Πάνω η “αγιαΣοφιά” Ν. Φιλαδέλφειας (μακέτο) και κάτω ο Βασίλης ο Βουλγαροκτόνος,
ο Γιάννης ο Τσιμισκής και η Θοδώρα της ορθοδοξίας (πακέτο).

cyberball: πέρασε η μπόρα, πέρασε (μουρμουρίζουν τα ναυάγια)

Μπράβο! Έξοχα! Σπουδαία παράσταση! Μέτρια η σκηνοθεσία, μέτριοι οι πρωταγωνιστές, οι κομπάρσοι για φίλημα, όμως το τέλος; Τι ένταση, τι δραματουργία, τι αμφισημία!!! Αυτογκόλ απ’ τον (χωρίς πείρα) αμυντικό, κι ύστερα καπάκι κι άλλο αυτογκόλ απ’ τους (έμπειρους) οπαδούς! Τι να ήθελε, άραγε, με ένα τέτοιο φινάλε, να πει ο ποιητής (ο σκηνοθέτης), ε; Κάτι σαν το Λάθος και το Πάθος; Ή κάτι σαν δικό - μας - είναι - το - μαγαζί - κι - άμα - θέλουμε - το - βουλιάζουμε - άμα - θέλουμε - το - ξεβουλιάζουμε;
Δεν μπορούμε (και δεν πρέπει!) να αντιμετωπίζουμε το ποδόσφαιρο έξω απ’ τον “φυσικό χώρο” του, που είναι η βιομηχανία της διασκέδασης / εκτόνωσης, ένα τμήμα του θεάματος. Κι απ’ όλες τις τέχνες που ζουν στη ζεστή αγκαλιά του θεάματος, τα μαζικά σπορ - με πρώτον τον βασιλιά ποδόσφαιρο - πουλάει τις εντονότερες συγκινήσεις. Θα έκλαιγαν οι οπαδοί της Άντζελας Δημητρίου εάν η “Λαίδη” υποβιβαζόταν στην τέταρτη κατηγορία των νυκτερινής σκηνής; Όχι! Θα έκλαιγαν οι οπαδοί του Ταραντίνο εάν οι καινούργιες ταινίες του πήγαιναν άπατες η μία μετά την άλλη; Όχι! Αλλά για τον υποβιβασμό της α.ε.κ. (όπως θα συνέβαινε και για κάθε άλλη ομάδα - με - όνομα) όχι απλά κλάματα... Αναφιλητά! Θρήνος και κοπετός!!! [*]
Αλλά επειδή επιμένουμε να παρακολουθούμε την τέχνη (αντί να ταυτιζόμαστε με την “υπόθεση”) βλέπουμε και το “ευρύτερο περιβάλλον”. Για παράδειγμα, η μονιμότητα στη σχέση οπαπ και intralot δεν είναι άραγε μια αλληγορία της μονιμότητας του ολυμπιακού / πρωταθλητή, και το ανάποδο; Ποια είναι, άραγε, η ανάλογη αλληγορία της αγοράς του 33% των μετοχών του οπαπ από ένα “επενδυτικό σχήμα” με τον οίκο Μελισσανίδη μέσα; Μήπως Το Στοίχημα; Γιατί όχι; Ένα στοίχημα στην αρχή της ποδοσφαιρικής σαιζόν ή, ακόμα, και στις αρχές του δεύτερου γύρου, για το ότι η α.ε.κ. θα υποβιβαστεί, θα μπορούσε να αποφέρει πολύ χρήμα σ’ αυτούς που πόνταραν σωστά. Είτε στη μακρινή ασία, είτε κοντύτερα... [1]

Δεν είναι όμως μόνο τέχνη. Είναι και μπίζνα. Ακόμα και τους καλούς καιρούς δεν χωρούσαν τόσες ομάδες (και μάλιστα τόσες φοβερές ομάδες) στο ελληνικό πρωτάθλημα. Για να το πούμε διαφορετικά, και καθόλου κολακευτικά, το επαγγελματικό ποδόσφαιρο αποδείχθηκε γρήγορα λούμπεν. Οι 3 ή 4 “κορυφαίες” ομάδες κάθε χρονιάς, σίγουρα απ’ τα ‘90s και μετά, την έβγαζαν όλο και περισσότερο με τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις· άλλη μια απόδειξη (αν χρειαζόταν) για το πόσο μισούσε απ’ ανέκαθεν η ευρώπη το ελλαδιστάν. Δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή στάθμιση (της ποιότητας του ελληνικού ποδοσφαίρου) είχε διακυμάνσεις, η θέση του πρωταθλητή έγινε - από επιχειρηματική άποψη - η μόνη σίγουρη (για γενναία ευρωπαϊκά έσοδα: πολλά ματς στον πρώτο γύρο, πωλήσεις “διαρκείας”, τηλεοπτικά, εισιτήρια, μπόνους, κλπ). Οπωσδήποτε τα ευρωπαϊκά κονδύλια ενίσχυσαν (έκαναν άγρια “επαγγελματικό”, δηλαδή μαφιόζικο) τον προσοδικό χαρακτήρα της επιχείρησης / ποδόσφαιρο (όπως, άλλωστε και πολλών άλλων τομέων). ‘Απαξ και καθιερώθηκε θέση μόνιμου πρωταθλητή, οι υπόλοιπες “θέσεις εξόδου στην ευρώπη” έγιναν όχι απλά θέμα πρεστίζ αλλά έως και ζήτημα επιβίωσης - για τους συνήθεις “πρωτοπόρους”. Οι υπόλοιπες ποδοσφαιρικές ανώνυμες εταιρείες απλά δορυφοροποιήθηκαν, και - λογικά - οι περισσότερες γύρω απ’ τον Μόνιμο.
Τα γήπεδα (ιδιοκτησίες δήμων ή των ερασιτεχνικών τμημάτων των π.α.ε.) δεν τράβηξαν ανοικτά την προσοχή - στην αρχή του επαγγελματικού προσοδισμού. Για τους οπαδούς το γήπεδο είναι η “έδρα” - μια ισχυρή συμβολική και συναισθηματική ιδέα, με πραγματικές προεκτάσεις. Για μια εταιρεία το γήπεδο είναι μπίζνα. Real estate. Εάν μια α.ε. έχει δικό της γήπεδο / έδρα, έχει και διάφορες (επιπλέον) επιχειρηματικές δυνατότητες: μπορεί να το νοικιάζει, μπορεί να το χρησιμοποιεί σαν ενέχυρο για να δανείζεται, μπορεί να ξεπλένει, μπορεί να κάνει διάφορα άλλα νταραβέρια - ο κυρ Λαυρεντιάδης κάτι θα ξέρει επ’ αυτού. Αν δεν έχει, και είναι στο νοίκι, βρίσκεται στο περιθώριο των σχετικών δραστηριοτήτων - χώρια τα συμβολικά και συναισθηματικά τραύματα των οπαδών.
Η πρώτη π.α.ε. που “κτυπήθηκε” γηπεδικά, απ’ τις τρεις αθηναϊκές πρωταγωνίστριες του λούμπεν ποδοσφαιρικού επαγγελματισμού, ήταν (ως γνωστόν) η α.ε.κ. Κατ’ αρχήν εξαιτίας του σεισμού του 1999. Όταν απ’ τις αρχές του ‘00 μπήκαν ζεστά στο real estate τα γήπεδα των ελληνικών ομάδων [2] (μέσα στη γενική “τάση” εν όψει του colpo grosso των ολυμπιακών αγώνων) και άρχισε η βροχή χρήματος (επιδοτήσεων και τραπεζικών δανείων κατά κύριο λόγο...) η π.α.ε. α.ε.κ. είχε την ευτυχία να κρατάει ομπρέλλα. Για την ακρίβεια είχε αφθονία αυτοκρατορικών ονείρων (γηπεδικού τύπου) που ήταν λίγο πολύ όπλα μαζικής καταστροφής από χωροταξική άποψη. [3] Σε συνδυασμό με τον ώριμα πια μαφιόζικο ελληνικό καπιταλισμό (και τα προφανή κτυπήματα κάτω απ’ την μέση) η π.α.ε. α.ε.κ. ήταν η πρώτη που “έμεινε στο δρόμο”, αφού ένας πρόεδρος της ερασιτεχνικής (ο Γρανίτσας) φρόντισε εν τω μεταξύ να κατεδαφίσει το “κτυπημένο” αλλά χρησιμοποιήσιμο “Νίκος Γκούμας” (στα τέλη του 2002), για να είναι έτοιμο πριν τους ολυμπιακούς αγώνες το καινούργιο...
Αργότερα, θα ακολουθούσε λίγο παρόμοιο δρόμο η π.α.ε. παναθηναϊκός. Έτσι, τα τελευταία χρόνια, το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου του εξυπνότερου επιχειρηματικά λαού του κόσμου έχει την εξής παγκόσμια πρωτοτυπία: ο μεν Μόνιμος έχει ένα γήπεδο που αν όχι παλάτι είναι, οπωσδήποτε, βίλλα, οι δε (αθηναϊκοί) ανταγωνιστές του είναι ουσιαστικά άστεγοι. Λες και τους κτύπησε κάποια κατάρα...

Δεν θα κάνουμε κάποιου είδους λεπτομερή εξιστόρηση πραγμάτων που οι μεν ποδοσφαιρόφιλοι τα ξέρουν, οι δε άσχετοι αδιαφορούν. Όμως υπάρχει κάτι αξιοσημείωτο. Ενώ πριν το 2008, τους καλούς καιρούς, το ελληνικό ποδόσφαιρο, σα συνολικός κύκλος εργασιών, δεν μπορούσε να ταΐσει τον εαυτό του με στοιχειωδώς ορθολογικό και γενικά “λευκό” τρόπο, πράγμα που σήμαινε ότι είχε γίνει μαφιόζικο, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, δεν “κτυπήθηκαν” ομοιόμορφα όλοι οι παράγοντες της “μαύρης” μπάλας. Μέσα στον ευρύτερο λάκκο η κατάσταση πολώθηκε ακόμα περισσότερο, και η απόσταση (επιχειρηματική, οικονομική, αγωνιστική, διαιτητικής μεταχείρισης, κλπ) στο εσωτερικό της άλλοτε τριάδας του π.ο.κ. μοιάζει αβυσσαλέα. Ο μεν Μόνιμος παρέμεινε τέτοιος· οι ανταγωνιστές του όμως άρχισαν να κατρακυλούν. Και επειδή δεν πρόκειται για ομάδες των οποίων οι οπαδοί θα βολεύονταν σε “μεσαίες θέσεις”, η κατρακύλα (με αποκορύφωση το φετεινό πρωτάθλημα) έγινε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Ο άλλοτε κραταιός παναθηναϊκός κατέληξε να απέχει διπλάσιους πόντους απ’ τον πρωταθλητή σε σχέση με την “γραμμή υποβιβασμού” έχοντας πετύχει 3 όλες όλες νίκες παραπάνω απ’ τον τελευταίο διασωθέντα· και έχοντας καταφέρει να βάλει μόνο 2 γκολ παραπάνω απ’ όσα δέχτηκε. Πρόλαβε, επίσης, να αλλάξει (αν δεν κάνουμε λάθος) 4 προπονητές. Η δε α.ε.κ...
Τέτοιες εξελίξεις, αυτές καθ’ εαυτές, άλλους στεναχωρούν κι άλλους ευχαριστούν. Εδώ εστιάζουμε την προσοχή στο υπόστρωμα: στην πορεία της οικονομίας του εγκλήματος μέσα στην κρίση α λα ελληνικά, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στα ποδοσφαιρικά δρώμενα.
Το ότι οι σύνδεσμοι, για παράδειγμα, έγιναν (και είναι) σε ικανό βαθμό πεδία στρατολόγησης απλών φαντάρων της νύχτας είναι γνωστό· προφανώς ο συνδυασμός ποδοσφαιρικής “τοξικότητας”, μικροαστισμού και αυξημένης ανεργίας διευκολύνει ακόμα περισσότερο τέτοιες “επαγγελματικές διεξόδους”. Απ’ την άλλη μεριά, στο ζήτημα που έκανε τον - θόρυβο - που - του - αναλογούσε, στο “στήσιμο” αγώνων και στα στοιχηματικά κέρδη απ’ αυτό, τα πράγματα πηγαίνουν όπως υποδεικνύει ο καυτός ήλιος της ελληνικής δικαιοσύνης: στις αρχές του περασμένου Νοέμβρη, 1,5 μήνα πριν συπληρώσει το 18μηνο προφυλάκισης (οπότε θα αποφυλακιζόταν έτσι κι αλλιώς ελλείψει δίκης), άφησε πίσω του τις φυλακές Τρικάλων το αφεντικό της Ηλιούπουλης (ποδοσφαιρικής και όχι μόνο), ο Γιώργος Τσακογιάννης. Έτσι απομένει ακόμα φυλακισμένο θύμα των σκευωριών μόνο ο κυρ Μάκης, αλλά κι αυτός έχει ήδη αθωωθεί για “στήσιμο” και “στοιχήματα” σε παιχνίδια της Καβάλας, απ’ το 2009 ως το 2011. Το αργότερο στο 18μηνο (προς το τέλος του 2013) θα αναπνέει κι αυτός, όπως δείχνουν τα πράγματα, τον αέρα της ελευθερίας - και η v.i.p. πτέρυγα του Κορυδαλλού θα γίνει φτωχότερη. [4] Η αλήθεια είναι βέβαια ότι μια παλιά του “αγαπούλα” θέλει ντε και καλά (ή αυτό παριστάνει) να πάρει πίσω καμιά 20αριά εκατομμύρια που (τον κατηγορεί ότι) έφαγε απ’ το ταμείο της - λες και θα σωθεί με τέτοια “στραγάλια”. Αλλά ο κυρ Μάκης δεν είναι κανάς τυχαίος: η εκδίκαση της υπόθεσης έχει αναβληθεί ως τώρα εφτά φορές (τις τρεις επειδή είχαν σκαλώσει στα σύνορα ελλάδας - μακεδονικού κράτους κάτι “έγγραφα”...), και σιγά μη δεν αναβληθεί άλλες εφτά και δεκαεφτά αν χρειαστεί.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για το ελληνικό ποδοσφαιρικό αύριο; Εάν ολοκληρωθεί η αγορά του στρατηγικού 1/3 των μετοχών του ο.π.α.π. απ’ το “σχήμα Μελισσανίδη / Κοπελούζου και σια” [5], ο κυρ Δημήτρης θα αποκτήσει μια de facto επιχειρηματική σχέση με τον κυρ Σωκράτη. Μια συνεργασία σε τομέα “υπερευαίσθητο” από πολλές πλευρές, αφού ο ο.π.α.π. είναι χορηγός και χρηματοδότης διάφορων... Εν τω μεταξύ ο κυρ Δημήτρης δεν είναι κανάς αμελητέος “οικονομικός παράγοντας”. Μπορεί να ανθρώθηκε επιχειρηματικά με την βοήθεια του οίκου των Βαρδινογιάννηδων, αλλά είναι πια ένας “παγκόσμιος βενζινάς” πλοίων, με διεθνή αναγνώριση. [6]
Γινόμενος συνιδιοκτήτης του ο.π.α.π. δεν μπορεί “αυτοπροσώπως” να έχει και ποδοσφαιρική ομάδα. Μπορεί βέβαια, να είναι ο υιός στην ιδιοκτησία του ο.π.α.π. Μπορεί να βρει κανάν “μπροστινό”. Το καλύτερο: μπορεί να γίνει πρόεδρος της ερασιτεχνικής (της “μάνας α.ε.κ.”) για να έχει σχέση και με το γήπεδο. Που σημαίνει ότι θέλει μια α.ε.κ. “απαλλαγμένη βαρών”, δηλαδή μια κανονική χρεωκοπία της π.α.ε., που σημαίνει φτου κι απ’ την αρχή (με κάπως διαφορετικό όνομα, ας πούμε aekean, aekean κάτι...), απ’ το ερασιτεχνικό πρωτάθλημα. [7] Όμως το σημαντικό δεν είναι από πόσο χαμηλά θα έπρεπε να ξεκινήσει κάποιος με φιλοδοξίες· το σημαντικό είναι αν θα έχει ”χώρο” όταν φτάσει προς την κορυφή. Πράγμα που, με την σειρά του, αφορά το ερώτημα εάν ο Μόνιμος (όχι τώρα αλλά σε δυο ή τρία χρόνια) έχει λόγους να κάνει κάτι σαν job sharing, και να το κάνει στα σοβαρά. [8]
Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ευρύτερους διακανονισμούς και μοιρασιές - έτσι δεν είναι; Θα ανοίξουν άραγε οι δουλειές μελλοντικά (γενικά οι δουλειές, εντός και εκτός εισαγωγικών) και μάλιστα περισσότερο απ’ ότι την δεκαετία του ‘90, έτσι ώστε να χωράνε όλοι οι καλοί; [9] Θα πετάξει η ουεφα τις ελληνικές ομάδες στο πρωτάθλημα μέσης ανατολής, οπότε οι εθνικές πρωτιές δεν θα έχουν και μεγάλη αξία; Θα βρέχει λεφτά ώστε να αγοράζουν οι οπαδοί τα “διαρκείας” δέκα δέκα, οπότε οι π.α.ε. θα γίνουν οικονομικά αυτοδύναμες; Θα πουληθεί το ελληνικό πρωτάθλημα “πακέτο” στους ασιάτες μπούκερς οπότε σημασία θα έχουν (και λεφτά θα βγαίνουν από) τα “κουφά” αποτελέσματα; Θα πουληθεί η ελληνική ε.π.ο. (και μαζί της η επιτροπή διαιτησίας) στην αμερικανική nasa για να την στείλει (σαν δείγμα ζωής στη γη) στο υπερπέραν;
Ή δεν θα γίνει τίποτα απ’ αυτά και θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν γενιές χάνουμων με δύσκολα σχολικά χρόνια;

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

* Δεν θα κρύψω την οπαδική μου συμπάθεια προς τα κιτρινόμαυρα σωβρακοφάνελα. Αυτά τα παθαίνει κανείς μικρός, και μετά μένουν. Αλλά μεγαλώνοντας μαθαίνει ότι οι χαρές και οι λύπες της ζωής καλύτερα να μένουν εκτός θεάματος.
[ επιστροφή ]

1 - Στις 25 Απρίλη η “εφ. συν” είχε τις αποδόσεις στοιχήματος της unibet για το σε ποια κατηγορία θα πέσει η α.ε.κ...
[ επιστροφή ]

2 - Από το φθινόπωρο του 2002 η προοπτική των καινούργιων γηπέδων για τις 3 μεγαλύτερες αθηναϊκές π.α.ε. αντιμετωπιζόταν και σε επίπεδο (κυβερνητικής) κορυφής. Εκείνη την χρονική στιγμή η α.ε.κ. φαινόταν να βρίσκεται πιο μπροστά απ’ τους υπόλοιπους...
[ επιστροφή ]

3 - Να θυμίσουμε σε όσους ξέρουν και να πούμε σε όσους δεν ασχολούνται, ότι το τελευταίο τέτοιο αυτοκρατορικό “μακέτο” ήταν το 2005, του κυρίου Μελισσανίδη. Αν το γήπεδο φτιαχνόταν, ο κυρ Δημήτρης θα το βάφτιζε αγιά Σοφιά. Πράγμα που δείχνει τουλάχιστον τρία πράγματα:
- ο αεκτζής επιχειρηματίας, στη συνέχεια, είχε βλέψεις να χριστεί οικουμενικός πατριάρχης (το λιγότερο)·
- είχε αποφασίσει να κάνει τους οπαδούς όλων των υπόλοιπων π.α.ε. αντιεθνικιστές / αντιφασίστες: γιατί άμα παίζεις ξύλο μέσα ή γύρω απ’ την “αγιαΣοφιά”, τα σπας και τα καις, δεν μπορεί, θα φτιάξεις και μερικά συνθήματα / μπινελίκια για την “αγιαΣοφιά”·
- έχοντας μια “αγιαΣοφιά” στη νέα Φιλαδέλφεια, θα μπορούσε το ελληνικό κράτος να λύσει τα προβλήματά του με το τουρκικό.
[ επιστροφή ]

4 - Γιατί οι έλληνες, σα “λαός” και σαν σύστημα (κράτος και παρακράτος) δεν είναι πιόνια κανενός! Όπως είναι, για παράδειγμα, οι προαιώνιοι εχθροί, οι τούρκοι. Των οποίων τα δικαστήρια - άκουσον άκουσον! - καταδίκασαν σε φυλακή 6 χρόνων και κάτι τον πάμπλουτο πρόεδρο της φενερμπαχτσέ Αζίζ Γιλντιρίμ, με την κατηγορία της δημιουργίας “εγκληματικής οργάνωσης” επειδή προέκυψαν στοιχεία ότι έστησε 4 (τέσσερα!) παιχνίδια της ομάδας του, πληρώνοντας παίκτες των αντίπαλων, για να βγεί στο τσάμπιον λινγκ... (“επιτυχία” που του απέφερε σχεδόν 60 μύρια δολάρια κάθε χρόνο... στην ελλάδα τι ποσά παντελονιάζονται;). Κι όχι μόνο καταδίκασαν τον σούπερ πρόεδρο, αλλά μαζί του και άλλα 92 άτομα, στελέχη της ομάδας, ποδοσφαιριστές της φενερμπαχτσέ και αντιπάλων, αλλά και προπονητές. Αυτές οι άθλιες αποφάσεις δείχνουν ότι τα τουρκικά κρατικά δικαστήρια δεν έχουν ιερό και όσιο, αφού η φενερπαχτσέ είναι μια απ’ τις 20 πλουσιότερες ομάδες του πλανήτη - όχι παίξε γέλασε, δηλαδή. Μάλιστα, το κατηγορητήριο είχε την απίστευτη (και “μακριά από εμάς”) διαπίστωση ότι από το 1980 το τουρκικό ποδόσφαιρο έχει τραβήξει την προσοχή εγκληματικών ομάδων, μαφιών, κλπ. Τσσς τσσς...
[ επιστροφή ]

5 - Ο τσέχος μεγαλοσυνεταίρος στο σχήμα αυτό, συμβαίνει να είναι ταυτόχρονα και μέτοχος της τράπεζας Πειραιώς. Σάλλας από ‘δω, σάλλας από ‘κει...
[ επιστροφή ]

6 - Η Ουάσιγκτον τον έχει βραβεύσει για την αποτελεσματική τροφοδοσία του 6ου αμερικανικού στόλου, στη διάρκεια των αμερικανικών πολέμων στο ιράκ.
[ επιστροφή ]

7 - Αυτό δεν φαίνεται να συμφέρει διάφορους “προέδρους” της π.α.ε. τα τελευταία χρόνια, καθώς τα χρέη της εταιρείας θα γίνουν προσωπικά τους. Όμως αν υπάρχει καλή θέληση όλα λύνονται...
[ επιστροφή ]

8 - Από το 1996 - 1997 και μετά δυο μόνο φορές το “στέμμα” έφυγε απ’ το Πειραιά, το 2003 - 2004 και το 2009-2010, οπότε πρωταθλητής βγήκε ο παναθηναϊκός. Και μια φορά, το 2007 - 2008, ο κυρ Πέτρος είχε υποσχεθεί στον κυρ Θεμιστοκλή, εκεί που κάνανε παρέα, ότι “ντάξει μωρέ, φέτος πάρτε το εσείς”. Έκανε λοιπόν ανοίγματα ο κυρ Θεμιστοκλής, για να έχει δυνάμεις για τα πανηγύρια και την ευρώπη, αλλά μετά ο πατήρ απέλυσε τον υιό (και το άγιο πνεύμα του), και πήρε το πρωτάθλημα “στα χαρτιά”. Το αποτέλεσμα ήταν πως η “προδομένη” π.α.ε. ξαναβούλιαξε στα χρέη, μυξοκλαψουρίζοντας ότι είναι “πρωταθλήτρια της ηθικής”· και η μόνη της χαρά ήταν πως (σε μια κατά την ταπεινή μας άποψη αμοιβαία αποδεκτή τελετή, έτσι “για να ‘χετε κι εσείς κάτι να λέτε”) έβαλε 4 γκολ στον παλιοΜόνιμο.
[ επιστροφή ]

9 - Στους οποίους (καλούς) θα πρέπει να προσθέσουμε και τον κυρ Ιβάν, επίμονο και με συστατικές επιστολές απ’ το Κρεμλίνο...
[ επιστροφή ]