Sarajevo
 

   

διατίθεται .gr ελαφρά μεταχειρισμένο

Το ξέρουμε αλλοίμονο πόσοι πατριώτες κοιμούνται και ξυπνάνε με την αγωνία ότι η πατρίδα τους έχει βρει στο σφυρί. Κρίμα, γιατί πέρα απ’ τα υπόλοιπα, αγνοούν την (προσοδοφόρο) ιστορία αυτής της βαλκανικής άκρης από τότε που έγινε εθνικό κράτος. Κρίμα, και πάλι κρίμα, τρισχειρότερο κρίμα, γιατί όλοι αυτοί οι αγρυπνούντες στις επάλξεις της εθνικής τους υπερηφάνειας (άμα δεν έχεις άλλη υπερηφάνεια ξεπέφτεις στην εθνική) σε άλλες στιγμές της ζωής τους παριστάνουν τα εμπορικά τζιμάνια. Εισαγωγές - εξαγωγές· και γενικά... Όμως αυτό εδώ το έθνος κράτος (και δεν είναι βέβαια το μοναδικό στον κόσμο) αν την έχει βγάλει ως τώρα είναι επειδή πούλαγε ή νοίκιαζε στα διεθνή παζάρια τμήματα της “εθνικής κυριαρχίας” του, πότε έτσι και πότε αλλιώς. Διαφορετικά θα ήταν ακόμα επαρχία κάποιας οθωμανικής αυτοκρατορίας, πράγμα που (κοιτώντας το ρεαλιστικά) ίσως να ήταν και για καλό.
Εν πάσει περιπτώσει, αυτό που έχουμε ονομάσει γεωπολιτική πρόσοδο, δηλαδή οφέλη (για τα αφεντικά και τους λακέδες τους) απ’ την πολιτικοποίηση της γεωγραφικής θέσης μέσα στους κατά καιρούς ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς, δεν είναι ελληνική πατέντα. Ούτε έχει μόνο την ελληνική εκδοχή. Κάπου, κάπως έπεσε στα χέρια μας ένα παλιό (του 2001) κείμενο που, μιλώντας από άλλη οπτική γωνία, περιγράφει το πόσο προσοδοφόρο είναι το έθνος κράτος (ακόμα και το πιο μικροσκοπικό) μέσα στην (τότε) εποχή της παγκοσμιοποίησης. Το υπογράφει κάποιος Daniel W. Drezner (αγνώστων σ’ εμάς λοιπών στοιχείων), και το αναδημοσιεύουμε μεταφρασμένο για την μόρφωση και την διασκέδασή σας.

Για πολλούς αναλυτές το σύγχρονο έθνος - κράτος βρίσκεται σε κλοιό, στριμωγμένο ανάμεσα σε πολυεθνικές γραφειοκρατίες και παντοδύναμες αγορές κεφαλαίου, που υπερφαλαγγίζουν την κυριαρχική δύναμη των δημοκρατικών κυβερνήσεων στο όνομα της ενσωμάτωσης στο παγκόσμιο σύστημα. Όμως τέτοιοι ισχυρισμοί είναι μόνο κατά το ήμισυ αληθινοί. Η μείωση της εθνικής κυριαρχίας εδώ ή εκεί μπορεί να γίνει όχι μόνο με την βία αλλά και κατ’ επιλογήν. Σήμερα, πολλές μικρές χώρες εθελοντικά παραχωρούν μέρος της εθνικής τους κυριαρχίας σ’ όποιον πληρώνει τα περισσότερα, απολαμβάνοντας μεγάλες ανταμοιβές απ’ αυτή τη διαδικασία. Από κάποιες απόψεις δεν ήταν ποτέ πριν τόσο κερδοφόρο να είσαι ένα έθνος - κράτος.
Η ιστορία είναι μάρτυρας πολλών περιπτώσεων όπου κράτη πουλούσαν την κυριαρχία τους σαν εμπόρευμα. Στον 18ο αιώνα η Μεγάλη Βρετανία πλήρωσε την Σαξονία με σκοπό να αγοράσει την ψήφο της Σαξονίας σε μια διεθνή ψηφοφορία. Τον 19ο αιώνα οι παραγωγοί ζάχαρης της Χαβάης ήθελαν να ανταλλάξουν την εθνική τους κυριαρχία για να εξασφαλίσουν αφορολόγητες εξαγωγές στην αγορά των ΗΠΑ. Και στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, ηγέτες του τρίτου κόσμου δεν είχαν αναστολή στο να εμπορεύονται διάφορες πλευρές της εθνικής τους κυριαρχίας, με την μορφή συνήθως της ψήφου τους σε διάφορες ψηφοφορίες του ΟΗΕ, με αντάλλαγμα την προστασία κάποιας υπερδύναμης ή μεγάλα ποσά εξωτερικής βοήθειας.
Σήμερα, η γρήγορη αύξηση πωλητών και αγοραστών έχει μεγαλώσει ανάλογα την διεθνή αγορά εθνικής κυριαρχίας. Στη μεριά της προσφοράς, ο αριθμός των κυρίαρχων κρατών έχει μεγαλώσει εντυπωσιακά. Το 1990 ο ΟΗΕ είχε 159 μέλη· το 2000 έχει 30 περισσότερα. Μέσα στα καινούργια κράτη περιλαμβάνονται το Kiribati, το Liechtenstein, τα νησιά Marsall, το Nauru, το Palau και το Tuvalu. Καμιά απ’ αυτές τις χώρες δεν έχει πληθυσμό μεγαλύτερο απ’ τις 100.000 ψυχές, ή είναι μεγαλύτερο απ’ την αμερικανική πολιτεία του Rhode Island. Μια ερευνητική ομάδα της Παγκόσμιας Τράπεζας έβγαλε το συμπέρασμα το 1999 ότι αυτά τα μικροκράτη, επειδή είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα σε φυσικές καταστροφές και εξωτερικές οικονομικές πιέσεις, θα πρέπει να το παλέψουν πολύ για να παραμείνουν βιώσιμα μέσα στην παγκόσμια οικονομία. Αλλά τα μικρά κράτη αντεπιτίθενται, ανακαλύπτοντας καινοτόμους τρόπους να εκμεταλλευτούν τον πιο πολύτιμο πόρο τους - τα δικαιώματά τους απ’ την εθνική κυριαρχία τους.
Η ζήτηση για συγκεκριμένα στοιχεία τέτοιας κυριαρχίας έχει μεγαλώσει τόσο γρήγορα όσο και η προσφορά. Τα δυνατά κράτη, φυσικά, παραμένουν οι βασικοί αγοραστές στην αγορά εθνικής κυριαρχίας. Η Ιαπωνία, για παράδειγμα, ξόδεψε περισσότερα από 77 εκατομμύρια δολάρια σε πακέτα τεχνικής βοήθειας προς διάφορα κράτη έτσι ώστε να εξασφαλίσει τις ψήφους τους στη διεθνή επιτροπή φαλαινοθηρίας, και να αποτρέψει την γενική απαγόρευση του ψαρέματος φαλαινών. Μια κυβέρνηση της Καραϊβικής περιέγραψε αυτό το νταραβέρι ωμά: “Βασικά, εμείς θα συζητήσουμε με τους Ιάπωνες το τι ανάγκες έχουμε, και αυτοί θα μας ζητήσουν να τους στηρίξουμε σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς, όπως μπορεί να κάνει κάθε χώρα”. Η Ταϊβάν πάλι, προσφέρει διαφόρων ειδών παροχές σε μικρά κράτη που την αναγνωρίζουν επίσημα σαν κράτος - αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στο προεδρικό μέγαρο στη Μανάγκουα, στη Νικαράγουα, που χρηματοδοτήθηκε εν μέρει απ’ την “γενναιόδωρη προσφορά” του λαού της Ταϊβάν. Αλλά πλέον, δυναμικοί παίκτες της ιδιωτικής σφαίρας, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών και διεθνών εγκληματικών ομάδων, έχουν μπει στην αγορά εθνικής κυριαρχίας.
Ρίξτε μια ματιά στην αγορά των κρατικών κωδικών domain names (CCTLDs) στο διαδίκτυο. Πέρα απ’ τις γνωστές καταλήξεις .org, .com, ή .net για τα sites στο διαδίκτυο, τα κράτη έχουν το δικαίωμα ενός CCTLD με δύο γράμματα, όπως το .uk για την Μεγάλη Βρετανία ή το .de για την Γερμανία. Υπάρχουν 243 CCTLDs συνολικά, ένα για κάθε κράτος και τα υπόλοιπα για κάποιες μη κρατικές περιοχές. Θα περίμενε κανείς ότι ο αριθμός των sites που τα ονομάτά τους καταλήγουν σ’ ένα συγκεκριμένο εθνικό CCTLD είναι σε γενικές γραμμές ανάλογος με το μέγεθος αυτού του έθνους κράτους ή το επίπεδο της ανάπτυξής του. Αλλά τα domains που έχουν εγγραφεί στα Caicos Islands είναι περισσότερα απ’ αυτά που έχουν εγγραφεί στη Φινλανδία. Ή το Tonga (ανεξάρτητο κράτος μόλις από το 1970) έχει περισσότερα εγγεγραμμένα sites απ’ την Ελλάδα ή την Τουρκία. Γιατί; Επειδή τα μικροκράτη έχουν πουλήσει τα δικαιώματά τους επί των CCTLD σε κάποιες ιδιωτικές εταιρείες, με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε πληροφορική τεχνολογία. Αυτές οι εταιρείες ρίχνουν μετά το συγκεκριμένο domain στην αγορά, και όποιος πληρώνει μπορεί να το χρησιμοποιήσει. Μερικά απ’ αυτά τα domain των δύο γραμμάτων έχουν ιδιαίτερη αξία. Για παράδειγμα το νησιωτικό κράτος του Tuvalu νοίκιασε τα δικαιώματα της domain κατάληξης .tv σε μια αμερικανική επιχείρηση με αντάλλαγμα τουλάχιστον  4 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο (που σημαίνει 400 δολάρια για κάθε πολίτη του Tuvalu) για τα επόμενα 10 χρόνια. Η Μολδαβία επωφελήθηκε ανάλογα βγάζοντας στο σφυρί το δικό της CCTLD, που συμβαίνει να είναι το .md. Το νησιωτικό κράτος του Niue, στο νότιο Ειρηνικό, του οποίου το CCTLD όνομα είναι .nu, που σημαίνει “τώρα” σε διάφορες σκανδιναβικές γλώσσες, έκανε επίσης καλό ντηλ. Νοικιάζοντας το domain σε εταιρείες αυτών των κρατών το Niue είχε αρκετά έσοδα ώστε να γίνει το μόνο κράτος στον κόσμο, σήμερα, που προσφέρει εντελώς δωρεάν τις υπηρεσίες του internet στους υπηκόους του.

Και τώρα ο (σοβαρός) λόγος για τον οποίο καταφύγαμε σ’ αυτήν την “βιβλιογραφία”. Μήπως (λέμε “μήπως”) αυτό το .gr θα μπορούσε να πουληθεί, σαν domain κατάληξη αγριάδας, τσαμπουκά, ξέρετε τώρα, των έμφυτων ελληνικών αρετών... ε; Για τίποτα site σεξ και βίας - ε; Να βγει κανά φράγκο, μπας και φύγουμε - απ’ - το - μνημόνιο...

 
       

Sarajevo