απ’ την Χομς με οργή (και απελπισία)

Μήνες κρατάει η εξέγερση στη συρία, μήνες κρατάει και η σφαγή των εξεγερμένων. Απ’ τις 15 Μάρτη. Τα νούμερα των δολοφονημένων, των τραυματισμένων και των φυλακισμένων, και η ένταση της καθεστωτικής βίας ξεπερνούν κάθε “φαντασία” - αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τέτοια λέξη για την ζωή και των θάνατο των Άλλων. Οπωσδήποτε κάθε φαντασία, χωρίς εισαγωγικά, ξεπερνάει η (συνένοχη, τελικά) σιωπή όλων των γενικά “ευαίσθητων - σε - ζητήματα - καταστολής” πρωτοκοσμικών. Συμπεριλαμβανομένων των ελλήνων... [1]
Πολλά θα μπορούσαμε (και θα έπρεπε) να πούμε γι’ αυτήν την σιωπή. Δεν έχει σημασία όμως, κανενός το αυτί δεν ιδρώνει. Αν σηκωθούν τίποτα νατοϊκά αεροπλάνα, τότε θα “ξυπνήσουν” βέβαια, γιατί θα είναι βολικό. Και χωρίς τέτοια “ανθρωπιστική επέμβαση” πάντως, είναι γεγονός: η συριακή εξέγερση, παρά και ενάντια στη θέληση των εξεγερμένων, έχει πέσει στα δόκανα της διεθνούς γεωπολιτικής των αφεντικών. Στη συρία έχει άμεσα και ευαίσθητα συμφέροντα η Μόσχα. Συνεπώς το δίδυμο Μόσχα - Πεκίνο δεν πρόκειται να αφήσει εύκολα γάλλους, άγγλους ή αμερικάνους να χειριστούν την υπόθεση α λα λιβύη.
Μέσα στο όργιο της καταστολής του καθεστώτος Άσαντ, μιας καταστολής που δεν σταματάει, αντίθετα ενισχύει την εξέγερση, η σημαντική εξέλιξη είναι η δημιουργία του ελεύθερου συριακού στρατού. Από φαντάρους και αξιωματικούς λιποτάκτες του καθεστωτικού στρατού. Εκπρόσωποι αυτού του ελ. στρατού υποστηρίζουν ότι έχει 10 χιλιάδες μέλη· αριθμός που ωστόσο είναι αδύνατο να επιβεβαιωθεί. Εκείνο που είναι σίγουρο όμως είναι ότι την επιμελητειακή τους υποστήριξη και την εκπαίδευσή τους σε αντάρτικες μεθόδους έχει αναλάβει το τουρκικό κράτος. Η Άγκυρα, με λόγια και με έργα, μοιάζει η πλέον προωθημένη στο να έχει θέσεις στην μετα - Άσαντ εποχή της συρίας. Το Παρίσι προσπαθεί να πλασσαριστεί κι αυτό, στέλνοντας πράκτορες / εκπαιδευτές στο λίβανο και στην τουρκία. Φαίνεται ότι αυτή η εκπαίδευση είναι αποτελεσματική, αν κρίνουμε απ’ τις επιθέσεις / σαμποτάζ σε κτίρια και υποδομές του καθεστώτος ακόμα και στη Δαμασκό. Απ’ την μεριά της η χούντα του Άσαντ παίζει όλα της τα χαρτιά, προσπαθώντας να δημιουργήσει συνθήκες κανονικού εμφύλιου. Πέρα απ’ τις αιμοβόρες ειδικές δυνάμεις του στρατού (στις οποίες είναι επικεφαλής ο αδελφός του τωρινού προέδρου) το καθεστώς έχει κινητοποιήσει και “εθελοντές πολιτοφύλακες”, παραστρατιωτικές συμμορίες. Η πόλη Χομς, με βαριά και αιματηρή ιστορία εξεγέρσεων, και μόνιμα κάτω απ’ τις κάνες των τανκς των πεζοναυτών του Άσαντ, είναι μια πόλη ορόσημο και για την στρατιωτική αντίσταση. Τουλάχιστον 500 στρατιώτες άλλαξαν πλευρά τους τελευταίες μήνες εδώ, και η αντίσταση δεν γίνεται πια μόνο με διαδηλώσεις, αλλά και με αντιαρματικές ρουκέτες. Η Deir al-Zour, η μαρτυρική Daraa, η βορειοδυτική επαρχία της Idlib, και ορισμένα προάστεια της Δαμασκού είναι σημεία στα οποία ο ελεύθερος συριακός στρατός έχει συγκεντρωμένες δυνάμεις. Η επίθεση με ρουκέτες κατά των εγκαταστάσεων των μυστικών υπηρεσιών της αεροπορίας στα περίχωρα της Δαμασκού, στα μέσα Νοέμβρη, ήταν η πιο εντυπωσιακή απ’ τις γνωστές επιχειρήσεις του - κι αν είναι αλήθεια ότι έγινε χωρίς απώλειες, γίνεται ακόμα εντυπωσιακότερη. Ανάλογες επιθέσεις εναντίον μπλόκων του στρατού έγιναν την ίδια περίοδο στα προάστεια της Δαμασκού Douma, Qaboun, Arabeen και Saqba. Παρότι αυτή η δράση φαίνεται να ενισχύει την λιποταξία και άλλων στρατιωτών ή κατώτερων αξιωματικών, οι δηλώσεις του συνταγματάρχη Άσαντ (απλή συνωνυμία και όχι συγγένεια με τον σύρο δικτάτορα) περί “ζώνης απαγόρευσης πτήσεων” ή “ναυτικού αποκλεισμού” της συρίας ακούγονται όμορφα στ’ αυτιά πολλών στην ευρώπη και την βόρεια αμερική. Ωστόσο, το είπαμε, η Μόσχα έχει κρίσιμα συμφέροντα στη συρία· πολύ πιο στρατηγικά απ’ ότι στη λιβύη:  έχει μια ναυτική βάση στα συριακά παράλια στη Μεσόγειο, φυλασσόμενη από συστοιχίες S-300, που σύντομα προβλέπεται να γίνουν S-400.
Οι παραδοσιακοί σύμμαχοι του Άσαντ, η λιβανέζικη Χεζμπ΄αλλάχ και η παλαιστινιακή Χαμάς τον έχουν εγκαταλείψει διακριτικά. Και η Τεχεράνη ανησυχεί· αν και δεν είναι σίγουρο ότι η εμπλοκή της Άγκυρας έχει την έγκριση του ιρανικού καθεστώτος. Ανησυχεί γιατί ο “φίλος Άσαντ τα έχει κάνει τόσο σκατά” ώστε θα μπορούσε, προκειμένου να γλυτώσει την εξουσία του, να πουλήσει την φιλία του ιράν. Ο αραβικός σύνδεσμος απ’ την μεριά του λειτουργεί εδώ και καιρό σαν το μακρύ χέρι της σαουδικής αραβίας, που με τη σειρά της πουλάει εξυπηρετήσεις στην Ουάσιγκτον και το Λονδίνο. Το εχθρικό Τελ Αβίβ τέλος, που αρχικά έδειχνε να προτιμάει το καθεστώς Άσαντ από μια εξέλιξη α λα αίγυπτο ή τυνησία, μπορεί να κάνει και δεύτερες σκέψεις.
Το λουτρό αίματος στο οποίο η συριακή χούντα έχει καταδικάσει ένα κίνημα αμφισβήτησης που ζητούσε, “απλά”, μερικές λογικές μεταρρυθμίσεις, και η αναπόφευκτη στρατιωτικοποίηση αυτής της εξέγερσης, επιτρέπει στο ισραηλινό καθεστώς να ποντάρει στο μεσοπρόθεσμο βούλιαγμα αυτού του σπασμένου πια κρίκου της αλυσίδας ιράν - συρία - λίβανος - παλαιστίνη. Αν το καθεστώς Άσαντ είχε ανατραπεί, το Τελ Αβίβ θα είχε πολλούς λόγους να ανησυχεί. Αλλά τώρα που αυτό στέκεται μεν, βυθιζόμενο δε στο αίμα των εξεγερμένων αλλά και των δικών του υποστηρικτών, ο πειρασμός μιας επίθεσης στο ιράν μπαίνει σε διαφορετική βάση. [2] Μπαίνει (εκτιμάμε) σε διαφορετική βάση και για την Ουάσιγκτον, που φέρεται να είχε εμποδίσει στο παρελθόν προχωρημένα ισραηλινά σχέδια τέτοιου είδους. Η “συρία είναι έξω” ή θα είναι σύντομα. Συνεπώς οι διαστάσεις μιας γενικευμένης (και αγνωστής εξέλιξης, ακόμα και για το ίδιο το ισραήλ) “ανάφλεξης” ύστερα από μια ισραηλινή επίθεση στο ιράν και κάποια ιρανική ανταπόδοση / κλιμάκωση περιορίζονται σημαντικά. Με την “συρία έξω” μπορεί και η Χεζμπ’ αλλάχ να το ξανασκεφτεί “πόσο μέσα” θα ήταν φρόνιμο να μπει σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Κι αν η Χεζμπ’ αλλάχ το σκεφτεί δέκα φορές, η Χαμάς θα το σκεφτεί εκατό και χίλιες...

Ενώ μοιάζει να μην παίζει ρόλο, το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει με την συνένοχη πρωτοκοσμική σιωπή: ενισχύει οποιονδήποτε πολεμικό / στρατιωτικό τυχοδιωκτισμό μπορεί να “εμπνεύσει” στην ευρύτερη περιοχή η σφαγή της συριακής εξέγερσης. Μια στοιχειωδώς αξιοπρεπής πρωτοκοσμική υποστήριξη “απ’ τα κάτω” σ’ αυτήν την εξέγερση, που θα λάμβανε έστω και επιφανειακά κατ’ αρχήν υπ’ όψη της το πως μπορεί αυτή η σφαγή να αξιοποιηθεί απ’ τα πρωτοκοσμικά αφεντικά (όχι αναγκαστικά α λα λιβύη αλλά και διαφορετικά), θα αποτελούσε έναν παράγοντα “ανάσχεσης”. Εφόσον θα μετατρεπόταν εύκολα και σε αντι-ισραηλινές διαδηλώσεις στην περίπτωση επίθεσης στο ιράν. Πέρα απ’ το σοβαρό, σοβαρότατο ηθικό / πολιτικό ζήτημα, το πως και γιατί δηλαδή είναι εντελώς αδιάφορη μια ακόμα σφαγή αράβων εξεγερμένων, παραμονεύουν και ακόμα χειρότερα.
Αλλά ξέρουμε τι συμβαίνει με τους “ευαίσθητους” του πρώτου κόσμου. Θα καταλάβουν τελευταίοι... 

Ένοπλοι σε οδόφραγμα, σε εξεγερμένη γειτονιά της Χόμς

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Δεν πρόκειται να βγάλουμε την ουρά μας απ’ έξω, σαν αυτόνομοι, απ’ τις ευθύνες. Μπορούμε ίσως να πούμε κάναμε μια διαδήλωση αλληλεγγύης και στη συριακή εξέγερση (υπό την πολιτική και οργανωτική ευθύνη των μητροπολιτικών συμβουλίων) - αλλά δεν είναι αρκετό...
[ επιστροφή ]

2 - Ενώ οι στρατιωτικοί του ισραήλ (όπως συμβαίνει συχνά με τους καραβανάδες) φαίνεται να είναι διστακτικοί για μια επίθεση στο ιράν, επειδή δεν μπορούν να προεξοφλίσουν την επιτυχία της, ούτε να υπολογίζουν την απάντηση και τις συνέπειές της, το πολιτικό δίδυμο Νετανιάχου - Μπάρακ (και ο Λίμπερμαν από δίπλα) το σκέφτονται πολύ σοβαρά, για περισσότερους απ’ τον γνωστό λόγους. Αυτοί οι περισσότεροι λόγοι είναι οι αραβικές επαναστάσεις και εξεγέρσεις, καθώς και η προώθηση του αιτήματος για αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους, στα σύνορα του 1967, απ’ τον ΟΗΕ. Σύμφωνα με την “λογική” τους, το ισραήλ είναι απομονωμένο, και πρέπει να επιδείξει τον μέγιστο βαθμό στρατιωτικής αποτελεσματικότητας και βίας, για να το ξαναφοβηθούν στα πέριξ.
Όσο για την στάση της Ουάσιγκτον σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η ισραηλινή καθεστωτική εφημερίδα Maariv έγραψε μετά την πρόσφατη επίσκεψη του αμερικάνου υπ.αμ Leon Panetta στο Τελ Αβίβ, ότι ο Panetta διαβεβαίωσε τους ισραηλινούς ότι η Ουάσιγκτον θα “απελευθερώσει” το Τελ Αβίβ, επιτρέποντάς του να κάνει ό,τι νομίζει. Ίσως όμως σημαντικότερο είναι ότι διάφοροι καθεστωτικοί στο ισραήλ θεωρούν τις ηπα (ή την κυβέρνηση Ομπάμα) αδύναμες στο να τους εμποδίσουν...
[ επιστροφή ]