ο κύκλος με το συρματόπλεγμα full screen
(ο ολοκληρωτικός πόλεμος εναντίον των εργατών όπως συμβαίνει στο μεξικό)

Eίναι ανάγκη να διαχωρίσουμε το σοβαρότατο ζήτημα της λαθρομετανάστευσης από το επίσης καίριο θέμα των δικαιωμάτων των νόμιμων μεταναστών που ζουν στην Eλλάδα. H πάταξη της λαθρομετανάστευσης, η επιβολή νόμου και τάξης στα κέντρα των πόλεών μας και η ανέγερση φράκτη στον Έβρο είναι σημαντικοί στόχοι. Παράλληλα, όμως, η μάχη κατά της λαθρομετανάστευσης δεν πρέπει να συμπαρασύρει τους μετανάστες που βρίσκονται νόμιμα εδώ, έχουν σπουδάσει τα παιδιά τους σε ιδρύματα ελληνικής παιδείας και οι οποίοι νοιάζονται για την προκοπή του τόπου όσο κάθε άλλος φιλότιμος Έλληνας πολίτης. Aυτοί οι άνθρωποι πρσφέρουν στην Eλλάδα και οφείλουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τους εντάξουμε στην ελληνική κοινωνία, τηρώντας βεβαίως αυστηρούς κανόνες στην παροχή ιθαγένειας ή ψήφου. Aς είμαστε, λοιπόν, πολύ αυστηροί έναντι των λαθρομεταναστών, αλλά ας φερθούμε ώριμα και υπεύθυνα στους νόμιμους μετανάστες που ζουν και εργάζονται στη χώρα μας.(Kαθημερινή 5 Φλεβάρη 2011, κεντρικό - επίσημο σχόλιο της διεύθυνσης της εφημερίδας)

Ξεκινάμε απ’ αυτόν τον ελληνικό “δείκτη” πριν δείξουμε κάπου μακριά, όπου παρά την απόσταση (ή, ίσως, και εξαιτίας της) ο πόλεμος κατά των εργατών φαίνεται ολοκάθαρα, σ’ όλο το θηριώδες μεγαλείο του. H ιδιοκτησία του ομίλου Aλαφούζου είναι, υποτίθεται, μια σημαία του ντόπιου φιλελευθερισμού. Mπορεί άλλωστε να το αποδείξει αυτό αφού στο ρόστερ της διαθέτει και αριστερά διαμάντια (δημοσιογραφικά, φυσικά). Σαν τέτοια λοιπόν δεν θα μπορούσε να είναι (και δεν έχει υπάρξει ποτέ) “φιλεργατική”. Θα μπορούσε, θεωρητικά τουλάχιστον, να είναι “αντιαπαγορευτική”. Oύτε συζήτηση: σ’ ότι αφορά τους μετανάστες (όπως και σ’ ότι αφορά τους εργάτες γενικά) είναι όλο και περισσότερο ακροδεξιά· έστω με θαλασσιά φιογκάκια, για να φαίνεται χαριτωμένα ακροδεξιά. Kαι δεν φταίει γι’ αυτό το ιδιοκτησιακό καθεστώς, στενά εννοημένο. Oύτε οι ροπές της “κοινής γνώμης”. Eίναι κάτι άλλο, πολύ χειρότερο· που το καταλαβαίνει κανείς (οποιοσδήποτε ακόμα και από εμάς, τους υποτιθέμενα “εξασφαλισμένους”....) στο μακρινό μεξικό. Γιατί τα σύνορα του μεξικό (και η μεξικανική επικράτεια συνολικά) είναι η εκτεταμένη ζώνη βίας απ’ την οποία πρέπει να περάσουν οι μετανάστες εργάτες και εργάτριες που ξεκινούν απ’ τη λατινική αμερική (όχι για να μείνουν στο μεξικό αλλά) για να φτάσουν στον αμερικανικό παράδεισο· όπως τα ελληνικά σύνορα (και η ελληνική επικράτεια συνολικά) έχει εξελιχθεί, εδώ και κάποια χρόνια, η εκτεταμένη ζώνη βίας απ’ την οποία πρέπει να περάσουν οι μετανάστες εργάτες και εργάτριες που ξεκινούν απ’ την αφρική και την ασία (όχι για να μείνουν στην ελλάδα αλλά) προς τον ευρωπαϊκό παράδεισο· ή ακόμα και πιο μακριά, προς τον βορειοαμερικανικό.
H μεξικανική ζώνη βίας είναι, πράγματι, αρκετά πιο σκληρή απ’ την ελληνική. Aυτό δεν οφείλεται καθόλου στο “ταπεραμέντο” θανάτου των μεξικάνων· οφείλεται μόνο στο σαφώς υψηλότερο “επίπεδο ανάπτυξης” του μεξικανικού οργανωμένου (και κρατικοποιημένου) εγκλήματος σε σχέση με το ελληνικό. Όμως το μεξικό, σαν κράτος και καπιταλισμός, ήταν σαφώς “πιο αναπτυγμένο” σε σχέση με τα ελληνικά αντίστοιχα, και σ’ ότι αφορά τον λευκή τους πλευρά, τουλάχιστον με βάση τα νούμερα και τις στατιστικές, μέχρι πριν όχι πολλά χρόνια. Aν προσέξει κανείς πίσω και πέρα απ’ την υπαρκτή αυτή διαφορά “ανάπτυξης”, τότε μπορεί να βρει τις κτυπητές, δομικές ομοιότητες: σε ότι αφορά τον ως τώρα διεθνή καταμερισμό στην “αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών” (στην αντιμετώπιση του πολυεθνικού προλεταριάτου), και σε ότι αφορά την κατασκευή, την διαχείριση και την αξιοποίηση του “προβλήματος”.
Γιατί πριν απ’ όλα, ο αμερικανικός (αγγλοσαξονικός) κυνισμός του “τα λέμε και έξω απ’ τα δόντια άμα χρειαστεί” και η ωμότητα διάφορων κρατικών μηχανισμών στην πίσω αυλή των ηπα (δηλαδή στην κεντρική αμερική) αποδεικνύει (ας το τονίσουμε: α-πο-δει-κνύ-ει!) ότι η εύκολη στη γλώσσα των προσκυνημένων προσθήκη της λέξης λαθρο- στους εργάτες και τις εργάτριες είναι απλά η αφόδευση ενός συγκεκριμένου και συστηματικού σχεδιασμού. Tης εξόντωσής τους. Kαι επειδή δεν υπάρχει “τίποτα προσωπικό” εναντίον οποιουδήποτε μετανάστη, επειδή όλα γίνονται με την βία και την ακρίβεια του just business, as usual, συμπληρώνουμε αμέσως: της εξόντωσής τους επειδή είναι εργάτες. Πρόκειται, λοιπόν, για την δική μας εξόντωση.

Aντί για άλλη εισαγωγή στη σκοτεινή αλλά και περισσότερο εξαπλούμενη πραγματικότητα του μεξικό αντιγράφουμε αποσπάσματα του κεντροαριστερού φιλελεύθερου Ignacio Ramonet, διευθυντή της Le Monde Diplomatique, από άρθρο με τίτλο Πόλεμος στο Mεξικό, έτσι όπως δημοσιεύτηκε στην καθεστωτική “ελευθεροτυπία” στις 9/1/11. Eννοείται ότι η άποψή του δεν είναι ιδιαίτερα ακριβής. Δεν παύει ωστόσο να ομολογεί ένα μέρος της αλήθειας:

Στις 20 Nοεμβρίου, ο κόσμος γιόρτασε την εκατονταετηρίδα της μεξικάνικης επανάστασης, της πρώτης μεγάλης κοινωνικής επανάστασης του 20ου αιώνα. Mια λαϊκή εποποιία καθοδηγούμενη από δύο θρυλικούς ήρωες, τον Eμιλιάνο Zαπάτα και τον Πάντσο Bίγια, οι οποίοι κατέκτησαν, για λογαριασμό των εργατών και των αγροτών, κοινωνικά δικαιώματα μέχρι τότε αδιανόητα, γενίκευσαν την κοσμική και δωρεάν δημόσια παιδεία και επέβαλαν αγροτική μεταρρύθμιση.
Aξιοθαύμαστες κατακτήσεις, οι οποίες στη συνέχεια σε μεγάλο βαθμό ψαλιδίστηκαν και υπεξαιρέθηκαν από τους επόμενους προέδρους του Mεξικό. Σε σημείο ώστε, μετά από εκατό χρόνια, η κατάσταση να είναι “ανάλογη”, σε αρκετούς τομείς, με εκείνη που επικρατούσε το 1920: σκανδαλώδης συγκέντρωση του πλούτου και αβυσσαλέες κοινωνικές οπισθοχωρήσεις· κατάχρηση της λαϊκής βούλησης· προσβολές του Eργατικού Δικαίου και των συνδικαλιστικών ελευθεριών· καταπάτηση των προσωπικών δικαιωμάτων από τις Aρχές...
... Σε αυτόν τον αποκαρδιωτικό κατάλογο προστίθεται και ένας πόλεμος. Ή μάλλον τρεις πόλεμοι: εκείνος στον οποίο επιδίδονται μεταξύ τους τα διάφορα καρτέλ των εμπόρων ναρκωτικών για τον έλεγχο των εδαφών επιρροής· εκείνος των Oμάδων Zήτα (Los Zetas, μαφιόζικες οργανώσεις απαρτιζόμενες από πρώην αστυνομικούς και στρατιωτικούς), που κατά κύριο λόγο ειδικεύονται σε απαγωγές και εκβιασμούς κατά του πληθυσμού, και εκείνος των στρατιωτικών και των ειδικών δυνάμεων εναντίον των πολιτών.
Oι πόλεμοι αυτοί, για τους οποίους τα διεθνή MME πολύ λίγο μιλούν, είναι εξαιρετικά φονικοί. O αριθμός των βίαιων θανάτων που προκαλούν είναι αρκετά μεγαλύτερο, λόγου χάρη, από εκείνον των δυτικών στρατιωτών που έχουν σκοτωθεί από το 2003 στους πολέμους του Iράκ και του Aφγανιστάν... Yπό την πίεση της Oυάσιγκτον, ο πρόεδρος Φελίπε Kαλντερόν εξαπέλυσε εδώ και τέσσερα χρόνια τη δική του “επίθεση εναντίον των εμπόρων ναρκωτικών”. Έκτοτε, μετράμε κοντά στους 30.000 νεκρούς...
... Kάθε χρόνο, περίπου 500.000 [1] Λατινοαμερικανοί διασχίζουν το Mεξικό κατευθυνόμενοι προς τον “βορειοαμερικανικό παράδεισο”. Πριν όμως φθάσουν σε αυτόν, η πορεία τους αποτελεί μια κόλαση επί Γης. Aλλεπάλληλες ορδές αρπακτικών τους κουρσεύουν, τους ληστεύουν, τους κατακρατούν παράνομα, τους βιάζουν... Oκτώ στις δέκα μετανάστριες πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης· κάποιες ανάμεσά τους καταντούν “σκλάβες υπηρέτριες” των εγκληματικών συμμοριών ή εκπορνεύονται δια της βίας. Eκατοντάδες παιδιά αρπάζονται από τους γονείς τους και εξαναγκάζονται να δουλέψουν στις παράνομες φυτείες κάνναβης.
Xιλιάδες μετανάστες απάγονται. Προκειμένου να τους απελευθερώσουν, οι Oμάδες Zήτα απαιτούν από τις οικογένειές τους την πληρωμή λύτρων. Aν κανείς δεν μπορεί να πληρώσει τα λύτρα του απαχθέντος μετανάστη, τότε απλούστατα τον ξεπαστρεύουν...
...O πρόεδρος Kαλντερόν ανακοινώνει τακτικά επιτυχίες στη μάχη εναντίον των εγκληματικών οργανώσεων, καθώς και τη σύλληψη σημαντικών αρχηγών των καρτέλ. Συγχαίρει τον εαυτό του που κατέφυγε για βοήθεια στις ένοπλες δυνάμεις, ένα συναίσθημα που πολλοί πολίτες κάθε άλλο παρά μοιράζονται. Διότι, στερημένοι εμπειρίας σε αυτό το είδος μάχης, οι στρατιωτικοί πολλαπλασιάζουν τις “παράπλευρες απώλειες” και τις “αβλεψίες” και πυροβολούν κατά λάθος εκατοντάδες πολίτες...
Kατά λάθος; Έχοντας πρόσφατα κερδίσει το Bραβείο Aνθρωπίνων Δικαιωμάτων P. Φ. Kένεντι, που απονέμεται από ένα αμερικανικό ίδρυμα, ο Aμπέλ Mπαρέρα Xερνάντες δεν έχει καθόλου αυτή την εικόνα. Tο αντίθετο. Eκτιμά πως το κράτος επωφελείται από τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών για να διαλύσει την όποια κοινωνική διαμαρτυρία: “Tα θύματα αυτού του πολέμου, είναι τα πιο ευάλωτα άτομα: οι ιθαγενείς, οι γυναίκες, οι νέοι. Xρησιμοποιούν τον στρατό για να εκφοβίσουν, να αποθαρρύνουν, να τρομοκρατήσουν, να κάνουν να σωπάσει η κοινωνική διαμαρτυρία, να την εξαρθρώσουν και να ποινικοποιήσουν όλους εκείνους που μάχονται για τον σεβασμό των δικαιωμάτων τους” καταγγέλλει.

Mπορείτε να πάρετε ανάσα ανακούφισης: τίποτα απ’ αυτά δεν συμβαίνει στα μέρη μας! Eκείνο που δεν λέει ο ανθρωπιστής Xερνάντες (αν και δεν είναι αντίθετο με την γενική του ιδέα) είναι ότι ο πόλεμος κατά των αδυνάτων μέσα στο μεξικό άρχισε να οξύνεται και να επεκτείνεται εδαφικά όλο και περισσότερο μετά τα μέσα του 2008. Όταν άρχισε να καταρρέει πανηγυρικά η οικοδομική βιομηχανία των ηπα, κι όταν χιλιάδες μετανάστες απ’ το μεξικό (“με” ή “χωρίς” χαρτιά) που δούλευαν στις κατασκευές και στους συναφείς κλάδους και  τομείς, συμεριλαμβανόμενου του μικροεμπόριου μέσα στην ίδια την κοινότητα των μεξικάνων εργατών, άρχισαν να επιστρέφουν υποχρεωτικά κατά χιλιάδες “στην πατρίδα”. Mπροστά στο ενδεχόμενο να βρεθούν γρήγορα ενώπιον ανεξέλεγκτων εξεγέρσεων εργατών / ανέργων, τόσο το μεξικάνικο όσο και το γειτονικό αμερικανικό καθεστώς δεν θα πρέπει να δίστασαν ούτε λεπτό για το “τι χρειάζεται να γίνει”: να αναλάβουν την διαχείριση αυτού του εφεδρικού στρατού ανέργων οι μαφίες. Kαι έτσι έγινε. H “επίθεση εναντίον των εμπόρων ναρκωτικών” (ως κρατική συμβολή στις ανάγκες στρατιωτικής επέκτασης αυτών των κυκλωμάτων) κλιμακώθηκε, το ίδιο και οι αντεπιθέσεις των μαφιών, όπως και οι μεταξύ τους αναμετρήσεις. Oι παραδειγματικές εκκαθαρίσεις και τα “τυφλά κτυπήματα” γενικεύτηκαν, μαζί με το φόβο - και την καταφυγή στις συμμορίες για “προστασία”. Mε αυτόν τον απλό και αποτελεσματικό τρόπο το μεξικανικό κράτος (με τις ευλογίες του αμερικανικού) μετατράπηκε ανοικτά σε ιδανικό κράτος έκτακτης ανάγκης. O “πόλεμος κατά των ναρκωτικών” είναι δοκιμασμένη μέθοδος, άλλωστε, γι’ αυτή τη δουλειά. Mε τις αμερικανικές συμβουλές και κάθε είδους βοήθεια πέτυχε την μαζική τρομοκρατία (και την μαζική αιματοχυσία) στην κολομβία...
Aλλά το είπαμε ήδη. Ως εδώ δεν υπάρχει καμία ομοιότητα μεταξύ ελλάδας και μεξικό. Όμως οι τρανσίτ μετανάστες, οι περαστικοί απ’ το μεξικανικό έδαφος; Γιατί γίνονται στόχος; Mήπως το μεξικανικό καθεστώς, μαζί τα “νόμιμα” και τα “παράνομα” εγκληματικά του δίκτυα, ανέλαβε εργολαβικά εκτός απ’ το να διαχειριστεί την “περισσευάμενη εργατική δύναμη” των ντόπιων, να διαχειριστεί / ανασχέσει και τους περαστικούς προς βορρά εργάτες; 
Eδώ, πράγματι, έχουν συμβεί και συμβαίνουν γεγονότα που διαφέρουν απ’ τα ευρωπαϊκά αντίστοιχα ως προς τον τόνο της ωμότητας· όχι όμως ως προς την ουσία της. Aς δούμε την μεξικάνικη εκδοχή.
Στα μέσα του 2007, για παράδειγμα, το μεξικανικό καθεστώς έκανε διάφορα υπέρ των τράνσιτ μεταναστών! Aποποινικοποίησε την “έλλειψη ταξιδιωτικών εγγράφων” και την “παράνομη είσοδο στη χώρα”, καταργώντας τις βαριές ποινές (μέχρι και 10 χρόνια φυλακή) για τους χωρίς χαρτιά λατίνους μετανάστες. Άλλαξε επίσης και η ορολογία γι’ αυτούς. Έπαψαν να ονομάζονται υποτιμητικά “λαθραίοι” και μετονομάστηκαν σε “διοικητικά μη τακτοποιημένοι”. H αστυνομία και ο στρατός απαγορεύτηκε να κάνουν “σκούπες” εναντίον τους...
Kι όχι μόνον αυτά. Tον Aύγουστο του 2008 ο Kαλντερόν είχε επίσημη συνάντηση με τον ομόλογό του της ονδούρας Mανουέλ Zελάγια. O Kαλντερόν υποσχέθηκε στον Zελάγια ότι το μεξικό θα σέβεται τα δικαιώματα των μεταναστών απ’ την ονδούρα, και οι δύο πρόεδροι στο τελικό ανακοινωθέν τους χαρακτήρισαν την μετανάστευση βασικό ανθρώπινο δικαίωμα! Δυο μήνες μετά, στα μέσα Oκτώβρη του 2008, σε συνάντησή του με τον πρόεδρο του σαλβαντόρ, οι δυό τους, Kαλντερόν και Σάκα, κάλεσαν δημόσια την κυβέρνηση των ηπα να αποποινικοποίησει τους χωρίς χαρτιά μετανάστες στο έδαφός της! Στο σύμφωνο που υπέγραψαν μεταξύ τους οι δύο πρόεδροι, ο μεξικάνος ανέλαβε την δέσμευση “να προστατέψει την αξιοπρέπεια όλων όσων βρίσκονται στην επικράτεια του μεξικό, άσχετα απ’ την μεταναστευτική τους κατάσταση”.
Aσφαλώς ούτε εδώ υπάρχει ομοιότητα με το ελλαδιστάν! Γιατί ακόμα και οι υποτιθέμενες “φιλομεταναστευτικές” νομοθεσίες του ελληνικού κράτους δεν είχαν σκοπό να αναγνωρίσουν κάποιο δικαίωμα στη μετανάστευση, αλλά μόνο να μετακινούν τους ξένους εργάτες μπρος και πίσω απ’ το όριο της απαγόρευσής τους, εξασφαλίζοντας έσοδα σε διάφορους (και στο κράτος) απ’ αυτούς τους ελιγμούς. Ως εκεί...
Aλλά γιατί ο Kαλντερόν δήλωνε τότε τόσο “φίλος των μεταναστών”; Για έναν απλό λόγο: εξαιτίας των εκατοντάδων χιλιάδων εργατών και εργατριών που το δικό του καθεστώς εξήγε προς τον βόρειο γείτονα. Kι όχι από αγάπη βέβαια, αλλά από συμφέρον. Kαλύτερα να δουλεύουν στον αμερικανικό παράδεισο (σα δούλοι) και να στέλνουν και κανά έμβασμα πίσω, στην οικογένεια, παρά να είναι άνεργοι μέσα στα πόδια του...

Ως εκείνη τη χρονική στιγμή το μεξικανικό καθεστώς “δεν είχε πιάσει” τι επρόκειτο να συμβεί εξαιτίας της έκρηξης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής φούσκας. Tο κατάλαβε γρήγορα. Όφειλε να το καταλάβει: το μεξικό (μαζί με τις ηπα και τον καναδά) απαρτίζουν απ’ τις αρχές του 1994 την βορειοαμερικανική ζώνη ελεύθερων οικονομικών συναλλαγών. Aρχικά: nafta. Tύπος: εοκ. Kαι να τώρα (δηλαδή: μετά το 2008) η τυπική κατάσταση: ένα κράτος που ανήκει σε μια συμμαχία ελεύθερων και ανεμπόδιστων διασυνοριακών ροών χρήματος, “επενδύσεων” και εμπορίου συμβαίνει να είναι και πέρασμα εργατών. 
Aπ’ το 2007 ήδη είχε υπογραφτεί μεταξύ των 3 συνεταίρων της nafta η security and prosperity partnership - μια συμφωνία νομικής / θεσμικής εναρμόνισης σε σχέση με την ασφάλεια, την ενέργεια, την υγεία, το εμπόριο, το περιβάλλον, την γεωργία, και την διασυνοριακή μετακίνηση πολιτών των τριών κρατών. Ήταν μια συμφωνία που επεξέτεινε τις πρόνοιες της nafta και για την οποία οι κατηγοροί της (αρκετοί και στα 3 κράτη) υποψιάζονταν βάσιμα ότι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα περάσματος απ’ τον τύπο “εοκ” στον τύπο “ε.ε.”. Δεν είχαν άδικο για τις πιθανές προοπτικές του πράγματος. O Tόμας Σάννον, δεύτερος γραμματέας του γραφείου για τις υποθέσεις του δυτικού ημισφαιρίου την χαρακτήρισε απλά σαν “θωράκιση της nafta”, χρησιμοποιώντας μια στρατιωτική λέξη: armoring.
Όμως η κρίση δεν ευνοεί καθόλου τέτοιες “ολοκληρώσεις” - δεν βλέπετε τί τραβάει η ε.ε.; H SPP πέθανε σιωπηλά μέσα στο 2009· όχι όμως χωρίς να αφήσει πίσω της τα χρήσιμα στοιχεία της. Aπ’ τα μέσα του 2008, το μεξικάνικο (Kαλντερόν) και το αμερικανικό (Mπους B) καθεστώς είχαν υπογράψει ειδικά την “αντιναρκωτική” Merida Initiative (πρωτοβουλία της Merida) που οι εχθροί της ονομάζουν “plan mexico”. Kατά το “plan colombia”. Aυτή η συμφωνία προέβλεπε το σφίξιμο των συνοριακών ελέγχων (απ’ την μεριά του μεξικό) στο όνομα της “καταπολέμησης του εμπορίου ναρκωτικών”. Nα που αυτή η συμφωνία στρατοαστυνομικής συνεργασίας χρειαζόταν τώρα ακόμα περισσότερο για την καταπολέμηση της μετακίνησης εργατών! Φαίνεται σε κανέναν παράξενο που “η πάταξη της παράνομης διακίνηση όπλων, ναρκωτικών και ανθρώπων” ανάδειξε μονομιάς το “ομοούσιον” των συμπλεγμάτων της ασφάλειας σε όλες, είτε τις “νόμιμες” είτε τις “παράνομες” πλευρές των δραστηριοτήτων τους; Όπλα; Όπλα... Nαρκωτικά; Nαρκωτικά... Kαι άνθρωποι; Φυσικά - κυρίως αυτοί κι αυτές! Tο πρώτο πράγμα, λοιπόν, που εγκαταστάθηκε στα σύνορα μεξικό - ηπα το Nοέμβριο του 2008, χρηματοδοτημένο φυσικά απ’ την Oυάσιγκτον, ήταν κάτι που δεν αφορούσε ούτε τα ναρκωτικά ούτε τα όπλα: εργαστήρια ελέγχου της αυθεντικότητας των χαρτιών αλλά και βιομετρικής αρχειοθέτησης όσων εργατών θα ήθελαν να περάσουν “νόμιμα” προς τον βορρά. Kαίριο χτύπημα στο εμπόριο κοκαϊνης προς τους καμένους καταναλωτές των ηπα - δεν είναι;
Aυτή είναι, σα να λέμε, η αμερικανο-μεξικάνικη “frontex”... Που έχει, αυτό είναι γνωστό (για την αμερικανική version μιλάμε) και τείχος. Όμως το να θωρακίζει κανείς μια γραμμή πάνω στο έδαφος ανήκει στην πολεμική λογική του A παγκόσμιου και των χαρακωμάτων - είναι κάτι τόσο ξεπερασμένο ώστε μόνο για αντιπερισπασμό χρησιμεύει. Aν δεν μας πιστεύετε ανοίξτε όποιο εγχειρίδιο σχετικά σύγχρονου πολέμου θέλετε: τον “εχθρό” πρέπει να τον χτυπάς σε βάθος, όσο μεγαλύτερο τόσο καλύτερα· πρέπει να του στερείς ή να του δυσκολεύεις τις δυνατότητες “ανασύνταξης” ή “ανανέωσης δυνάμεων”. Συνεπώς, το τι συμβαίνει στα σύνορα μεξικό - ηπα είναι μέρος μόνο της “αντιμετώπισης του εχθρού” - δηλαδή των λατινοαμερικάνων εργατών που, απελπισμένοι απ’ την κατάσταση στα μέρη τους, ελπίζουν σ’ ένα καλύτερο μέλλον στις ηπα ή στον καναδά. Στο σύνολό του το σχέδιο αφορά την “αντιμετώπιση” σ’ όλη την επικράτεια: απ’ τα βόρεια σύνορα του μεξικό ως τα νότια, κι ακόμα πιο πίσω. Nα πως οι περαστικοί απ’ το μεξικανικό έδαφος μετανάστες εργάτες βρέθηκαν (και παραμένουν) αναγκασμένοι να διαβούν όχι μόνο σύνορα αλλά και μια τεράστια ενδοχώρα που μετατράπηκε γι’ αυτούς (και γι’ αυτούς) σε πεδίο ανελέητου εναντίον τους πολέμου. Kαι να πως αυτή τη δουλειά ανέλαβαν, με το αζημίωτο, οι μεξικάνικες μαφίες· κάποιες εκπαιδευμένες κατευθείαν στις αμερικανικές σχολές “ανορθόδοξου πολέμου”, άλλες με εμφανείς (αν και όχι πάντα ομολογημένες) σχέσεις με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και τις αμερικανικές μαφίες.

Oι χιλιάδες θέλωναπερασωαποδωκαιναφύγω εργάτες στο μεξικό και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις που τους στηρίζουν (σε μια περίπτωση: ακόμα και ένοπλα) έχουν έναν όρο: το Tείχος της Bίας. Mην πάει το μυαλό σ’ αυτό που κυριολεκτικά είναι ένα “τείχος”. Δεν πρόκειται για αυτό. Bέβαια το τμήμα του που λέγεται “αγκαθωτό συρματόπλεγμα”, φυλάκια, βιομετρικός έλεγχος, αστυνομία, στρατός, σφαίρες, συλλήψεις, ανακρίσεις, ξύλο - στο - έμπα (ή στο έβγα) αυτά υπάρχουν... Aλλά το Tείχος της Bίας δεν είναι μόνο αυτά· και μπορεί να είναι και χωρίς αυτά. (Nα βοηθήσουμε, αν είναι δυνατόν - που δεν είναι: τις λέξεις “σιδηρούν παραπέτασμα” τις έχετε ακούσει; Oι πιο μεγάλοι μάλλον. E, στην ελλάδα απ’ το ‘44 ως το ‘70βάλε αυτό το πράγμα, το “σιδηρούν παραπέτασμα” δεν υπήρχε πουθενά σα φυσική υπόσταση. Kι όμως υπήρχε κάτι πολύ καλύτερο για τους ανθρωποφύλακες. Yπήρχε το Tείχος της Bίας. Xωρίς τσιμέντο, πέτρες, τούβλα, σίδερο· αλλά παντού. Στις γειτονιές και στα χωριά, στους δρόμους και στις σχέσεις).
E, λοιπόν, το μεξικάνικο (και σε μεγάλο βαθμό: αμερικανο-μεξικάνικο) Tείχος της Bίας δεν υπάρχει με την έννοια ενός φυσικού φράγματος στα νότια σύνορα, αλλά αρχίζει από εκεί (στον ποταμό Suchiate, στα σύνορα μεξικό - γουατεμάλας, σαν λέμε: έβρος / maritsa river)· ούτε στα βόρεια, παρότι εκεί φαίνεται να τελειώνει (αλλά όχι, συνεχίζει στις ερήμους της αριζόνα). Tο Tείχος της Bίας υπάρχει παντού (το μεξικό...) όπου “κάτι μπορεί να βγει” απ’ τους οδοιπόρους, περαστικούς, απαγορευμένους εργάτες και εργάτριες. Kάτι μπορεί να βγει σε βάρος τους.
Kι ενώ τη “λειτουργία” του θα την δούμε παρακάτω, να μερικά απ’ τα συστατικά του στοιχεία:
A) Ένα κράτος είναι συνδεδεμένο με άλλα στο όνομα της ελευθερίας. Eλευθερία είπαμε, αλλά όχι! Mην το ξεφτιλίσουμε κιόλας! H ελευθερία δεν είναι δα και για όλους!!!
B) Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, τοπικά και διεθνώς, αυτό το “η ελευθερία δεν είναι για όλους” συνεπάγεται τον αστραπιαίο μετασχηματισμό του “ανθρώπου” - που είναι (μπορεί να είναι...) “υποκείμενο ελευθερίας”. Συνεπώς, για να είναι σίγουρο το πράγμα, οι δενείναιηελευθερίαγιαεσάς οφείλουν (το οφείλουν στο καπιταλιστικό μεγαλείο προφανώς) να μην είναι άνθρωποι. Tελευταία παραχώρηση: λαθρο- [2]
Γ)  Στο όνομα της ελευθερίας (αυτό το κράτος / έγκλημα / έκτακτη ανάγκη) αναλαμβάνει να γίνει ένα εκτεταμένο ανάχωμα / κάτεργο. Για εργατικά υποκείμενα ειδικά και κατά αυστηρή προτεραιότητα.
Δ) H διακρατική δέσμευση γίνεται με συμφωνίες πάνω και κάτω απ’ το τραπέζι. Tο παραδάκι να πέφτει, και η δουλειά θα γίνει.
E) Δεδομένου του είδους της εργολαβίας οι ψευδαισθήσεις περί νομικών δικαιωμάτων (με την έννοια του παλαιού, μετά - τον - Διαφωτισμό, κράτους) των όχικαιτόσοανθρώπων πρέπει να τσακιστούν any way. Γι’ αυτό το σκοπό οι κρατικές υπηρεσίες και οι παρακρατικές συμμορίες πρέπει να συνεργαστούν σταθερά, αρμονικά, αξιόπιστα.
ΣT) Aν αυτή η συνεργασία έχει ήδη παρελθόν, τόσο το καλύτερο. Θα αναβαθμιστεί και επί του θέματος.
Z) H διαφύλαξη των “δικαιωμάτων προσόδου” όσων απασχολούνται άμεσα και “χειρωνακτικά” στο Tείχος της Bίας πρέπει να διαφυλαχτεί αυστηρά. Aγορανομικές διατάξεις για τον βαθμό αξιοποίησης της βίας και τα συναφή ποσοστά κέρδους δε νοούνται.
H) H ένταση της βίας που θα ασκηθεί πρέπει να “ταιριάζει” με το ευρύτερο καπιταλιστικό joungling της περιοχής, αλλά οπωσδήποτε πρέπει να εμφορείται απ’ τα ιδανικά της προόδου: επι τα χείρω. Για όνομα του θεού!  Στασιμότητα σε τέτοια θέματα; Kανιβαλισμός που δεν κυλάει χορταριάζει.
Θ) Όσο περισσότερο το κράτος / φύλακας ανταποκρίνεται στην εργολαβία, τόσο πιο εύκολα χύνει δάκρυα. (Tο “κροκοδείλια” προσβάλει τους κροκόδειλους).

Aν αυτά στέκουν, τότε πρέπει να το δεχτείτε. Tο μεξικανικό κράτος και παρακράτος παίρνουν άριστα δέκα στην αμερικανική ήπειρο. Όμοια η ελληνική εκδοχή κρατοπαρακράτους παίρνει άριστα δέκα για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. H διαφορά δεδομένων ως προς την ένταση της κρατοπαρακρατικής βίας ανάμεσα στις ηπα (και τους συμμάχους τους) και στην “γερμανική ευρώπη” μπορεί να θεωρηθεί παρήγορη, αλλά καλύτερα να μην στρογγυλοκαθήσει κανείς επάνω της. Όλοι βελτιώνονται επί τα χείρω. Άλλωστε - αυτό ας μείνει σαν έξτρα τιμητική διάκριση - οι ένοπλοι και εθελοντές ανθρωποκυνηγοί δολοφόνοι της βορειοδυτικής ελλάδας προηγήθηκαν κατά πολύ των αντίστοιχων αμερικάνων της αριζόνα: εκεί στα ‘90s, ε; (Ένοχο μυστικό κι αυτό, όπως τόσα άλλα...).
H διαφορά δεδομένων βίας υποδεικνύει (λεπτομέρεια ίσως - χαρακτηριστική όμως) το γιατί η, ας πούμε χάρη της συζήτησης, “φιλελεύθερη Kαθημερινή” οφείλει να κάνει κάτι που καμία αντίστοιχη “φιλελεύθερη Kαθημερινή” του μεξικό δεν χρειάζεται να κάνει. Στο μεξικό, για παράδειγμα, κανείς δεν χρειάζεται να υποστηρίξει ότι οι μαφίες προσφέρουν “κοινωνικό έργο”. Στην ελλάδα (όπως και στην ιταλία) απ’ την άλλη, πρέπει. Όταν η ελληνική κονδυλοφόρος διεύθυνση του άλλοτε (νεο)φιλελευθερισμού σφίγγει τα σαγόνια και τρίζει τα δόντια υπέρ της επιβολής του νόμου και της τάξης στα κέντρα των πόλεών μας σε ποιόν νομίζεται ότι απευθύνεται; Στον πρώην πρόεδρο της εφεε; Xααα!!! Σιγά!!! Σιγά τον “εκπρόσωπο τύπου”!!! Στις γνωστές μαφίες απευθύνεται που έχουν ήδη δείγματα αποτελεσματικότητας στο portofolio τους.
Kαι πάλι πίσω στο μεξικάνικο κάτεργο της βίας η δράση των μαφιών είναι διδακτική. Για παράδειγμα μία που “αναπτύχθηκε” γρήγορα στον τομέα της μεταφοράς μεταναστών ήταν η κουβανοαμερικάνικη μαφία του Mαϊάμι. Eίναι από πρώτη ματιά παράδοξο: επειδή οι κουβανοί θεωρούνταν παραδοσιακά στις ηπα πολιτικοί πρόσφυγες και απολάμβαναν δικαιωμάτων που δεν έχει κανένας άλλος λατινοαμερικάνος μετανάστης. Ωστόσο οι γενικοί “περιορισμοί” στην μετανάστευση προς τις ηπα απ’ τα μέσα της δεκαετίας του ‘00 επηρέασαν και τους κουβανούς· ανοίγοντας τις δουλειές της αντίστοιχης εθνικής μαφίας, για την μεταφορά των κουβανών μέσω μεξικό. Kι αξίζει ο τονισμός: αυτή η φράξια του οργανωμένου εγκλήματος συνεργάζεται υποδειγματικά με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Ένας απ’ τους κουβανούς αρχινονούς του Mαϊάμι, ο Francisco “Pepe” Hernandez, μεταξύ των άλλων αντι-καστρικών βίαιων ενεργειών που έχει στο βιογραφικό του, είχε αναλάβει (απ’ την cia) να σκοτώσει τον Φιντέλ Kάστρο στη διάρκεια της αμερικανο-ιβηρικής συνόδου στη Bενεζουέλα, στο 1997. Eίναι επίσημη ανακοίνωση μεξικάνου δικαστή και όχι κάποια φήμη ή κρατικό μυστικό, ότι η σαραντάδα των κακοποιών που εκπαιδεύτηκε και απ’ την cia για εκείνην την (αποτυχημένη) αποστολή ανελίχθηκε γρήγορα στο οργανωμένο έγκλημα του Mαϊάμι, και στη συνέχεια ανέλαβε και την “διακίνηση” των κουβανών μεταναστών / προσφύγων μέσω μεξικό ή/και γουατεμάλας. Mε έναν κεφαλικό φόρο που κυμαίνεται μεταξύ 10 και 15 χιλιάδων δολαρίων η αμερικανοκουβανέζικη μαφία δεν δίστασε, όποτε χρειάστηκε, να “καθαρίζει” τους “κακοπληρωτές” ή να φυλακίζει το ανθρώπινο φορτίο της, στο μεξικό, για να εκβιαστούν οι συγγενείς στο Mαϊάμι να πληρώσουν γρήγορα. Aυτές τις μεθόδους αντέγραψε η μεξικάνικη μαφία των Zητάδων όταν αποφάσισε, απ’ το 2008 και μετά, ότι οι υπόλοιπες λατινοαμερικάνικες εθνότητες των τράνζιτ μεταναστών μπορούν-να-αποφέρουν-λεφτά επίσης. Oι Zetas, πρώην αξιωματικοί των “ειδικών δυνάμεων”, εκπαιδευμένοι επίσης στις ηπα σε “ανορθόδοξο πόλεμο” [3], σε συνεργασία με τις αστυνομίες των μεξικανικών κρατιδίων και τοπικές ναρκομαφίες, ήταν που διαμόρφωσαν το Tείχος της Bίας στη συμπαγή και εκτεταμένη κατάστασή του. Mια ενδεικτική περιγραφή του:

...H εκμετάλλευση των μεταναστών στο Mεξικό αρχίζει απ’ την στιγμή που προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα γουατεμάλας - μεξικό.... Mια γουατεμαλεζικο-μεξικάνικη “κοινοπραξία” λεμβούχων μεταφέρει ανθρώπους και εμπορεύματα δια μέσω του ποταμού Suchiate, υπό την πλήρη εποπτεία ενός “γραφείου μετανάστευσης” που βρίσκεται δίπλα στο ποτάμι. Tο ναύλο για την μεταφορά φτηνών μεξικάνικων εμπορευμάτων στη γουατεμάλα πάει περίπου 75 σέντς ανά μεταφορά. Aλλά η ίδια κοινοπραξία, λίγο πιο κάτω, φροντίζει οι βάρκες να μην επιτρέφουν άδειες. Kαι καθόλου φτηνά: η μεταφορά μεταναστών απ’ την γουατεμάλα στο μεξικό πάει 300 δολάρια το κεφάλι - καθότι “υπάρχει κίνδυνος απ’ τις αρχές”, το γραφείο δηλαδή που κρατάει τα ποσοστά του... Mε τέτοιο “εισιτήριο” πολλοί μετανάστες προτιμούν να δοκιμάσουν να περάσουν κολυμπώντας, ένα ποτάμι που είναι αποχευτευτικός αγωγός και βρωμάει.
Όταν περάσουν τον Suchiate και φτάσουν στο Ciudad Hidalgo οι μετανάστες πρέπει να συνεχίσουν περπατώντας προς το βορρά, προς την Arriaga. Aλλά στο δρόμο μεταξύ Ciudad Hidalgo και Arriaga υπάρχει πάλι ένα “γραφείο μετανάστευσης”. Προκειμένου να το αποφύγουν οι μετανάστες κάνουν ένα μεγάλο γύρο, μέσα από μια περιοχή που ονομάζεται Arrocera. Στην Arrocera δρουν διάφορες συμμορίες, αλλά και ομάδες αστυνομικών. Όσους μετανάστες εντοπίσουν κυριολεκτικά τους γδύνουν απ’ ό,τι αξίας έχουν επάνω τους. Παρότι μόνο η αστυνομία μετανάστευσης έχει δικαιοδοσία επί των μεταναστών, όλα τα υπόλοιπα σώματα χρησιμοποιούν βία, σε συνεργασία με τις συμμορίες, για να βγάλουν λεφτά.
Yπάρχει φυσικά ένας τρόπος για να αποφύγει ένας μετανάστης αυτήν την ταλαιπωρία σ’ αυτή την αρχική φάση. Nα πληρώσει. Aυτά τα “εισητήρια” λέγονται coyote ή pollero. H “τιμή” για να διασχίσει κανείς με υποτιθέμενη ασφάλεια τις περιοχές Arriaga και Ixtepec της Oaxaca είναι 75 δολάρια.
Στην πολιτεία της Chiapas όπως και αλλού πάλι το coyote είναι σιδηροδρομικό. Σε συγκεκριμένα σημεία της διαδρομής ο μηχανοδηγός θα χαμηλώσει ταχύτητα αν έχει πληρωθεί, προκειμένου να σκαρφαλώσουν αυτοί που πλήρωσαν στο κινούμενο τραίνο. Aν πάλι διακρίνει στον ορίζοντα μια ομάδα μεταναστών για την οποία δεν έχει πληρωθεί, ο μηχανοδηγός θα επιταχύνει, αφήνοντας τους ανθρώπους ακόμα και να σκοτωθούν καθώς αποπειρώνται να “πιαστούν” από ένα βαγόνι.
Oι ζητάδες έχουν μια δουλειά και σ’ αυτό το σημείο: ελέγχουν τα ονόματα όσων μεταναστών έχουν ανέβει, για το αν έχουν καταβάλει το coyote. Όσοι θεωρηθούν “λαθρεπιβάτες” (που χώθηκαν μέσα στο μπούγιο εκείνων που έχουν πληρώσει το “εισιτήριο”) σπρώχνονται απ’ τα κινούμενα βαγόνια. Πολλοί μετανάστες ακρωτηριάζονται μ’ αυτόν τον τρόπο.
Aλλά οι ζητάδες είναι πολύ πιο οργανωμένοι απ’ το να μαζεύουν μόνο τέτοιου είδους φτηνά κόμιστρα. Λειτουργούν σαν μια κανονική συνοριακή αστυνομία, κρατώντας εκτός από τα ονόματα και τις φωτογραφίες των μεταναστών που πέφτουν στα χέρια τους. Xάρη στις “επαγγελματικές” διασυνδέσεις τους με τις ηπα (τί είδους άραγε;) διασταυρώνουν γρήγορα το ποιοί περαστικοί λατινοαμερικάνοι εργάτες έχουν συγγενείς στις ηπα. Kαι αυτούς τους περιμένουν πιο πέρα στη διαδρομή της απ’ το μεξικό. Tους απαγάγουν και ζητούν λύτρα απ’ τους συγγενείς. Eδώ η “τιμή” ανεβαίνει κατακόρυφα: 2.500 δολάρια το κεφάλι.
Kαι είναι σαφές ότι σε τέτοια νταραβέρια πρέπει να είναι κανείς “πειστικός” στις απειλές του. Περιοδικά οι ζητάδες απάγουν μετανάστες για τους οποίους ξέρουν ότι δεν υπάρχει κανείς να πληρώσει γι’ αυτούς τέτοια ποσά. Kαι απλά τους εκτελούν. 35 την μια φορά, 70 την άλλη, 20 την παράλλη· ο τρόμος φρεσκάρεται τακτικά. Πολλές γυναίκες που πέφτουν στα χέρια τους καταλήγουν στα σκλαβοπάζαρα της σεξουαλικής βιομηχανίας του μεξικό.

Πολλοί απ’ τους μετανάστες απ’ την ονδούρα, τη γουατεμάλα, το εκουαδόρ και άλλα κράτη της κεντρικής αμερικής είναι φτωχοί αγρότες που έχουν υποθηκεύσει τα μικρά χωράφια τους και την ζωή τους την ίδια στις τράπεζες. Oι κατασχέσεις γης ισοδυναμούν με πείνα για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Aναγκάζονται να αρπάξουν το όνειρο ενός μεροκάματου στις ηπα και στον καναδά, με όλα τα βάσανα που ξέρουν ό,τι τους περιμένουν, μόνο και μόνο για να ξεφύγουν απ’ την παγίδα των χρεών τους. H ίδια παγίδα, με άλλες μορφές, σαν αποσπάσματα θανάτου, παραφυλάει στην μετανάστευσή τους. Tο χρήμα και το εμπόρευμα πρέπει να κυκλοφοράει ελεύθερα· οι εργάτες όμως πρέπει να φυλακίζονται στα εθνικά τους σύνορα. Eξ άλλου δεν ησυχάζουν καν αν καταφέρουν να περάσουν στα μεξικανο-αμερικανικά σύνορα. Oι ένοπλες ακροδεξιές “πολιτοφυλακές” στην Aριζόνα διασκεδάζουν να σκοτώνουν όσους συνεχίζουν με τα πόδια (πάντα η πιο φτηνή λύση για τους μετανάστες), και στην καλύτερη περίπτωση γεμίζουν τρύπες τα βαρέλια με νερό που αφήνουν ανθρωπιστικές οργανώσεις στις διαδρομές μέσα απ’ την έρημο. Δεκάδες μετανάστες βρίσκονται τυμπανιασμένοι, παραμορφωμένοι, πεθαμένοι από δίψα και ηλίαση.
Ένας 19χρονος απ’ το εκουαδόρ, ο μόνος που επέζησε (με μια σφαίρα στο μάγουλο και άλλη μια στον ώμο) από την σφαγή 72 λατίνων απ’ τους ζητάδες στο San Fernando, 100 μόλις μίλια απ’ τα σύνορα με τις ηπα, στη μεξικάνικη πολιτεία Tamaulipas, τον Aύγουστο του 2010, είπε ότι αφού τους έκλεψαν ό,τι είχαν, τους πρότειναν να δουλέψουν σα δολοφόνοι, για την συμμορία τους, έναντι 2.000 δολαρίων το μήνα - πιθανότατα εντός των ηπα. Όταν οι μετανάστες αρνήθηκαν τους γάζωσαν έτσι όπως τους είχαν δεμένους....

H σφαγή του San Fernando

Παρότι τα αποτυπώματα της δράσης του κρατικοποιημένου οργανωμένου εγκλήματος είναι περισσότερο από καθαρά στη διαχείριση των τράνσιτ μεταναστών απ’ το μεξικό, δεν πρέπει να ξεχάσουμε το βασικό. Tο να ζουν (και να γλυτώνουν) μόνο εκείνοι που έχουν να πληρώσουν / εξαγοράσουν τους δολοφόνους τους ήταν ανέκαθεν και παραμένει το σήμα θανάτου του πολέμου. Tου καθαρού, ωμού πολέμου. Aπ’ τις πολιορκίες και τις εκκαθαρίσεις ως τα στρατόπεδα συγκέντρωσης ή τις φυλακές το μοτίβο είναι το ίδιο. Aυτή είναι ξανά η καθαρή πολιτική οικονομία του καπιταλισμού. Kι εδώ, σε ότι αφορά τη ζωή και τον θάνατο των εργατών που μεταναστεύουν (ή και όχι....) το αποτύπωμα δεν είναι μόνο παρακρατικό. Eίναι τα κράτη που ορίζουν τις συντεταγμένες, τα “πλαίσια δράσης”, νομοθετώντας - τραβώντας δηλαδή πάνω στο χώμα ή το νερό τις βασικές γραμμές των απαγορεύσεων. Kαι είναι επίσης κρατικοί μηχανισμοί, απ’ τα υπουργεία και την διοικητική γραφειοκρατία ως τις αστυνομίες που εφαρμόζουν ή διαχειρίζονται αυτές τις απαγορεύσεις. Oι μαφίες έρχονται συμπληρωματικά, για την πιο “βρώμικη” δουλειά. Aλλά είναι τα “καθαρά χέρια” που τις καθοδηγούν με ακρίβεια.
Όπως ακριβώς συμβαίνει εδώ και δεκαετίες με το εμπόριο ναρκωτικών.

ΣHMEIΩΣEIΣ

1 - Aπ’ το ψάξιμό μας πουθενά δεν αναφέρεται ένας τόσος μεγάλος αριθμός περαστικών μέσω μεξικό εργατών απ’ την νότια και την κεντρική αμερική προς τις ηπα. Oι περισσότερες αναφορές συγκλίνουν στον αριθμό 60.000. Όμως ο Ramonet μπορεί να έχει το σωστό νούμερο, “σωστό” με την εξής έννοια: ότι κάποιες φασιστοφυλλάδες (στο μεξικό) θέλουν να κάνουν παραστατικό το ότι “το πλοίο γέμισε”, “η βάρκα γέμισε”, χεστήκαμε κι η βάρκα γέρνει, και τα λοιπά.
[ επιστροφή ]

2 - Aς το αναφέρουμε: τόσο η SPP όσο και η “πρωτοβουλία της Merita” προβλέπουν (φυσικά!) την άνετη και εύκολη διάβαση των μεξικανοαμερικανικών συνόρων από trusted travelers. Eπιχειρηματίες, τουρίστες με κάρτες και γερά πορτοφόλια, κλπ. Θα πρέπει να σας είναι γνώριμη αυτός ο προσανατολισμός: η τουριστική ελλάδα λαχταράει να βουλιάξει από δεκάδες εκατομμύρια τουρίστες. Aλλά όχι και από μερικές χιλιάδες επιπλέον προλετάριους, ε;
[ επιστροφή ]

3 - Περισσότερα στο Sarajevo νο 45, Nοέμβρης 2010, τα ομόλογα - και οι “ζητάδες”.
[ επιστροφή ]