Από πάνω προς τα κάτω:
1: Οι φίλοι της αναρρίχησης θα ήθελαν να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους σ’ αυτήν την πλαγιά, αλλά προς το παρόν είναι αδύνατο: πρόκειται για τοπίο του Churyumov-Gerasimenko.
2 - Ο γάλλος πρόεδρος ετοιμάζεται να πειράξει μια μακέτα του Philae. Οι ψηφοφόροι του όμως ευχαρίστως θα τον έστελναν μαζί με το αληθινό σκάφος.
3, 4: Η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία έχει χιούμορ. Προκειμένου να γίνει σαφές το μέγεθος του κομήτη, κυκλοφόρησαν αυτές οι συγκριτικές φωτογραφίες, με το Παρίσι και το Λονδίνο. Είναι σα να πέφτει η ρωσώνυμη πέτρα πάνω σ’ αυτές τις πρωτεύουσες... Τι ιδέα είναι αυτή; Ε;
Το να προσεδαφίζεται ένα ευρωπαϊκής τεχνολογίας μικρό διαστημόσκαφος, “κατευθυνόμενο” από ένα διαστημικό κέντρο στην Κολωνία, πάνω σε έναν κομήτη με διπλό ρωσικό όνομα, θα μπορούσε να είναι μια συμβολική επίδειξη του τι μπορεί να κάνει (επιστημονικό/τεχνολογικά...) μια “ενιαία ευρώπη, απ’ τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια”... Ωστόσο τα πανηγύρια για την πετυχημένη προσεδάφιση του ρομποτικού Philae στον ξέμπαρκο πέτρινο Churyumov-Gerasimenko δεν πήραν τέτοιες πολιτικές διαστάσεις· δεν είναι καιρός για τέτοια.
Όλη η επιχείρηση “Rosetta” είναι, σαν τέτοια, μεγάλη τεχνολογική επιτυχία. Το διαστημόπλοιο Rosetta αλητεύει μέσα στο ηλιακό σύστημα (φτάνοντας ως τα όριά του) εδώ και πάνω από 10 χρόνια, κρατώντας επαφή με τη βάση του παρά τα προβλήματα που εμφανίζονται (και διορθώνονται) κατά καιρούς. Αν πάρει κανείς υπ’ όψη του πως το συγκεκριμένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ήταν, αρχικά, τμήμα ενός κοινού αμερικανο-ευρωπαϊκού σχεδίου, και πως όταν το αμερικανικό σκέλος ακυρώθηκε (πολύ νωρίς) για οικονομικούς λόγους η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία συνέχισε ολόκληρο το πρόγραμμα μόνη της, μπορεί να καταλάβει την διακριτική (;) ζήλια που “μύριζε” στα αμερικανο-αγγλικά ρεπορτάζ για την επιτυχία του Philae.
Περί τίνος πρόκειται; Κανείς δεν θα πει ανοικτά ότι οι τεχνολογίες που εμπλέκονται στα διάφορα διαστημικά προγράμματα έχουν τελική στόχευση την στρατιωτικοποίηση του διαστήματος... Η επιχείρηση Rosetta έχει, λοιπόν, σαν διακηρυγμένο στόχο την εξερεύνηση ... κομητών. Είναι οπωσδήποτε έξω απ’ την δική σας και την δική μας εμπειρία και έγνοια τι τόσο σπουδαίο έχουν οι κομήτες (εάν δεν πρόκειται να πέσουν στο κεφάλι μας) ώστε να ξοδεύονται τόσα για την εξερεύνησή τους - αλλά ας μην γινόμαστε μίζεροι. Το 1,3 δισ. ευρώ που είναι ο προϋπολογισμός της επιχειρήσης Rosetta είναι αστείο ποσό· σχεδόν το μισό της “δημοσιο-οικονομικής τρύπας” που προβλέπεται να έχει το χρεωκοπημένο ελλαδιστάν το 2015. Συνεπώς η εξερεύνηση κομητών είναι ένα φτηνό οικονομικά αλλά πολύτιμο τεχνοεπιστημονικό παιχνίδι. Που έχει σαν στόχο να βρει οτιδήποτε πάνω στους κομήτες, κυρίως “οργανικά συστατικά”: υπάρχει η θεωρία (ή η υποψία) ότι τα υλικά της ζωής (αμινοξέα και νουκλεϊκά οξέα, δηλαδή οι βάσεις των πρωτεϊνών και των dna / rna) ήρθαν στη γη “απ’ έξω”. Μέσω των κομητών.
Αν το δούμε με παιχνιώδη διάθεση, το θέμα είναι σοβαρό: κατά βάθος είμαστε όλοι εξωγήινοι! Από επιστημονική άποψη, πρόκειται για έναν ακόμα κρίκο στην ατέλειωτη διάθεση να γίνονται αυθαίρετα ερωτήματα και να αναζητούνται οι πιο ακριβές απαντήσεις σ’ αυτά. Γιατί αν αποδειχθεί ότι οι κομήτες (ο συγκεκριμένος με το διπλό ρωσικό όνομα είναι ο πρώτος που θα ερευνηθεί “εξ επαφής”) όντως κουβαλάνε οργανικά στοιχεία, το επόμενο θηριώδες ερώτημα θα είναι από που τα ψώνισαν αυτά τα στοιχεία. Θα ψάχνουμε τότε τους πολύ πολύ πολυ μακρινούς μας προγόνους (το πρωταρχικό dna...) στο αχανές σύμπαν. Και, φυσικά, θα ψάχνουμε τους χαμένους συγγενείς μας σε άλλα ηλιακά συστήματα.
Αυτά είναι τα χαριτωμένα της ιστορίας. Τα πραγματικά σοβαρά είναι η ενεργειακή αυτονομία, η προήγηση και οι ελιγμοί της Rosetta σ’ αυτή τη δεκάχρονη περιπλάνηση, που δεν γίνεται βέβαια στα τυφλά. Το ευρωπαϊκό διαστημόπλοιο έχει κάνει κάμποσες περιστροφές γύρω απ’ τον ήλιο, σαν πλανήτης· ενώ, ανάλογα με το σε τι πλησιάζει, αλλάζει ταχύτητα, ρυθμίζει την βαρυτική έλξη του απ’ το “ουράνιο σώμα” (για να έρθει κοντύτερα ή να απομακρυνθεί), φωτογραφίζει, βιντεοσκοπεί, μετράει, κλπ. [1] Επιπλέον απελευθέρωσε το ρομποτικό Philae, που μπήκε σε τροχιά, υπολόγισε την (ασθενή) έλξη του απ’ την κομητική πέτρα, κανόνισε την διαδικασία προσεδάφισης, την πραγματοποίησε (με κάποιες μικρές αστοχίες), ύστερα ενεργοποίησε τους ρομποτικούς βραχίονες, τους αισθητήρες του, τα όργανα καταγραφών... Όλες αυτές οι λεπτές κινήσεις, που αφορούν τον κομήτη Churyumov-Gerasimenko, γίνονται (ή ελέγχονται) απ’ την γήινη βάση, δηλαδή από μια απόσταση 500 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, μέσω ραντάρ που είναι εγκατεστημένα σε ισπανικό έδαφος, με χρονική διάρκεια μεταφοράς ενός σήματος στο διαστημόπλοιο (και ανάλογα “απάντησής του”) μισή ώρα. Είναι αδύνατο να περιοριστεί αυτό το know how αποκλειστικά στην εξερεύνηση κομητών, έτσι δεν είναι;
Καθώς όλοι οι σοβαροί κρατικοί καπιταλιστικοί “παίκτες” χρηματοδοτούν γενναία τα διαστημικά τους προγράμματα (πάντα για καθαρά επιστημονικούς σκοπούς...) και καθώς οι ηπα φαίνονται να μένουν σχετικά πίσω για διάφορους λόγους, η ε.ε. βελτιώνει σημαντικά την “θέση” της στο διάστημα. Ώσπου να μας πέσει ο ουρανός στο κεφάλι (εξαιτίας ανθρώπινων και όχι θεϊκών έργων) μπορούμε να το διασκεδάσουμε, ακόμα και από απόσταση πολλών εκατομυρίων χιλιομέτρων.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
1 - Η ιστορία της περιπέτειας λέει ότι στις 25 Φλεβάρη του 2007, η Rosetta επρόκειτο να κάνει μια “χαμηλή πτήση” κινούμενη κοντά στον Άρη, μόλις 250 χιλιόμετρα απ’ την επιφάνειά του, για να διορθώσει την τροχιά της εκμεταλλευόμενη την βαρυτική έλξη του πλανήτη. Στη διάρκεια αυτής της μανούβρας η Rosetta δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα φωτοκύτταρά της, επειδή θα βρισκόταν στη σκιά του Άρη, για 15 λεπτά. Οι “πιλότοι” της στο διαστημικό κέντρο της Κολωνίας την έθεσαν σε κατάσταση “standby”, διακόπτωντας την επικοινωνία τους, για να μην καταναλώνει ενέργεια, και να κάνει την μανούβρα κινούμενη μόνο με τις μπαταρίες της, που ωστόσο δεν είχαν σχεδιαστεί για τέτοιο σκοπό. Η μανούβρα στον Άρη ονομάστηκε “η ζαριά του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ”, αφού αν αποτύγχανε θα χανόταν κάθε επαφή βάσης - διαστημοπλοίου. Αλλά (όπως καταλαβαίνετε) πέτυχε: ένας ακόμα θρίαμβος του ανθρώπινου πνεύματος! Επιπλέον η Rosetta έστειλε λεπτομερείς φωτογραφίες και αναλύσεις απ’ το Αρειανό περασμά της.
[ επιστροφή ]
