-Εκκλησίας δεν πρόκειται να ανοίξει, η διδασκαλία των Θρησκευτικών δεν θα αλλάξει, προσλήψεις ιερωμένων θα γίνουν. Από την άλλη, η Εκκλησία με το κοινωνικό της έργο θα συνεχίζει να στηρίζει τις προσπάθειες της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της οξύτατης ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα. Άλλωστε, κυρίως λόγω του κοινωνικού της έργου που έχει απτά αποτελέσματα (χιλιάδες συμπολίτες μας προσφεύγουν στα συσσίτια της Εκκλησίας), η δύναμη της Εκκλησίας και η επιρροή της στο σώμα των πιστών έχει αυξηθεί, και άρα “ποια κυβέρνηση δεν θα ήθελε τη στήριξή της;” σχολιάζουν στην “Κ” εκκλησιαστικές πηγές.
Ειδικότερα, η σχέση Τσίπρα - Ιερώνυμου άρχισε να δομείται από το 2011 μέσα από ανεπίσημες συναντήσεις. Πλέον και οι δύο πλευρές μιλούν για μία σχέση που βασίζεται στον σεβασμό. “Ο κ. Τσίπρας βρήκε στον κ. Ιερώνυμο ένα θεσμικό παράγοντα με ισχυρό κύρος, το οποίο ενισχύεται και από το έργο που έχει κάνει η Εκκλησία για την ανθρωπιστική κρίση. Ο κ. Ιερώνυμος διέκρινε στον κ. Αλέξη Τσίπρα έναν πολιτικό που ακόμη κι αν είναι αριστερός δηλώνει σεβασμό στην Εκκλησία, στην ιστορία της και τον ρόλο της στην κοινωνία” περιγράφει, μιλώντας στην “Κ”, εκκλησιαστική πηγή. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το κλίμα στο πρόσφατο δείπνο Ιερώνυμου - Τσίπρα, κατά το οποίο ο πρωθυπουργός περιέγραψε τις δυσκολίες της διαπραγμάτευσης στην Ευρώπη, αλλά απέκλεισε το Grexit.
Η Ευρώπη
“Η ρήξη με την Ευρώπη είναι εκτός ατζέντας. Διεκδικούμε μια συμφωνία με τους καλύτερους δυνατούς όρους για την ελληνική κοινωνία” ανέφερε ο κ. Τσίπρας, και ζητώντας τη βοήθεια του αρχιεπισκόπου - και σαφώς πολιτική στήριξη στη βάση της κοινωνικής αλληλεγγύης - τόνισε: “κινδυνεύει να διαρραγεί ο κοινωνικός ιστός της χώρας”. Στο πλαίσιο αυτό, ενδεικτικό είναι ότι η Θεανώ Φωτίου, αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με βασική αρμοδιότητα την υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, ζήτησε κατά τη συνάντησή της με τον κ. Ιερώνυμο, να συνεχιστεί η διάθεση του προσωπικού και των υποδομών της Εκκλησίας για την υλοποίηση του κοινωνικού έργου της Πολιτείας. Δηλαδή, η Εκκλησία να έρχεται αρωγός όταν οι δομές της Πολιτείας (π.χ. συσσίτια, κέντρα φιλοξενίας αστέγων κ.ά.) δεν επαρκούν να αντιμετωπίσουν την αυξημένη ζήτηση. Ανάλογη ήταν η θεματική της συνάντησης με τον κ. Ιερώνυμο, του υπουργού Υγείας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Παναγιώτη Κουρουμπλή, στον οποίο ετέθη και το σχέδιο της Εκκλησίας για δημιουργία ενός μεγάλου κέντρου ανακούφισης του πόνου.
Με τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά συζητήθηκε η ανάγκη να υπάρχει εκκλησιαστική πολιτική στο πλαίσιο της ευρύτερης εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Δημήτρης Μάρδας ήταν κατηγορηματικός ότι δεν εξετάζεται η διακοπή μισθοδοσίας από τον κρατικό προϋπολογισμό των περίπου 10.000 κληρικών. Μάλιστα, ο αριθμός τους θα αυξηθεί, αφού με τον υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Αριστείδη Μπαλτά συμφωνήθηκε να γίνουν νέες προσλήψεις ιερωμένων, καθώς υπάρχουν πολλά κενά, ιδίως σε ενορίες σε ακριτικές και νησιωτικές περιοχές. Ο κ. Αριστείδης Μπαλτάς έκανε λόγο για ένα “σοφό αρχιεπίσκοπο”.
Who is the Boss?
Το πιο πάνω είναι ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στην καθεστωτική “καθημερινή” στις 15 Μάρτη, με τίτλο Ειρήνη υμίν... με Εκκλησία και υπότιτλο Ο πρωθυπουργός και το μισό υπουργικό συμβούλιο στον Ιερώνυμο - οι τονισμοί είναι δικοί μας. Γιατί το αναδημοσιεύουμε ολόκληρο; Κατ’ αρχήν επειδή μπορεί κάποτε να το ψάχνετε και να μην το βρίσκετε· αλλά τώρα θα παρκάρει κάπου στα σκοτάδια της ηλεκτρονικής μνήμης του sarajevoαρχείου. Και έπειτα επειδή δεν προκάλεσε ούτε κατακραυγή ούτε διαψεύσεις. Οπότε μπορεί κανείς να το θεωρήσει ακριβές.
Μη νομίσετε ότι η “ένστασή” μας για αυτήν την τρυφερή σχέση είναι ... “ιδεολογική”!!! Δεν είμαστε “ιδεολόγοι”. Όμως έτσι κι αλλιώς η ελληνική αριστερά (και όχι μόνο η κυβερνο-) έχει σπάσει προ πολλού κάθε φράγμα “ιδεολογίας”, αφού πορεύεται στον μόνο πραγματιστικό δρόμο που θα μπορούσε: του εθνικιστικού καιροσκοπισμού.
Το ζήτημα, λοιπόν, με το ελληνικό παπαδαριό, την ορθόδοξη εκκλησία σα δομή εξουσίας αλλά και καπιταλιστικής οικονομίας, τους πιστούς και τα υπόλοιπα, δεν είναι “ιδεολογικό”: πρόκειται για συστατικό (και μάλιστα κεντρικό) μηχανισμό του ντόπιου βαθέος κράτους, με πολλαπλές αρθρώσεις με τους υπόλοιπους μηχανισμούς του, το οργανωμένο έγκλημα, και τα λοιπά. Συνεπώς, όποια πολιτική βιτρίνα “αγαπάει παπαδαριό” (και ποια δεν θα ήθελε την υποστήριξή του; ε;) αγαπάει βαθύ κράτος στο σύνολό του· και αγαπιέται απ’ αυτό. Τόσο απλά και καθαρά.
Με κριτήρια ούτε καν αυτόνομα εργατικά αλλά (απλά) ιστορικής αστικής / καπιταλιστικής / κρατικής συγκρότησης, η ελληνική περίπτωση των σχέσεων “κοσμικής” και “θρησκευτικής” εξουσίας ανήκει στην κατηγορία της μαύρης αντίδρασης που αποδίδεται σε “ισλαμικά κράτη”. Υπάρχουν βέβαια διαφορές. Ας πούμε: ο πρωθυπουργός και το υπουργικό συμβούλιο προκύπτουν από “ελεύθερες” εκλογές· αλλά (και η “πρώτη φορά αριστερά” βοά!) αμέσως μετά (επίσημα...) υποβάλλουν τα σέβη τους στον σοφό αρχιτράγο. Δεν υπάρχουν θρησκευτικά δικαστήρια, αλλά ο άλλοτε βασικός ιδεολογικός μηχανισμός του κράτους, το “υπουργείο παιδείας” ονομάζεται, κι όχι άδικα, και θρησκευμάτων· και κανείς δεν τολμάει να πετάξει τα “θρησκεύματα” εκεί που ανήκουν, στις ιδιωτικές επιλογές των υπηκόων, αφαιρώντας απ’ την “ελληνοροθοδοξία” το μονοπώλιο της χρηματοδότησης και όχι μόνο. Επιπλέον δεν είναι υποχρεωτική κάποια αμφίεση, και η “μοιχεία” έχει αποποινικοποιηθεί· επιπλέον θεωρήθηκε περίπου επανάσταση ότι δεν ορκίστηκαν όλοι οι υπουργοί στο ευαγγέλιο. Όμως η “ορθοδοξία”, σαν οργανικό κομμάτι του βαθέος κράτους, όχι μόνο εξακολουθεί να ελέγχει ιδεολογικά μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αλλά (αυτό που την νοιάζει κυρίως) συνεχίζει να αποτελεί μια τεράστια “μαύρη” μπίζνα που κανείς δεν τολμάει να ελέγξει.
Το πιο κοινότυπο είναι και το πιο γνωστό: η εκκλησία είναι ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης ακινήτων (κτιρίων και εκτάσεων) στην επικράτεια. Κι όχι μόνο είναι ο “μεγαλύτερος ιδιοκτήτης” αλλά γίνεται διαρκώς και μεγαλύτερος, αφού διαθήκες και δωρεές αυξάνουν διαρκώς το περιουσιολόγιο ναών και μοναστηριών παντού. Τίποτα απ’ αυτά δεν φορολογείται ουσιαστικά σαν “πάγιο κεφάλαιο”, ούτε οι “αποδόσεις” της εκμετάλλευσης αυτής της τεράστιας ακίνητης περιουσίας είναι γνωστές σε οποιονδήποτε έξω απ’ τον ίδιο τον εκκλησιαστικό μηχανισμό. Πρόκειται για μιας άγνωστης έκτασης (σίγουρα, όμως, εξαιρετικά μεγάλης) “τρύπα” ανεξέλεγκτου γραφειοκρατικού καπιταλισμού. Με την έννοια ότι τα στελέχη του μηχανισμού (και όσο πιο ψηλά στην ιεραρχία τόσο εντονότερα) δεν είναι μεν, τυπικά, οι “ατομικοί ιδιοκτήτες” του οτιδήποτε... Νέμονται όμως, εφ’ όρου ζωής, τις προσόδους κατά βούληση: αρχίζοντας απ’ τα παγκάρια και φτάνοντας μέχρι λίμνες, κάμπους και αστικές (urban) ιδιοκτησίες, μετοχές σε επιχειρήσεις και σε τράπεζες, κλπ κλπ.
Ας πούμε το επόμενο γνωστό: η εκκλησία είναι ο μεγαλύτερος “μη κρατικός” ιδιοκτήτης χρυσού. Φυσικά ούτε της ζητήθηκε κάποιο μέρος απ’ αυτόν ούτε έδωσε, τώρα που η φαιορόζ κυβέρνηση ψάχνει από παντού λεφτά.
Το γεγονός ότι αυτή η καθαρόαιμα προσοδική / γραφειοκρατική κρατική / παρακρατική δομή εκμετάλλευσης και υπεξαίρεσης είναι επί αιώνες ανέγγικτη και εδώ και 180 χρόνια στην καρδιά των ελληνικών δομών εξουσίας, ενισχύει και ενισχύεται από κάθε άλλη παρόμοια δομή εκμετάλλευσης. Όλα τα επώνυμα ελληνικά αφεντικά (βιομήχανοι, εφοπλιστές, τραπεζίτες, έμποροι, γαιοκτήμονες) τα έχουν καλά με τους τράγους και οι τράγοι μαζί τους: κάνουν δουλειές από κοινού, μοιράζονται τη νομή του κράτους στα υψηλά επίπεδά της, αλληλοκαλύπτονται και αλληλοεξυπηρετούνται. Συνεπώς, όποια πολιτική βιτρίνα “αγαπάει εκκλησία”, αγαπάει υποχρεωτικά και τους φίλους του παπαδαριού. Όποια πολιτική βιτρίνα “δεν ακουμπάει εκκλησία”, δεν ακουμπάει και κανέναν απ’ τους φίλους της. Όποια πολιτική βιτρίνα κάνει deal με την εκκλησία, κάνει υποχρεωτικά deal και με τους φίλους της. Όποια πολιτική βιτρίνα “φιλάει χεράκι” δεσπότη ή αρχιδεσπότη, κάνει το ίδιο και με τα χεράκια των “πιστών” φίλων του παπαδαριού.
Το γεγονός ότι όλα αυτά δεν ενοχλούν (μάλλον το αντίθετο: φαίνονται φυσιολογικά, έως και “πολιτική μαγκιά”!) οφείλεται σ’ εκείνο που λέγεται μιθριδατισμός.
