κράτος έτοιμο για όλα...

το παλιοκράτος είναι “κοινωνικά αλληλέγγυο”...

Η οικονομική δυσπραγία (για να το πούμε κάπως τεχνικά) που έχει προκαλέσει η διαχείριση της κρίσης  έχει προκαλέσει την εμφάνιση μιας σειράς πρωτοβουλιών και δράσεων κοινωνικής αλληλλεγύης με διάφορες μορφές. Από “συντροφικές κουζίνες” και “αλληλοχαριστικά παζάρια” μέχρι “ανταλλαγές χρόνου εργασίας”. Έχουμε σχολιάσει πρόσφατα ότι όποια κι αν είναι η πρακτική σημασία τέτοιων πρωτοβουλιών (δεν είναι πάντα εύκολο να μιλάει κανείς με μέσους όρους) η ιδεολογική και πολιτική τους επένδυση είναι μια διαφορετική - και επικίνδυνη - ιστορία. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για πρωτοβουλίες επιμελητειακού χαρακτήρα. Συνεπώς, το να προβάλλονται σα δράσεις “πρώτης γραμμής” (στον όποιο ανταγωνισμό - κι εδώ, επίσης, υπάρχουν πολλές και διάφορες παραμορφώσεις), είναι λάθος. Ούτε μπορούν ούτε και θα έπρεπε τέτοιες πρωτοβουλίες να υποκαταστήσουν την “κυρίως αναμέτρηση” σε ότι αφορά την παραγωγή του κοινωνικού πλούτου, ανάμεσα στους πραγματικούς δημιουργούς του και σ’ εκείνους που τον λιμαίνονται. Ούτε θα ήταν δυνατόν να “ανατραπεί ο καπιταλισμός” μέσα από νησίδες μη αγοραίων δράσεων - αυτή ήταν η αυταπάτη του εναλλακτισμού την εποχή που ήταν στις δόξες του. Αλλά η ανάστασή της βρωμάει πτωμαΐνη.
Μιας και στα μέρη μας, εδώ και πολλά χρόνια, οι περισσότεροι είναι τσακωμένοι και με την θεωρία και με την ιστορία, αυτές οι πρωτοβουλίες και δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης θεωρούνται πρωτοφανείς - πέρα από αυτονόητες. Δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο. Το σημαντικότερο κατά την γνώμη μας βρίσκεται στο ότι είναι ενταγμένες, σ’ ότι αφορά το γενικό τους πνεύμα και την λειτουργικότητά τους, στη “λογική” των αφεντικών ήδη απ’ την δεκαετία του 1970· αν όχι νωρίτερα. Πρόκειται για τον τρίτο τομέα όπως ονομάστηκε γενικά, δηλαδή για την ανάπτυξη ενός μεγάλου κύκλου παροχής υπηρεσιών (και, κάποτε, προϊόντων) που δεν ανήκει (αυτός ο κύκλος) ούτε στον τομέα της επιχειρηματικής δράσης για κερδοφορία, ούτε στον τομέα των κρατικά παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών. Αυτός ο τρίτος τομέας έχει απασχολήσει ειδικούς των αφεντικών (από κοινωνιολόγους έως εργατολόγους) ήδη από τότε, τα ‘70s· εντονότερα όμως στα ‘80s και ειδικά στα ‘90s, όταν και έγινε βασικό μέρος της ατζέντας της τότε ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, που γυρνούσε επίσημα προς τον νεοφιλελευθερισμό (“τρίτος δρόμος”: Μπλερ, Σρέντερ), σαν ο πόλος της κοινωνικής οικονομίας που θα κάλυπτε το κενό ανάμεσα στο επιχειρείν και το “νοικοκυρεμένο” (δηλαδή “πιο οικονομικό”) κράτος. Στον τρίτο τομέα περιλαμβάνονται οι φιλανθρωπικές οργανώσεις, οι μ.κ.ο., και κάθε άλλη μορφή δημόσιας συλλογικής αυτοθέσμισης και δράσης που συμβάλλει την κάλυψη (κοινωνικών) αναγκών.
...

Έτσι ξεκινούσαμε, τον περασμένο Μάη (Sarajevo νο 62) την αναφορά με τίτλο: ο “τρίτος τομέας”: η κοινωνική αλληλεγγύη σαν κεφάλαιο. Φίλους πολλούς δεν επρόκειτο να κάνουμε (με τέτοιες απόψεις!), γι’ άλλη μια φορά. Όμως θα έπρεπε τουλάχιστον να είναι κανείς εξαιρετικά προσεκτικός στον έλεγχο των επιχειρημάτων μας - για να δει αν είναι βάσιμα ή όχι.
Εν τω μεταξύ ο καιρός πέρασε. Τα “κοινωνικά φαρμακεία”, τα “κοινωνικά παντοπωλεία”, οι “τράπεζες χρόνου”, οι “συντροφικές κουζίνες”, τα “ανταλλακτικά παζάρια” και οι “λαχανόκηποι” πολλαπλασιάστηκαν· και, κατά κάποιον τρόπο, συνθέτουν (όπως, τουλάχιστον, υποστηρίζουν όσοι εμπλέκονται σ’ αυτές τις πρωτοβουλίες) ένα είδος “αντίστασης στο μνημόνιο”, κλπ. κλπ. Θα επαναλαμβάναμε ότι δεν πρόκειται γι’ αυτό, κι ούτε θα ήταν δυνατόν να γίνει, άσχετα με τις ιδέες που έχουν οι πρωταγωνιστές αυτών των δομών κοινωνικής αλληλεγγύης. Και θα χαρακτηριζόμασταν “κολλημένοι” και πολλά άλλα. Ευτυχώς, δεν χρειάζεται να επιμείνουμε. Γιατί έρχεται το παλιοκράτος (στην εθνική αλλά και στην διεθνική / ευρωπαϊκή μορφή του) να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

Κάτω απ’ τον τίτλο “σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας των νέων”, που έχει την υπογραφή τρίων υπουργείων (εργασίας, παιδείας και ανάπτυξης) και έχει ξεκινήσει απ’ τις αρχές του 2013 (οπότε και ανακοινώθηκε), περιλαμβάνεται ένα ετερόκλητο πλήθος υπο-προγραμμάτων, που στο όνομα της “αντιμετώπισης της ανεργίας” οργανώνουν ακόμα καλύτερα την υποτίμηση της εργασίας (και του άμεσου και του έμμεσου μισθού), την ώθηση προς την “μικρο”επιχειρηματικότητα, και άλλα που έχουν το δικό τους ιδιαίτερο ενδιαφέρον, σαν κρατικές / καπιταλιστικές “πρόνοιες” μέσα στη γενική διαχείριση της κρίσης. 
Ωστόσο το 4ο στη σειρά υποπρόγραμμα έχει κάτι το ξεχωριστό. Αντιγράφουμε ολόκληρη την σελίδα της παρουσίασής του:

Εθνικό Δίκτυο Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης

Στο πλαίσιο του εθνικού στόχου για τη μείωση του αριθμού των ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή/και υφίστανται υλικές στερήσεις ή/και διαβιούν σε νοικοκυριά χωρίς εργαζόμενα μέλη, καθώς και για τη δημιουργία ενός δικτύου κοινωνικής ασφάλειας κατά του κοινωνικού αποκλεισμού, προβλέπεται η λειτουργία του Εθνικού δικτύου άμεσης κοινωνικής παρέμβασης σε πανελλαδικό επίπεδο. Το δίκτυο έχει ως αντικείμενο την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών σε αστέγους και άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας, ή απειλούνται με φτώχεια.
Οι εν λόγω υπηρεσίες θα παρέχονται μέσω της δημιουργίας 200 τουλάχιστον “Κοινωνικών Δομών Άμεσης Αντιμετώπισης της Φτώχειας”, για τη λειτουργία και στελέχωση των οποίων προβλέπεται διετής χρηματοδότηση. Οι συγκεκριμένες δομές θα στελεχώνονται από ανέργους νέους, ηλικίας έως 30 ετών.

Περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση της στελέχωσης και της λειτουργίας των κάτωθι κατηγοριών κοινωνικών δομών:
- Κοινωνικά παντοπωλεία
- Κοινωνικά φαρμακεία
- Ανοικτά κέντρα ημερήσιας υποδοχής αστέγων
- Τράπεζες χρόνου
- Δημοτικοί λαχανόκηποι
- Υπνωτήρια
- Δομές παροχής συσσιτίων
- Γραφεία διαμεσολάβησης.
Ωφελούμενοι θα είναι:
- Άνεργοι ηλικίας ως 30 ετών, οι οποίοι και θα στελεχώσουν νέες ή/και υφιστάμενες κοινωνικές δομές.
- Άστεγοι και άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας ή απειλούνται από αυτή και θα απολαμβάνουν των υπηρεσιών των κοινωνικών αυτών δομών.
Προϋπολογισμός: 40.000.000 ευρώ
Ωφελούμενοι: 1.200 άνεργοι
Παρέχει: Χρηματοδότηση 200 τουλάχιστον κοινωνικών δομών σε όλη την Ελλάδα, για διάστημα 24 μηνών, για την παροχή υπηρεσιών σε περισσότερα από 70.000 άτομα που απειλούνται από κοινωνικό αποκλεισμό (άστεγοι, άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση φτώχειας ή απειλούνται από αυτή).
Δικαιούχοι: Φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που συμπράττουν με Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ).
Πληροφορίες: www.koinoniasos.gr, www.epanad.gov.gr
Χρηματοδότηση: Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007 - 2013

Υποθέτουμε πως ορισμένοι που ήταν σίγουροι πως η “αλληλεγγύη” ήταν, περίπου, το μαλακό υπογάστριο είτε του καπιταλισμού γενικά είτε της παρούσας φάσης του, θα νοιώθουν αμηχανία που η καταραμένη ε.ε., μέσω των ε.σ.π.α., χρηματοδοτεί αυτήν ακριβώς την “αλληλεγγύη”. Κι αν δεν το καταλάβατε, να το τονίσουμε: γι’ αυτές τις τουλάχιστον 200 καινούργιες ή/και υφιστάμενες δομές κοινωνικής αλληλεγγύης, υπολογίζονται κατά μέσο όρο 6 μισθωτοί ανά δομή, που θα πληρώνονται (ίσως με κάτι παραπάνω απ’ τον βασικό μισθό), ενώ θα εξυπηρετούνται κατά μέσο όρο 350 άτομα (που έχουν ανάγκη) ανά δομή. Μ’ άλλα λόγια η ε.ε. και το ελληνικό κράτος στήνουν ένα καλό “δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης”, με την πιθανότητα να γίνει ακόμα μεγαλύτερο εάν τα επόμενα ε.σ.π.α. προβλέπουν περισσότερους παράδες.
Εάν, τώρα, σας πούμε ότι διάφορες απ’ τις “υφιστάμενες δομές” έχουν ήδη ενταχθεί σ’ αυτό το σχέδιο, χωρίς να το φωνάζουν (εννοείται...), θα παραβιάζουμε ανοικτές πόρτες... Ωστόσο, όταν ο επικεφαλής του συ.ριζ.α. αμέσως μετά τις εκλογές του Ιούνη, είχε δηλώσει ότι το κόμμα θα ρίξει βάρος στην κοινωνική αλληλεγγύη (και όχι στο “πεζοδρόμιο”), ήξερε για ποιο πράγμα μιλούσε! Όταν πρόκειται για λεφτά κανείς δεν είναι χαζός... Και, πέρα απ’ τις “κάπως πολιτικές” πρωτοβουλίες τέτοιου είδους, δεν πρέπει να ξεχάσουμε και τις εκκλησιαστικές· ούτε εκεί είναι χαζοί...
Σε κάθε περίπτωση προκύπτουν (για εμάς σίγουρα!) ορισμένα πολιτικά συμπεράσματα. Κατ’ αρχήν, και για να το ξεκαθαρίσουμε άλλη μια φορά, σωστό είναι να μην πεθαίνουν άνθρωποι απ’ την πείνα - ο λιμός δεν είναι μέθοδος ριζοσπαστικοποίησης των συνειδήσεων! Συνεπώς όλες αυτές οι “δράσεις” έχουν πρακτική αναγκαιότητα και κοινωνική νομιμότητα.
Η ιδεολογική (ή και πολιτική) επένδυσή τους είναι, όμως, εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Αυτά για τα οποία μπορεί κανείς να κατηγορήσει την εκκλησία ή τους επιχειρηματίες (τύπου Αλαφούζου) για τον τρόπο που εδραιώνονται μέσα απ’ την φιλανθρωπία και τα “όλοι μαζί”, αφορούν και τις επιδοτούμενες απ’ την ευρωπαϊκή (καπιταλιστική) ένωση “δομές κοινωνικής αλληλεγγύης”. Θα το πηγαίναμε λίγο μακρύτερα: τα αφεντικά, τα ίδια αφεντικά που κάνουν το καλύτερό τους για να υποτιμήσουν κάθε πλευρά της ζωής και των δημιουργικών μας δυνατοτήτων, για να τις εκμεταλλεύονται σήμερα και αύριο όσο περισσότερο μπορούν, δεν είναι καθόλου ηλίθια για να θέλουν δρόμους γεμάτους άστεγους, ζητιάνους, ή τουμπαμνιασμένα πτώματα! Όταν θα έρθει η ώρα της πλήρους φυσικής μας εξόντωσης, αυτή θα παρουσιαστεί σαν αναπόφευκτη. Εν τω μεταξύ η ατζέντα τους για την “ειρηνική” διαχείριση της κρίσης, την τωρινή δηλαδή φάση, προβλέπει την διατήρηση ενός έσχατου ορίζοντα απλής, τυπικής επιβίωσης.
Ο τρόπος που θα διατηρηθεί λειτουργικός αυτός ο ορίζοντας, δηλαδή το εάν, για παράδειγμα, τα συσσίτια θα είναι της εκκλησίας ή “δομών κοινωνικής αλληλεγγύης”, δεν τους πολυαπασχολεί. Γιατί ξέρουν, και το ξέρουν και απ’ την ιστορία αλλά και απ’ αυτά που συμβαίνουν σε άλλα κράτη, πως ούτε ριζοσπαστικοποιείται ούτε “συλλογικοποιείται” κανείς σε επικίνδυνο βαθμό επειδή βρίσκει ανακούφιση στα άμεσα προβλήματα επιβίωσής του σε ένα “κοινωνικό παντοπωλείο” ή σε ένα “κοινωνικό φουρνάρικο” - όπως νομίζουν διάφοροι καλοπροαίρετοι ή όπως διαδίδουν διάφοροι επιτήδειοι. Το όφελος, η διατήρηση δηλαδή ενός μίνιμουμ κοινωνικού ιστού, είναι μόνο εν μέρει των ίδιων των “θυμάτων της κρίσης” - το υπόλοιπο όφελος είναι των αφεντικών, και το ξέρουν. Ας μην ξεχνάει κανείς ότι ζούμε εδώ και δεκαετίες στην καπιταλιστική φάση του κοινωνικού εργοστάσιου.
Στο βαθμό που η έμφαση (η διανοητική / πολιτική εστίαση) και η δράση παραμένει στην αντιμετώπιση των αποτελεσμάτων της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης και όχι στην ανακάλυψη των αιτίων και την δράση εναντίον τους· ή στον βαθμό που οι “φορείς της κοινωνικής αλληλεγγύης” υποδεικνύουν σαν αιτίες τα συμπτώματα, πετώντας την μπάλα έξω απ’ το γήπεδο, τα αφεντικά δεν έχουν κανένα λόγο να αρνηθούν “ένα πιάτο φαΐ στους φουκαράδες”. Και το αποδεικνύουν χειροπιαστά.
Κι αφού πια οι αποδείξεις είναι τόσο χειροπιαστές και τόσο δίπλα, περιοριζόμαστε να επαναλάβουμε το κλείσιμο εκείνης της αναφοράς, πριν 9 μήνες:

... Ο καπιταλισμός σα σύστημα, και το κράτος σαν θεσμίσεις και “γνώση”, έχουν προχωρήσει πολύ μακρύτερα απ’ όσο νομίζει η μεγάλη πλειονότητα των (αχρηστευμένων πρακτικά) εχθρών του. Η ιδέα του κοινωνικού κεφάλαιου (και είτε της εκμετάλλευσής του είτε της διαχείρισής του) είναι ήδη 40 χρονών. Η πραγματικότητα του κοινωνικού προλεταριάτου μοιάζει, απ’ την άλλη, κουραστικό ιερογλυφικό, παρότι διατυπώθηκε κι αυτή πριν 4 δεκαετίες.
Που σημαίνει: ακόμα και οι καλύτερες των προθέσεων γυρίζουν στο αντίθετό τους όταν κάποιος πορεύεται σαν τον τυφλό στον Άδη.

το παλιοκράτος είναι (και) “κολλεκτιβίστικο”...

Σα να μην έφτανε η κρατική / καπιταλιστική “ευαισθησία” για τα “θύματα της κρίσης”, στο ίδιο σετ προγραμμάτων έχει κάτι παράδες που προορίζονται για ... κολλεκτίβες! Αντιγράφουμε και πάλι την διακήρυξη του πράγματος:

Πιλοτική δράση για την υποστήριξη νέων για τη δημιουργία Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων

Στόχος της δράσης είναι η προώθηση της Κοινωνικής Οικονομίας και της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας ως εργαλεία αναχαίτισης της ανεργίας και προώθησης της κοινωνικής συνοχής. Η ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας συνεισφέρει στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, ενισχύει την σταθερότητα της επιχειρηματικότητας μέσα από την διαφοροποίηση και την ποικιλότητα των επιχειρηματικών μορφών, προωθεί την κοινωνική συνοχή και ενισχύει την εμπιστοσύνη και την αλληλεγγύη, παράγοντες που είναι απαραίτητοι για την οικονομική ανάκαμψη.
Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί με την άμεση χρηματοδότηση Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (ΚοινΣΕπ) που ιδρύονται βάσει του ν. 4019/2011, όπως αυτός ισχύει και με την παράλληλη δημιουργία μηχανσιμών υποστήριξης κάθε φάσης λειτουργίας των ΚοινΣΕπ.
Περιλαμβάνει:
- Πληροφόρηση, αρχική συμβουλευτική, coaching, mentoring στους υποψήφιους κοινωνικούς επιχειρηματίες.
- Εκπαίδευση στην Κοινωνική Οικονομία και την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα, καθώς και κατάρτιση, αν είναι αναγκαίο, στο αντικείμενο δραστηριότητας της επιχείρησης.
- Εκπόνηση επιχειρηματικού σχεδίου.
Ωφελούμενοι θα είναι: Άνεργοι ηλικίας 18 και 29 ετών, οι οποίοι θα απασχολούνται ως εργαζόμενοι σε ΚοινΣΕπ.
Προϋπολογισμός: 7.500.000 ευρώ
Ωφελούμενοι: 500 άνεργοι
Παρέχει: Για το διάστημα ενός έτους:
- Συμβουλευτική και διοικητική υποστηρίξη λειτουργίας.
- Υπηρεσίες θερμοκοιτίδας (έδρα, γραμαμτεία, λογιστήριο, νομική υποστήριξη κλπ).
- Υπηρεσίες δικτύωσης και δημοσιότητας ΚοινΣΕπ - πελατών.
- Υπηρεσίες κατάρτισης μελών και εργαζόμενων.
Δικαιούχος: Ειδική πηρεσία για την Κοινωνική Ένταξη και την Κοινωνική Οικονομία
Πληροφορίες: www.epanad.gov.gr, www.keko.gr
Χρηματοδότηση: Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007 - 2013

Μπορεί κανείς να παρατηρήσει την διστακτικότητα της ώθησης προς τον κοινωνικό κολλεκτιβισμό... Οι σχεδιασμένα ωφελούμενοι είναι 500 άνεργοι (λιγότεροι απ’ τους μισούς της κοινωνικής αλληλεγγύης)... Μήπως η παλιο ε.ε. και το ελληνικό παλιοκράτος φοβούνται ότι οι κολλεκτιβιστές / συνεταιριστές θα έχουν ανατρεπτικό πνεύμα; Όχι, καθόλου δεν το φοβούνται!!! Άλλωστε η πρόσκληση ενδιαφέροντος το αναγνωρίζει απ’ την αρχή, ότι πρόκειται για “ποικιλότητα των επιχειρηματικών μορφών” - πολύ καλό! Μάλλον, πίσω απ’ το περιορισμένο μέγεθος αυτού του υποπρογράμματος και πίσω απ’ το γεγονός ότι χαρακτηρίζεται πιλοτική δράση, κρύβεται αυτό που διαφαίνεται απ’ τις παρεχόμενες υπηρεσίες σε όσους ενδιαφερθούν. Η αλήθεια, δηλαδή, ότι οι έλληνες δεν είναι και πολύ φίλοι της επιχειρηματικής “συλλογικότητας”. Συνεπώς αυτή η πιλοτική δράση προσφέρει και συμβουλές, και κοουτσάρισμα, και ψυχοϋποστήριξη, και εκπαίδευση στα καλά της “κοινωνικής οικονομίας” και της “κοινωνικής επιχειρηματικότητας”, και business plans, και “θερμοκοιτίδα”, και αξιοποίηση του κυβερνοχώρου - τα πάντα όλα. Πράγματα που ενδεχομένως οι ντούροι κολλεκτιβιστές να μην τα χρειάζονται, υπάρχουν όμως και οι πιο άπειροι σ’ αυτά τα κόλπα.

Τι, όμως, είναι ο  νόμος 4019/2011 και τι προβλέπει για την “κοινωνική οικονομία” και την “κοινωνική επιχειρηματικότητα”; Όταν δημοσιεύαμε το ο “τρίτος τομέας”: η κοινωνική αλληλεγγύη σαν κεφάλαιο είχαμε γράψει λίγα πράγματα για την αγγλική και την ισπανική νομοθεσία επί του θέματος, δεν είχαμε όμως υπ’ όψη ότι και το ελλαδιστάν διέθετε ήδη τον ανάλογο νόμο!! Παράλειψη και αβλεψία μας μεγάλη!!! Απ’ τα τέλη Σεπτέμβρη του 2011, μέσα στην κρίση, δημοσιευμένος στην εφημερίδα της κυβέρνησης (φεκ Α’ 216/30-09-2011), ο νόμος 4019 δείχνει τον δρόμο για τους τολμηρούς!!! Επανορθώνουμε λοιπόν, κοινοποιώντας σας μερικά εκλεκτά αποσπάσματα αυτού του νόμου:

Άρθρο 1
1. “Κοινωνική Οικονομία” είναι το σύνολο των οικονομικών, επιχειρηματικών, παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, των οποίων ο καταστατικός σκοπός είναι η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους και η εξυπηρέτηση γενικότερων κοινωνικών συμφερόντων.
2. “Συλλογικός Σκοπός” είναι η προώθηση των δράσεων συλλογικότητας και η προστασία των συλλογικών αγαθών μέσω αναπτυξιακών, οικονομικών και κοινωνικών πρωτοβουλιών τοπικού, περιφερειακού ή ευρύτερου χαρακτήρα. Ως τέτοιες δράσεις νοούνται ιδίως οι πολιτιστικές, οι περιβαλλοντικές, οι οικολογικές δραστηριότητες, η αξιοποίηση και ανάδειξη τοπικών προϊόντων, η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών.
3. “Ένταξη” είναι η διαδικασία κοινωνικής ενσωμάτωσης ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, κυρίως μέσω της προώθησής τους στην απασχόληση.
4. “Ευπαθείς Ομάδες Πληθυσμού”, γενικά, είναι οι κοινωνικές ομάδες πληθυσμού, των οποίων η συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή δυσχεραίνεται, είτε εξαιτίας κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων, είτε εξαιτίας σωματικής ή ψυχικής ή νοητικής ή αισθητηριακής αναπηρίας, είτε εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων, τα οποία επηρεάζουν την εύρυθμη λειτουργία της τοπικής ή ευρύτερα περιφερειακής οικονομίας.
Για τις ανάγκες του παρόντος νόμου, οι Ευπαθείς Ομάδες Πληθυσμού διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
α) Στις “Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού” ανήκουν οι ομάδες εκείνες του πληθυσμού που η ένταξή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή εμποδίζεται από σωματικά και ψυχικά αίτια ή λόγω παραβατικής συμπεριφοράς. Σε αυτές ανήκουν άτομα με αναπηρίες (σωματικές ή ψυχικές ή νοητικές ή αισθητηριακές), εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, φυλακισμένοι/αποφυλακισμένοι, ανήλικοι παραβάτες.
β) Στις “Ειδικές Ομάδες Πληθυσμού” ανήκουν οι ομάδες εκείνες του πληθυσμού οι οποίες βρίσκονται σε μειονεκτική θέση ως προς την ομαλή ένταξή τους στην αγορά εργασίας, από οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά αίτια. Σε αυτές ανήκουν ενδεικτικά οι άνεργοι νέοι, οι άνεργες γυναίκες, οι άνεργοι άνω των πενήντα ετών, οι μακροχρόνια άνεργοι, οι αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών και τα μέλη πολύτεκνων οικογενειών, γυναίκες θύματα κακοποίησης, οι αναλφάβητοι, οι κάτοικοι απομακρυσμένων ορεινών και νησιωτικών περιοχών, τα άτομα με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.
5. “Κοινωνική Φροντίδα” είναι η παραγωγή και παροχή αγαθών, καθώς και υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής πρόνοιας για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις.

Άρθρο 2
Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.)

1. Θεσπίζεται η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.), ως φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας. Είναι αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα. Τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ. μπορούν να είναι είτε φυσικά πρόσωπα είτε φυσικά πρόσωπα και νομικά πρόσωπα. Τα μέλη της συμμετέχουν σε αυτήν με μια ψήφο, ανεξάρτητα από τον αριθμό των συνεταιριστικών μερίδων που κατέχουν.
2. Ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό τους, οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
α) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ενταξης, οι οποίες αφορούν στην ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. Ποσοστό 40% κατ' ελάχιστον των εργαζομένων στις Επιχειρήσεις αυτές ανήκουν υποχρεωτικά στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) θεωρούνται αυτοδικαίως Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης και υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου.
...
β) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Κοινωνικής Φροντίδας, οι οποίες αφορούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού προνοιακού χαρακτήρα σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις.
γ) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού, οι οποίες αφορούν την παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών για την ικανοποίηση των αναγκών της συλλογικότητας (πολιτισμός, περιβάλλον, οικολογία, εκπαίδευση, παροχές κοινής ωφέλειας, αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων κ.α.) που προάγουν το τοπικό και συλλογικό συμφέρον, την προώθηση της απασχόλησης, την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και την ενδυνάμωση της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης.
...

Άρθρο 7
Διανομή κερδών

1. Τα κέρδη της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης δεν διανέμονται στα μέλη της, εκτός αν τα μέλη αυτά είναι και εργαζόμενοι σε αυτή, οπότε εφαρμόζεται η παράγραφος 2.
2. Τα κέρδη διατίθενται ετησίως κατά ποσοστό 5% για το σχηματισμό αποθεματικού, κατά ποσοστό έως 35% διανέμονται στους εργαζομένους της επιχείρησης ως κίνητρο παραγωγικότητας σύμφωνα με τα οριζόμενα στο καταστατικό τους, και το υπόλοιπο διατίθεται για τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
...

Άρθρο 14
Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας

 1. Συνιστάται Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας, στο εξής Μητρώο, το οποίο είναι δημόσιο βιβλίο που τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή. Το Μητρώο τηρείται στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας της Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Η πρόσβαση σε αυτό γίνεται ατελώς από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο και αποτελείται από τα εξής επί μέρους μητρώα:
α. Μητρώο Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, στο οποίο εγγράφονται υποχρεωτικά οι Κοιν.Σ.Επ. οι οποίες συστήνονται με βάση τον παρόντα νόμο και οι Κοι.Σ.Π.Ε. του ν. 2716/1999. Με την εγγραφή τους οι Κοιν.Σ.Επ. και Κοι.Σ.Π.Ε. αποκτούν πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία του άρθρου 9 και απολαμβάνουν των οικονομικών κινήτρων και μέτρων στήριξης του άρθρου 10.
β. Ειδικό Μητρώο άλλων Φορέων Κοινωνικής Οικονομίας, στο οποίο εγγράφονται προαιρετικά οι υφιστάμενες νομικές μορφές, οι οποίες πληρούν σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια:
αα) έχουν ως αποκλειστικό καταστατικό σκοπό την κοινωνική ωφέλεια μέσω της παραγωγής αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών συλλογικού και κοινωνικού χαρακτήρα,
ββ) αποδίδουν προτεραιότητα στα άτομα και την εργασία έναντι του κεφαλαίου,
γγ) εφαρμόζουν δημοκρατικό σύστημα λήψης αποφάσεων,
δδ) έχουν αυτονομία στη διοίκηση και διαχείριση των δραστηριοτήτων τους,
εε) προβλέπουν τη χρησιμοποίηση των κερδών τους για τους καταστατικούς σκοπούς τους και δευτερευόντως τη δυνατότητα περιορισμένης έκτασης διανομής των κερδών αυτών,
στστ) λειτουργούν με βάση την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης,
ζζ) οι δραστηριότητές τους εντάσσονται αποκλειστικά σε μία από τις κατηγορίες της παραγράφου 2 του άρθρου 2 και
ηη) αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους τουλάχιστον επί μια τριετία πριν από την υποβολή της αίτησης εγγραφής στο Μητρώο.
Οι Φορείς Κοινωνικής Οικονομίας που εγγράφονται στο Ειδικό Μητρώο μπορούν να χρηματοδοτούνται από το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης και να εντάσσονται στο ν. 3908/2011 (Α' 8).
...

Έχει κι άλλα πολλά και “τεχνικά” ο νόμος για την κοινωνική οικονομία - αλλά τα πιο πάνω μας φαίνονται αρκετά. Αρκετά για να νοιώσετε την χαρά της ανακάλυψης ότι και ο ελληνικός καπιταλισμός “για όλους έχει” - και για τους εναλλακτικούς επιχειρηματίες...

(όμως) το παλιοκράτος είναι (πάνω απ’ όλα) καπιταλιστικό!

Μπορεί η ε.ε. και το ελληνικό κράτος να απλώνουν τις φτερούγες τους τόσο στην “κοινωνική αλληλεγγύη” όσο και στην “κοινωνική οικονομία”, αλλά το βασικό τους μέλημα είναι γνωστό: η οργάνωση της υποτίμησης της εργασίας. Μπορεί να φαίνεται ότι επαναλαμβανόμαστε, αλλά τέτοια είναι η ξεροκέφαλη πραγματικότητα που εδώ και 3 σχεδόν χρόνια οι περισσότεροι κάνουν ότι δεν υπάρχει.
Το μεγαλύτερο και μαζικότερο υποπρόγραμμα, λοιπόν, του “σχέδιου δράσης για την ενίσχυση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας των νέων” είναι αυτό εδώ:

Επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας
για ανέργους νέους έως 29 ετών

Στόχος του προγράμματος είναι η επίτευξη μιας δομημένης πορείας εισόδου των νεοεισερχόμενων άνεργων νέων στην αγορά εργασίας, η οποία θα καταλήγει στην τοποθέτησή τους σε θέσεις απασχόλησης σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Ειδικότερα το πρόγραμμα διασφαλίζει τις αναγκαίες προϋποθέσεις ένταξης των νέων στην αγορά εργασίας μέσω της απόκτησης και βελτίωσης των γνώσεών τους με παράλληλη θεωρητική κατάρτιση και πρακτική άσκηση σε πραγματικές συνθήκες εργασιακού περιβάλλοντος και προσαρμογή των γνώσεων στις πραγματικές ανάγκες της παραγωγικής διαδικασίας.
Περιλαμβάνει ολοκληρωμένη δέσμη παρεμβάσεων μέσω χορήγησης voucher για:
- Κατάρτιση έως 100 ώρες (οριζόντιες και εξειδικευμένες δεξιότητες) σε συνδυασμό με καθοδήγηση / εκπαιδευτικό mentoring.
- Πρακτική άσκηση / Εργασιακή εμπειρία πέντε (5) μηνών.
- Επιχορήγηση των επιχειρήσεων που θα μετατρέψουν την πρακτική άσκηση σε σύμβαση εργασίας, με κάλυψη των εργοδοτικών εισφορών για ένα έτος.
Ωφελούμενοι θα είναι:
- Άνεργοι πτυχιούχοι ΑΕΙ / ΤΕΙ έως είκοσι εννέα (29) ετών,
- Άνεργοι απόφοιτοι υποχρεωτικής, δευτεροβάθμιας & μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έως 29 ετών, οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους κατά προτεραιότητα το αργότερο 36 μήνες πριν την υποβολή αίτησής τους στο πρόγραμμα.
Προϋπολογισμός: 174.900.000 ευρώ
Ωφελούμενοι: 45.000 νέοι.
Παρέχει:
Α) στο νέο:
- Επίδομα κατάρτισης 5ευρώ ανά ώρα κατάρτισης.
- Αμοιβή 460 ευρώ για κάθε μήνα εκπαιδευτικής πρακτικής άσκησης (για αποφοίτους AEI/TEI).
- Αμοιβή 400 ευρώ για κάθε μήνα εκπαιδευτικής πρακτικής άσκησης (για αποφοίτους υποχρεωτικής, δευτεροβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης)
- Ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
- Επιπλέον ασφαλιστική κάλυψη έναντι κινδύνου, ατυχήματος κλπ. για όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής πρακτικής άσκησης.
Β)στην επιχείρηση:
Κάλυψη εργοδοτικών εισφορών για ένα έτος, για τις επιχειρήσεις που θα μετατρέψουν την πρακτική άσκηση σε σύμβαση εργασίας.
Στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετέχουν επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που δραστηριοποιούνται κατά προτεραιότητα στους κάτωθι τομείς:
- Αγροδιατροφικός Τομέας, - Τουρισμός / Πολιτισμός, - Νέες τεχνολογίες, - Ενέργεια (παραγωγή ενέργειας, εξοικονόμηση ενέργειας),  - Ναυτιλία, - Υπηρεσίες υγείας / κοινωνικής φροντίδας.
Επιπλέον, για να υπαχθεί μια επιχείρηση στο πρόγραμμα, δεν θα πρέπει να έχει προβεί, κατά τη διάρκεια του τριμήνου πριν την αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα, σε μείωση προσωπικού, ενώ αναλαμβάνει τη δέσμευση να μην απολύσει προσωπικό καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής πρακτικής άσκησης και της επιχορήγησης.
Δικαιούχοι: ΟΑΕΔ και Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Συγχρηματοδοτούμενων Δράσεων ΕΚΤ
Πληροφορίες: www.esfhellas.gr, www.epanad.gov.gr
Χρηματοδότηση: Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007 - 2013

Υπάρχουν ορισμένα βασικά στοιχεία υποτίμησης που φαίνονται αμέσως. Πρώτον, μηνιαίος μισθός 460 ευρώ (για απόφοιτους αει / τει) και 400 ευρώ για τους υπόλοιπους, επί 5 μήνες - στο όνομα της “εκπαιδευτικής πρακτικής άσκησης”. Μπορεί, τώρα που μιλάμε, αυτή η “άσκηση” να σημαίνει δουλειά που δεν πληρώνεται καθόλου (αλλά και δεν γίνεται...), όμως πόσο είπαμε ότι έχει πάει ο κατώτατος βασικός μισθός; Δεύτερον, άλλη μια δόση επίσημης “μαύρης” δουλειάς, για τα αφεντικά, που θα προσλάβουν για ένα χρόνο τους φτηνούς και πειθαρχημένους εκπαιδευθέντες. Και τρίτον, τα αφεντικά που θα μπουν στο πρόγραμμα δεν θα πρέπει να κάνουν απολύσεις· θα κάνουν “οικειοθελείς παραιτήσεις” όμως, αν τις χρειαστούν...
Εκείνο, όμως, που δεν φαίνεται άμεσα είναι το νόημα της “επιταγής εισόδου στην αγορά εργασίας” και του voucher. Για να μην το ζαλίζουμε: πρόκειται για την κατάργηση του επιδόματος ανεργίας και την αντικατάστασή του με “ενεργητική πολιτική απασχόλησης”! Φυσικά, η αναγγελία του προγράμματος δεν λέει ότι οι άνεργοι / ες θα είναι υποχρεωμένοι / ες να ενταχτούν σ’ αυτό - και δεν θα μπορούσε να το λέει. Υπάρχει όμως η σχετική νομοθεσία, που αφορά την λειτουργία του οαεδ, και είναι εύκολο να ενεργοποιηθεί. Σε τέτοια περίπτωση οι άνεργοι / άνεργες, που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, και καλύπτουν τις προδιαγραφές “προσόντων” που χρειάζεται ένα αφεντικό που έχει μπει στο πρόγραμμα, θα είναι υποχρεωμένοι να πάνε για “εκπαίδευση” και για “πρακτική άσκηση” (το 5μηνο), διαφορετικά θα χάνουν το επίδομα ανεργίας. Υποθέτουμε ότι στη διάρκεια του 5μηνου το επίδομα θα “διακόπτεται”.
Όχι, δεν έχουμε μαντικές ικανότητες!!! Απλά αυτά συμβαίνουν ήδη αλλού (στην ευρώπη σίγουρα). Γιατί όχι κι εδώ, αφού άλλωστε υπάρχει και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και πείνα των ντόπιων αφεντικών για φτηνούς “απασχολούμενους”;
Τι απομένει; Η εκνευρισμένη ή καταθλιπτική μοιραλατρεία. Εμείς εδώ λέμε βέβαια “όχι!!”· το πλάνο 30/900 λέει τα  εργατικά συμφέροντα πρώτα! - αλλά...