lock out
(σε πετάω έξω - και κλειδαμπαρώνω)

Η επίθεση του συμπλέγματος της ασφάλειας στις πολιτικές καταλήψεις παρουσιάζει, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, μια κάποια ύφεση. Δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι αυτή φάση θα διαρκέσει επ’ αόριστον. Η “καουμπόικη” μεθόδευση έδειξε ορισμένα όρια, που φάνηκαν ηχηρά στην προσπάθεια για την εκκένωση της κατάληψης στη Λένας Καραγιάννη, αλλά όχι μόνον εκεί. Όμως ο πυρήνας του συγκεκριμένου κύκλου αστυνομικών επιχειρήσεων μπορεί να βρίσκεται (κατά την ταπεινή μας γνώμη) βαθύτερα· έτσι ώστε να χρειάζεται μια ευρύτερη εκτίμηση του τι υπάρχει στα σχέδια και στις μεθοδεύσεις των αφεντικών.

Απ’ την κλιμάκωση της “αντιεξέγερσης” την άνοιξη του 2009 και μετά, μια σειρά διαφορετικών “περιστατικών δημόσιας τάξης”, άλλοτε περισσότερο γνωστών και άλλοτε λιγότερο, γυρνούν επίμονα γύρω απ’ το ίδιο σημείο. Συμπεριλαμβάνουμε σ’ αυτά, χωρίς ιεράρχηση ή αξιολόγηση: την σχεδιασμένη “υποβάθμιση” / “αναβάθμιση” της περιοχής γύρω απ’ την πλατεία Θεάτρου· την βίαιη εκκένωση / εξω στης de facto κατάληψης (από μετανάστες) του παλιού εφετείου στην Σωκράτους· την “εξυγιαντική” δράση των παρακρατικών στον αγ. Παντελεήμονα και στην πλ. Αττικής· το μόνιμο και με αυξομειούμενη ένταση κυνήγι σε βάρος των μεταναστών μικροπωλητών στο κέντρο της Αθήνας· τις πάμπολλες βίαιες εκκενώσεις / εξώσεις σπιτιών (είτε νοικιασμένων είτε άτυπα κατειλλημμένων) επίσης στο ευρύτερο κέντρο· τις υποτιθέμενα “αντιεγκληματικές επιχειρήσεις αρετής” με οποιοδήποτε όνομα, θεϊκό ή μη, μοστράρονται· τους συστηματικούς εμπρησμούς διάφορων κτιρίων, ειδικά την 12η Φλεβάρη του 2012· και, τελευταία, τις επιθέσεις κατά πολιτικών καταλήψεων.
Ειδωμένη απ’ την στενή σκοπιά της δράσης της αστυνομίας και του συμπλέγματος της ασφάλειας, αυτή η επίμονη στόχευση, μαζί με την συστηματική εγκληματοποίηση υποκειμένων (μεταναστών αλλά και ντόπιων) που είναι οι κανονικοί χρήστες είτε ιδιωτικών (σπίτια, κτίρια) είτε δημόσιων χώρων, θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν μια κλασσική επίδειξη δύναμης. Η δική μας άποψη είναι διαφορετική: οι μηχανισμοί της δημόσιας τάξης, κρατικοί ή/και παρακρατικοί (κι αυτό το δεύτερο είναι ουσιαστικό στοιχείο της υπόθεσης) δρουν εδώ και 4 χρόνια σαν η ένοπλη εμπροσθοφυλακή του κεφαλαίου· του κεφαλαίου στην ειδική μορφή της ιδιοκτησίας ακινήτων και της αστικής (urban) γεωπροσόδου. Και δρουν σαν τέτοια εμπροσθοφυλακή ακόμα και χωρίς την άμεση έγκριση κάθε ενός μεμονωμένου ιδιοκτήτη: κατά κάποιον τρόπο, οι μηχανισμοί της δημόσιας τάξης, κρατικοί ή/και παρακρατικοί, “υπερασπίζονται” το “γενικό συμφέρον” του αστικού (urban) κεφαλαίου, δηλαδή την “μελλοντική απόδοσή” του (είτε πρόκειται για κτίρια είτε πρόκειται για ανοικτούς, δημόσιους χώρους) και όχι υποχρεωτικά το ακριβές άθροισμα επιμέρους (ιδιοκτησιακών) συμφερόντων. Που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι και αντίθετα: χαρακτηριστικό παράδειγμα τα συμφέροντα εκείνων των ιδιοκτητών στεγασμένων χώρων που τους νοικιάζουν σε μετανάστες “με το κεφάλι”...
Το να μην συμπίπτει το γενικό (καπιταλιστικό) συμφέρον (οριοθετημένο από συγκεκριμένα υποκείμενα ή ομάδες υποκειμένων...) με κάθε επιμέρους ιδιωτικό (καπιταλιστικό) συμφέρον που συμπεριλαμβάνεται στη “γενικότητα” δεν είναι παράξενο. Συμβαίνει σε όλους τους καπιταλιστικούς κλάδους. Ειδικά όμως στον τομέα της ιδιοκτησίας ακινήτων και της αστικής γεωπροσόδου, είναι δυνατόν (και κατά πάσα πιθανότητα έτσι συμβαίνει) αυτό το “γενικό συμφέρον” να διαμορφώνεται ακόμα και από μη - ιδιοκτήτες της περιοχής. Μελλοντικοί αγοραστές (ακινήτων στο αθηναϊκό κέντρο), εργολαβικές επιχειρήσεις, μεσητικά γραφεία, τεχνικά γραφεία, ασφαλιστικές εταιρείες, το νομοθετικό του κράτους (φορολογία) ή τομείς του οργανωμένου εγκλήματος, μπορούν να συνδιαμορφώνουν μια ορισμένη “κινητικότητα - της - αγοράς” και να μεθοδεύουν μεσοπρόθεσμες “κινήσεις” που δεν είναι σε γνώση, δεν έχουν την έγκριση, ή ακόμα είναι και αντίθετες απ’ τα συμφέροντα άλλων - συμπεριλαμβανομένων και ιδιοκτητών. Μ’ αυτή την έννοια η “ανάληψη της δράσης” απ’ το σύμπλεγμα της ασφάλειας και η εμφάνισή του σαν η ένοπλη εμπροσθοφυλακή του γενικού καπιταλιστικού “χωροταξικού / πολεοδομικού” συμφέροντος, σαν ο δια της βίας διαμορφωτής των “γενικών όρων αξιοποίησης”, θα έπρεπε να συμπληρώνεται από εξίσου γενικές και ελκυστικές “θετικές προτάσεις αξιοποίησης”, προερχόμενες από διαφορετικούς “φορείς εξουσίας” [1]... Πράγμα το οποίο συμβαίνει!!! Και το έχει δείξει αναλυτικά η δουλειά του αυτοδιαχειριζόμενου στεκιού αρχιτεκτονικής.
Η κεντρική ιδέα, λοιπόν, της δράσης της εμπροσθοφυλακής είναι η εξής: καλύτερη η εγκατάλειψη (κτιρίων, δημόσιων χώρων) παρά η μη εγκεκριμένη χρήση - εγκεκριμμένη, εννοείται, απ’ τις προδιαγραφές του “γενικού συμφέροντος”. “Μη εγκεκριμμένη χρήση” μπορεί να είναι, ανάλογα με την περίπτωση, η στέγαση (μεταναστών ή αστέγων) εκτός (ή και ενάντια) σε γενικούς πολεοδομικούς “χάρτες χρήσεων”· οι μη καταναλωτικές / εμπορευματικές δημόσιες συναθροίσεις (π.χ. πλ. Αττικής)· η φροντίδα (μετά χρήσης) κτιρίων που προορίζονται να καταρρεύσουν ή να υποτιμηθούν κατ’ αρχήν· το μικρεμπόριο σε πεζοδρόμια και πλατείες· το όποιο περιεχόμενο των πολιτικών καταλήψεων. (Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτή η κεντρική ιδέα μπορεί να λοξοδρομεί υπέρ της οργανωμένης υποτίμησης, για λόγους τακτικής. Οι “φυσικοί φορείς” τέτοιων τακτικών ελιγμών, για παράδειγμα οι πρεζάκηδες, δεν οφελούνται σε τίποτα - εννοείται! Είναι εύκολο να αναγκάζονται - και να εισπράτουν την “ηθική απαξίωση” λόγω και έργω από άλλους που μπορεί θαυμάσια, εν γνώσει ή εν αγνοία τους, να συμμετέχουν στο ίδιο σχέδιο, από διαφορετικές θέσεις...)
Κρατώντας την γνώμη ότι όπως συμβαίνει παντού στο καπιταλιστικό πλέγμα έτσι και στον τομέα της αστικής (urban) εκμετάλλευσης η εγκατάλειψη, η “αδράνεια κεφαλαίου”, μπορεί να είναι πολύ περισσότερο κερδοφόρα (πολύ περισσότερο “γενικά συμφέρουσα”) από την μη εγκεκριμένη, μη εξουσιοδοτημένη, μη εμπορική χρήση του (είτε από επιμέρους ιδιοκτήτες είτε, ακόμα χειρότερα, από μη - ιδιοκτήτες) μπορούμε να ονομάσουμε την αστυνομική δράση στο ευρύτερο κέντρο της Αθήνας (αλλά όχι μόνο) σαν ένα ειδικό και παρατεταμένο lock out [2] των πραγματικών “πολεοκρατών”. Η πρόσφατη επίθεση στις πολιτικές καταλήψεις, κατά συνέπεια, μπορεί να “ερμηνευτεί” σαν μέρος αυτού του πολεοδομικού lock out.
Πριν πούμε δυο λόγια για το εναντίον τίνος στρέφεται αυτό το lock out ας θυμίσουμε τους ιδεολογικούς του βραχίονες.

υγιεινομικές βόμβες... εγκληματικές νάρκες...
εμπρηστικές βόμβες...

Είναι κατ’ αρχήν χαρακτηριστικό ότι οι πολεοκράτες δεν εμφανίζονται οι ίδιοι, πίσω απ’ την ένοπλη εμπροσθοφυλακή / χωροφυλακή. Ακόμα κι αν κάποιος ψάξει είναι δύσκολο να τους εντοπίσει με βεβαιότητα. Αυτή η επιμελημένη “απουσία” τους, είναι απ’ τη μια μεριά ένας απ’ τους λόγους (όχι, όμως, ο μοναδικός) που κάνει ιδεολογικά αναγκαία την εμπροσθοφυλακή. Απ’ την άλλη μεριά είναι ένα (και πάλι όχι το μοναδικό) απ’ τα αδύνατα σημεία του lock out: εάν στην μία ή στην άλλη περίπτωση αποκαλυφθούν, τότε κινδυνεύει συχνά η (κοινωνική) νομιμοποίηση της καπιταλιστικής urban αξιοποίησης. Κι αυτό επειδή στην ελλάδα, σε αντίθεση με άλλα καπιταλιστικά αναπτυγμένα κράτη, δεν υπάρχει σπουδαία ιστορική παράδοση (και άρα ιστορική νομιμοποίηση) της “μεγάλης” urban ιδιοκτησίας.
Οι πολεοκράτες εμφανίζονται μόνο έμμεσα. Μέσω των μήντια, που λειτουργούν (όπως πάντα) σαν μεγάφωνα της καπιταλιστικής κερδοφορίας, ειδικά εφόσον οι περισσότεροι ιδιοκτήτες τους έχουν άμεση ή έμμεση σχέση (και) με το real estate. Και αντεστραμμένα, οι πολεοκράτες εμφανίζονται μέσω των τεχνικών τους, στα κατά καιρούς φιλόδοξα σχέδια αστικής αναβάθμισης.
Όποτε, πάντως, χρειάζεται κάποιου είδους “κοινωνική νομιμοποίηση” (ή και “απαίτηση”) υπέρ του αστυνομο-πολεοδομικού lock out, αυτή ανασύρεται απ’ την βάση της κοινωνικής / καπιταλιστικλης πυραμίδας. Απ’ τους μικροαστούς (“κατοίκους” ή “εμπόρους”) και απ’ την ομιχλώδη ανθρωπο-πολεοδομική μονάδα / φάντασμα, που είναι η “γειτονιά”.  Εννοείται, και πάλι, ότι αυτές οι φιγούρες δεν επιτρέπεται να εκδηλώνονται δημόσια εναντίον τέτοιων επιχειρήσεων, ακόμα κι αν τα ιδιοκτησιακά τους φρονήματα (και άρα τα πολιτικά τους δικαιώματα) είναι ακέραια.

Τρία είναι, ως τώρα, τα ιδεολογικά όπλα υπέρ της νομιμοποίησης του αστυνομικού ελέγχου και της “εκκαθάρισης” κτιρίων ή ανοικτών δημόσιων χώρων. Η υγιεινή, η εγκληματικότητα και η αναρχία. Χρησιμοποιούνται, όπως είναι γνωστό, κατά περίπτωση ή και σε συνδυασμούς.
Από κοινωνική / ιστορική άποψη, κανένα απ’ αυτά τα “επιχειρήματα” δεν συνδέεται άμεσα και ακαριαία με μαζικές συλλήψεις, εκκενώσεις, κλπ. Εάν ένα κτίριο έχει προβληματική αποχέτευση δεν πετάς έξω τους ενοίκους του για να μην την χρησιμοποιεί κανείς· επισκευάζεις την αποχέτευση. Εάν σ’ ένα κτίριο ζουν στριμωγμένοι πολλοί, αυτό είναι δυσάρεστο πρώτα και κύρια για τους ίδιους· εάν, λοιπόν, θες να τους βοηθήσεις, βρίσκεις κι άλλα καταλύματα. Εάν σε μια πλατεία υπάρχει κάποιου είδους παραβατικότητα, δεν “αδειάζεις” την πλατεία, γιατί αυτό, απλούστατα, μεταφέρει αλλού αυτήν την παραβατικότητα· συλλαμβάνεις, απλά, τους παραβάτες. Εάν σε ένα κτίριο ζουν “εξοπλισμένοι” αναρχικοί, απλά τους κατηγορείς γι’ αυτό. Αυτά τα κοινότοπα απ’ την μεριά της ιστορικής αντίληψης περί “δημόσιας τάξης” τα θυμίζουμε επειδή εάν πρόκειται για επιχειρήματα νομιμοποίησης του οποιουδήποτε lock out, τότε είναι υποχρεωτικό να κάνουν θεαματικά λογικά (και τεχνικά) άλματα. Κι έτσι ακριβώς συμβαίνει, με την de facto κατάληψη του εφετείου τον Ιούλη του 2009 και την villa amalias τον Δεκέμβρη του 2012 σαν δύο διαφορετικά αλλά εξαιρετικά “διάσημα” παραδείγματα.
Το χαρακτηριστικό είναι, λοιπόν, ότι η ανάθεση στους μηχανισμούς της δημόσιας τάξης του καθήκοντος εμπροσθοφυλακής υπέρ του “γενικού συμφέροντος” των πολεοκρατών, δεν μπορεί μόνο να αξιοποιήσει ήδη υπάρχουσα ιδεολογία, αλλά κάνει υποχρεωτικό για τους μηχανισμούς και τους λακέδες τους να αρθρώσουν τον υπαρκτό μικροαστισμό και τα φαντασιακά του με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να παραχθεί ένα είδος θεαματικής “υπερ-ιδεολογίας”. Το πιο πρόσφατο και “διάσημο” παράδειγμα αυτής της θεαματικής “υπερ-ιδεολογίας” είναι τα 1500 (τα μέτρησαν;) άδεια μπουκάλια μπύρας που βρέθηκαν στη villa amalias, χώρο μεταξύ άλλων και συναυλιών. Ακόμα και για την μέση τρέχουσα μικροαστική βλακεία, 1500 άδεια μπουκάλια μπύρας δεν είναι τίποτα παραπάνω από απόδειξη τεμπελιάς και χαμένου χρήματος (εάν επιστρέφονταν στο super market). Ο αριθμός, μάλιστα, είναι τόσο μεγάλος ώστε από λογική άποψη είναι αδύνατο οτιδήποτε άλλο εκτός από “αθώα συσσώρευση”. Εξάλλου, εάν πράγματι σε οποιαδήποτε κατάληψη “φτιάχνονταν μολότοφ”, θα ήταν αρκετό να κάνει η αστυνομία έρευνες και συλλήψεις κάπου απ’ έξω, “κατά την μεταφορά”... Αλλά όχι. Τα 1500 άδεια μπουκάλια μπύρας έπρεπε να γίνουν αντιληπτά σαν 1500 “μολότοφ υπό κατασκευή”, και μάλιστα χωρίς να περιλαμβάνεται στα ευρήματα η πάνω από ένα κυβικό μέτρο βενζίνη που θα χρειαζόταν για να γίνουν όντως εμπρηστικές βόμβες.
Παρόμοια λογικά χάσματα και κατασκευή / διάχυση θεαματικής “υπερ-ιδεολογίας” (τερατολογίας...) ισχύουν κι όταν χρησιμοποιείται το επιχείρημα της “υγιεινομικής απειλής”, υπέρ του πολεοκρατικού lock out. Ως γνωστόν η τέλεια υγιεινομική απειλή προέρχεται απ’ τα ελληνικά νοσοκομεία και τα υπερανθεκτικά μικρόβια που καλλιεργούνται εκεί (και έχουν γίνει γνωστά διεθνώς...). Παρ’ όλα αυτά εκεί, ακόμα κι αν προκύπτουν θάνατοι από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, κανείς δεν διανοείται σαν “απάντηση” την ... εκκένωση / εγκατάλειψη των κτιρίων. Προφανώς, στις περιπτώσεις καταφυγίων μεταναστών, τροποποιείται βίαια η “οπτική”, πάνω στο ήδη δεδομένο πως αυτοί είναι “βρωμιάρηδες” και “ανεπιθύμητοι”. Κι εδώ όμως η κατεργασία είναι ιδιότροπη. Εάν είναι “υγιεινομικές βόμβες” οι υποχρεωτικές συγκατοικήσεις ή οι de facto καταλήψεις μερικών δεκάδων ανθρώπων, και πρέπει να κλείσουν / κλειδωθούν, δεν είναι δέκα και εκατό φορές περισσότερο επικίνδυνα (από υγιεινομική πάντα άποψη...) τα στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου στιβάζονται πολλές εκατοντάδες, οπότε θα έπρεπε να αδειάσουν / κλείσουν / κλειδωθούν δέκα και εκατό φορές γρηγορότερα;

“καθημερινή”, 25 Απρίλη 2012...

Δεν λέμε τίποτα καινούργιο ως τώρα, σε σχέση με τον μικροαστισμό, και το πως καταβροχθίζει τους μεγάλους παραλογισμούς και τις μεγάλες βλακείες, αναπαράγοντάς τα. Εξάλλου, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, οι ντόπιοι μικροαστοί είναι ρατσιστές / φασίστες, οπότε... Υπάρχουν, όμως, δύο προβληματάκια σε σχέση με το lock out όπως το περιγράφουμε, και γι’ αυτό η κατασκευή της σχετικής θεαματικής υπερ-ιδεολογίας είναι κεντρική. Πρώτον, οι μικροαστοί θεωρούν σε γενικές γραμμές “υγιεινομική απειλή” για την καθημερινότητά τους τα μεγάλα άδεια κτίρια - δηλαδή το “αδρανές κεφάλαιο” που υπερασπίζεται η τακτική των αφεντικών. Και δεύτερον, παρότι είναι εραστές της ατομικής ιδιοκτησίας, είναι ταυτόχρονα εύκολα καχύποπτοι έως εχθρικοί απέναντι στους “μεγάλους” ιδιοκτήτες ακινήτων. Μπορεί να είναι από ζήλεια και φθόνο - ωστόσο συμβαίνει. Τόσο το πρώτο (κυρίως) όσο και το δεύτερο έχουν αποδειχθεί ξανά και ξανά στα πέριξ των πολιτικών καταλήψεων, εδώ και πάνω από 25 χρόνια: ενώ δεν είναι “φιλοαναρχικοί”, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις πολιτικών καταλήψεων, οι μικροαστοί περίοικοι (συμπεριλαμβανομένου του εμπορικού κόσμου της κάθε φορά γειτονιάς) ήταν πάντα θετικοί στις πολιτικές καταλήψεις, και συχνά με ενεργητικό τρόπο, εφόσον έβλεπαν αυτούς τους θεωρούμενους “κακούς” να ξεμπαζώνουν, να καθαρίζουν, να επισκευάζουν και να φροντίζουν το “αδρανές κεφάλαιο” άλλων. Υπάρχουν καταγεγραμμένες και περιπτώσεις που, για τους ίδιους λόγους, έδειξαν συμπάθεια ακόμα και σε μετανάστες “καταπατητές”. Εν τέλει, ακόμα και σε εποχές που οι μολότοφ έπεφταν σαν καθημερινή βροχή στα Εξάρχεια, οι μικροαστοί γείτονες των καταλήψεων προτιμούσαν να διαχωρίζουν τους καταληψίες απ’ τους μπάχαλους (ακόμα κι αν στην πράξη δεν ίσχυε τέτοιος διαχωρισμός) παρά να διανοηθούν ότι η κατάληψη είναι ... εργοστάσιο μολότοφ (και πράγματι, καμία κατάληψη δεν ήταν ποτέ τέτοια, για λόγους στοιχειώδους αυτοπροστασίας...).
Υπάρχει μια σειρά εγγενών αντινομιών στην μικροαστική αντίληψη για το “σπίτι”, το “κτίριο”, τις “χρήσεις” του - ακόμα και ολόκληρη την (κάθε) πόλη· μια σειρά τέτοιων εγγενών αντινομιών που η θεαματική υπερ-ιδεολογία, ακριβώς επειδή χειρίζεται “τέτοια θέματα”, είναι απαραίτητη με κεντρικό τρόπο και όχι, απλά, συμπληρωματικά. Οι μικροαστοί, παρότι θερμοί φίλοι της ατομικής ιδιοκτησίας, δεν συγχωρούν τον ιδιοκτήτη του απέναντι ή του δίπλα μεγάλου κτιρίου που το “έχει παρατήσει” να γίνει “σκουπιδότοπος”, να κινδυνεύει να γκρεμιστεί, κλπ κλπ. Επίσης δυσανασχετούν, και συχνά πολύ έντονα, εάν ο ιδιοκτήτης θέλει να αξιοποιήσει αυτό το “αδρανές κεφάλαιο” με τρόπους που θεωρούν ενοχλητικούς ή σκανδαλώδεις... Όπως και σε πολλά άλλα ζητήματα, ενώ οι μικροαστοί συνιστούν την γενικά εθελοντική βάση της καπιταλιστικής πυραμίδας εκμετάλλευσης, δεν “καταλαβαίνουν” από “μεγάλα κόλπα”, και δεν θεωρούν υποχρεώσή τους να τα υιοθετήσουν εάν δεν έχουν οι ίδιοι άμεσο και πραγματικό όφελος. Έτσι, για παράδειγμα, απ’ την μια είναι γενικά θετικοί σε “αναπλάσεις” κλπ, εφόσον ανεβάζουν την αξία των δικών τους ιδιοκτησιών, αλλά απ’ την άλλη είναι γενικά εχθρικοί απέναντι στις οχληρές εμπορικές χρήσεις (διασκέδαση, εστίαση, κλπ) για λογαριασμό των οποίων γίνονται στην πραγματικότητα αυτές οι “αναπλάσεις”.
Είπαμε ήδη ότι οι πολεοκράτες, σαν τα πραγματικά αφεντικά, είναι αμυδρές σκιές πίσω απ’ το αστυνομικο - πολεοδομικό lock out. Τα συμφέροντά τους και η διαχείρισή τους πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο αόρατα. Για την αναπλήρωση αυτού του κενού είναι απαραίτητη η άλλη νομιμοποίηση του “κλειδώματος”, ακόμα κι αν είναι “τραβηγμένη” πέρα από κάθε λογικό όριο: παίζει τον ρόλο της κρυψώνας (των πραγματικών αιτίων, των πραγματικών προθέσεων) και γι’ αυτό, πρέπει να δράσει και αποπροσανατολιστικά. Όχι απέναντι στους θιγόμενους (εάν χρειάζεται, όμως, και απέναντι σ’ αυτούς - οι πολιτικές καταλήψεις είναι μια τέτοια περίπτωση...) αλλά απέναντι στους υπόλοιπους που πρέπει να χειροκροτήσουν την κάθε επιχείρηση, και πάντως να μην την αμφισβητήσουν.
εναντίον τίνος;

Όταν στο στόχαστρο μπαίνουν κλειστοί ή ανοικτοί χώροι που τους χρησιμοποιούν μετανάστες, θεωρείται ότι η στοχοποίηση αφορά αυτούς. Όταν στο στόχαστρο βρίσκονται ανοικτοί ή κλειστοί (ιδιωτικοί, πανεπιστημιακοί) χώροι που χρησιμοποιούνται απ’ τον ευρύτερο α/α/α “χώρο”, και πάλι θεωρείται ότι αυτός ο “χώρος” είναι στο στόχαστρο. Αυτά είναι σωστά, αλλά - κατά την γνώμη μας - όχι επαρκή. Ενδεχομένως και αποπροσανατολιστικά, εάν σαν ο ένας πόλος της αντίθεσης θεωρείται αποκλειστικά το σύμπλεγμα της ασφάλειας, εάν δηλαδή η εμπροσθοφυλακή λογαριάζεται σαν όλος ο “στρατός”. Γιατί η εμπροσθοφυλακή είναι βέβαια στρατιωτικά πολύ δυνατή· ιδεολογικά όμως, για την συγκεκριμένη δουλειά που έχει αναλάβει, είναι μάλλον αδύναμη. Και, το σημαντικότερο, “κρύβει” τους κυρίως ωφελούμενους.
Υποστηρίζουμε λοιπόν ότι ο στόχος του αστυνομο-πολεοδομικου lock out έτσι όπως αυτό εξελίσσεται με διακυμάνσεις μεν αλλά σταθερά εδώ και τουλάχιστον 4 χρόνια, είναι οι μη εγκεκριμμένες χρήσεις. Που, με την σειρά τους, είναι άμεσα συναρτημένες με κοινωνικές ανάγκες. Μπορεί να είναι ανάγκες στέγασης. Μπορεί να είναι ανάγκες κοινωνικότητας και συνεύρεσης. Μπορεί να είναι ανάγκες συλλογικότητας. Μπορεί να είναι ανάγκες διασκέδασης. Μπορεί να είναι ανάγκες δημιουργικότητας.
Όμως για κάθε είδος κοινωνικών αναγκών ο καπιταλισμός έχει φτιάξει ένα μεγάλο φάσμα “επιλογών”. Που είτε σχετίζονται με το εμπόρευμα, είτε με τους θεσμούς και την θεσμική μεσολάβηση, είτε και με τα δύο μαζί. Παρότι αυτό δεν έχει γίνει κατανοητό στο βάθος και στο βαθμό που θα έπρεπε, ο όρος των αυτόνομων κοινωνικό εργοστάσιο είναι πραγματικότητα και στην καπιταλιστική ελλάδα, εδώ και 3 σχεδόν δεκαετίες. “Κοινωνικό εργοστάσιο” σημαίνει: παραγωγή κέρδους παντού. Απ’ την εκμετάλλευση της εργασίας πρώτα και πάντα· αλλά και από την εκμετάλλευση κάθε άλλης ανάγκης.
Όχι κάποια εξτρεμιστική ιδεολογία αλλά η ίδια η εξέλιξη της κρίσης και η διαχείρισή της έχει προκαλέσει μια (αναγκαστική και δύσθυμη για τους περισσότερους / ες) “έξοδο” απ’ την κατανάλωση, και άρα τις μηχανές της κερδοφορίας. Όμως οι κοινωνικές ανάγκες παραμένουν: ένα “αδρανές - κοινωνικό - κεφάλαιο” σύμφωνα με την οπτική των αφεντικών, που δεν μπορούν τώρα να “αξιοποιήσουν”, κάνουν όμως όνειρα και σχέδια γι’ αυτό... Θα ήταν ποτέ δυνατόν να αφήσουν αυτό το “αδρανές κεφάλαιο” των κοινωνικών αναγκών να εκτραπεί σε μη εγκεκριμμένες χρήσεις δείχνοντας ανοχή (ή μια “σοσιαλδημοκρατική” / φιλάνθρωπη προσέγγιση) την ώρα που σε όλες τις γραμμές του ταξικού πολέμου επιτίθενται κατά κύματα; Ακόμα πιο συγκεκριμμένα: θα ήταν ποτέ δυνατόν το “γενικό συμφέρον” του κεφάλαιου με την μορφή της ιδιοκτησίας ακινήτων και της γεωπροσόδου να δείξει ανοχή ή να ευνοήσει σιωπηλά πρακτικές που στο όνομα της εξαιρετικής ανάγκης βέβαια, αμφισβητούν ή έστω παραβιάζουν εδώ κι εκεί την εν γένει κερδοφόρα λειτουργία της μηχανής / ακίνητο, της μηχανής / πόλη;
Δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι οι διαχειριστές αυτού του “γενικού συμφέροντος” θα έκαναν, στην ελλάδα της κρίσης, κάτι τέτοιο. Έχουμε πολλές αποδείξεις ότι κάνουν το αντίθετο. Μεμονωμένοι ιδιοκτήτες ναι, ίσως, για διάφορους λόγους, θα μπορούσαν να δείξουν ανοχή ή και κατανόηση σε τέτοιες, μη εγκεκριμμένες χρήσεις που αφορούν, αποδεδειγμένα και αποδείξιμα, το τονίζουμε, κοινωνικές ανάγκες του ενός ή του άλλου είδους. Ορισμένοι θα μπορούσαν να αναγκαστούν να δείξουν τέτοια ανοχή, λόγω του (πολιτικού ή άλλου) προφίλ τους. Όμως αυτό που έχουμε προσδιορίσει σα “γενικό συμφέρον” του real estate κινείται σε τροχιά βίαιης διαχείρισης, όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλους τους καίριους τομείς της εκμετάλλευσης. Φανταστείτε, για παράδειγμα, τι ζημιά θα έκανε στην πολιτική υποτίμηση της εργατικής τάξης στη δουλειά, στην υγεία και στην εκπαίδευση, εάν το συλλογικό κόμμα των αφεντικών έδειχνε ανοχή σε μαζικές καταλήψεις διαμερισμάτων και πολυκατοικιών, λόγω αδυναμίας πληρωμής των ενοικίων! [3] Η τάξη μας (ή τμήματά της) θα ανασυγκροτούσε μέσω αυτής της επιμέρους πρακτικής την συλλογική της αυτοπεποίθηση, πρακτικά και ενεργητικά, θα ξανα-ανακάλυπτε την αξία της, και θα δραπέτευε απ’ την κλεισούρα, την ηττοπάθεια και την μιζέρια. Και θα τα έκανε αυτά την ιστορική περίοδο που πρέπει (τα αφεντικά αυτό κάνουν) να συντριβεί κάθε ανταγωνιστική συλλογικότητα και κάθε ταξική αυτοπεποίθηση! Θα επέτρεπαν τα αφεντικά να γίνει κάτι τέτοιο, από καλοσύνη ή αμέλεια;

Έχουμε, λοιπόν, και λέμε: τα αφεντικά προσπαθούν να “βάλουν λουκέτο” σε τμήματα των υποδομών του κοινωνικού εργοστάσιου, έχοντας αναθέσει την δουλειά είτε στο επίσημο σύμπλεγμα της ασφάλειας είτε στους παρακρατικούς και φασίστες. Επιδιώκουν απ’ την μια να κρατήσουν το “αδρανές - για την κερδοφορία τους - κεφάλαιο” (είτε πρόκειται για κτίρια είτε για δημόσιους χώρους) στη μεγιστή διαθεσιμότητα για τα όποια κόλπα τους· [4] και, απ’ την άλλη, να “πετάξουν έξω” (να ποινικοποιήσουν, να εγκληματοποιήσουν, να συκοφαντήσουν) τις μη εγκεκριμμένες από το “γενικό συμφέρον” τους (γεωπρόσοδο, εμπόρευμα) χρήσεις που εξαιτίας κοινωνικών αναγκών μεγάλης κλίμακας θα επέβαλαν μια “άλλου είδους”, κοινωνική αξιοποίηση αυτού του αδρανούς κεφάλαιου.
Δεν πρόκειται - δεν ισχυριζόμαστε κάτι τέτοιο! - για την αναμέτρηση του κεφάλαιου με τον συνειδητό και οργανωμένο κομμουνισμό... Για σκεφτείτε το όμως: μήπως απέναντι σ’ αυτό το lock out μπορεί να διαταχθούν τα δίκαια ενός πρωτόλειου μεν αλλά επίκαιρου “κοινωνισμού”;
(Και μην πείτε ότι “παίζουμε με τις λέξεις”, ε;)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Πολεοδόμοι, χωροτάκτες, αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, αλλά και “κοινωφελή ιδρύματα” ή μεγιστάνες χορηγοί, είναι συνήθως που αναλαμβάνουν την ανθρωπιστική αναβάθμιση / ανακατασκευή του αστικού περιβάλλοντος· και σίγουρα τον λόγο υπέρ τέτοιων διορθώσεων.
[ επιστροφή ]

2 - Κυριολεκτικά, ο όρος lock out σημαίνει “αντ-απεργία”, στο βαθμό που χρησιμοποιείται από αφεντικά της εργασίας - με - την - κλασσική - έννοια. Στο lock out το αφεντικό “κλειδώνει το μαγαζί του”, αρνούμενο να το δουλέψει με απείθαρχους εργάτες... Τελικά το lock out είναι η αρνησικυρία του καπιταλιστή στραμμένη απέναντι στην αρνησικυρία της εργασίας, και από την μεριά του θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: καλύτερα να το έχω κλειστό (το εργοστάσιο, την βιοτεχνία, το μαγαζί) παρά να έχω εσάς για εργάτες.
[ επιστροφή ]

3 - Το αντίθετο! Η καινούργια νομοθεσία για τις “fast” εξώσεις πετσοκόβει δρακόντια την όποια προστασία του ανήμπορου να πληρώσει ενοικιαστή, πετώντας στα σκουπίδια τα στοιχειώδη δικαιώματα κατοίκησης, και δίνει στον ιδιοκτήτη την δυνατότητα να ξεφορτωθεί τον κακοπληρωτή νοικάρη μέσα σε 1,5 μήνα.
[ επιστροφή ]

4 - Πρέπει να πούμε εδώ δυο λόγια παραπάνω για την δομή εξουσίας που λέγεται “δήμος”, έχοντας σαν παράδειγμα τον δήμο Αθηναίων (όμως τα ίδια ισχύουν ή θα ισχύσουν και σε αρκετούς άλλους). Σύμφωνα με το χωροτακτικό μοντέλο ευέλικτης καπιταλιστικής αναδιάρθωσης που (εύλογα) προωθείται σε κλίμακα ε.ε., η περιφέρεια είναι η βασική πολιτικο-οικονομική μονάδα. Μέσα στην περιφέρεια οι δήμοι είναι “κινητήρες” μικρής / μεσαίας κλίμακας - “κινητήρες” ανάπτυξης, ευέλικτοι διαχειριστές “απασχόλησης” (θυμηθείτε το κόλπο με τις 5μηνες προσλήψεις από μκο...), και κάμποσα ακόμα... Αυτό προσπαθούν να μάθουν στους συντηρητικούς και πολιτικά προσοδικούς έλληνες “τοπικούς άρχοντες” τα συνεργεία των τεχνικών της ε.ε. που έχουν έρθει γεμάτα συμβουλές. Οι έλληνες “τοπικοί άρχοντες” δεν πρόκειται να μάθουν, όμως εάν υπάρχει χρήμα στη μέση - και υπάρχει... - θα κάνουν το καλύτερό τους. Με τον δικό τους, φυσικά, τρόπο.
Ένα πράγμα που πρέπει να μάθουν οι έλληνικοί δήμοι (δηλαδή οι δήμαρχοι και οι παρατρεχάμενοι) είναι να αξιοποιούν τα ευρωπαϊκά αναπτυξιακά κονδύλια, τύπου ΕΣΠΑ. Υπάρχει πολύ χρήμα εκεί, αλλά πρέπει να γίνονται σωστές προτάσεις και σχέδια. Ένας πολλά υποσχόμενος τομέας, που μπορεί να απορροφήσει αρκετό παραδάκι απ’ τα εσπα (αρκεί να συσκευαστεί σωστά) είναι η διαχείριση ακινήτων. Και ο πιο καλός τρόπος για την διαχείριση ακινήτων είναι τα περιβόητα ΣΔΙΤ. Που σημαίνει ότι ο μεν δήμος είναι ιδιοκτήτης διάφορων ακινήτων, αλλά χρηματοδοτούμενος απ’ τα ΕΣΠΑ κάνει deal με ιδιώτες (εργολάβους κλπ) να τους πληρώνει για να επισκευάζουν και να αξιοποιούν τα κτίρια για ένα διάστημα (20, 30 χρόνια), εισπράτοντας αυτό το διάστημα κάποιο είδος “ενοικίου”. Θυμηθείτε ότι η κατασκευή διάφορων εθνικών οδών (αυτών με τα διόδια να πολλαπλασιάζονται συνέχεια) είναι τύπου ΣΔΙΤ...
Με τα ελληνικά (και όχι μόνο) δεδομένα, αυτό το κόλπο σημαίνει πολλά φράγκα για τους εργολάβους, τους μηχανικούς και τα υπόλοιπα. Όμως ο δήμος (εν προκειμένω ο δήμος Αθηναίων) πρέπει να είναι ο μεσολαβητής / “νταβατζής”. Αυτό, μεταξύ άλλων, σημαίνει πως ο δήμος πρέπει να γίνει μεγάλος ιδιοκτήτης ακινήτων απελευθερωμένων από βάρη - δηαδή χρήσεις κοινωνικές μεν, αλλά όχι εγκεκριμμένες και προσοδοφόρες. Μπορείτε τώρα να αντιληφθείτε τα βασικά του τομέα εκείνου του lock out στον οποίο κεντρικό ρόλο θα παίξει ο δήμος Αθηναίων, αν και αποφεύγει να το διαλαλεί, επειδή θα συγκεντρώσει τα πυρά πολλών... Τα ίδια (θα) αφορούν άλλους δήμους, πανεπιστήμια, υπουργεία, οργανισμούς, κλπ...  ΕΣΠΑ - ΣΔΙΤ: μεγάλη μηχανή “γενικού συμφέροντος”...
[ επιστροφή ]