η 18η Μπρυμαίρ
της ντόπιας καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης

κάποτε στην ανατολή

Πριν 25 χρόνια (μια τόσο διαφορετική εποχή, που όμως εγκυμονούσε την τωρινή...), τον Φλεβάρη του 1988, η “ε.ο. 17 Νοέμβρη”, ξεκινούσε έτσι την προκήρυξη με την οποία αναλάμβανε την ευθύνη για την δολοφονία του βιομήχανου Αλέξανδρου Αθανασιάδη-Μποδοσάκη, κάτω απ’ τον εύγλωτο τίτλο “ένας δολοφόνος της εργατικής τάξης λιγότερος”:

Σε προηγούμενη προκήρυξη υποστηρίζαμε την άποψη ότι η σημερινή κρίση της ελληνικής οικονομίας δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο, ότι η χώρα μας απ' το 73 κι ύστερα έχει μπει σε περίοδο βαθιάς και παρατεταμένης κρίσης, πούναι πριν απ' όλα διαρθρωτική, κρίση των συγκεκριμένων δομών της, ότι η κύρια και βαθύτερη αιτία της δεν είναι η παγκόσμια οικονομική κρίση - πούναι μόνο αφορμή της - αλλά η ιστορική αποτυχία της άρχουσας τάξης, της λματ (λούμπεν μεγαλοαστική τάξη) και του πολιτικού προσωπικού της (χουντικοί, Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ) να πετύχουν μια αυτοτροφοδοτούμενη ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη με μια σχετική αυτονομία.
Αιτία και συνάμα συνέπεια αυτής της αποτυχίας, δεν είναι η έλλειψη κέρδους αλλά το αντίθετο. Κέρδη υπήρξαν, αλλά επενδύσεις για την αναδιάρθωση, των δομών αλλά και τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού δεν έγιναν. Τα κέρδη των καπιταλιστών της λματ είτε σαν προϊόν καθαρής κλοπής και απάτης είτε σαν κλασικό καπιταλιστικό κέρδος υπήρξαν ιδιαίτερα ψηλά. Σαν ποσοστό στο ΑΕΠ ξεπέρασαν το διπλάσιο των κερδών των καπιταλιστών της Δυτικής Ευρώπης, ενώ παράλληλα οι μέσοι μισθοί των εργαζομένων σαν αγοραστική δύναμη δεν έφτασαν ούτε στα 40% του αντίστοιχου των εργαζομένων στη Δυτική Ευρώπη. Τα υπέρογκα αυτά κέρδη στο μεγαλύτερο μέρος τους διέφυγαν νόμιμα ή παράνομα στο εξωτερικό.
Τα κέρδη λοιπόν αυτά δεν υπήρξαν αποτέλεσμα ψηλότερης παραγωγικότητας ή ανταγωνιστικότητας των προϊόντων, αλλά χαμηλών μισθών ψηλής εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, με τις μεσαιωνικές εργασιακές σχέσεις, το ψηλότερο ποσοστό “εργατικών ατυχημάτων” στα οποία εκατοντάδες εργαζόμενοι έχαναν τη ζωή τους ή σακατεύονταν. Υπήρξαν ακόμη αποτέλεσμα σειράς από απάτες έναντι στη χώρα και τους εργαζόμενους.
Οι επενδύσεις που έγιναν δεν υπήρξαν πραγματικές. Το παράδειγμα της Πειραϊκής-Πατραϊκής είναι αποκαλυπτικό. Σήμερα μας λένε ότι η τεχνολογία της είναι πεπαλαιωμένη απέναντι στη σύγχρονη τεχνολογία των κλωστοϋφαντουργείων των ανταγωνιστριών χωρών. Ότι οι αργαλειοί των τελευταίων λειτουργούν με 600-700 κτυπήματα το λεπτό και φέτος θα φτάσουν τα 900-1000, ενώ της Πειραϊκής-Πατραϊκής φτάνουν τα 220 κτυπήματα το λεπτό. Ότι τα αδράχτια τους λειτουργούν με 15.000 στροφές το λεπτό, ενώ της Π.Π. με 10.000. Κι όμως η Π.Π. έκανε δάνεια πάνω από 20 δις που σήμερα χρωστάει για να εκσυγχρονιστεί και υποτίθεται ότι επένδυσε αυτά τα χρήματα.

Κι ενώ όλ' αυτά είναι πασίγνωστα και δεν αμφισβητούνται από κανένα σοβαρό κι έντιμο οικονομολόγο, ο Παπανδρέου επιβάλλει το 85, ενδίδοντας στις επιταγές του Δυτικού μεγάλου κεφαλαίου και της ΕΟΚ, ένα πρόγραμμα δήθεν σταθεροποίησης, που επιδεινώνει τις χρόνιες παθολογίες της χώρας. Μιλώντας για υπερκατανάλωση αντί να μιλάει για υποπαραγωγή, αποεπένδυση και αποβιομηχάνιση. Τη στιγμή που η μέση ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση στη χώρα δε φτάνει ούτε στα 40% αυτής των χωρών της Δυτικής Ευρώπης, κι ενώ ακόμη εξελίσσεται πιο αργά απ' ό,τι αυτή των χωρών της ΕΟΚ, πράγμα που σημαίνει ότι βαδίζουμε προς άνοιγμα της διαφοράς και όχι κλείσιμο της. Επιβάλλει ένα πρόγραμμα που χτυπάει το ήδη χαμηλό βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων και υποβιβάζει την ήδη άθλια “ποιότητα” ζωής τους. Σε δυο χρόνια λιτότητας το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων έπεσε τουλάχιστον κατά 35%. Αντίθετα ενώ τα κέρδη των καπιταλιστών της λματ αυξήθηκαν μόνο το 86 κατά 110%, όχι μόνο δεν σημειώθηκε αύξηση αλλά και πάλι μείωση επενδύσεων κεφαλαιουχικού εξοπλισμού.
Η μείωση αυτή άλλωστε οδήγησε το ΠΑΣΟΚ σε μια ακόμη απ' τις συχνές παλινωδίες του. Ενώ ο Τσοβόλας επέβαλε πρόστιμο 10% στα κέρδη τους επειδή δεν επενδύθηκαν, μόλις οι απατεώνες καπιταλιστές της λματ δυσανασχέτησαν, έσπευσε ο Παπανδρέου μέσω του Ρουμελιώτη, όχι μόνο να το καταργήσει, αλλά επί πλέον να τους προσφέρει νέα κίνητρα, νέες φοροαπαλλαγές που φτάνουν μέχρι στα 50% των κερδών.

Μ' αυτή την πολιτική προσπαθούν να εκβιάσουν “επενδύσεις” απ' τους απατεώνες καπιταλιστές της λματ, αφού έτσι αυτοί γλυτώνουν τους φόρους. Αυτή η πολιτική οδηγεί και πάλι τη χώρα προς τα πίσω, σε αδιέξοδο. Είναι η πολιτική που εφαρμόστηκε απ' τη λματ επί Ν.Δ. Οι “επενδύσεις” της επιδείνωσαν τη θέση της χώρας στο διεθνή καταμερισμό της εργασίας, έγιναν για να πλουτίσουν οι απατεώνες καπιταλιστές σαν άτομα, και οδήγησαν στην υπερσυσώρευση, στην υπερχρέωση, στις προβληματικές. Έτσι η σημερινή πολιτική οδηγεί σε νέες προβληματικές, των οποίων τα χρέη θα πληρώσουν και πάλι οι εργαζόμενοι. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η αύξηση των κερδών συνοδεύτηκε με αύξηση της δανειακής επιβάρυνσης τους. Έτσι για το σύνολο της βιομηχανίας και χωρίς να υπολογίσουμε τα χρέη των προβληματικών, τα χρέη είναι 5 φορές περισσότερα απ' τα ίδια τα κεφάλαια, σχέση που σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η Μότορ Όιλ του Βαρδινογιάννη, φτάνει το 12, η Αλλατίνη το 40, ή τα Ναυπηγεία Ελευσίνας το 150. Οδηγούμαστε λοιπόν σε νέες προβληματικές. Οι απατεώνες της λματ, που πλούτισαν αφήνοντας τις επιχειρήσεις τους να χρεοκοπήσουν σε βάρος της χώρας, έκαναν σχολή.

Είχαμε υποστηρίξει ότι οι σημαντικότερες προβληματικές θα επιστραφούν στους παλιούς μετόχους. Αυτή η πολιτική έχει δρομολογηθεί με κάποια σοβαρότητα από τότε που ο Παπανδρέου ανέθεσε και το ζήτημα των προβληματικών σε αμερικανική Τράπεζα. Τις προτάσεις της για κάθε μια απ' τις προβληματικές, γνωρίζουν οι καπιταλιστές. Γνωρίζουν ότι προτείνει την αναδιάρθρωση τους, δηλαδή τη μερική καταστροφή και απαξίωση του σταθερού κεφαλαίου και μαζικές απολύσεις. Οι παλιοί μέτοχοι λοιπόν καραδοκούν. Περιμένουν να κάνει το κράτος σήμερα αυτές τις αναδιαρθρώσεις και θα τις εξαγοράσουν μετά σε εξευτελιστικές τιμές, είτε οι ίδιοι είτε μέσω ξένων αχυράνθρωπων που θα τους παρουσιάσουν σαν ξένους καπιταλιστές. Προειδοποιούμε λοιπόν: οποιοσδήποτε δήθεν νέος καπιταλιστής εμφανιστεί και αγοράσει προβληματική, καρπούται τα παλιά χρέη που πλήρωσαν οι φορολογούμενοι, τα οποία βέβαια δεν πρόκειται να πληρώσει και κατά συνεπεία μπαίνει στην ίδια βαθμίδα με τους παλιούς μετόχους. Είναι εξίσου απατεώνας, αφού ληστεύει κεφάλαιο ίσο με τα πάρα πάνω χρέη.
Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε στους ανίκανους καπιταλιστές της λματ που απέτυχαν σαν τέτιοι, να ξαναπάρουν στα χέρια τους τις επιχειρήσεις που οδήγησαν στη χρεοκοπία για να πλουτίσουν οι ίδιοι προσωπικά.

Ένας απ' τους σημαντικότερους καπιταλιστές ομίλους της λματ που ακολούθησε αυτή την τακτική είναι ο όμιλος Μποδοσάκη-Αθανασιάδη. Σήμερα διευθύνεται απ' τον ανεψιό, και κύριο κληρονόμο του Μποδοσάκη, βασικό μέτοχο του ομίλου, Αλέξανδρο Αθανασιάδη-Μποδοσάκη. Ο κύριος αυτός, αφού συγκέντρωσε τεράστιο πλούτο για λογαριασμό του ομίλου, με τη σκληρή κι απάνθρωπη εκμετάλλευση της εργατικής τάξης στα κάτεργα του στα Μαντεμοχώρια της Λάρκο όπως και στα μπαρουτάδικα της Πυρκάλ, για τα οποία μιλάμε πάρα κάτω, οδήγησε τόσο την Πυρκάλ όσο και τη Λάρκο στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, με δεκάδες δις χρέη. Εμπιστεύτηκε λοιπόν την αναδιάρθρωση τους στο κράτος, ενώ ο ίδιος προσποιούμενος τον πένητα, όπως ακριβώς και ο Αγγελόπουλος, πέρασε στα παρασκήνια, όπου δήθεν πρόσφερε την εμπειρία του. Κρατώντας όμως ο ίδιος μια σημαντική μειοψηφία μετοχών, και λειτουργώντας στα πλαίσια του παραδοσιακού ελληνικού κράτος-υπηρέτη της λματ, στην ουσία εξακολουθεί νάναι τα πραγματικό, ουσιαστικό, μη ορατό αφεντικό της εταιρείας. Διευθύνει την εταιρεία με δίκτυο ολόκληρο από ατζέντηδες του.
Παράλληλα βέβαια, κράτησε την πλειοψηφία των μετοχών στην άλλη σημαντική επιχείρηση του ομίλου, στα Λιπάσματα, που ήταν κερδοφόρα. Έτσι σήμερα ενώ δεν έχει πληρώσει τα δισεκατομμύρια χρέη των Λάρκο-Πυρκάλ που πληρώνουν οι φορολογούμενοι, ο ίδιος πραγματοποιεί επένδυση-επέκταση στα Λιπάσματα τεσσάρων δισεκατομμυρίων. Και αυτή η επέκταση γίνεται τη στιγμή που είναι πασίγνωστο σε όλο το λαό του λεκανοπεδίου ότι τα Λιπάσματα είναι μια απ' τις βιομηχανίες με τη μεγαλύτερη ευθύνη για τη μόλυνση, ρύπανση της περιοχής, τη δημιουργία του θανατηφόρου νέφους. Τη στιγμή που η μόλυνση του περιβάλλοντος και η ρύπανση της ατμόσφαιρας στη Δραπετσώνα, Κερατσίνι, Νίκαια, Πέραμα, έχει φτάσει στα όρια συναγερμού και προκαλεί συνεχείς βλάβες και προβλήματα στην υγεία των ασθενέστερων, των παιδιών, των ηλικιωμένων, των αρρώστων αλλά και όσων είναι υγιείς. Τη στιγμή που η πάρα πάνω περιοχή είναι η δεύτερη περισσότερο ρυπαινόμενη μετά την Ελευσίνα. Τη στιγμή που σύσσωμοι οι κάτοικοι της περιοχής με συνεχείς κινητοποιήσεις ζητάνε το κλείσιμο και την απομάκρυνση του εργοστασίου. Τη στιγμή που ενώ είναι κοινά αποδεκτό ότι η περιοχή της πρωτεύουσας είναι κορεσμένη βιομηχανικά και ενώ ο ίδιος ο Παπανδρέου είχε υποσχεθεί ότι δεν θα επιτραπούν νέες βιομηχανίες και ότι θα κλείσουν οι ρυπογόνες. Τη στιγμή λοιπόν αυτή ο κύριος Αλέξανδρος Αθανασιάδης-Μποδοσάκης φόρεσε τη μάσκα του εκσυγχρονιστή, τη μάσκα του οικολόγου, και όλος ευαισθησία για την υγεία των κατοίκων και για το περιβάλλον, βαφτίζει την επέκταση του εργοστασίου εκσυγχρονισμό.

Επειδή όμως όλες οι κοροϊδίες έχουν ένα όριο κι επειδή είναι κωμικό και συνάμα εξοργιστικό ένας κυνικός και στυγνός καπιταλιστής σαν τον Αθανασιάδη-Μποδοσάκη που διευθύνει προσωπικά τα μεταλλεία στα Μαντεμοχώρια τα τελευταία 20 χρόνια, να παρουσιάζεται σαν ανθρωπιστής και οικολόγος, θα θυμίσουμε συνοπτικά ορισμένα γεγονότα.
Στα Μαντεμοχώρια οι μεταλλωρύχοι υποχρεώνονταν να κατεβαίνουν στις υπόγειες στοές και να βγάζουν το μετάλλευμα, χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης της υγείας τους με αποτέλεσμα να αναπνέουν τη σκόνη του μεταλλεύματος. Αυτή έμπαινε στα πνευμόνια τους και τάκαιγε σιγά-σιγά. Έτσι έπαθαν πνευμονοκονίαση, έγιναν χαλικωμένοι. Εκατοντάδες μεταλλωρύχοι έπαθαν πνευμοκονίαση. Απ' αυτούς οι μισοί πέθαναν στα 5 πρώτα χρόνια σε ηλικία 30-45 χρόνων. Οι υπόλοιποι οδηγήθηκαν στον αργό θάνατο με συντάξεις πείνας, όντας ανάπηροι αφού ανάπνεαν με δυσκολία. Μόνο σε 2 χωριά στη δεκαετία του 70, πέθαναν από την πνευμονοκονίαση 110 μεταλλωρύχοι. (Μιλάμε για τη δεκαετία του 70, γιατί τα πάρα πάνω στοιχεία προκύψανε από έρευνες γιατρών που έγιναν τότε ενώ δεν έχουμε στοιχεία για θανάτους που θα υπήρξαν ασφαλώς και μετά.)
Στα κάτεργα της Λάρκο, τη δεκαετία του 70 σκοτώθηκαν 15 εργάτες και σακατεύτηκαν άλλοι 1000. Στα μακάβρια μπαρουτάδικα της Πυρκάλ στο Λαύριο και στην Ελευσίνα, σκοτώθηκαν περίπου 25 και σακατεύτηκαν πολύ περισσότεροι. Συνολικά τη δεκαετία του 70 ο καπιταλιστικός όμιλος Μποδοσάκη-Αθανασιάδη στα βιομηχανικά του κάτεργα δολοφόνησε πάνω από 200 εργάτες και σακάτεψε πάνω 2000. Χάρη σ' αυτή την κοινωνική γαλήνη και ειρήνη, κατόρθωσε να πετύχει αστρονομικά ποσά εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης. Έτσι στη Λάρκο πετύχαινε ποσοστά 526 στα 100, δηλαδή σε κάθε 100.000 δρχ. μισθό που έδινε σ' έναν εργάτη αντιστοιχούσαν άλλες 526.000 δρχ. παραγωγή που τη τσέπωνε.

Κατά συνέπεια η κυνική προσπάθεια του Αθανασιάδη-Μποδοσάκη να παρουσιαστεί σαν οικολόγος ουμανιστής, μόνο γέλια θα προκαλούσε αν δεν θύμιζε την τραγική και μακάβρια πάρα πάνω πραγματικότητα. Αποφασίσαμε λοιπόν να εκτελέσουμε τον Αλέξανδρο Αθανασιάδη-Μποδοσάκη. Σαν κύριος μέτοχος σήμερα, αλλά και σαν κύριος υπεύθυνος της Διοίκησης του ομίλου τουλάχιστον την τελευταία 20ετία είναι υπεύθυνος για όλα τα πάρα πάνω εγκλήματα ενάντια στην εργατική τάξη. Είναι υπεύθυνος για όλες τις απάτες του ομίλου ενάντια στη χώρα. Ο Αθανασιάδης-Μποδοσάκης είναι το κλασικό υπόδειγμα του καπιταλιστή της λματ. Μεσαιωνικού τύπου εκμετάλλευση, αδιαφορία για την υγεία των εργατών και για το περιβάλλον, σακάτεμα τους, καταστροφή και μόλυνση του περιβάλλοντος. Ψηλά κέρδη, χαμηλοί μισθοί, χαμηλή παραγωγικότητα, απουσία επενδύσεων εκσυγχρονισμού και ανανέωσης κεφαλαιουχικού εξοπλισμού. Χρέη, απάτες, παράλληλη χρεοκοπία και τυπική εγκατάληψη ορισμένων επιχειρήσεων και συνέχιση της εκμετάλλευσης άλλων. Με αποτέλεσμα να εξακολουθεί να είναι ένας απ' τους σημαντικότερους ομίλους της λματ.
...

Σημείωση της προκήρυξης: Ονομάζουμε λματ την τάξη των μεγάλων καπιταλιστών που απέτυχαν σαν άτομα επιχειρηματίες, αφού οι επιχειρήσεις τους χρεοκόπησαν και είναι υπερχρεωμένες. Απέτυχαν σαν σύνολο σαν καπιταλιστική τάξη ν' αναπτύξουν αυτοδυναμία, ισόρροπα με μια σχετική αυτονομία τη χώρα. Που υπερπλούτισαν με απάτες και κομπίνες, κλέβοντας και λεηλατώντας τη χώρα και τους εργαζόμενους και έβγαλαν τα κεφαλαία τους στο εξωτερικό. Που είδαν τη χώρα σαν απλή αποικία με ευκαιρίες για εύκολο, γρήγορο και παρασιτικό πλουτισμό τους σε βάρος των συμφερόντων της χώρας, δένοντας την τύχη τους με το ξένο κεφάλαιο και υποτάσσοντας τα συμφέροντα τους στα δικά του.

Εισάγοντας τον (βραχύβιας λάμψης) νεολογισμό περί “λούμπεν μεγαλοαστικής τάξης” η πιο μακρόβια οργάνωση αντάρτικου πόλης στην ευρώπη είχε θέσει δημόσια τον εαυτό της, σαν ένοπλο βραχίονα, ήδη από το 1986 (όταν πρωτοχρησιμοποίησε τον ορισμό, σε προκήρυξη μετά την δολοφονία του βιομήχανου Δημήτρη Αγγελόπουλου - της “χαλυβουργικής”) στην υπηρεσία μιας “αυτόδυναμης εθνικής καπιταλιστικής ανάπτυξης”. Κι αν η ορολογία της οργάνωσης μπορούσε να θεωρηθεί προβληματική, κάποιες παρατηρήσεις / διαπιστώσεις της για ορισμένα χαρακτηριστικά του ελληνικού καπιταλισμού ήταν σε γενικές γραμμές σωστές. Τον τόνο, φυσικά, τον έδινε η πατριωτική ηθικολογία αφού η οργάνωση θεωρούσε το αφεντικό - που - μεταφέρει - το - προϊόν - της - εκμετάλλευσης - της - εργασίας - “έξω” σαν παράσιτο. Ωστόσο πράγματι, την δεκαετία του 1980, και μάλιστα εντονότερα στο δεύτερο μισό της, η τότε σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση, είχε βρεθεί μπροστά σε αυτό που ονομάστηκε “επενδυτική απεργία”: η ιστορικά παραδοσιακή “μεγαλοαστική τάξη” της ελλάδας δεν βοηθούσε καθόλου (“επενδυτικά”) στην ανάπτυξη της ελληνικής καπιταλιστικής παραγωγικής βάσης...

Ας αφήσουμε τους εργατικούς εαυτούς μας στο περιθώριο αυτής εδώ της αναφοράς, κι ας ντυθούμε τη λεοντή των φίλων του καπιταλισμού. Για να θυμήσουμε (στους/στις παλιότερους/ες) και να ενημερώσουμε (τους/τις νεώτερους/ες) ορισμένα πράγματα που έχουν ιδιαίτερη σημασία και σήμερα.
Στην πρώτη της φάση η πρώτη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση στην ελλάδα, το πασοκ, απ’ το 1982 έως περίπου το 1985, εφάρμοσε μια αρκετά κεϋνσιανή (οικονομική) πολιτική. Έδωσε γενναίες αυξήσεις τους μισθούς και στις συντάξεις (αρχίζοντας απ’ τους δημόσιους υπαλλήλους), καθιέρωσε αυτόματες ετήσιες αυξήσεις στους μισθούς (α.τ.α.: αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή), και αναγνώρισε τα συνδικάτα σαν επίσημους “κοινωνικούς εταίρους” και συνομιλητές. Ήταν η πρώτη φορά (ιστορικά καθυστερημένη) που στον ελληνικό καπιταλισμό εφαρμοζόταν το διεθνές μεταπολεμικό “μοντέλο ανάπτυξης”. Στο κέντρο του βρισκόταν η τόνωση της εσωτερικής (καταναλωτικής) ζήτησης.Σύμφωνα με τις ιστορικές κεϋνσιανές παραδοχές (που είχαν αρχίσει ωστόσο να θεωρούνται ανεπαρκείς διεθνώς) εάν μέσω των σχετικά καλών μισθών υπάρχει χρήμα διαθέσιμο προς κατανάλωση, τότε υπάρχει λόγος να γίνουν και οι αντίστοιχες επενδύσεις (απ’ τα αφεντικά)· αυτές αυξάνουν τις θέσεις εργασίας· με τη σειρά της αυξάνει ακόμα περισσότερο η ζήτηση, κ.ο.κ. “Ανάπτυξη”!
Ωστόσο το πράγμα δεν δούλεψε κατ’ αρχήν. Λόγω (και του ως τότε) συντηρητισμού της ελληνικής κοινωνίας, το αυξημένο διαθέσιμο εισόδημα (απ’ τους μισθούς) κατευθυνόταν κυρίως είτε στην αποταμίευση είτε στον κύκλο της οικοδομής. Η ιδέα ότι ο κύκλος της οικοδομής είναι η λοκομοτίβα της ανάπτυξης ήταν ήδη ξεπερασμένη (παρότι επανήλθε ξανά λίγες δεκαετίες αργότερα)· εν πάσει περιπτώσει η παραγωγική βάση του ντόπιου καπιταλισμού δεν φαινόταν ούτε να αναπτύσσεται ούτε να διαφοροποιείται προς πιο δυναμικές κατευθύνσεις.
Ήταν στα 1985, που ο Α. Παπαντρέου αναφωνώντας το (τότε διάσημο) καταναλώνουμε περισσότερα απ’ όσα παράγουμε (χωρίς ωστόσο η κατανάλωση να είναι ακόμα τόσο διευρυμένη) προχώρησε στα πρώτα (μετρημένα) “μέτρα λιτότητας”. Η πιο σωστή παρατήρηση του οικονομολόγου πρωθυπουργού θα έπρεπε να είναι παράγουμε λίγα... Εν τούτοις το ζήτημα της παραγωγικής καπιταλιστικής βάσης, των “επενδύσεων” δηλαδή, παρέμενε άλυτο. Το 1986 η “ε.ο. 17 Νοέμβρη” ανακάλυψε τη “λούμπεν μεγαλοαστική τάξη”, σαν υπεύθυνη της επενδυτικής στασιμότητας. Λίγο αργότερα, διευθυνόμενη απ’ το πιο ευφάνταστο τμήμα της τότε σοσιαλδημοκρατίας, ξεκίνησε η επιχείρηση αποενοχοποίησης του πλούτου (“επιχείρηση ΚΛΙΚ”) έτσι ώστε να πάψουν οι  έλληνες να είναι συντηρητικοί και αποταμιευτές, και να αρχίσουν να “χαλάνε τα λεφτά” τους χωρίς να ντρέπονται. Κανονικά, το καταναλωτικό μπουμ που ξεκίνησε προς τα τέλη της δεκαετίας του ‘80, πάντα μέσα στην κεϋνσιανή λογική, θα έπρεπε να οδηγήσει σε μια “αναπτυξιακή έκρηξη”...
Για να λύσει το πρόβλημα των “επενδύσεων”, και να υπερκεράσει εκείνο που σωστά ή λάθος (δεν έχει σημασία) η τότε σοσιαλδημοκρατία αντιλαμβανόταν σαν “απεργία επενδύσεων” εκ μέρους της παραδοσιακής ελληνικής μεγαλοαστικής τάξης, τμήμα (;) της κυβέρνησης και του κόμματος πασοκ δοκίμασε να δημιουργήσει, μέσω και της κρατικής δράσης, μια καινούργια εθνική αστική τάξη: ενισχύοντας συγκεκριμένους “νέους επιχειρηματίες” σε συγκεκριμένους τομείς, και προσπαθώντας να αναδιαρθρώσει “εν θερμώ” τις δομές και τις κατευθύνσεις του ντόπιου καπιταλισμού. Στην αργκώ εκείνης της περιόδου επρόκειτο για τα “νέα τζάκια”, που προορίζονταν να αντικαταστήσουν είτε προσπερνώντας τα είτε συγκρουόμενα μαζί τους, τα “παλιά τζάκια”, και να γίνουν η καινούργια σπονδυλική στήλη του ελληνικού καπιταλισμού. Τα “παλιά τζάκια” ήταν, βέβαια, αυτά που σε γενικές γραμμές χαρακτήριζε “λματ” η “ε.ο. 17Ν”.
Για να γίνει αυτή η “δομική αλλαγή” δημιουργήθηκε τότε και μια “ένωση νέων επιχειρηματιών”. Σύμφωνα με την “ελευθεροτυπία”:

...
Το 1987 ξεκίνησαν με κλειστές συναντήσεις και διαλέξεις μόνο για τα μέλη, που γίνονταν συχνά στο κτίριο της “Ιντεραμέρικαν”, που ανήκε τότε στον Δ. Κοντομηνά - εκ των πρωτεργατών του εγχειρήματος. Συμμετείχαν επίσης οι επιχειρηματίες Θανάσης Λαβίδας (τώρα επίτιμος πρόεδρος που διατηρεί ακόμα σχέσεις με τους Παπανδρέου), Χάρης Κυριαζής (επικεφαλής της PriceWaterhouse Hellas, με την οποία συνεργάζεται η κυβέρνηση), Ντόρης Μαργέλλος (το όνομά του ενεπλάκη αργότερα στην “υπόθεση του καλαμποκιού”), Δ. Καλλιτσάντσης, Βαρβάρα Βερνίκου, Οδυσσέας Κυριακόπουλος, Κώστας Καίσαρης, Μηνάς Τανές, Κωνσταντίνος Μπουτάρης, Π. Κανελλόπουλος, Δημήτρης Δασκαλόπουλος και άλλοι.
...

Στους αρχικούς 44 δημιουργούς της “ε.ν.ε.” περιλαμβάνονταν τότε και οι Γ. Παπαθανασίου, Πέτρος Γ. Δούκας (ο γνωστός δεξιός...), Πάνος Τσουπίδης, Νίκος Κιολεϊδης, Θεοδόσης Δ. Μπουντουράκης, Στάμος Στράτος, Νικόλαος Φιλίππου - Βαρλής, Αδαμάντιος Λαδένης, Θανάσης Μαρτίνος, Κ. Κουλουβάτος, Ν. Α. Κανελλόπουλος, Ιωάννης Ε. Αργυρός κ.α. Και, βέβαια, ο Γιώργος Κοσκωτάς... Ο επίσημος πολιτικός σύνδεσμος εκείνης της καινούργιας “επιχειρηματικής φουρνιάς” με την τότε κυβέρνηση, ήταν ο Γ. Α. Παπανδρέου.
Η προσπάθεια εκείνη (που έγινε με απόλυτα ελληνικό τρόπο, δηλαδή και με “δωράκια” των επιχειρηματιών προς τους πολιτικούς) κατέληξε σε μια εκρηκτική σύγκρουση μέσα στο ελληνικό πολιτικο - οικονομικό σύστημα, μεταξύ “παλιών” και “νέων”, που πήρε το παραπλανητικό όνομα “σκάνδαλο Κοσκωτά”. Λίγα χρόνια αργότερα, κι αφού είχε επέλθει μια καινούργια σύνθεση και ισορροπία που (θα) την τροφοδοτούσε πια το μεγάλο πλιάτσικο στα βαλκάνια, το 1992, ο Γ. Παπανδρέου έλεγε σε συνέντευξή του στο περιοδικό “έψιλον” της “κυριακάτικης ελευθεροτυπίας”:

... Πολλά έχουν ακουστεί για την υπόθεση αυτή. Προσπάθεια που έχει αντίστοιχους φορείς σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Δεν είχε στόχο να δημιουργήσει νέα τζάκια, κάθε άλλο, αλλά ν' αλλάξει τη λογική του επιχειρηματία στη χώρα μας. Από τον ασύδοτο - που ενδιαφερόταν μόνο για το γρήγορο κέρδος - σ' εκείνον που θα έχει επαγγελματική, κοινωνική και εθνική συνείδηση...

Το 1989 δεν κορυφώθηκε μόνο η ελληνική ενδοκαπιταλιστική σύγκρουση (που παραπλανητικά εμφανιζόταν σαν σύγκρουση “εκδοτών” εφημερίδων...) και η αντανάκλασή της στο πολιτικό σύστημα. Έγινε και κάτι ακόμα: το ελληνικό κράτος, λόγω και της διανεμητικής πολιτικής του των προηγούμενων χρόνων, έφτασε στο χείλος του γκρεμού της επίσημης χρεωκοπίας. Διασώθηκε χάρη στον ευρωπαϊκό (και κυρίως γαλλικό - Ντελόρ) “φιλελληνισμό”, εκφρασμένο με ένα ακόμα δάνειο. [1]
Θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς ότι η επιχείρηση “αναδιάρθρωση της καπιταλιστικής παραγωγικής βάσης” όπως προωθήθηκε απ’ τους τότε σοσιαλδημοκράτες απέτυχε· ή, έστω, δεν πέτυχε σ’ όλο της το εύρος, και δεν απέκτησε την λογική που προβλέπονταν. Η δεκαετία του ‘90, με την βίαιη εκμετάλλευση δεκάδων χιλιάδων βαλκάνιων προλετάριων, και το πλιάτσικο στις χώρες τους, έδωσε “διέξοδο”. Και όπως έχουμε πει κάμποσες φορές απ’ αυτές εδώ τις σελίδες διαμόρφωσε σταδιακά ένα είδος γκαγκστερικού καπιταλισμού (σαν γενική τάση) σε όλες τις κλίμακες της καπιταλιστικής ιεραρχίας. Σ’ αυτόν τον γκαγκστερικό καπιταλισμό οι πολιτικές πρόσοδοι ήταν βασική παράμετρος...

η ρόδος

Γιατί τα λέμε τώρα όλα αυτά; Αφού είμαστε μασκαρεμένοι φίλοι του καπιταλισμού, πρέπει να θυμίσουμε ότι το περιβόητο “δημόσιο χρέος” ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΤΙΑ του “ελληνικού προβλήματος” ΑΛΛΑ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟΥ - η έκφρασή του την τελευταία δεκαετία, οξυμένη μετά το ξέσπασμα της τελευταίας φάσης της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης. Οι παρακάτω αράδες, ειπωμένες σήμερα, δεν θα ήταν καν και καν η αρχή της επιχειρηματολογίας μιας ένοπλης πατριωτικής οργάνωσης. Είναι η βασική διάγνωση που κάνουν οι σοβαροί εκπρόσωποι του διεθνούς καπιταλισμού, είτε είναι πολιτικές βιτρίνες είτε είναι τεχνοκράτες, για την ελληνική περίπτωση:

...Η  σημερινή κρίση της ελληνικής οικονομίας δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο... Η ελλάδα βρίσκεται εδώ και χρόνια σε περίοδο βαθιάς και παρατεταμένης κρίσης, πούναι πριν απ' όλα διαρθρωτική, κρίση των συγκεκριμένων δομών της, [και] η κύρια και βαθύτερη αιτία της δεν είναι η παγκόσμια οικονομική κρίση - πούναι μόνο αφορμή της - αλλά η ιστορική αποτυχία της άρχουσας τάξης ... και του πολιτικού προσωπικού της ... να πετύχουν μια αυτοτροφοδοτούμενη ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη με μια σχετική αυτονομία...

Από τον τρισκατάρατο Σόιμπλε ως τους αναλυτές διεθνών σοβαρών καθεστωτικών media, αυτό είναι που λένε: με την “διάρθρωση” και την “κουλτούρα” που έχετε, σαν μαγαζί καπιταλιστικό, ω έλληνες είστε για τα μπάζα. Κι ενώ εμείς, σαν αυτόνομοι εργάτες, μπορούμε να αποδείξουμε (και έχουμε αποδείξει) ότι στο κέντρο της διαχείρισης αυτού του “χρεωκοπημένου μαγαζιού” βρίσκεται η άγρια υποτίμηση της εργασίας και ΜΟΝΟ αυτή, εκείνοι που κυβερνούν ή θέλουν να κυβερνήσουν (πάντα στο όνομα του “λαού” και για το καλό του...) θα έπρεπε να έχουν πρώτα και κύρια όχι ένα “σχέδιο διαχείρισης του χρέους” αλλά ένα “σχέδιο αποτελεσματικής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης”, φυσιολογική συνέπεια του οποίου θα ήταν το όποιο “χρέος” να γίνει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα διαχειρίσιμο, στα μάτια “φίλων” και “εχθρών”.
Υπάρχει τέτοιο σχέδιο; Για την δεξιά του ελληνικού κράτους και κεφάλαιου δεν το συζητάμε. [2] Αλλά η αριστερά του;  Αν προσπεράσουμε τις φανφάρες, τους πολιτικαντισμούς, και τα φύκια - για - μεταξωτές - κορδέλες, αυτό που εμφανίζεται σαν “σχέδιο” είναι μια μέτρια και εξαιρετικά δειλή επανάληψη του σοσιαλδημοκρατικού σχεδίου του πρώτου μισού της δεκαετίας του ‘80: καπιταλιστική ανάπτυξη μέσω αύξησης / τόνωσης της εσωτερικής ζήτησης. [3] Μόνο που εκείνο που δοκιμάστηκε τότε και απέτυχε (γιατί άραγε; οι σοφοί της αριστεράς έχουν ασχοληθεί στα σοβαρά με τις αιτίες της αποτυχίας;) τώρα εμφανίζεται σαν φάρμακο μέσα σε πολύ, μα πάρα πολύ δυσμενέστερες συνθήκες:
- με μια παγκόσμια κρίση σε εξέλιξη, κατάσταση που οξύνει σταθερά τους ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς· άρα, λοιπόν, σε ένα πολύ σκληρότερο (σε σχέση με πριν 25 χρόνια) διεθνές περιβάλλον·
- με μια οργανική (ως τώρα) ένταξη στην ευρωζώνη, που παραμένει ακόμα στρατηγική επιλογή (όχι, όμως, για το σύνολο των αφεντικών...), άρα χωρίς το εργαλείο του “εθνικού νομίσματος”·
- με μια εσωτερική σκλήρυνση όλων των προσοδικών και γκαγκστερικών μηχανισμών, άρα με το “μπετονάρισμα” εκείνου που θα ήταν ο στόχος ενός οποιουδήποτε ουσιαστικού ρεφορμισμού·
- με μια εκτεταμένη διανοητική αποχαύνωση και, αντίστροφα, ισχυρή “συναισθηματικοποίηση” του πληθυσμού, ύστερα απ’ τα χρόνια της ευδαιμονίας και του πληθωρικού θεάματος, άρα με μηδέν ιδεολογική ηγεμονία·
- χωρίς κανένα διεθνές παράδειγμα παρόμοιου είδους (και με ανάλογες παραγωγικές δυνατότητες) που να μπορεί να αντιγράψει·
- και χωρίς να υπάρχουν καν και καν διεθνείς τάσεις προσανατολισμού μέσα στην εξελισσόμενη παγκόσμια κρίση / αναδιάρθρωση.

Το “τραγικό” της σοσιαλδημοκρατικής ιστορίας και των εκσυγχρονιστικών προθέσεων στα ‘80s επαναλαμβάνεται τώρα σαν φάρσα. Στη θέση της δημιουργίας του ε.σ.υ. η επαναπρόσληψη όσων απολύονται απ’ τα ερείπιά του. Στη θέση της επιθετικής διεύρυνσης της δημόσιας εκπαίδευσης η επαναπρόσληψη όσων απολύονται απ’ τα ερείπιά της. Στη θέση της πάταξης της φοροδιαφυγής η πάταξη της φοροδιαφυγής. Στη θέση της “εθνικής ανάπτυξης” η “εθνική ανάπτυξη” μέσω της “αλληλέγγυας οικονομίας”... Στη θέση των “μη προνομιούχων” οι έκπτωτοι. Στη θέση της πολιτικής προσόδου η πολιτική πρόσοδος (ακόμα και σαν φάντασμα). Στη θέση του “εκδημοκρατισμού των σωμάτων ασφαλείας” ο “εκδημοκρατισμός των σωμάτων ασφαλείας” ξανά... Στη θέση των πασόκων οι “ψηφίζουμε πασοκ χωρίς αυταπάτες”. [4] Στη θέση της αισιοδοξίας για το μέλλον η απελπισία ή και η αποστροφή του μέλλοντος. Στη θέση του Αντρέα Παπαντρέου ο Αλέξης Τσίπρας.
Ο πρόεδρος του συ.ριζ.α., στις 15 Σεπτέμβρη, στη Σαλονίκη, οριοθετώντας την διαφορά (ή, όπως την παρουσιάζει η κυβερνοαριστερά, την αντιπαλότητα) του υποτιθέμενα αριστερού σχεδίου - εξόδου - απ’ - την - κρίση σε σχέση με το δεξιό (όπως εφαρμόζεται) δήλωσε: η δική μας πρόταση για ανάπτυξη στηρίζεται στην εσωτερική ζήτηση και όχι στις εξαγωγές. Αν αυτή την κουβέντα την πάρει κανείς στα σοβαρά, τότε υπονοεί κάποιο είδος “ολιγαρκούς αυτάρκειας”, για το οποίο, φορώντας πάντα το λιονταρίσιο τομάρι των φίλων του καπιταλισμού, είναι αδύνατο να φανταστούμε πως συνδέεται με (καπιταλιστική) “ανάπτυξη” και όχι με το αντίθετο. Αν αυτό είναι το σχέδιο καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης της κυβερνοαριστεράς, τότε αποτελεί επιστροφή όχι στα early ‘80, αλλά έναν αιώνα πίσω.
Όμως δεν είναι ακριβώς αυτό· επειδή δεν είναι συγκροτημένα και οτιδήποτε άλλο. Κατά τα λεγόμενα και γραφόμενα, περιλαμβάνει: αναδιάρθρωση της αγροτικής / κτηνοτροφικής παραγωγής· αναδιάρθρωση της τουριστικής βιομηχανίας· αναδιάρθρωση της παραγωγής ενέργειας (“εναλλακτικές πηγές”...) και το ασαφές έρευνα και καινοτομία. Είναι, σα να λέμε, λίγο απ’ όλα:
- αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή για εσωτερική κατανάλωση (αλλά σε τι τιμές;) και αγροκτηνοτροφική παραγωγή για εξαγωγές (και οι ανταγωνιστές; στα φραουλοχώραφα / κάτεργα της Ηλείας τα αφεντικά λένε πως ξέρουν πως κρατιέται σε κλίμακα διεθνούς αγοράς το “πλεονέκτημά” στην τιμή...)·
- τουρισμός, τουρισμός, τουρισμός, αλλά “όχι όπως τώρα, με τα all inclusive...” - αν συμφωνήσουν τα διεθνή πρακτορεία αλλά και ο χαμηλού εισοδήματος τουρίστας / μάζα...·
- “πράσινη ενέργεια”: το είπε ο ακατονόμαστος, κάθε βουνοκορφή και αιολικό πάρκο, πόσα χωράνε ακόμα; και
- κάτι σύγχρονο και πιασάρικο: νέες τεχνολογίες...

Παριστάνουμε τους φίλους του καπιταλισμού, αλλά δεν γίνεται να παραστήσουμε τους ηλίθιους. Αριστερό σχέδιο καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης δεν υπάρχει πια. Αριστερός “κυβερνητικός” ρεφορμισμός δεν υπάρχει. Και για του λόγου το αληθές οφείλουμε να θυμίσουμε πως όταν, ακόμα, υπήρχε τέτοιο πράγμα στην ελλάδα, όχι απλά σε θέση εξουσίας αλλά με “ενθουσιώδη” μαζική υποστήριξη και πρακτικά χωρίς αντίπαλο, δηλαδή στις αρχές της δεκαετίας του ‘80:
- δοκίμασε την ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος υγείας, φτιάχνοντας το ε.σ.υ. Το ε.σ.υ. πριονίστηκε απ’ έξω (ιδιωτικά ιατρεία και συναφείς επιχειρήσεις κάθε είδους) και από μέσα, κι έφτασε ως εκείνο το σημείο που οι καθαρόαιμοι νεοφιλελεύθεροι / μεταφασίστες απλά το αποτελειώνουν. Όμως κανένας δεν επαγγέλλεται στα σοβαρά το να ξαναφτιάξει, απ’ την αρχή, κανονικά και απόλυτα, ένα νέο ε.σ.υ., λαμβάνοντας υπ’ όψη τα δεδομένα του 21ου αιώνα...·
- δοκίμασε το “άνοιγμα” της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, χαϊδεύοντας τ’ αυτιά και τους πόθους της μικροαστικής οικογένειας· για να καταλήξει όχι στην πτυχιούχα g700 αλλά στην υπερπτυχιούχα g400·
- δοκίμασε την “πάταξη της φοροδιαφυγής”, και έκανε πίσω: απλά, εάν είσαι προσοδικό κόμμα, δεν μπορείς να τα βάλεις με τους ψηφόφορους σου·
- δοκίμασε την εξαφάνιση των “μεσαζόντων” στη διαδρομή απ’ το χωράφι και τον στάβλο ως το μανάβικο και το χασάπικο, για να πέσουν οι τιμές - και ηττήθηκε·
- δοκίμασε την οργάνωση της πολεοδομίας και της χωροταξίας, απλά για να βρίσκεται μπροστά σε καινούργιες φουρνιές “αυθαιρέτων”, που δεν είναι εδώ και πολλά χρόνια τα χαμόσπιτα της εργατικής τάξης, αλλά τα εξοχικά των μικρο-μεσοαστών και οι βίλες των μεγαλοαστών· όμως κι αυτοί ψηφοφόροι είναι, παράγοντες είναι, μαφιόζοι είναι, πολλά είναι...

Δεν υπάρχει λοιπόν σήμερα τέτοιο σχέδιο. Δεν υπάρχει επειδή η αριστερά (και όχι μόνο στην ελλάδα) έχει γίνει τόσο δεξιά ώστε το στελεχικό της δυναμικό δεν μπορεί να το εκπονήσει με σύγχρονους όρους. Όμως κι αυτό είναι ιστορικό προϊόν. Εν τέλει δεν υπάρχει τέτοιο σχέδιο, κυρίως, επειδή δεν υπάρχει εκείνος ο οξύς και αποφασισμένος ανταγωνισμός απ’ την μεριά μας, την εργατική, που θα το “γεννούσε”, θα το διαμόρφωνε, θα το στήριζε, απειλώντας (η τάξη μας) ότι σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα επιβάλλει δια της βίας το δικό της εργατικό αντισχέδιο.
Πετώντας τώρα τα μασκαριλίκια των φίλων του καπιταλισμού ίσως δεν θα έπρεπε να κατηγορούμε τόσο έντονα εκείνους που παριστάνουν ότι είναι φιλολαϊκοί μεταρρυθμιστές ενώ το πιο ρηξικέλευτο που θα μπορούσε να τους στηρίξει είναι η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Κάπως πρέπει ο καθένας να την βγάζει σ’ αυτόν τον μάταιο κόσμο, κάτι πρέπει να πουλάει - εντάξει. Ο θανάσιμος κίνδυνος είναι όταν αυτοί δηλώνουν έτοιμοι και διατεθειμένοι να κυβερνήσουν· και (ποιός ξέρει;) το πετύχουν, υποσχόμενοι το ένα και το άλλο· τα πάντα στους πάντες.
Γιατί η σκληρή αλήθεια είναι ότι κάθε προσωρινό “κέρδος” του οποιουδήποτε ρεφορμισμού που δεν έχει περιεχόμενο, που είναι κενός και βερμπαλιστικός, που δεν στοχεύει στην εσωτερική σύγκρουση αλλά μόνο σε “εθνικούς τσαμπουκάδες”, που δεν έχει ταξική έδραση και προσανατολισμό και, κυρίως, ξεκάθαρους εσωτερικούς αντιπάλους, γίνεται μεσοπρόθεσμα κέρδος της σκλήρυνσης των γκαγκστερικών, υποκοσμιακών και σκληρά προσοδικών μηχανισμών, του εμπόλεμου (πλέον) βαθέος κράτους / κεφάλαιου.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Όταν έσκασε το “σκάνδαλο Κοσκωτά” η τότε αριστερά “μυρίστηκε” ένα μόνο πράγμα: την πιθανότητα να λεηλατήσει τους ψηφοφόρους του τότε πασοκ. Κινούμενη απ’ αυτό το εξουσιαστικό ένστικτο παραμέρισε τις διαφορές της (και την διάσπαση του 1968), ενώθηκε, έφτιαξε τον “συνασπισμό της αριστεράς και της προόδου” και όρμησε. Στην ενδοκαπιταλιστική σύγκρουση που βρισκόταν κάτω απ’ την επιφάνεια των (υπαρκτών) “σκανδάλων” του Κουτσόγιωργα, του Α. Παπαντρέου και των υπόλοιπων, χάρη στις ψηφοθηρικές τους ονειρώξεις όλα τα στελέχη του τότε συνασπισμού (απ’ τους δεξιούς της ε.α.ρ. μέχρι τους υποτιθέμενους μ/λ του κκε) πήραν αντικειμενικά θέση: υπέρ των “παλιών τζακιών”. Δεν θα έκαναν “επανάσταση” τα “νέα τζάκια”! Αλλά η φιλόδοξη και έτοιμη να αναλάβει σπουδαία κυβερνητικά καθήκοντα αριστερά δεν είχε δικές τις θέσεις γι’ αυτό που διακυβευόταν· στριμωγμένη λοιπόν ανάμεσα σε δύο μπλοκ οικονομικής εξουσίας στράφηκε σ’ εκείνο που της υποσχόταν τα περισσότερα... Την φιλία με την οικογένεια Μητσοτάκη.
Ο “λαός”, απ’ την μεριά του, όχι επειδή καταλάβαινε χριστό απ’ αυτά που πράγματι συνέβαιναν αλλά επειδή ήταν (και είναι) προσωπολάτρης, τιμώρησε (μόλις αθωώθηκε ο Α. Παπαντρέου) την αριστερά, πετώντας τον (διασπασμένο πια) συνασπισμό εκτός βουλής (και εκτός επιβίωσης - σώθηκε χάρη στην καλωσύνη κάποιων τραπεζιτών...) και το (διασπασμένο επίσης) κκε σ’ ένα απ’ τα μικρότερα εκλογικά ποσοστά του (4,54%), κάτω απ’ τη νεοσύστατη τότε ακροδεξιά “πολιτική άνοιξη” του νυν πρωθυπουργού Σαμαρά.
[ επιστροφή ]

2 - Στις αρχές Αυγούστου (του 2013) η ο.ι.ε.λ.ε. (ομοσπονδία ιδιωτικών εκπαιδευτικών λειτουργών ελλάδας), το δευτεροβάθμιο συνδικάτο όσων δουλεύουν σε φροντιστήρια, ανακάλυψε - σε ένα έγγραφο που η κυβέρνηση έστειλε στη γσεε... - ότι το κτύπημα των εργασιακών σχέσεων στα φροντιστήρια αλλά και στα πλοία δεν προέρχεται από “απαιτήσεις της τρόικα” αλλά από απαιτήσεις των ντόπιων αφεντικών σ’ αυτούς τους κλάδους.
Όμως αυτή η “αποκάλυψη” (εντός πολλών εισαγωγικών) δεν είναι εντυπωσιακή, αφού αυτά γράφονται, άλλοτε με υπονοούμενα και άλλοτε έξω απ’ τα δόντια, ακόμα και στα καθεστωτικά μήντια· ας αφήσουμε το ότι τεκμαίρονται λογικά, χωρίς αποκαλύψεις και ντοκουμέντα. Το εντυπωσιακό είναι που ούτε ένας φροντιστηριάς, ούτε ένας εφοπλιστής, ούτε ένα μικρό, μεσαίο ή μεγάλο αφεντικό, δεν έχει διακινδυνέψει ούτε μια τρίχα του εδώ και 3 χρόνια, απ’ αυτούς που εκμεταλλεύεται. Είναι η “Μέρκελ” και η “τρόικα”, άντε και η “κυβέρνηση”, που συγκεντρώνουν τα φραστικά πυρά και τις κατάρες - οπότε πείτε κι εσείς ποιός οφελείται απ’ αυτόν τον μόνιμο αλλοιθωρισμό...
[ επιστροφή ]

3 - Στην κυριακάτικη Αυγή στις 7 Ιουλίου του 2013, σε ένα ένθετο “προγραμματικών προτάσεων” του συ.ριζ.α. (κάτι σαν απομίμηση του “συμβόλαιου με το λαό” του πασοκ πριν τις εκλογές του 1981), στο κεφάλαιο σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση, περιλαμβάνονται κι αυτά:

Στον αντίποδα της αντιαναπτυξιακής λιτότητας των μνημονίων, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ θα λάβει κατά προτεραιότητα μέτρα τόνωσης της ζήτησης, με στόχο αρχικά την ανάκαμψη και κατόπιν την ανάπτυξη της οικονομίας. Έτσι θα δημιουργηθεί ευνοϊκό περιβάλλον για να προωθηθούν όλες οι απαραίτητες ριζικές αλλαγές στο κράτος και την οικονομία που θα προωθήσουν την παραγωγική ανασυγκρότηση, ενώ παράλληλα θα αυξάνονται οι πόροι για την κοινωνική προστασία και την υλική ανακούφιση των θυμάτων της κρίσης. Τέτοια μέτρα που θα συμβάλουν στην ανάκαμψη της οικονομίας είναι τα εξής: (α) επαναφορά του κατώτατου μισθού και ανάλογη αύξηση των συνδεδεμένων επιδομάτων, (β) σταδιακή αποκατάσταση μισθών και συντάξεων, αρχίζοντας από τα χαμηλότερα επίπεδα, (γ) τακτοποίηση των χρεών σε τράπεζες, εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία όλων όσοι αδυνατούν να ανταποκριθούν, (δ) επανεξέταση και ανακατανομή των δημόσιων δαπανών με στόχο (σε συνδυασμό με την αύξηση των φορολογικών εσόδων) την εξασφάλιση πόρων για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας, της παιδείας, της επιστημονικής-τεχνολογικής έρευνας και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, (ε) σταδιακή μετατόπιση του φορολογικού βάρους από τα χαμηλά στα υψηλά εισοδήματα και τον πολύ μεγάλο πλούτο, (στ) σταδιακή μετατόπιση των φορολογικών εσόδων από τους έμμεσους στους άμεσους φόρους.
Η ανάκαμψη της οικονομίας που θα επιφέρουν μέτρα όπως τα παραπάνω θα κινητοποιήσει λιμνάζοντες πόρους και πόρους που κατευθύνονται σε μη παραγωγικές δραστηριότητες. Επιπλέον, η ανάκαμψη θα περιορίσει τόσο τη μακροχρόνια ανεργία όσο και τη μετανάστευση επιστημόνων υψηλής εξειδίκευσης, δηλαδή θα περιοριστούν δύο επιπτώσεις των μνημονίων που υπονομεύουν καίρια την παραγωγικότητα και τις αναπτυξιακές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας...

Το πόσο μέτρια και δειλή “αναβίωση” του σοσιαλδημοκρατικού κεϋνσιανισμού των ‘80s είναι αυτή που παρουσιάζει σαν “σχέδιο” ο συ.ριζ.α. μπορεί να το καταλάβει κανείς απ’ το ζήτημα των μισθών. Δεν υπάρχει καν και καν ζήτημα αύξησης (του βασικού) μισθού πάνω απ’ τα 760 ευρώ καθαρά που ήταν (επίσημα) πριν την 12η Φλεβάρη του 2012, αλλά μόνο η υπόσχεση επαναφοράς του απ’ τα βάθη που είναι σήμερα. Κι ενώ η μαύρη δουλειά είναι (πραγματικά) στο 50%, χιλιάδες δουλεύουν απλήρωτοι εντελώς ή με έναντι, και δεν να υπάρχει οργανωμένη και πολεμική εργατική τάξη.
Συνεπώς, το μόνο ερώτημα που τίθεται στους εκπροσώπους του συ.ριζ.α (όπως στον Τσίπρα στη συνέντευξή του στη Σαλονίκη την Κυριακή 15 Σεπτέμβρη) είναι πώς θα μπορέσουν οι εργοδότες να αντέξουν ένα τέτοιο come back - να θυμίσουμε ότι τα μικρο-μεσαία αφεντικά είναι το 97% των ντόπιων αφεντικών. Εκεί η απάντηση τείνει προς τον εφαρμοσμένο σουρρεαλισμό. Οι εργοδότες θα το μπορέσουν αυτό [δηλαδή το να ξαναγίνει ο βασικός μισθός 760 ευρώ] επειδή ο συ.ριζ.α., “εθνικοποιώντας” τις τράπεζες, θα απελευθερώσει τις προς αυτούς χρηματοδοτήσεις.
Το ότι οι τράπεζες είναι ήδη (ουσιαστικά) “κρατικοποιημένες” ασφαλώς και το ξέρουν στον συ.ριζ.α. Μόνο που το μοντέλο αυτής της κρατικοποίησης είναι “υβριδικό”, και στο εσωτερικό του υπάρχουν ορισμένα ναρκοπέδια. Τα λεφτά για την “ανακεφαλαιοποίηση” είναι του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, το οποίο τα έχει δώσει σα δάνειο προς το ελληνικό κράτος (άρα αυτά τα ποσά αποτελούν μέρος του χρέους του). Η συντριπτική πλειονότητα των μετοχών των “ανακεφαλαιοποιημένων” τραπεζών δεν βρίσκονται ωστόσο στα συρτάρια του υπουργείου οικονομικών, αλλά σε εκείνα του τ.χ.σ. Απ’ την άλλη η διοίκηση έχει παραμείνει στα χέρια των ιδιωτών (που την είχαν και πριν), στη βάση γραπτών συμφωνιών μεταξύ των 3 μερών (τ.χ.σ., ελληνικό κράτος, ιδιωτικές διοικήσεις). Ο συ.ριζ.α. υποστηρίζει πως αρκεί να αλλάξει το νόμο που διέπει αυτές τις συμφωνίες. Φαίνεται απλό. Μόνο που στη βάση του deal που ισχύει τώρα ήταν που “ιδιώτες επενδυτές” αγόρασαν ως και το 12% των καινούργιων μετοχών· συνεπώς αυτοί (που είναι τώρα μέτοχοι της μειοψηφίας) έχουν έννομο συμφέρον στην τήρηση του deal. Επιπλέον, εάν ο ένας απ’ τους συμβαλλόμενους (το ελληνικό κράτος) αλλάξει την συμφωνία, για να ορίσει δικές του διοικήσεις (αυτός είναι ο στόχος), τότε ένας άλλος απ’ τους συμβαλλόμενους (το τ.χ.σ.) μπορεί να ζητήσει τα λεφτά του (καμμιά 50αριά δισ. ευρώ...) πίσω ΤΩΡΑ για να δώσει τις τραπεζικές μετοχές στο κράτος...
Κι ενώ όλα αυτά θα γίνονται για να “απελευθερωθούν οι πιστώσεις” απ’ τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις έτσι ώστε τα αφεντικά τους να δεχτούν έναν βασικό μισθό 760 ευρώ, κι αφού όλα πάνε κατ’ ευχήν (παίρνουμε το καλύτερο σενάριο), οι νέες “εθνικές” διοικήσεις των τραπεζών θα ανακαλύψουν ότι ΔΕΝ μπορούν να φέρουν σε πέρας την δανειοδοτική αποστολή τους, αφού ένα ικανό μέρος των καταθέσεων θα έχει, εν τω μεταξύ, πετάξει μακριά απ’ την “μισοκομμουνιστική ελλάδα”...
Δεν μας αρέσει η σεναριολογία. Πρέπει να υποδείξουμε όμως ότι πίσω απ’ τις υποτιθέμενα “καλές κεϋνσιανές προθέσεις” περί εσωτερικής ζήτησης ακόμα και μια “κυβέρνηση της αριστεράς” πρέπει, αφού τόσο πολύ φαγώθηκε να γίνει τέτοια, να λύσει των ελληνικών τραπεζών. Μέσα σ’ έναν κύκλο κυκλοφορίας ενός νομίσματος (του ευρώ) του οποίου την αξία εγγυώνται άλλες τράπεζες...
[ επιστροφή ]

4 - Ας ελπίζουμε ότι κανένας δεν θα μπει στο πειρασμό να απαιτήσει να εξηγήσουμε για ποιούς πρόκειται...
[ επιστροφή ]