η απεριόριστη σαπουνάδα των συνειδήσεων

Βλακεία; Κτηνώδης άγνοια ακόμα και των πιο στοιχειωδών δεδομένωντης (καπιταλιστικής) πραγματικότητας; Εθνοφασιστική ψύχωση; Μυθομανία; Ακατάσχετη ροπή προς το μελόδραμα; Κουτοπονηριά; Καιροσκοπισμός; Γενικευμένη συναισθηματική πανούκλα; Αν η θορυβώδης ελληνική “κοινή γνώμη” (δηλαδή ο ντόπος μικροαστισμός) χαρακτηριζόταν από ένα μόνο απ’ τα πιο πάνω, η κατάσταση θα μπορούσε να διορθωθεί. Αλλά είναι ποτισμένη από όλα, σε κάθε συνδυασμό· κι ακόμα περισσότερα. Οπότε για τον ελληνικό μικροαστισμό (: την ιδεολογική, συμφεροντολογική και ηθική θωράκιση του μεγαλύτερου μέρους της ελληνικής κοινωνίας) ισχύει αυτό που έχει φωναχτεί - και έχουμε φωνάξει - για άλλα: .... δεν παίρνει αλλαγή, η μόνη αλλαγή της είν’ η καταστροφή της.
Το νοτιοκυπριακό φαλιμέντο και οι ελληνικές αντιδράσεις στο “δράμα των κυπρίων αδελφών” είναι η πιο πρόσφατη απόδειξη του ότι ... η καταστροφή της. Από διάφορες μεριές, που μόνο επιφανειακά είναι διαφορετικές, ο ελληνικός μικροαστισμός βλέπει πότε πότε (χωρίς να το παραδέχεται) τον εαυτό του στον καθρέφτη αυτού του (υποτιθέμενου) “μόνιμου κατατρεγμού” και της (υποτιθέμενης) “μόνιμης αδικίας” που λέγεται κύπρος. Είναι πολύ πιθανό πως όλοι οι πρωτοκοσμικοί πληθυσμοί έχουν σταθερούς, μόνιμους, παραδοσιακούς κάλους στο κεφάλι. Για τους έλληνες ένας από δαύτους είναι το κυπριακό. Τι ξέρουν γι’ αυτό; Αυτά που επιτρέπουν οι σιχαμένες ιδεολοληψίες τους, και μόνον αυτά.
Απ’ την εδώ και τουλάχιστον δυο χρόνια σταθερή κατάρρευση (και) του κυπριακού χρηυματοπιστωτισμού, οι έλληνες δεν πήραν χαμπάρι τίποτα. Πώς θα ήταν δυνατόν; Εδώ δεν έχουν πάρει χαμπάρι τίποτα απ’ τα πάθη και τα τραύματα του ελληνικού καπιταλισμού που στο κάτω κάτω τα ζουν, θα χαμπάριαζαν για άλλους; Μόνο όταν το πράγμα έφτασε μετά τον κόμπο στο χτένι, και (πάντα) με την βοήθεια των μήντια, ανακάλυψαν τις γερμανικές, τις ευρωπαϊκές, τις παγκόσμιες και τις διαγαλαξιακές συνωμοσίες, για άλλη μια φορά, κατά του ελληνισμού. Και όπως είναι αναμενόμενο για παρανοϊκούς κομπλεξικούς, χάρηκαν με την ψυχή τους το ένα - ακόμα - “όχι” των αδελφών κυπρίων.
Η πραγματικότητα δεν ταιριάζει βέβαια με την εθνικοφασιστική παράνοια (και) των ελλήνων - τόσο χειρότερο, λοιπόν, για την πραγματικότητα! Υποθέτοντας ότι όλοι / όλες εσείς που διαβάζετε αυτές τις σελίδες ανήκετε στην σιωπηλή (κακώς!) μειονότητα εκείνων που δεν αφοδεύουν με το κεφάλι, εκείνο που μπορεί να κάνει το Sarajevo είναι να παραθέσει πραγματικά γεγονότα και γνώμη επί πραγματικών γεγονότων. Αν, παρ’ ελπίδι, κάνουμε λάθος, τότε ακόμα μεγαλύτερο λάθος κάνουν όσοι / όσες χαλάνε 1,5 ευρώ γι’ αυτές εδώ τις σελίδες.

τουρμποκαπιταλισμός

Ξεκινάμε με τα (κατατοπιστικά) λόγια κάποιου άλλου, που δεν τον ξέρουμε, αλλά τέτοια - θα - λέγαμε - στις - βασικές - γραμμές - για - τον - νοτιοκυπριακό - καπιταλισμό:

...
Η κρίση στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου

Μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης τον Σεπτέμβριο 2008 και την εξάπλωση της κρίσης στην Ευρώπη, ως φυσικό επακόλουθο η κυπριακή οικονομία έχει επηρεασθεί σημαντικά και βρίσκεται σε μια συνεχή πορεία ύφεσης. Η αρνητική πορεία της οικονομίας τα τελευταία 3 - 4 χρόνια είχε ως αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση της ανεργίας από 3,5% του εργατικού δυναμικού το 2008, σε 10,5% το 2012 και με αυξητική τάση. Ο τουριστικός τομέας, οι κατασκευές, η βιομηχανία και οι εξαγωγές έχουν επηρεασθεί δραματικά και βρίσκονται σε παρατεταμένη στασιμότητα.
Πριν από τέσσερα χρόνια, κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει ότι το βάθεμα της κρίσης και τη “χαριστική βολή’ στην κυπριακή οικονομία θα την έδινε η κρίση στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου, η οποία απειλεί να σπρώξει την κυπριακή οικονομία σε ακόμα πιο δύσκολες ατραπούς με απρόβλεπτες συνέπειες. Πόσο ειρωνικά ακούονται τώρα τα λόγια του τότε υπουργού Οικονομικών, όταν το 2009 δήλωνε ότι η κυπριακή οικονομία δεν πρόκειται να επηρεασθεί από την παγκόσμια οικονομική κρίση γιατί η κυπριακή οικονομία διαθέτει ένα δυνατό, σύγχρονο και αποτελεσματικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο δεν έχει διαβρωθεί από τα ‘τοξικά ομόλογα’, σε αντίθεση με τις πιο πολλές αμερικανικές και ευρωπαϊκές τράπεζες.
Η αγορά από τις κυπριακές τράπεζες ομολόγων του ελληνικού δημοσίου της τάξης πέραν των 5 δις ευρώ κατά τη διάρκεια του 2009 και 2010, εν μέσω κρίσης και ενώ οι ενδείξεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας ήταν έντονα αρνητικές, αποτέλεσε το χαριστικό πλήγμα στον τραπεζικό τομέα της Κύπρου και θα καθορίσει αρνητικά τη μελλοντική πορεία της κυπριακής οικονομίας για αρκετά μεγάλη περίοδο. Η κίνηση αυτή των τραπεζών για την αγορά των ελληνικών ομολόγων δεν πρέπει να ιδωθεί σαν ένα απομονωμένο γεγονός, σαν μια λανθασμένη επενδυτική απόφαση, αλλά σαν το επιστέγασμα της νοοτροπίας, του τρόπου λειτουργίας και της δομής του τραπεζικού συστήματος στην Κύπρο. Αποτελεί μια ακραία κερδοσκοπική κίνηση με σκοπό το γρήγορο και εύκολο κέρδος και με απαράδεκτη επικέντρωση ρίσκου σε ένα επενδυτικό στοιχείο. Με απλά λόγια τα διευθυντικά στελέχη και τα διοικητικά συμβούλια των κυπριακών τραπεζών θέλησαν να εκμεταλλευθούν τις συνθήκες κρίσης και την αρνητική πορεία της ελληνικής οικονομίας, όπου τα επιτόκια είχαν εκτοξευθεί στα ύψη, για να ενισχύσουν ακόμα πιο πολύ την κερδοφορία τους και για να μπορούν να δικαιολογήσουν τους ασύλληπτα ψηλούς μισθούς και τα μπόνους των διευθυντικών στελεχών.

Αυτή η νοοτροπία του γρήγορου κέρδους, της απληστίας και της τυχοδιωκτικής συμπεριφοράς στο τραπεζικό σύστημα είχε ως απαρχή την ενεργό συμμετοχή τους στη φούσκα του χρηματιστηρίου. Ακολούθως οι τράπεζες συστηματικά λειτουργούν ουσιαστικά ως καρτέλ με επιτόκια πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και πρόσφατα το τραπεζικό σύστημα επέτεινε την άνοδο στις τιμές των ακινήτων με τη δανειοδοτική του πολιτική. Επίσης, τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες έχουν προβεί σε μια σειρά από εξαγορές και επεκτάσεις σε χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης με αμφίβολα οικονομικά οφέλη για την οικονομία και για τις ίδιες τις τράπεζες. Όλες αυτές οι δραστηριότητες στον τραπεζικό τομέα και λαμβάνοντας υπόψη την τρομακτική αύξηση του μεγέθους τους τα τελευταία χρόνια που ξεπερνά το μέγεθος του ΑΕΠ κατά 7 φορές, δείχνουν ότι έχει εμπεδωθεί η κουλτούρα του γρήγορου κέρδους και του τυχοδιωκτισμού ανεξαρτήτως των επιπτώσεων στην οικονομία, στην ανάπτυξη και στην απασχόληση.
Μετά τη πρόσφατη κερδοσκοπική κίνηση των τραπεζών όσον αφορά την αγορά ελληνικών ομολόγων, μια επένδυση η οποία υπερβαίνει το 70% των κεφαλαίων τους και το 25% του κυπριακού ΑΕΠ, έχει τεθεί σε κίνδυνο όχι μόνο η ίδια η επιβίωση των τραπεζών αλλά και η πορεία της κυπριακής οικονομίας. Η επένδυση σε ελληνικά κρατικά ομόλογα θεωρήθηκε από τους ειδήμονες διευθυντές των κυπριακών τραπεζών, αλλά προφανώς και από τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, ασφαλής επένδυση και ότι ήταν αδύνατο να χρεοκοπήσει ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Αλλά οι συνθήκες κρίσης τις οποίες διέρχεται η παγκόσμια και ευρωπαϊκή οικονομία δεν αποτελούν μια συνηθισμένη κυκλική κρίση στην πορεία της καπιταλιστικής ανάπτυξης αλλά απειλεί να ξεπεράσει σε σφοδρότητα και σε οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις ακόμα και τη μεγάλη καπιταλιστική κρίση του 1930. Οι Κύπριοι τραπεζίτες δεν είχαν τη διορατικότητα ακόμα και στα πλαίσια της καπιταλιστικής λογικής να προβληματιστούν για τις πιθανές επιπτώσεις των επενδυτικών τους κινήσεων και ότι είναι απαράδεκτο να τίθεται σε κίνδυνο η επιβίωση μιας τράπεζας, καθώς και η πορεία της οικονομίας, στο βωμό του γρήγορου κέρδους.

 Κατά κάποιο τρόπο, η περίπτωση της Κύπρου αποτελεί μια μικρογραφία των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων που συντελούνται σε παγκόσμιο επίπεδο. Η άνοδος και επικράτηση του νεο-φιλελευθερισμού τα τελευταία τριάντα χρόνια, είχε ως σημαντικό στοιχείο τη διόγκωση και την οικονομική και πολιτική ενδυνάμωση και επικυριαρχία του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος γενικότερα. Οι νέες τεχνολογίες, τα νέα χρηματιστικά προϊόντα στα πλαίσια απίστευτης αύξησης της κερδοφορίας, είχαν ως φυσικό αποτέλεσμα τις εξελίξεις όσον αφορά τα ενυπόθηκα τραπεζικά ομόλογα στις ΗΠΑ και την κρίση του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος. Φυσικά η άνοδος και οικονομική επικυριαρχία του τραπεζικού συστήματος, που αποτελεί το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της καπιταλιστικής ανάπτυξης τα τελευταία τριάντα χρόνια, συνοδεύεται παράλληλα με αύξηση της πολιτικής του επιρροής και δύναμης.
Το μέγεθος του τραπεζικού τομέα στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια έχει σχεδόν διπλασιαστεί μετά και την εισροή σημαντικών ξένων κεφαλαίων. Επίσης η κερδοφορία των κυπριακών τραπεζών έχει αυξηθεί σημαντικά καθώς και οι αμοιβές των διευθυντικών στελεχών τους. Η νοοτροπία του γρήγορου κέρδους και η ανυπαρξία ελέγχου από την Κεντρική Τράπεζα είχε σαν αποτέλεσμα την ακραία κερδοσκοπική συμπεριφορά στις κυπριακές τράπεζες και την επιδείνωση της κρίσης σε απρόβλεπτο βαθμό. Το πολιτικό σύστημα, τα ΜΜΕ και οι διάφοροι επιχειρηματικοί φορείς όχι μόνο δεν άσκησαν κριτική αλλά δηλώνουν τη στήριξή τους χωρίς όρους στο τραπεζικό σύστημα. Οι παραλληλισμοί της Κύπρου με τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά το ρόλο των τραπεζών στη διαμόρφωση της κρίσης και της πολιτικής τους επιρροής είναι πολύ εμφανείς.
...

Παναγιώτης Παλλίνης, Ιούνιος 2012 (από το blog της - νοτιοκυπριακής - “επιτροπής για μια ριζοσπαστική αριστερή συσπείρωση”)

Αφήνουμε στην άκρη τους μάλλον ηθικολογικούς χαρακτηρισμούς (“απληστία”, “τυχοδιωκτική συμπεριφορά”...) επειδή ο χρηματοπιστωτισμός (και όχι μόνο ο νοτιοκυπριακός) είναι έτσι de facto, σαν καπιταλιστική λειτουργία. Η κερδοφορία μέσω του τόκου, που είναι η πιο απλή και συνηθισμένη μορφή του εμπορίου χρήματος, δεν είναι “άπληστη” ή “τυχοδιωκτική”. Είναι αυτό: κερδοφορία μέσω του εμπορίου του “γενικού ισοδύναμου” - του χρήματος, των νομισμάτων, των δανείων, που όπως κάθε κερδοφορία έχει την “φυσική” τάση να επιδιώκει την μεγέθυνσή της. Όσοι επωφελούνται, απολαμβάνουν. Όσοι θίγονται επικαλούνται αόριστους ηθικούς κανόνες - και μπορούν να φτάσουν να κυνηγάνε αυτές τις αιώνιες “μάγισσες του χρήματος” (που ξέρουν τις τεχνικές του το χρήμα γεννάει χρήμα) επειδή, απλά, δεν μπορούν να τις ακυρώσουν.
Στο ζουμί λοιπόν. Λέγεται και ξαναλέγεται, στα μέρη μας αλλά και στη νότια κύπρο, πως οι νοτιοκυπριακές τράπεζες βρέθηκαν με σκασμένα τα λάστιχα των οχημάτων της κερδοφορίας τους επειδή “έχασαν” απ’ το “κούρεμα των ελληνικών ομολόγων”. Είναι μια θεωρία παραπλανητική και βρώμικη, εφόσον υπονοεί τα εξής:
α) Φταίει το ελληνικό κράτος (πράγμα που ισχυρίζεται και η ελληνική κυβερνοαριστέρα) που βούλιαξε τις τράπεζες...
β) Οι διοικήσεις (και) των νοτιοκυπριακών τραπεζών έκαναν μια καλοπροαίρετη και φιλάνθρωπη πράξη δανείζοντας το ελληνικό δημόσιο, και να τώρα τι έπαθαν...
γ) Αφού το “ελληνικό κούρεμα” το αποφάσισαν οι πανάθλιοι ευρωπαίοι, δηλαδοί οι τρισάθλιοι γερμανοί, να μια ακόμα απόδειξη της συνωμοσίας εναντίον του όπου γης ελληνισμού.

Όμορφα. Όμως η υποτιμητική κερδοσκοπία είναι βασικό μέρος του χρηματοπιστωτισμού. Από τις 22 Οκτώβρη του 2009 ως τις 8 Απρίλη του 2010 η ίδια η (ελληνική) κεντρική τράπεζα έδωσε άφθονο χρονικό και θεσμικό περιθώριο στους “παίκτες” των (ελληνικών) κρατικών ομολόγων να κερδίσουν αγοράζοντας, υποτιμώντας και πουλώντας τα. Είμαστε σίγουροι πως και οι κυπριακές τράπεζες έπαιξαν καλά σ’ αυτό το κόλπο. Που δεν είναι, όμως, το μοναδικό. Υπάρχουν τα κόλπα με τα “ασφάλιστρα κινδύνου” και την αγοραπωλησία τους, τα “αντασφάλιστρα”, και άλλα που δεν ξέρουμε.
Μεταξύ του 2007 και των αρχών του 2010 τόσο η bank of cyprus όσο και η marfin popular bank (η τωρινή χρεωκοπημένη “λαϊκή”) βρίσκονταν σε φάση διαρκούς επέκτασης, εξαγοράζοντας τράπεζες στην ανατολική ευρώπη και αλλού. Η πρώτη αγόρασε το 2008 την 9η σε μέγεθος ρωσική τράπεζα, την uniastrum, και την ουκρανική avtoZazbank· το 2010 άνοιξε υποκατάστημα στο ντουμπάι και στην ινδία. Η δεύτερη (υπό την σοφή καθοδήγηση του γίγαντα Αντρέα Βγενόπουλου...) αγόρασε το 2007 την εσθονική τράπεζα as sbm pank, την ουκρανική marine transport bank, και την μαλτέζικη lombard bank· το 2008 την cjsc rpb holding, μητρική της ρωσικής rossisisky promishlenny bank. Αυτή η επέκταση (μαζί με τον πολλαπλασιασμό των θυγατρικών τους και την άμεση εμπλοκή τους στο εμπόριο ακινήτων...), φυσιολογική από καπιταλιστική άποψη, γινόταν ενόσω η τελευταία φάση της κρίσης ήταν προ των πυλών ή είχε κι όλας ξεσπάσει. Κατά την άποψη των εν λόγω τραπεζιτών δεν κινδύνευαν απ’ την κρίση - αντίθετα ήταν μια πρώτης τάξης ευκαιρία για αύξηση της κερδοφορίας τους. Τέτοιες βεβαιότητες ονομάζονται, ως γνωστόν, “επιχειρηματικό δαιμόνιο” και αμοίβονται ανάλογα: τα ανώτερα διοικητικά στελέχη αυτών των τραπεζών, όπως έχει συμβεί παντού στον παγκόσμιο χρηματοπιστωτισμό, τσέπωναν κάθε χρόνο (πάνω αλλά και κάτω απ’ το τραπέζι) εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σαν μισθούς, μπόνους, κλπ, για τα κατορθώματά τους.
Η περιβόητη “έκθεση των κυπριακών τραπεζών στο ελληνικό δημόσιο χρέος” αυξήθηκε εντυπωσιακά όσο μίκραινε η αξία των ελληνικών ομολόγων, το 2010 και το 2011 - για να φτάσει από 100 εκατομμύρια σε σχεδόν 2,5 δισ. Αυτό είναι ένα ορατό δείγμα της υποτιμητικής κερδοσκοπίας.

Είναι εδώ απαραίτητη μια παρένθεση τεχνικοπολιτικού χαρακτήρα, για το πως τα χρηματοπιστωτικά μαγαζιά υπολογίζουν (και μοστράρουν) τα “ενεργητικά” τους, δηλαδή την “υγεία” τους. Υπάρχουν διεθνώς δύο τρόποι υπολογισμού της “αξίας” των περιουσιακών στοιχείων (τραπεζών, funds, κλπ): ο ένας λέγεται mark to model και ο δεύτερος mark to market. Με τον δεύτερο τρόπο, το mark to market, η “αξία” υπολογίζεται με βάση την πραγματική τιμή πώλησης (του περουσιακού στοιχείου, ας πούμε των Χ κρατικών ομολόγων) κάθε δεδομένη στιγμή. Αυτό σημαίνει πως εάν η τρέχουσα τιμή πώλησης έχει ανέβει ή έχει πέσει, αυτές οι μεταπτώσεις πρέπει να μεταφέρονται τακτικά στους ισολογισμούς ενός μαγαζιού (μιας τράπεζας π.χ.) προσδιορίζοντας την πραγματική αξία των περιουσιακών του στοιχείων, και άρα την πραγματική κατάστασή του. Αντίθετα, με τον πρώτο τρόπο, το mark to model, η “αξία” υπολογίζεται με βάση μαθηματικά μοντέλα “μελλοντικής απόδοσης”. Κι αυτό, ειδικά στις περιπτώσεις όπου η πραγματική τιμή πώλησης έχει πέσει, δημιουργεί μεγάλες λογιστικές / φανταστικές “αξίες” στους ισολογισμούς. Πρόκειται για το μοντέλο με το οποίο δούλευε η lehman brothers (και όχι μόνο αυτή εξάλλου)...
Προκειμένου για τα (ελληνικά) κρατικά ομόλογα, οι δύο διαφορετικοί τρόποι αποτίμησης οδηγούσαν σε εντελώς διαφορετικές παραστάσεις της οικονομικής κατάστασης μιας τράπεζας που διακατείχε τέτοια. Η δραστική μείωση της αξίας τους απ’ το 2010 θα μπορούσε (και έτσι έγινε) να αντιμετωπιστεί είτε με την πραγματική αποτίμησή τους (στην τρέχουσα τιμή τους στην αγορά) μέσα στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια, είτε με την μελλοντική αποτίμησή τους - όταν θα έφταναν στη λήξη τους. Ένα ελληνικό κρατικό ομόλογο των 100 ευρώ που είχε πραγματική τιμή στην πιάτσα μόνο 35, θα μπορούσε είτε να αποτιμάται σαν “35 ευρώ”, είτε σαν “100 ευρώ” (στη λήξη του). Η δεύτερη εκδοχή ωστόσο, σε συνθήκες κρίσης “δημόσιου χρέους”, ήταν εξαιρετικά ριψοκίνδυνη, αφού είχε τις εξής βασικές προϋποθέσεις: α) ότι το ελληνικό κράτος πράγματι θα ήταν σε θέση να πληρώσει τα ομόλογα που είχε εκδώσει, στη λήξη τους· και β) ότι οι τράπεζες και οι λοιποί οίκοι που τα διακατείχαν δεν θα αναγκάζονταν να τα πουλήσουν (πριν την λήξη τους), στις πολύ χαμηλές τιμές της αγοράς, για να μαζέψουν ρευστό.
Πολλούς μήνες πριν το περιβόητο ελληνικό psi ήταν διεθνώς γνωστό ότι το ελληνικό κράτος είναι αδύνατο να ξεπληρώσει τα ομόλογα / δάνειά του, όποια (δανειακή) “βοήθεια” κι αν δεχόταν· και πως, κατά συνέπεια, κάποιου είδους “κούρεμα” βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη. Τράπεζες που λειτουργούν με ορθολογικά κριτήρια σε συνθήκες πραγματικής κρίσης, όπως γερμανικές και γαλλικές, άρχισαν να αποτιμούν μήνες πριν το “κούρεμα” τα ελληνικά ομόλογα που διακατείχαν σε “αξίες” πολύ κοντινές στις πραγματικές τους τιμές· το έκαναν σταδιακά, για να μην εμφανίσουν μαζεμένες ζημιές και ρίξουν τις μετοχές τους, αλλά το έκαναν. Αντίθετα άλλες τράπεζες, που λειτουργούν με λογιστικά / φαντασιακά κριτήρια (και σ’ αυτές περιλαμβάνονται εκ τους αποτελέσματος τόσο οι κυπριακές όσο και οι ελληνικές) συνέχισαν να αποτιμούν τα ελληνικά ομόλογα, στα ενεργητικά τους, στη λήξη τους. Όταν ήρθε η στιγμή του “κουρέματος” οι πρώτες, με πραγματικούς όρους, κέρδισαν, αφού το “κούρεμα” ήταν μικρότερο της πραγματικής μείωσης των τιμών των ομολόγων. Οι δεύτερες όμως αναγκάστηκαν να περάσουν, επίσημα πια, στα λογιστήριά τους ζημιά. Μόνο που αυτές “έχασαν αξίες” που στην πραγματικότητα δεν είχαν· “αξίες” που υπολόγιζαν πως έχουν εάν και εφόσον, χωρίς να ισχύει πραγματικά ούτε το “εάν” ούτε το “εφόσον”.

Το να υποστηρίζεται πως η χρεωκοπία των κυπριακών τραπεζών (όπως, άλλωστε, σερβίρεται και για την χρεωκοπία των ελληνικών) οφείλεται στα ομόλογα του ελληνικού κράτους και όχι στην αναπόφευκτη (κι ωστόσο ανομοιόμορφη) καθίζηζη του διεθνούς χρηματοπιστωτισμού και στις επιμέρους “επιχειρηματικές πρακτικές” κάθε μαγαζιού ξεχωριστά, είναι ένα προπέτασμα καπνού που, ανάμεσα στα άλλα, έχει σκοπό να προφυλάξει τις διοικήσεις αυτών των τραπεζών απ’ την οργή των καταθετών.
Και ιδού τι έγραφε η επίσημη εφημερίδα του συ.ριζ.α., η “αυγή”, στις 8 Ιουλίου του 2012, όταν πρόεδρος της νότιας κύπρου ήταν ακόμα ο “σύντροφος” Χριστόφια, οπότε η δική του υπεράσπιση και όχι η υπεράσπιση του νοτιοκυπριακού τουρμποκαπιταλισμού ήταν το αριστερό καθήκον. Ο τονισμός δικός μας:

Η κριτική που δέχεται το τελευταίο διάστημα η κυπριακή κυβέρνηση, από την αντιπολίτευση και όχι μόνο, για την απόφασή της να προσφύγει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της, δεν έχει προηγούμενο. Ορισμένοι μάλιστα δεν διστάζουν να εκτοξεύσουν λάσπη, κάνοντας λόγο για "αριστερή κυβέρνηση που οδήγησε τον τόπο στη χρεωκοπία".
Η κρίση όμως του χρηματοοικονομικού συστήματος είναι παγκόσμια, είναι συστημική και η Κύπρος δεν είναι η μοναδική χώρα που υφίσταται τις συνέπειές της. Το δυσάρεστο είναι πως αυτή η κρίση συνεχίζεται και επιβαρύνει τη μικρή κυπριακή οικονομία, επιτείνοντας χρόνο με τον χρόνο τις αρνητικές επιπτώσεις της στην αγορά εργασίας του τόπου.
Ωστόσο, τα δημοσιονομικά στοιχεία της κυπριακής οικονομίας είναι τέτοια, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν θα επέβαλαν την προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης για οποιαδήποτε βοήθεια. Το δημόσιο χρέος της κυπριακής οικονομίας αυτή τη στιγμή είναι το 5ο καλύτερο στην Ευρωζώνη, είναι στο 72,68% του ΑΕΠ όταν ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη είναι στο 92%.
...
Ο λόγος για τον οποίο υποχρεώνεται σήμερα η κυπριακή οικονομία να προσφεύγει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης είναι τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι κυπριακές τράπεζες, λόγω της μεγάλης τους έκθεσης στα ελληνικά ομόλογα, απότοκο της επιθετικής πολιτικής που ακολούθησαν οι τράπεζες στην ελληνική τραπεζική αγορά.
Καταγραφόταν άλλωστε και στις εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης που υποβάθμισαν την κυπριακή οικονομία ότι ο κύριος λόγος ήταν η εξάρτηση των κυπριακών τραπεζών από την ελληνική οικονομία και οι επενδύσεις που είχαν στα ελληνικά ομόλογα.
Αποσιωπάται όμως το γεγονός ότι οι κυπριακές τράπεζες υπέστησαν ζημιές της τάξης των 3 δισ. ευρώ από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων, ενώ δεν γίνεται καμία αναφορά στην εκτίμηση πως η συνολική έκθεση των κυπριακών τραπεζών είναι πέραν των 23 δισ. ευρώ.
...

Το άρθρο υπογραφόταν απ’ την Χρίστα Νικολάου, σύμβουλο τύπου της νοτιοκυπριακής πρεσβείας στην Αθήνα. Και μήνες πριν τον δήθεν επικό Μάρτη του 2013, προφανώς χωρίς γνώση των μελλούμενων, είχε τρεις παραδοχές κοντά στην αλήθεια. Α) Την “επιθετική πολιτική” των νοτιοκυπριακών τραπεζών, που με άλλα λόγια λέγεται “χρηματοπιστωτικός τζόγος”· β) τον παγκόσμιο και συστημικό χαρακτήρα της κρίσης, που με άλλα λόγια σημαίνει ότι δεν υπήρξε καμία συνωμοσία (διεθνής, γερμανική, ρωσική...) κατά της νότιας κύπρου· γ) τελευταίο, αλλά όχι ασήμαντο, η “ζημιά” (λογιστική όπως υποστηρίξαμε πιο πριν) απ’ το “κούρεμα” των κρατικών ομολόγων της Αθήνας ήταν μικρό μονάχα ποσοστό της συνολικής ζημιάς των νοτιοκυπριακών τραπεζών. Η αρθρογράφος παραδέχεται (και η εφημερίδα του συ.ριζ.α. συμφωνεί) ότι το μεγαλύτερο μέρος της “βλάβης” του νοτιοκυπριακού χρηματοπιστωτισμού οφειλόταν ήδη στα μέσα του 2012 στις πρακτικές του συνολικά· όπως, άλλωστε, είχε ήδη συμβεί σε κάμποσες ακόμα περιπτώσεις. Οι “λαμπρές και τολμηρές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες” μπορούν να γυρίσουν μπούμπεραγκ - αυτός είναι ο καπιταλισμός και στην ελλάδα και στη νότια κύπρο και παντού!

Μπορεί εδώ να βλέπετε ένα γνήσιο ελληνικό δράμα, όμως όταν άνοιξαν οι τράπεζες (28/3ου) οι νοτιοκύπριοι ήταν πολύ ήρεμοι. Cool.
Πράγμα που αποδεικνύει ότι η νότια κύπρος ΔΕΝ ανήκει στο νότο.
Ανήκει στο βορρά! Αγγλία! Great Britain my dear!!

bring back the good old days

Εν τέλει, το κρίσιμο ζήτημα στην περίπτωση της χρεωκοπίας των νοτιοκυπριακών τραπεζών, ήδη απ’ το 2012 (αν όχι νωρίτερα) δεν ήταν άλλο απ’ τα περιθώρια του νοτιοκυπριακού κράτους να τις “σώσει” με δικά του μέσα και έξοδα. Δεν είχε τέτοια περιθώρια η Λευκωσία - έπρεπε να καταφύγει στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς “διάσωσης” και στο δντ. Κι αυτοί έχουν τους δικούς τους όρους.
Οι ψεκασμένοι πατριώτες (και όλοι οι πατριώτες, άσχετα από ιδεολογικές διαφορές, είναι ψεκασμένοι) μπροστά στο γεγονός ότι ο κύκλος εργασιών (“έκθεση”) των νοτιοκυπριακών τραπεζών ήταν 7πλάσια του νοτιοκυπριακού αεπ, βρήκαν γρήγορα νέα στοιχεία της ανθελληνικής συνωμοσίας: άλλα κράτη, όπως το λουξεμβούργο, των οποίων οι τράπεζες έχουν την ίδια “ειδικότητα” με τη νότια κύπρο στον παγκόσμιο καταμερισμό, έχουν ακόμα χειρότερη αναλογία... Ναι, είναι αλήθεια. Με την μικρή λεπτομέρεια ότι οι τράπεζες του λουξεμβούργου δεν έχουν χρεωκοπήσει (ακόμα), οπότε το μεγάλο δουκάτο δεν έχει ζητήσει “σωτηρία”. Ωστόσο το να χρεωκοπούν οι τράπεζες και να “παίρνουν μαζί τους” το αντίστοιχο κράτος δεν είναι ειδικά νοτιοκυπριακό φαινόμενο· ούτε καν ελληνικό.
Πριν 4 χρόνια (Sarajevo νο 27, Μάρτης 2009, ένα φάντασμα πλανιέται) γράφαμε μεταξύ άλλων τα εξής:

... Ένα δεύτερο κύμα κρατών πρόκειται να πέσει θύμα της κρίσης προειδοποίησαν οι επικεφαλής του δντ τους g7 στην πρόσφατη σύνοδο των τελευταίων στη Ρώμη... Το ξένο χρήμα τις εγκαταλείπει τρέχοντας. Ο αποπληθωρισμός ρίχνει τις τιμές των ακινήτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων, η ανεργία μεγαλώνει, οι “τρύπες” στους λογαριασμούς των χρηματοπιστωτικών οίκων μεγαλώνουν. Τα ίδια γίνονται παντού. Αυτές οι οικονομίες ξεμένουν από χρήμα. Η ουκρανία βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Η πολωνία, η λετονία, η λιθουανία, η ουγγαρία έχουν μπει σε βαθιά κρίση. Όλα τα κράτη που ακολούθησαν την συνταγή της Ουάσιγκτον υποφέρουν. Πόνταραν πως η στηριγμένη σε υψηλό δανεισμό κατανάλωση και οι εξαγωγές τους θα συντηρήσουν την ανάπτυξή τους. Έχασαν... Όλη η ανατολική ευρώπη βρίσκεται στα σκοινιά...
Αν το πιο πάνω απόσπασμα από ρεπορτάζ αγγλικής εφημερίδας στα μέσα Φλεβάρη ηχεί καταστροφολογικό, δεν είναι πάντως υπερβολικό. Και τα “κακά μαντάτα” δεν αφορούν μόνο τα κράτη της βαλτικής, την πολωνία ή την ουκρανία. Αλλά και τα βαλκανικά - τουλάχιστον την “λευκή” πλευρά της οικονομίας τους. Αλλά οι “οικονομικοί” κλυδωνισμοί, οπουδήποτε στον κόσμο, γίνονται αυτόματα γεωπολιτικοί...
... Στην περίπτωση της κεντρικής και βορειοανατολικής ευρώπης ένας “μεγάλος δανειστής” φαίνεται να είναι η αυστρία. Οι αυστριακές τράπεζες έχουν δανείσει τις ανατολικές όμοιές τους αλλά και τα κράτη ένα ποσό που υπολογίζεται σε 230 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό το ποσό αντιστοιχεί στο 70% του αεπ της αυστρίας· και το πρόβλημα της χρεωκοπίας των “καλών πελατών” γίνεται αμέσως και αυστριακό... Αν έστω κι ένα 10% των 230 δισ. ευρώ που έχει δανείσει “δεν το πάρει πίσω στην ώρα του” θα καταρρεύσει και το αυστριακό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αυτό μπορεί να είναι “κραυγή κινδύνου”, μπορεί να είναι και απειλή... Ο αυστριακός τύπος έγραψε πως η Bank of Austria και ο ιδιοκτήτης της, που είναι η ιταλική Unicredit, “βρίσκονται ενώπιον ενός χρηματικού Στάλιγκραντ”. Ωραία παρομοίωση...
Το ζήτημα είναι πως η αυστριακή κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει άλλες ευρωπαϊκές (: λέγε με γερμανία) να δοθούν νέα δάνεια, κρατικά τώρα, προς τους πελάτες της, ύψους 150 δισ. ευρώ...

Εκείνη την εποχή (αρχές του 2009) δεν υπήρχαν οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί “διάσωσης” κρατών και τραπεζών - φτιάχτηκαν αργότερα. Οι αυστριακές τράπεζες γλύτωσαν, και το αυστριακό κράτος επίσης, με άγνωστη (σ’ εμάς) βοήθεια. Όμως εάν έφτασε πριν 3 χρόνια να γίνει πιθανή η κατάρρευση του δίδυμου τράπεζες / κράτος υπό την αυστριακή σημαία, λόγω της “υπερέκθεσης” των πρώτων, πού βρίσκεται το παράξενο ή το προϊόν συνωμοσίας στην περίπτωση της νότιας κύπρου, που (καμία σύμπτωση!) την εποχή που διάφορα ανατολικά κράτη παρέπεαν απολάμβανε την επέκταση των δικών της τραπεζών σ’ αυτά ακριβώς τα κράτη; [1]
Τα γεγονότα είναι, λοιπόν, αδιαμφίσβητα: ο νοτιοκυπριακός χρηματοπιστωτισμός και τα παρακλάδια του (real estate, ασφαλιστικές, κλπ), που ήταν όχι απλά η ραχοκοκκαλιά αλλά μεγάλο μέρος του σώματος του νοτιοκυπριακού “θαύματος”, ήταν “φούσκα”. Έσκασε, έστω και καθυστερημένα. Οπότε η νοτιοκυπριακή κυβέρνηση ζήτησε “ευρωπαϊκή βοήθεια”.

Όταν οι νοτιοκύπριοι λένε ότι ο χρηματοπιστωτισμός “τους” είναι το μόνο που έχει η “οικονομία τους” και αν καταστραφεί θα φτωχύνουν δραματικά, ξεχνούν πως αυτή η καταστροφή έχει συντελεστεί ήδη, τουλάχιστον εδώ και ένα χρόνο, πολύ πριν αποφασίσει οποιοδήποτε eurogroup οτιδήποτε. Κατά τα άλλα, λένε με διαφορετικά λόγια το ίδιο με την φράου Μέρκελ: το οικονομικό μοντέλο της κύπρου έχει αποτύχει οριστικά. Και παρότι διάφορων ειδών κριτικές (εντός ή εκτός εισαγωγικών) για την “συνταγή διάσωσης” ακούγονται από ‘δω κι απο ‘κει, κανένας δεν έχει να προτείνει κάτι αξιοσημείωτα διαφορετικό, [2] όχι για την σωτηρία των τραπεζών αλλά για την σωτηρία του (υψηλού) “βιοτικού επιπέδου” των νοτιοκυπρίων.
Όπως και στην ελλάδα έτσι και στη νότια κύπρο αυτό το υψηλό βιοτικό επίπεδο (αρκετά υψηλότερο στην κύπρο, παρότι οι στατιστικές δεν το δείχνουν) είναι προϊόν, στη γενικότητά του, των τελευταίων είκοσι χρόνων. Το χρηματοπιστωτικό “θαύμα” οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων. Κατ’ αρχήν, η νότια κύπρος, σα μέλος των “αδεσμεύτων” επί ψυχρού πολέμου, είχε φιλικές σχέσεις (και) με τη σοβιετική ένωση, με αποτέλεσμα αξιωματούχοι της Μόσχας να έχουν από παλιά οικονομικές δοσοληψίες στη Λευκωσία. Επιπλέον, ο εμφύλιος στο λίβανο την δεκαετία του ‘80, άδειασε την Βηρυττό (που ήταν ένα καθιερωμένο χρηματοπιστωτικό και εγκληματικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας) και άρχισε να γεμίζει τη Λευκωσία με αυτό το είδος των vips που περιγράφονται μια μόνο λέξη: αδίστακτοι. Στα ‘90s, όταν κάμποσοι απ’ τους πρώην γραφειοκράτες του ανατολικού μπλοκ μετατράπηκαν σε υψηλού επιπέδου μαφιόζους, τα “κονέ” με τη νότια κύπρο και το off shore know how ήταν ήδη έτοιμα. Τα υπόλοιπα ήρθαν φυσιολογικά: το μεγαλύτερο μέρος της εργατικής τάξης στη νότια κύπρο είναι εδώ και χρόνια μετανάστες / μετανάστριες, αλλά (απ’ τα ‘00s και μετά) και βορειοκύπριοι που περνάνε την πράσινη γραμμή το πρωί, δουλεύουν φτηνά, και επιστρέφουν στον βορρά το απόγευμα. Επιπλέον, η νότια κύπρος έγινε διεθνές κέντρο σωματεμπορίας, με “εξαγωγές” προς το ισραήλ και την αραβική χερσόνησο. Ο χρηματοπιστωτισμός, συμπεριλαμβανομένου του ξεπλύματος, ήταν το ένδοξο και πιο θαυμαστό επιστέγασμα όλων αυτών των θαυμάτων. Αλλά και η νοτιοκυπριακή βιομηχανία των off shore, που είναι άμεσα συναρτημένη με τις τράπεζες, δεν είναι καθόλου αμελητέα. Όλα αυτά, συν τουρισμός και διασκέδαση υψηλού επιπέδου, συν real estate, εφτιάξαν το “υψηλό βιοτικό επίπεδο” που τώρα πια διακυβεύεται σοβαρά.
Κοιτώντας το ζήτημα ψυχρά, κι αφήνοντας στην άκρη το ηθικοπολιτικό ζήτημα της εγγύησης ή μη των καταθέσεων ως ένα ύψος, η επιβολή φόρου στις καταθέσεις (στην πραγματικότητα η υποχρεωτική ανταλλαγή ενός ποσοστού τους με μετοχές των υπό σωτηρία τραπεζών, κάτι σαν αναγκαστική συμμετοχή των καταθετών σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου) δεν είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί στο cyprian dream, στα χάλια που έφτασε... Όμως καθώς (ακόμα και με περιορισμούς στις μετακινήσεις χρήματος) πολλές καταθέσεις θα αποσυρθούν αναζητώντας άλλους παραδείσους, γρήγορα αυτές οι χρεωκοπημένες τράπεζες θα αποκτήσουν καινούργιες τρύπες στους ισολογισμούς τους. Που θα πρέπει να καλυφθούν. Πώς θα γίνει αυτό αφού το κυπριακό κράτος θα έχει κτυπήσει κόκκινο στον δανεισμό του, ήδη απ’ την τωρινή φάση “σωτηρίας”; [3] Επιπλέον, η εξελισσόμενη “ύφεση” στους άλλους τομείς του νοτιοκυπριακού καπιταλισμού θα έχει τις γνωστές παρενέργειες: αθέτηση δανείων, κλεισίματα επιχειρήσεων, κλπ κλπ. Η “απομόχλευση” (“σμίκρυνση”) του νοτιοκυπριακού καπιταλισμού στο σύνολό του δεν θα τελειώσει με τα τωρινά “μέτρα”, όποια κι αν είναι αυτά· και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, εάν είναι όντως αξιόλογα, εκμεταλλεύσιμα και εμπορεύσιμα, είναι ακόμα μακριά στον ορίζοντα για να συντηρηθεί το cyprian dream, τα αμέσως επόμενα χρόνια, με προκαταβολές τους.

Το ζήτημα της εγγύησης των καταθέσεων, όμως, είναι από μόνο του γενικότερης σημασίας. Η κρατική εγγύηση ως το ποσό των 100.000 (για τις περιπτώσεις χρεωκοπιών τραπεζών) ξεκίνησε απ’ την γερμανία μετά την κατάρρευση της lehman borthers και επεκτάθηκε νομοθετικά σ’ όλη την ευρωζώνη, για να κατευνάσει τους φόβους των καταθετών τέτοιας κλίμακας, που θα μπορούσαν σε περίπτωση πανικού να βουλιάξουν ακαριαία τις τράπεζες.
Είναι σαφές και τεκμηριωμένο ότι στο eurogroup της 15ης Μάρτη ήταν κυρίως ο κύπριος πρόεδρος που επέμενε στην εμπλοκή και των κάτω των 100.000 ευρώ καταθέσεων στη “σωτηρία των τραπεζών”, για τους δικούς του λόγους. [4] Το γεγονός, όμως, ότι αυτή η ιδέα έγινε αποδεκτή ομόφωνα απ’ τους υπ.οικ. της ευρωζώνης, έστω και για 2 ημέρες [5], παραβιάζοντας την ισχύουσα πανευρωπαϊκά απ’ τα τέλη του 2008 κρατική εγγύηση, δημιουργεί όντως ερώτημα εάν και γιατί τα ευρωαφεντικά σκοπεύουν να την αποσύρουν γενικά.
Τον Σεπτέμβρη του 2011, στην επιθεώρηση της κεντρικής τράπεζας της νέας ζηλανδίας, δημοσιεύτηκε ένα άρθρο σχετικά με την “open bank resolution”. Οι συγγραφείς του (Kevin Hoskin και Ian Woolford, στελέχη της συγκεκριμένης κεντρικής τράπεζας) περιέγραφαν εκεί τις γενικές γραμμές μιας προσέγγισης “διάσωσης τραπεζών”, αναφέροντας ότι η σχετική συζήτηση ξεκίνησε το 1997, μετά την “ασιατική κρίση”, και προχώρησε το 2010 και το 2011, στην “επιτροπή της Βασιλείας για τους διεθνείς διακανονισμούς”, την “κεντρική τράπεζα όλων των κεντρικών τραπεζών”, στην ελβετία. Σκοπός της o.b.r. είναι η αντιμετώπιση τραπεζικών χρεωκοπιών (και η διάσωση τραπεζών) όταν το κόστος τους είναι τόσο υψηλό που το αντίστοιχο κράτος δεν μπορεί (ή δεν θέλει...) να το καλύψει - η περίπτωση του νοτιοκυπριακού ναυαγίου, σα να λέμε... Βασικός στόχος της o.b.r. είναι να διασφαλιστεί ότι:

...η προβληματική τράπεζα θα είναι δυνατόν να δουλεύει, ενόσω οι οποιεσδήποτε ζημιές της θα καλύπτονται απ’ τους μετόχους και τους δανειστές της ...
Ακούγεται λογικό... Αλλά στην περιγραφή του φάσματος αυτών των “δανειστών” της χ ή ψ χρεωκοπημένης τράπεζας, υπάρχει μια έκπληξη:
... Στην μια άκρη του φάσματος είναι οι εκάστοτε μεγάλοι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που έχουν επενδύσει στο χρέος που έχει εκδώσει η τράπεζα [σ.σ. έχουν αγοράσει τα δικά της, επιχειρηματικά ομόλογα]... Στην άλλη άκρη του φάσματος βρίσκονται οι πελάτες με καταθετικούς λογαριασμούς διαφόρων ειδών...

Σε άλλο σημείο του άρθρου αναφέρεται πως “η κάλυψη των ζημιών” θα γίνεται διαβαθμισμένα, και αρχίζοντας απ’ τους μετόχους... Ωστόσο, η συνεχιζόμενη χρηματοπιστωτική κρίση, ραγίζει το ιερό δισκοπότηρο: τις καταθέσεις. Κατά πάσα πιθανότητα όσοι καταθέτουν τα λεφτά τους στις τράπεζες, κυρίως για να τα διασφαλίσουν, δεν αντιλαμβάνονται εαυτούς σαν δανειστές της τράπεζας, αν και από τεχνική άποψη περί αυτού πρόκειται. Ακόμα λιγότερο, όμως, είναι δυνατό να θεωρήσουν εαυτούς δανειστές που έχουν επίγνωση του ρίσκου του “δανεισμού” που κάνουν (στην τράπεζα) και άρα πρέπει να αναλάβουν και ένα τμήμα των ζημιών της! Η προσέγγιση της o.b.r. όμως ισχυρίζεται ακριβώς αυτό. Ότι οποιαδήποτε κατάθεση σε τράπεζα αποτελεί “επενδυτική κίνηση”, και όπως όταν - τα - πράγματα - πηγαίνουν - καλά “αμοίβεται” με κάποιον τόκο, έτσι κι όταν - τα - πράγματα - στραβώνουν πρέπει να υφίσταται με αναλογικό τρόπο την ζημιά. Θα ρωτήσετε, φυσικά, ποιά είναι η διαφορά, εν τοιαύτη περιπτώσει, του καταθέτη απ’ τον μέτοχο; Ποιά είναι η διαφορά ανάμεσα σε μια τράπεζα και στο χρηματιστήριο; Who knows?
Από ιδεολογική άποψη το πράγμα είναι νεοφιλελεύθερα συνεπές. Αλλά έχει προφανείς εσωτερικές αντιφάσεις (Περισσότερα σε χωριστή αναφορά: γεωγραφικές (και γεωπολιτικές) κατασκευές: βόρρας vs νότος...). Κρίνουμε ότι πρακτικά, η ιδέα πως οι καταθέτες οφείλουν να “βοηθούν” τις τράπεζές τους, θα εμφανίζεται a la carte.  Θα συνυπάρχουν, ταυτόχρονα, η “εγγύηση των καταθέσεων” (ως ένα ποσό) απ’ τα αντίστοιχα κράτη, και η παραβίασή της κατά περίπτωση, υπό την προϋπόθεση κοινωνικών και ιδεολογικών συνθηκών που δεν θα οδηγούν σε μαζικές αναλήψεις (ή και επιθέσεις a la αργεντινή) στις τράπεζες. [6]

Τότε που το επιχειρηματικό δαιμόνιο πλησίαζε να γίνει πρωθυπουργός...

νοτιοκυπριακός τουρμποκαπιταλισμός γιοκ

Η “συμφωνία διάσωσης” που ανακοινώθηκε το πρωί της 25ης Μάρτη επισημοποιεί την πλήρη χρεωκοπία του κυπριακού χρηματοπιστωτισμού. Και το κάνει “προστατεύοντας” μεν (τυπικά) τις καταθέσεις κάτω από 100.000, αλλά φορολογώντας πολλαπλάσια τις μεγαλύτερες· και “παγώνοντας” την εκροή χρήματος και στις δύο μεγάλες, την “λαϊκή” και την “κύπρου”, επ αόριστον.
Μας είναι αδύνατο να καταλάβουμε σε τι αυτό το deal είναι καλύτερο από μια εκδοχή φορολόγησης 15% ή 20% (των “μεγάλων καταθέσεων”) που απέρριψε μετά βδελυγμίας στις 15/3 ο Αναστασιάδης, και στις 19/3 η νοτιοκυπριακή βουλή. Αντίθετα μοιάζει πως η Λευκωσία μπλόφαρε, η μπλόφα αποκαλύφθηκε πολύ γρήγορα, οπότε έχασε και τα σώβρακα.
Τηρουμένων των αναλογιών, ο κυπριακός χρηματοπιστωτισμός και οι συνδεδεμένες με δαύτον business, ήταν μια lehman borthers. Τα ερείπια θα καπνίζουν για πολύ καιρό· και το “υψηλό βιοτικό επίπεδο” που απολάμβανε η μεγάλη πλειοψηφία των νοτιοκυπρίων θα γίνει μια όλο και πιο μακρινή ανάμνηση. Θα μείνει το “παράπονο” και το “αίτημα” για “τιμωρία των ενόχων”... [7 , 8]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Εκ των υστέρων, τώρα, στη Λευκωσία, μερικά στόματα ανοίγουν, για να πουν ότι αυτές οι εξαγορές ήταν (το λίγότερο) “βρώμικες δουλειές”...
[ επιστροφή ]

2 - Εξαιρουμένου φυσικά του καπετάν Αλέκου και των παλληκαριών του, που προς στιγμήν είδαν, όχι χωρίς μια κάποια συγκίνηση υποθέτουμε, ένα ομιχλώδες “plan B” να αιωρείται πάνω απ’ τη Λευκωσία...
[ επιστροφή ]

3 - Η διάλυση της “λαϊκής” και η συγχώνευση του “καλού” τμήματός της, δηλαδή των καταθέσεων έως 100.000 ευρώ και των εξυπηρετούμενων δανείων, στην “κύπρου” θα μπορούσε να ενισχύσει την δεύτερη. Όμως το δντ επιμένει ότι η “καλή λαϊκή” πρέπει να πάρει μαζί της και το χρέος των 9 δισ. των δανείων (“έκτακτη ρευστότητα”) που έχει πάρει ως τώρα από την κεντρική τράπεζα - πράγμα που σημαίνει ότι με την πολλή καλωσύνη της η “καλή λαϊκή” προσθέτει βαρίδια στην χρεωκοπημένη “κύπρου”.
[ επιστροφή ]

4 - Ντοκουμέντα προερχόμενα από διαφορετικές πλευρές συγκλίνουν ότι ο Αναστασιάδης απέρριψε κατηγορηματικά στο eurogroup της 15ης/3ου μια “φορολόγηση” 15% στις καταθέσεις άνω των 100 χιλιάδων, υποστηρίζοντας ότι το 10% είναι “ψυχολογικό όριο” (!) για τους “μεγάλες καταθέτες”, και ότι αν ξεπεραστεί θα πάρουν τα λεφτά τους ... Έτσι προσδιορίστηκε το αστείο 9,9% (θυμίζει τιμές “προσφορών” σε σούπερ μάρκετ) για αυτές τις καταθέσεις, και ό,τι περίσσευε (ώσπου να συγκεντρωθούν τα 5,8 δισ.) μοιράστηκε για τους καταθέτες κάτω των 100 χιλιάδων, οπότε προέκυψε το 6,75% γι’ αυτούς.
Η ταπεινή μας άποψη είναι ότι ο Αναστασιάδης έκανε τους κάτω των 100 χιλιάδων ευρώ καταθέτες “ανθρώπινη ασπίδα” για να μην εγκριθεί κατ’ αρχήν απ’ τη νοτιοκυπριακή βουλή καμία φορολόγηση, για κανέναν. Και αμέσως μετά, υποσχόμενος ένα “plan B”, προσπάθησε να πουλήσει αυτήν την απόφαση σαν εκδούλευση στη Μόσχα, υπολογίζοντας σε κάποια ανταλλάγματα - ο νοτιοκύπριος υπ.οικ. Σαρρής έφυγε κατευθείαν για την ρωσία, αμέσως μετά την καταψήφιση της φορολόγησης των καταθέσεων, την Τετάρτη 20/3 το πρωί.
Τι ανταλλάγματα προσδοκούσε η νοτιοκυπριακή ελίτ για την μη φορολόγηση των ρωσικών (κρατικών, επιχειρηματικών, αλλά και μαφιόζικων) δισεκατομμυρίων; Μία εκδοχή ήταν η πρόταση (απ’ την Λευκωσία) για εξαγορά της υπερχρεωκοπημένης “λαϊκής” απ’ την gazprombank. Δεν ξέρουμε εάν υπήρχαν κι άλλες ιδέες - και, προφανώς, δεν ανακοινώθηκαν όλα όσα κουβεντιάστηκαν απ’ τον νοτιοκύπριο υπ.οικ. στη Μόσχα. Τα ανακοινωμένα αποτελέσματα δείχνουν πάντως ότι η Λευκωσία δεν κατάφερε τίποτα στη Μόσχα· τίποτα, τουλάχιστον, τόσο δραστικό ώστε να “σωθούν” οι τράπεζές της χωρίς την διαχείριση που επιβάλλει η “ευρωπαϊκή βοήθεια”.
Ό,τι και να προσδοκούσε απ’ την Μόσχα ο πρώην ακροδεξιός και νυν “κεντροδεξιός” Αναστασιάδης, και μέσω αυτού η νοτιοκυπριακή ελίτ, δεν θα μπορούσε να ξεφορτωθεί το γεγονός, ότι δύο τουλάχιστον φορές, μία πριν και μία μετά τις εκλογές, υποσχέθηκε πως θα εντάξει τη νότια κύπρο στο “συνασπισμό για την ειρήνη”, που θεωρείται θυγατρική του νατο. Το να ελπίζει, λοιπόν, οποιοσδήποτε, ότι η Μόσχα θα έκανε κάτι που θα μπορούσε να αποσπάσει τη νότια κύπρο απ’ την σφαίρα επιρροής του Λονδίνου ή να προκαλέσει το Βερολίνο και τους συμμάχους του, είναι απλά μια ακόμα απόδειξη μεγαλειώδους ελληνικής βλακείας.
Σε κάθε περίπτωση, χάρη στη χρήση της “ανθρώπινης ασπίδας” και στο τρενάρισμα εκ μέρους της Λευκωσίας, αφενός μεν “κάποιοι” κατάφεραν να πάρουν τις καταθέσεις τους (από τα ανοικτά υποκαταστήματα των τραπεζών στο Λονδίνο και στη ρωσία - τα “ξέχασαν ανοικτά”... ή και με άλλους τρόπους) και αφετέρου το “πρόβλημα” επιδεινώθηκε...
[ επιστροφή ]

5 - Δυο μέρες μετά, στις 17/3ου, σε μέσω video σύσκεψη του eurogroup, χωρίς την συμμετοχή νοτιοκυπρίων, η απόφαση της 15ης άλλαξε, και οι καταθέσεις κάτω των 100 χιλιάδων (ξανακηρύχτηκαν) εκτός υποχρεωτικής μετοχοποίησής τους. Η κυπριακή βουλή στις 19/3ου είχε μπροστά της αυτό το ζήτημα, και όχι την απόφαση της 15ης· ωστόσο έκανε σαν να μην υπήρχε, επειδή άλλος ήταν την δεδομένη στιγμή ο στόχος της.
[ επιστροφή ]

6 - Ακόμα και στη νέα ζηλανδία όπου εντοπίσαμε τα περί open bank resolution, δεν έχει νομοθετηθεί ακόμα κάτι παρόμοιο. Στη ζώνη του ευρώ ωστόσο, στις 24 Μάρτη, ανακοινώθηκε πως 3 κράτη (φινλανδία, εσθονία και ορλανδία) υποστηρίζουν ότι στα πλαίσια της σταδιακής αποσύνδεσης τραπεζών και κρατών / κρατικών προϋπολογισμών, θα “πρέπει να υπάρχει κάποια συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα” στη διάσωση των χρεωκοπημένων τραπεζών. Αυτό, που ονομάζεται “bail - in”, βρίσκεται πολύ κοντά στη λογική του open bank resolution, αφού οι περι ων ο λόγος “ιδιώτες” είναι οι “πιστωτές” (δανειστές) της τράπεζας. Επιπλέον, στις 25 Μάρτη ο επικεφαλής του eurogroup Jeroen Dijsselbloem, ξεστόμισε τη λογική του open bank resolution· για να (μισο)ανακαλέσει στη συνέχεια. Όμως η συνέχεια των δηλώσεων (άλλων) ευρωπαίων αξιωματούχων, ενισχύει την πεποίθηση ότι το open bank resolution είναι στην ημερήσια διάταξη και στην ευρώπη.
[ επιστροφή ]

7 - Το 1999 - 2000 το χρηματιστηρίο της Λευκωσίας είχε μια ανάλογη έλξη και πορεία με το ελληνικό. Και μια ανάλογη “μυστική ζωή”: χειραγώγηση μετοχών, εσωτερική πληροφόριση, “εμπόριο αέρα” και όλα τα υπόλοιπα. Απ’ την καθίζηση που δεν άργησε, οι πολλοί έχασαν, οι λίγοι κέρδισαν - όπως συνήθως.
Το πράγμα ήταν τόσο χοντρό για την μικρή νοτιοκυπριακή κοινωνία, ώστε για να εκτονωθεί η ένταση χρειαζόταν μια κάποια δικαστική έρευνα. Αποκαλύφθηκε πως διάφοροι βουλευτές όλων των κομμάτων είχαν “παίξει” (και είχαν κάνει χοντρές μπάζες) απ’ το κόλπο. Ένας από δαύτους λεγόταν Νίκος Αναστασιάδης - ο τωρινός πρόεδρος. Εννοείται πως ελλείψει ακλόνητων στοιχείων κλπ κλπ, κανείς δεν τιμωρήθηκε... Στο φόρτε των καταγγελιών (και των αποκαλύψεων...) διάφοροι είχαν χαρακτηρίσει το “σκάνδαλο του χρηματιστηρίου” σαν το δεύτερο μεγαλύτερο έγκλημα στην κύπρο μετά την τουρκική εισβολή (!!!).
Τουλάχιστον έχουν οι άνθρωποι ένα ασφαλές μέτρο για να μετρούν τα “εγκλήματα”...
[ επιστροφή ]

8 - Η “διαχείριση” της “λαϊκής” τα χρόνια που ήταν marfin popular, δηλαδή επί των ημερών του Βγενόπουλου, θα πρέπει να ήταν οργιώδης. Η τράπεζα βούλιαζε με ταχύτητα τσιμεντόπλακας απ’ τα τέλη του 2011, αλλά εμφανιζόταν “υγιής” καθώς είχε καταφύγει στον περιβόητο e.l.a. Το καλοκαίρι του 2012, λίγο πριν την κρατικοποίησή της, χρωστούσε στον μηχανισμό του e.l.a. 9,5 δισ. ευρώ.
Αυτό ίσως έχει σημασία για την βιαστική “εξαγορά” των υποκαταστημάτων της “λαϊκής” και της “κύπρου” στην ελλάδα, απ’ την “πειραιώς”. Σάλλας και Βγενόπουλος έχουν συνεργαστεί επί μακρόν, κάτω απ’ το τραπέζι, τα χρόνια που ήταν και οι δύο τρανοί τραπεζίτες - και έχουμε ήδη γράψει στο πρόσφατο παρελθόν ότι και οι δύο θα έπρεπε να βρίσκονται μερικά υπόγεια πιο κάτω απ’ το πάτωμα της vip πτέρυγας του Κορυδαλλού. Πιθανόν τώρα ο Σάλλας να είναι ο καταλληλότερος για να κρύψει όσους περισσότερους σκελετούς μπορεί, απ’ αυτούς που υπάρχουν στα ντουλάπια της εν ελλάδι “λαϊκής”... Ο κύριος Προβόπουλος ξέρει...
Εν τω μεταξύ, ο Σάλλας πήρε (bonus;) και τα ελληνικά παραρτήματα της νοτιοκυπριακής “ελληνικής bank”, που υποτίθεται ότι δεν έχει προβλήματα, έχει όμως ιδιοκτήτη τη νοτιοκυπριακή εκκλησία. Why? Ο κύριος Προβόπουλος ξέρει...
[ επιστροφή ]