Παρότι ξέρουμε που θα πάει το πρόστυχο μυαλό σας, η κουβέντα είναι άσχετη και σοβαρή: αφορά το πόση επιμήκυνση χρειάζεται η πατρίς...

μικρό σημείωμα

Το είχαμε σημειώσει και πριν λίγους μήνες. Απ’ τον περασμένο Φλεβάρη και μετά, όταν άλλα μεν “μέτρα” εφαρμόστηκαν ακαριαία (σε ότι αφορά τον κατώτατο μισθό και τα παρελκόμενα αυτής της μείωσης) άλλα δε παραπέμφθηκαν για συγκεκριμενοποίηση “αργότερα”, οι πολιτικοί υπάλληλοι της κεντρικής σκηνής κωλυσιεργούν. Έκαναν δύο εκλογές αντί για μία, διαμόρφωσαν μια τριπολική κυβέρνηση που ενδείκνυται για καθυστερήσεις, και περιφέρουν εδώ και τουλάχιστον δυο μήνες έναν κατάλογο με σκληρές περικοπές, ο οποίος είναι όλο υπό διαπραγμάτευση, όλο ανολοκλήρωτος, όλο ανεπαρκής, και τα λοιπά. Φαίνεται ωστόσο ότι δεν κωλυσιεργούν μόνο τα ντόπια αφεντικά. Το παιχνίδι παίζεται με διεθνή συνεργασία. Η “έκθεση της τρόϊκας” που καθυστερεί, οι καινούργιες “τρύπες” στο έλλειμμα που ανακαλύπτονται, η “σκληρότητα των εταίρων”, και τα λοιπά.
Θα υπέθετε κανείς ότι η κωλυσιέργια οφείλεται στους εσωτερικούς (κοινωνικούς) συσχετισμούς, ή, έστω, στον τρόπο (και στην ανισομέρεια) μεσολάβησης ορισμένων συμφερόντων στο κράτος έναντι άλλων. Όμως αν αυτός είναι ο λόγος των καθυστερήσεων, πως θα ξεπεραστεί; Πιο λογική μας φαίνεται μια διαφορετική εξήγηση. Ό,τι, δηλαδή, ενώ τα ντόπια αφεντικά θέλουν ακόμα μεγαλύτερη υποτίμηση της εργασίας άμεση και έμμεση, το φόντο των “δημόσιων οικονομικών” και του εξορθολογισμού τους έχει όρια στο πόσο μπορεί να λειτουργήσει σα νομιμοποίηση αυτής της υποτίμησης. Πολύ απλά: ναι μεν μειώνονται οι μισθοί, οι συντάξεις και τα λοιπά, αλλά αυτό παρασέρνει μαζί του μεγάλο μέρος των μαγαζιών που καλύπτουν την εσωτερική ζήτηση. Αυτό, σε συνδυασμό με την διαρκή διόγκωση της μαύρης οικονομίας (εγκληματικής ή όχι) μειώνει τα κρατικά έσοδα. Η μείωση των εξόδων του, απ’ την άλλη, γίνεται και σαν στάση πληρωμών προς προμηθευτές· άλλη μια κλωτσιά προς τα κάτω στο “καθοδικό σπιράλ”. Θα λέγαμε ότι ενώ το περιβόητο “δημόσιο χρέος” έχει λειτουργήσει ως ένα σημείο σαν εξαιρετικά εργαλείο αποπροσανατολισμού σε σχέση με την επίθεση των αφεντικών, δεν μπορεί να είναι επ’ αόριστο ο αντικατοπτρισμός των λυσσασμένων ορέξεών τους: πτωχεύει διαρκώς το κράτος, κι αυτό δημιουργεί εντάσεις στις διεθνείς αθρώσεις του. Στην ευρωζώνη και το δντ, και τις υποχρεώσεις του προς τα εκεί.
Τι νόημα έχει λοιπόν η κωλυσιέργεια; Όσο καθυστερούν οι “δόσεις” των έξωθεν δανείων (και βρίσκονται ήδη εκτός χρονοδιαγραμμάτων) τόσο μεγαλύτερη περίοδο το ελληνικό κράτος “ζει - με - τα - δικά - του - μέσα”. Τα ελλείματά του τα καλύπτει λογιστικά με κοντοπρόθεσμα δάνεια απ’ τις επίσης χρεωκοπημένες τράπεζες· και αφήνει όλο και μεγαλύτερα χρέη απλήρωτα, όχι προς τους δανειστές του αλλά στους υπόλοιπους: απ’ τα νοσοκομεία και τα φαρμακεία, έως... Αυτή η “φάση” είναι άσκηση “επιμήκυνσης” (ο “ασθενής” αποσωληνώνεται με διαδοχικές προσεγγίσεις...) σε σχέση με το ενδεχόμενο τα έξωθεν δάνεια να περιοριστούν αποκλειστικά και μόνο στην κάλυψη παλιών δανείων, και όχι να συνεισφέρουν στο κλείσιμο των ανοιγμάτων του κρατικού προϋπολογισμού. Κι αυτό το δοκιμαστικό και εντελώς μίζερο “ορθοπόδισμα” (που είναι όμως σε μεγάλο βαθμό ψεύτικο) θα μπορούσε να είναι μια βάση για μερική πολιτική απεμπλοκή των θεσμικών δανειστών, βασικά της ε.ε., απ’ το ελληνικό πρόβλημα. Μοιάζει σαν (τηρουμένων των αναλογιών) την στιγμή που ο γιατρός λέει στον ασθενή “έλα, καλούτσικα είσαι, πήγαινε σπίτι σου”, πράγμα που μπορεί να σημαίνει είτε ότι ο ασθενής θα την βγάλει, είτε ότι θα πεθάνει στο κρεβάτι του...
Εν τω μεταξύ η περιβόητη “ανακεφαλαιοποίηση” των τραπεζών, όλο και πλησιάζει να γίνει κι όλο καθυστερεί. Εννοείται ότι έχει μπει μπροστά το κόλπο της “απορρόφησης” των μικρών απ’ τις big 4 για το οποίο μιλούσαμε στο προηγούμενο τεύχος. Όμως το “μεγάλο πακέτο” των δανεικών απ’ την ευρώπη καθυστερεί (25 δισ. περιλαμβάνονται στο πολυαναμενόμενο αλλά και καθυστερημένο πακέτο της επόμενης δόσης των 31,5 δισ. ευρώ).
Απέχουμε απ’ το να κάνουμε μια ασφαλή πρόβλεψη. Σημειώνουμε όμως αυτό το θέαμα των “καθυστερήσεων” (στην ποδοσφαιρική εκδοχή του η ελληνική παράδοση είναι διεθνώς γνωστή) επειδή μπορεί μελλοντικά να είναι χρήσιμο για την εξήγηση των Χ ή των Ψ εξελίξεων.