Αυτό πάνω μπορεί να μοιάζει σαν αδιάφορη λακούβα αλλά είναι ένα μικρό ορυχείο ψευδαργύρου σ’ ένα απ’ τα νησιά της ινδονησίας, το Bangka. Ό,τι είναι για την παγκόσμια εξόρυξη πετρελαίου η αραβική χερσόνησος είναι για την παγκόσμια εξόρυξη ψευδαργύρου η ινδονησία· και το Bangka είναι το κέντρο του κέντρου.
Η εξόρυξη εδώ γίνεται με πολύ σύγχρονα μέσα: με κασμάδες (με τα χέρια δηλαδή) και, μερικές φορές, με μπουλντόζες. Δουλεύουν επίσης έμπειροι μεταλλωρύχοι, που ξεκινούν από παιδιά 12 ή 15 χρονών. Και φυσικά τηρούνται όλα τα μέτρα ασφαλείας: όταν καταρρέουν τα τοιχώματα των αυτοσχέδιων πηγαδιών και πλακώνουν μεταλλωρύχους ίσως και να τους αναζητήσει κάποιος. Οι θάνατοι έχουν ρυθμό ένας μεταλλωρύχος την βδομάδα· περισσότεροι είναι έκτακτο “ατύχημα”. Όμως όλα αυτά αξίζουν στ’ αλήθεια τον κόπο. Αυτός ο ψευδάργυρος κατευθύνεται στα κινέζικα εργοστάσια όπου οι παγκόσμιες φίρμες έξυπνων κινητών και άλλων παρόμοιων γκάτζετ κατασκευάζουν τα προϊόντα τους. Για να το πούμε στατιστικά, είναι μάλλον απίθανο κάθε τέτοια συσκευή να μην έχει ούτε μια σταγόνα αίμα, είτε ινδονήσιου σκαφτιά, είτε κινέζου εργάτη.
Πολλά απ’ τα ορυχεία ψευδαργύρου στο Bangka θεωρούνται “παράνομα”: άγνωστο πόσοι, οπωσδήποτε χιλιάδες ινδονήσιοι προλετάριοι, ψάχνουν ένα μεροκάματο σκάβοντας μόνοι τους ή κατά ομάδες, μέσα στη ζούγκλα. Είναι όμως παραγωγικοί. Και τα φορτία “παράνομου” ψευδάργυρου ανακατεύονται με τα φορτία “νόμιμου” πριν εξαχθούν. Έτσι ώστε οι έρμες οι μεγάλες φίρμες, κάτι Apple, κάτι Samsung, κλπ, να σηκώνουν τα χέρια στον ουρανό όταν κατηγορούνται ότι εκμεταλλεύονται (και μάλιστα θανάσιμα) την κατάσταση: θεέ μου, είμαστε τόσο καλοί, τι άλλο να κάνουμε πια;
Έλα ντε; Τι να κάνει το θηρίο; Είναι απ’ τη φύση του αχόρταγο, πάντα έτσι ήταν. Μπορεί τουλάχιστον να στέλνει εορταστικά μηνύματα στους πρωτοκοσμικούς οπαδούς του “άυλου” καπιταλισμού: ευχαριστώ που με σκέφτεσαι και με ξελασπώνεις. Τότε, ίσως, μερικοί απ’ αυτούς αναρωτηθούν μήπως συμβαίνει κάτι άσχημο.
