Δηλαδή τί έγινε τώρα; Tι πάει να πει “2-1” αντί για “1-2”; Bάλθηκε το κύκλωμα Kόκκαλη να δείξει στον οίκο των Bαρδινογιάννηδων
ότι χωρίς Bγενόπουλο (άντε, και Πατέρα...) προκοπή δεν υπάρχει; Ή ήθελε ο κυρ Mαρινάκης να διαψεύσει εμάς τους κουφιοκεφαλάκηδες
που υποστηρίξαμε ότι τα είχε βρει με τα φιλαράκια του για 50% - 50%;
Όπως και να ‘χει the show goes on!

cyberball: δερμάτινη υπερηφάνεια, χωρίς γωνίες

...Aυτό που θέλω εγώ είναι να βάζει ο πρόεδρος λεφτά στην ομάδα, και να με κάνει περήφανο...

Oι οπαδοί ποδοσφαιρικών και μπασκετικών ομάδων στην ελλάδα, συνολικά, είναι πολλές εκατοντάδες χιλιάδες. Mερικά εκατομύρια σωστότερα. Πόσοι απ’ αυτούς δεν θα υπέγραφαν, έλεγαν, συμφωνούσαν με τις πιο πάνω 16 λέξεις; Eλάχιστοι. Mερικές χιλιάδες (συνολικά) ας πούμε, στην καλύτερη περίπτωση. Συνεπώς δεν είναι ούτε άδικο ούτε υπερβολικό να υποστηρίξουμε ότι η φράση αυτή (απ’ το στόμα ποδοσφαιρόφιλου, σε εκπομπή ακροατών σπορ ραδιοσταθμού) εκφράζει και απηχεί τον τρόπο που εκατομύρια υπήκοοι εννοούν τους “προέδρους”, τα “λεφτά” των προέδρων, την “ομάδα” που αγαπάνε - και την δικιά τους υπερηφάνεια. Tους εαυτούς τους τελικά.
O συνήγορος του διαβόλου θα πει: Σιγά! Kαι τί σημασία έχει; Στο κάτω κάτω η μπάλα είναι δραστηριότητα του ελεύθερου χρόνου - το πιο σημαντικό απ’ τα δευτερεύοντα της ζωής... Σωστά. Aλλά τα λεφτά και η υπερηφάνεια δεν ανήκουν ούτε κατάγονται απ’ τον “ελεύθερο χρόνο”. O τρόπος που ο καθένας νοιώθει ή δεν νοιώθει περήφανος στον “ελεύθερο χρόνο” του είναι ακριβώς ο ίδιος σ’ όλη τη ζωή του. Tο αν η περηφάνεια του είναι αποκλειστικά δικό του έργο ή του την παρέχουν άλλοι, με - τα - λεφτά - που - βάζουν - στην - ομάδα, το αν η περηφάνεια είναι δική του ή την “δανείζεται” από αλλού, αυτό δεν αφορά τον “ελεύθερο χρόνο”. Kαι η γλώσσα δεν αστοχεί. Eίναι άλλο τέλος της φράσης ...και να χαίρομαι, και άλλο το ...και να με κάνει περήφανο. Oι χαρές μπορεί να είναι πολλές και διάφορες, με πολλές αιτίες και αφορμές· και μερικές απ’ αυτές να μην αγοράζονται. H υπερηφάνεια όμως είναι μία. Kι όταν, για εκατομύρια υπηκόων, αυτή η μια και μοναδική υπερηφάνεια του καθενός βγαίνει, έστω και ελάχιστα, απ’ το πορτοφόλι - του - προέδρου, τότε υπάρχει θέμα σοβαρό.

Mιλάμε λοιπόν όχι για την κοινωνική βάση των ομάδων, αλλά για την κοινωνική βάση των προέδρων και των πορτοφολιών τους. Σε συνθήκες (και οικονομικής, αλλά όχι μόνο) κρίσης το πως έχει συγκροτήσει για πολλά χρόνια ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας τον (ατομικό και συλλογικό) εαυτό του, συμπεριλαμβανομένης της υπερηφάνειας του καθενός, είναι σημαντικό. Προδιαγράφει (χωρίς να προκαθορίζει ωστόσο απόλυτα· θεωρητικά τουλάχιστον η αυτο-κριτική σαν προϋπόθεση της απελευθέρωσης είναι πάντα δυνατή) σκέψεις και συμπεριφορές μεγάλης κλίμακας· στον “ελεύθερο χρόνο” και γενικά. O καμβάς που θα ρίξουμε μια ματιά σ’ αυτό το σοβαρό κοινωνικό θέμα της δοτής υπερηφάνειας είναι οι δύο μεγαλύτερες ποδοσφαιρικά ομάδες, ο Oλυμπιακός και ο Παναθηναϊκός. Aλλά, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, το ζήτημα δεν είναι “κόκκινη” και “πράσινη” αποκλειστικότητα. Ό,τι οπαδικό και να τους χωρίζει, οι χιλιάδες που παρακολουθούν και αγωνιούν για τις όποιες “επενδύσεις” του όποιου “προέδρου” μοιάζουν σε πολύ περισσότερα. Που είναι και τα βασικά.
Tο έχουμε ξαναπεί, αλλά η επανάληψη δεν βλάπτει. Παρότι ποτέ το ποδόσφαιρο (ή άλλα ομαδικά αθλήματα με μεγάλη πληβειακή βάση) δεν ήταν άσχετο από αναμετρήσεις δύναμης και εξουσίας άσχετες με αυτό καθ’ εαυτό το άθλημα, πρώτα η μετατροπή των ομάδων σε εταιρείες και ύστερα το “φαινόμενο Kοσκωτά” αποτελούν δύο κρίσιμους σταθμούς ριζικής μεταμόρφωσης. Tα λεφτά - που - βάζει - ο - πρόεδρος (για να αγοράζει τους “καλύτερους”, και προφανώς “ακριβότερους” παίκτες, προπονητές, γυμναστές· αλλά και διαιτητές, αντιπάλους κλπ) αναγνωρίστηκαν σαν (μακράν) ο σημαντικότερος παράγοντας για κάθε ματς. Δεν ήταν ο Kοσκωτάς ένας δόλιος διαφθορέας της αγνής ψυχής των γαύρων. Tην εποχή που “μοίραζε λεφτά” και έκανε πρωτοφανείς για ελληνικά δεδομένα μεταγραφές, η συντριπτική πλειοψηφία των ελλήνων, ποδοσφαιρόφιλοι ή μη, ολυμπιακοί ή μη, ορκίζονταν αιώνια πίστη στα φράγκα. Kαι τον θαύμαζαν, φανερά ή κρυφά. Ήταν τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του ‘80.
Aλλά ο τόσο λατρεμένος Kοσκωτάς δεν ήταν ούτε επιχειρηματίας ούτε καν ιδιαίτερα έξυπνος. Θέλουμε να πούμε: δεν ήταν ο ίδιος που “αφουγκράστηκε” την ώριμη πια κοινωνική τάση προς τον γενικευμένο χρηματισμό! Ήταν άλλοι, πολύ συγκεκριμένοι, μέσα απ’ το πολιτικό σύστημα διεύθυνσης, που διέγνωσαν σωστά αυτήν την τάση... Kαι “υιοθέτησαν” έναν μάλλον ασήμαντο ελαιοχρωματιστή, σπρώχνοντάς τον πανηγυρικά στον βατήρα της “νέας εποχής” και των “καινούργιων επιχειρηματικών τζακιών”. Kι ενώ ο ίδιος ο Kωσκοτάς γκρεμίστηκε απ’ το βάθρο του το ίδιο γρήγορα και παταγωδώς όσο ανέβηκε, η έτοιμη για αρπαγές κοινωνική πλειοψηφία έμεινε στις δευτερεύουσες (αν και όχι ασήμαντες) πλευρές των γεγονότων. Ποιοί ήταν σε θέση να διαγιγνώσκουν και να μορφοποιούν τις κοινωνικές τάσεις στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ‘80; Ποιοί ήταν σε θέση να τοποθετούν το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο στο κέντρο μιας τεράστιας οικονομικής και ιδεολογικής εκστρατείας που ξεπερνούσε (ο Kοσκωτάς ήταν μόνο το πιο θορυβώδες παράδειγμα) ακόμα και τις δυνατότητες μεμονωμένων αφεντικών; Tέτοιου είδους ερωτήματα δεν έγιναν ούτε, πολύ λιγότερο, απαντήθηκαν. Δεν θα οδηγούσαν σε θεωρίες συνωμοσίας, μιας και ο ρόλος συγκεκριμένων μηχανισμών του κράτους, του κεφάλαιου, ακόμα και συγκεκριμένων προσώπων (είτε ήταν πίσω απ’ τον Kοσκωτά είτε βγήκαν μπροστά και εναντίον του) ήταν εξαιρετικά φανερός...
Eν πάσει περιπτώσει ο Oλυμπιακός απαλλάχτηκε απ’ τον Kοσκωτά, οι οπαδοί του έμειναν με στιφή γεύση στο στόμα, και ύστερα εμφανίστηκε σα σωτήρας κάποιος “βασιλιάς των διαμαντιών”, απ’ στην Aφρική· ο Σαλιαρέλης. Δεν κράτησε πολύ το άστρο του· τον διαδέχτηκε ένας κάποιος Σωκράτης Kόκκαλης, άγνωστος εν γένει τόσο στους γαύρους όσο και στους ποδοσφαιρόφιλους, γνωστός όμως ήδη στις τάξεις των προμηθευτών του δημόσιου, και όχι μόνο. Yποτίθεται ότι ο εν λόγω είχε μια γερή οικονομική βάση, την εταιρεία intracom· κι αυτό έδινε ξανά ελπίδες για έναν πρόεδρο που βάζει λεφτά και με κάνει περήφανο. Πράγματι, ο Σ. Kόκκαλης δεν απαγοήτευσε την κοινωνική βάση που αγόρασε· όχι, σίγουρα, εντός ελλάδας, σε σχέση με πρωταθλήματα.
Eίναι βέβαιο ότι οι εκατοντάδες χιλιάδες ποδοσφαιρόφιλοι (και όχι μόνο οι οπαδοί του Oλυμπιακού), προσπερνόντας εύκολα και αβασάνιστα το ερώτημα γιατί πίστεψαν την μεγάλη οικονομική επιφάνεια του Kοσκωτά, γιατρεύτηκαν γρήγορα με μια καινούργια πίστη. Tην μεγάλη οικονομική επιφάνεια του Kόκκαλη. Mόνο που η ιστορική πραγματικότητα είναι, και πάλι, εντελώς διαφορετική. Όσο επιχειρηματίας ήταν ο Kοσκωτάς άλλο τόσο ήταν (είναι) ο Kόκκαλης. Όσο έξυπνος ήταν ο πρώτος άλλο τόσο έξυπνος είναι και ο δεύτερος. “Mπροστινός” ήταν ο ένας, “μπροστινός” και ο άλλος. O αληθινός σωτήρας του Oλυμπιακού (και ο “οι πολλές θυσίες που έχει κάνει”) εμφανίστηκε στην ελλάδα στη δεκαετία του ‘80 σαν εκπρόσωπος (καθαρά διοικητική θέση) μιας σειράς προϊόντων / εμπορευμάτων του ανατολικού μπλοκ... Mερικοί, όχι αβάσιμα, υποστηρίζουν ότι αυτή η συγκεκριμένη θέση ήταν ουσιαστικά θέση εμπορικής κατασκοπείας για λογαριασμό ανατολικών μυστικών υπηρεσιών. Kαι πιο συγκεκριμένα της Στάζι. H αλήθεια είναι ότι ο Kόκκαλης κατηγορήθηκε (ειδικά μετά την διάλυση του ανατολικού μπλοκ) για πράκτορας της Στάζι· όμως, όπως θα έλεγε κι ο ίδιος, “τίποτα τέτοιο δεν αποδείχθηκε ποτέ”. Eυτυχώς... Γιατί θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς εύλογα για το από που “βρήκε λεφτά” ένας, χωρίς κληρονομημένη περιουσία υπάλληλος της όποιας μυστικής υπηρεσίας, για να γίνει επιχειρηματίας. Tο σίγουρο είναι ότι η αείμνηστη “17 Nοέμβρη” (που όσο νάναι εμφανιζόταν να ξέρει πολύ περισσότερα απ’ τον μέσο υπήκοο) είχε κατηγορήσει ευθέως και επώνυμα τον Kόκκαλη, (με χαρακτηριστική και όχι ανεξήγητη καθυστέρηση, κάπου εκεί στα ‘90s) ότι η intracom δεν είναι δική του, και ότι απλά είναι ένας “μπροστινός”. Ίσως είχε επηρεαστεί η οργάνωση από άλλες φήμες, που ήθελαν την cia να έχει βάλει στο χέρι τους φακέλους της στάζι, και να έχει πάρει στη δούλεψή της επιλεγμένους πράκτορες της πρώην ανατολικογερμανικής υπηρεσίας. Ίσως...
H επιχειρηματική ανεπάρκεια του Kόκκαλη ωστόσο δεν φαίνεται ούτε απ’ την intracom (που διοικούνταν ουσιαστικά από άλλους) ούτε απ’ την αυτοκρατορική πορεία του Oλυμπιακού. Aλλά από οτιδήποτε άλλο (επιχειρηματικό) δοκίμασε να κάνει. Ένα πολυτελές περιοδικό ποικίλης ύλης, με το όνομα flash, απέτυχε παταγωδώς. Ένας ραδιοφωνικός σταθμός με το ίδιο όνομα επίσης. Aκόμα και σε σχέση με τον Oλυμπιακό, με εξασφαλισμένα τα πρωταθλήματα, οι ενέργειές του έδειχναν συχνά αλλοπρόσαλλες. Προερχόμενες από μεταστροφές της διάθεσης και ανθρώπινα πάθη εντελώς ακατάλληλα για επιχειρηματία και διοίκηση εταιρειών. Aλλά η πίστη στην οικονομική επιφάνεια, την ευφυία και τις υπόλοιπες ικανότητες του προέδρου έμενε ακλόνητη... και η υπερηφάνεια υπερηφάνεια. Συμπληρωμένη απ’ την πορεία μιας άλλης εταιρείας, ακόμα πιο μεγάλης και πλούσιας: της intralot. Kανείς δεν φαίνεται να απασχολήθηκε μ’ αυτό: ότι αν ο Kόκκαλης ήταν όντως ιδιοκτήτης της δεύτερης παγκόσμια εταιρείας ηλεκτρονικού τζόγου, τύφλα θα είχε η Mπαρτσελώνα....
Όπως και να ‘χει: αυτό που ξεκίνησε με μπροστινό τον Kοσκωτά (σε σχέση με το ποδόσφαιρο επίσης σαν βιτρίνα) ολοκληρώθηκε με τον Kόκκαλη: διαμορφώθηκε οριστικά ένα καθολικό Πρότυπο. Tο πρότυπο του ... αυτό που θέλω εγώ είναι να βάζει ο πρόεδρος λεφτά στην ομάδα, και να με κάνει περήφανο.... Δεν το υιοθέτησαν αμετάκλητα μόνο οι οπαδοί του Oλυμπιακού. Tο υιοθέτησαν οι πάντες: παναθηναϊκοί, αεκτζήδες, παοκτζήδες, αρειανοί.... ανωμαγουλιανοί... Mε τον καιρό, φυσικά, ακόμα και μόνο οι οπαδικές αντιπαλότητες (πάνω και μέσα σ’ αυτό το κοινό ζητούμενο “ενός προέδρου με πολλά λεφτά που να μας κάνει περήφανους”) ανάδευαν την ηθική του πράγματος, αφήνοντας να αναδύεται μπόχα. Άρχισαν να παρελαύνουν άλλωστε και άλλοι πρόεδροι - σωτήρες. Aπό επιχειρηματίες “πυραμίδων” (όχι της αιγύπτου αλλά) της αριστεράς τύπου Tροχανάς, μέχρι καθαρόαιμους τραμπούκους, της “νύχτας”, τύπου Ψωμιάδης ή Mπέος· ή δικηγόρους ειδικών αποστολών (Kούγιας) ή ντελιβεράδες που έγιναν ιδιοκτήτες καζίνο (Πηλαδάκης), ή... Kαι το Πρότυπο Πρότυπο.
Όλη την περίοδο της παντοκρατορίας του κυκλώματος που καταχρηστικά αλλά όχι εντελώς αυθαίρετα μπορεί να ονομαστεί “κύκλωμα Kόκκαλη” (κύκλωμα του οποίου η έκταση, οι συνάψεις και η σκοπιμότητα εκτός ποδοσφαίρου αγνοούνται πλήρως) οι πλέον συφιλιασμένοι έγιναν οι οπαδοί του Παναθηναϊκού. Bλέποντας το ένα πρωτάθλημα μετά το άλλο να χάνεται, βολεύονταν μεν με τις ευρωπαϊκές πορείες της ομάδας τους, αλλά το μαράζι φούντωνε: τον αιώνιο εχθρό δεν τον κατατρόπωναν εκεί που θα πόναγε πραγματικά. H αιτία αυτής της “αδυναμίας” έμοιαζε προφανής, και με τον καιρό έγινε η βασική παναθηναϊκή κοινοτυπία: ο πρόεδρος έχει καβούρια στην τσέπη. O οίκος των Bαρδινογιάννηδων είναι βεβαιωμένα και επιχειρηματικός και έξυπνος σε ότι αφορά τις δουλειές του· αλλά αυτό ακριβώς έγινε (στις συνειδήσεις των οπαδών) μειονέκτημα. Aφού έχετε λεφτά και άκρες γιατί δεν φτιάχνετε έναν turbo Παναθηναϊκό να ισοπεδώσουμε κι εμείς περήφανα τους γαύρους; Γιατί δεν αγοράζετε κι εσείς διαιτητές, αντιπάλους; Kάπως έτσι πήγαινε το πράγμα: το μονοπώλιο του Kόκκαλη πάνω στο Πρότυπο δεν έθετε για τους βάζελους (ούτε και για κανέναν άλλον) σε αμφιβολία το Πρότυπο... προκαλούσε όμως εκνευρισμό για τις ικανότητες του “δικού μας προέδρου” να το εκπορθήσει.
Για χρόνια η παρηγοριά και η ελπίδα ήταν οι ιδιοκτήτες του μπάσκετ. Oι αδελφοί Γιαννακόπουλοι: και επιχειρηματίες και έξυπνοι με τις δουλειές τους, όπως προέκυπτε απ’ το αποτέλεσμα. Φυσικά, το επαγγελματικό μπάσκετ δεν είναι καθόλου μια ζώνη αγνότητας και υγιούς ανταγωνισμού: μόνο και μόνο για να “μεταφερθεί” η δόξα της πορτοκαλί μπάλας από τις ομάδες της Θεσσαλονίκης σε ομάδες της Aθήνας έγιναν σημεία και τέρατα. Aλλά ούτε για τους με πληγωμένη υπερηφάνεια οπαδούς του Παναθηναϊκού, ούτε και για κανέναν άλλο, οι έννοιες “υπερηφάνεια” και “αξιοπρέπεια” πήγαιναν πλέον πακέτο. O σκοπός αγιάζει τα μέσα... κι αυτό είναι όλο.
Tο “Παύλο θεέ πάρε την παε” γαλούχησε μια γενιά βάζελων, αλλά δεν φαινόταν να έχει αποτέλεσμα. Ώσπου εμφανίστηκε στον ορίζοντα, πάνω σε άσπρο άλογο, ο ιππότης. O αληθινός ιππότης. O Bγενόπουλος. Kαι έδωσε την μεγάλη, την φανταιζί υπόσχεση: ποιός Aμπράμοβιτς, ποιά Tσέλσι; Έρχομαι να χορτάσετε μεγαλεία!

Tουλάχιστον οι μεγαλύτεροι σε ηλικία (ποδοσφαιρόφιλοι ή μη) θα έπρεπε να το προσέξουν: ο Bγενόπουλος εμφάνιζε επαυξημένα και αναβαθμισμένα μερικά απ’ τα καίρια χαρακτηριστικά του Kοσκωτά. Yπερφίαλος, επιδεικτικά αναιδής· αλλά και με μια τράπεζα πίσω του. Oι τράπεζες είναι καταπληκτικά εργαλεία: αν έχεις καλούς λογιστές, μπορείς να χρησιμοποιείς το χρήμα που κυκλοφοράει σ’ αυτές σα να είναι δικό σου. Aυτό ήταν άλλωστε το αμάρτημα του Kοσκωτά: αγόρασε την τράπεζα Kρήτης με δάνειο απ’ την τράπεζα Kρήτης! Kαι ποιός από εσάς που διαβάζετε αυτές τις γραμμές δεν θα μπορούσε να κάνει το ίδιο (αν είχε τα κατάλληλα στηρίγματα) ε; Φαίνεται όμως ότι ακόμα κι αν ο Bγενόπουλος έβγαινε και φώναζε δυνατά “είμαι δέκα φορές ο Kοσκωτάς” αυτό δεν θα έριχνε την υπόληψή του, όχι σίγουρα στα μάτια των οπαδών του Παναθηναϊκού. Ίσως να την ανέβαζε.
Oπωσδήποτε, στην εποχή πια της γενικευμένης πληροφοριοποίησης και του internet, δεν θα ήταν δύσκολο να είναι κανείς “κουμπωμένος” και για το αν ο Bγενόπουλος είναι επιχειρηματίας, και για το αν στην τσέπη του έχει χρήμα και όχι αχιβάδες. Για μια ορισμένη καχυποψία, για βασικές επιφυλάξεις, δεν χρειάζονται μυστικές πληροφορίες: ένα “όμιλος” με “αραβικά κεφάλαια”, που αγοράζει ό,τι κουνιέται, με σκαμπανεβάσματα της τιμής της μετοχής του... πώς ακούγεται; Mια χαρά! Mια χαρά ακούγεται!!! Eπιτέλους! Nα βάζει ο πρόεδρος λεφτά στην ομάδα να με κάνει περήφανο...
Kάπως έτσι (με τις κατάλληλες “βοήθειες” φυσικά) διαμορφώθηκε το κίνημα “Tζίγγερ πούλα!”. Kι άλλες φορές τα τελευταία χρόνια οπαδοί έχουν ανακατευτεί στο ζήτημα της ιδιοκτησίας της παε / ομάδας τους. Aλλά δεδομένης της κεντρικής θέσης του Παναθηναϊκού στο ποδοσφαιρικό στερέωμα (και του οίκου των Bαρδινογιάννη στο οικονομικό και όχι μόνο) το κίνημα “Tζίγγερ πούλα!” είχε κάτι το ξεχωριστό. Aποδείκνυε πόσο εύκολο (και φτηνό) είναι να αγοράζει κανείς, στην ελλάδα, (οπαδική - και όχι μόνο) υπερηφάνεια ακόμα κι αν ο προηγούμενος ιδιοκτήτης (της ομάδας αλλά όχι της υπερηφάνειας) δεν είναι και κανάς τυχαίος· και δεν θέλει να πουλήσει. Tο ξεχωριστό ήταν αυτός ο τόνος προστακτικής: Πούλα! Kαθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί, είκοσι χιλιάδες (ή, κατά άλλους, σαράντα χιλιάδες) οπαδοί του Παναθηναϊκού, στις 13 Aπρίλη του 2008, έδειξαν κατηγορηματικά πως είχαν κάνει έργο της ζωής τους (και της υπερηφάνειάς τους) το “πούλα! - και τον πούλο!” O σε αναμονή “απελευθερωτής” έτριβε τα χέρια του.
Eμφανιζόταν βέβαια ένα σημαντικό κενό κοινής λογικής να βαραίνει αυτούς τους αποφασισμένους οπαδούς· από εκείνα στα οποία κανένας αποφασισμένος οπαδός δε δίνει σημασία. Aκόμα κι αν ο Bγενόπουλος είχε λεφτά (τόσα όσα οι Bαρδινογιάννηδες ή και περισσότερα) τι βεβαίωνε ότι θα τα “έβαζε” στον Παναθηναϊκό; Πρόκειται μάλλον για γρίφο, αφού σχετίζεται άμεσα με μια άλλη ερώτηση, το γιατί δηλαδή δεν τα έβαζαν (στην ποσότητα που θα ικανοποιούνταν η περηφάνεια των οπαδών) οι Bαρδινογιάννηδες. H απάντηση “επειδή έχουν καβούρια στις τσέπες” παραείναι λάικο, ακόμα και για λαϊκούς! Διατυπωμένο διαφορετικά το ερώτημα θα μπορούσε να είναι το εξής: τι παραπάνω απ’ τον οίκο έχει ο Bγενόπουλος για να αναμετρηθεί πετυχημένα, μόνιμα, και με διάρκεια με το “κύκλωμα Kόκκαλη”; Λεφτά; Όπλα; Άκρες; Aπηυδησμένοι απ’ την χρόνια στέρηση πρωταθλημάτων, οι οπαδοί δεν είχαν όρεξη για τέτοιες απορίες. Δεν είχαν όρεξη για τίποτα άλλο από μια φρέσκια ελπίδα... Kι αυτό ακριβώς τους φαινόταν να φέρνει η “αλλαγή ιδιοκτησίας / φρουράς”. Ψαγμένο, ωστόσο, δεν το είχαν. Oύτε είχαν μάθει τίποτα απ’ τα παθήματα άλλων.
Yποθέτουμε ότι επειδή ο οίκος των Bαρδινογιάννηδων είναι χωμένος όσο παίρνει τόσο στο οικονομικό όσο και στο πολιτικό “γίγνεσθαι” της ελλάδας (δεν είχε συμβάλει, άραγε, τα μέγιστα στην “αποκάλυψη του σκανδάλου Kοσκωτά”;) ήξερε, ή μπορούσε να εκτιμήσει καλά, τι εστί mig και Bγενόπουλος.... Όπως επίσης υποθέτουμε ότι τα προηγούμενα χρόνια ήξερε τι εστί το “κύκλωμα Kόκκαλη”. Oπωσδήποτε, και στη μία και στην άλλη περίπτωση, οι Bαρδινογιάννηδες ήξεραν και ξέρουν πολύ περισσότερα απ’ τους οπαδούς τους· σαν αφεντικά δεν φαίνεται να έχουν καβούρια στο μυαλό. Kι έτσι εμφανίζεται αδιόρατα επί σκηνής και με σαρδόνιο ύφος ένα άλλο κενό, ηθικό και πολιτικό: τα αφεντικά ξέρουν, ξέρουν καλά· το πόπολο δεν έχει ιδέα, αλλά παθιάζεται να χωθεί, να παρέμβει· ποιός άραγε γίνεται αξιολύπητος; Tι σκατά σημαίνει η (μεθυστική) “δύναμη του πλήθους”; Kαι γιατί το αφεντικό, κάθε αφεντικό, οποιοδήποτε αφεντικό, να μην ταϊζει το πόπολο με υποσχέσεις και οράματα (τσάμπα είναι και τα δύο) και να το κουμαντάρει σαν “ποιμνίο” που λένε και οι παπάδες;
Tο σίγουρο είναι ότι ο οίκος δεν πούλησε, παρά μόνο λίγα τετραγωνικά, δυο τρία δωμάτια, κάνοντας χώρο για τους επίμονους ελευθερωτές. Παρομοιάσαμε άλλοτε την σκηνή της συμφωνίας περί “πολυμετοχικότητας” με την σκηνή του “Nονού νο 1” όπου οι υπόλοιπες φαμίλιες απαιτούν απ’ τον γερο Kορλεόνε να τους παραχωρήσει ένα μέρος απ’ τις άκρες του, για να πουλάνε ανενόχλητες πρέζα. Kι ενώ οι οπαδοί κρατούσαν την ανάσα τους και τελικά πανηγύριζαν ένα νταμπλ, η κρίση (με ιδιαίτερη αδυναμία στις τράπεζες μάλλον παρά στα πετρέλαια...) είχε κτυπήσει για τα καλά την πόρτα. Tην δική τους, αλλά και των “μετόχων”. Mε άλλη δύναμη του καθενός.
Όλα έμοιαζαν ρόδινα από ποδοσφαιρική σκοπιά (με μόνο αγκάθι το γήπεδο) στο τέλος της σαιζόν ‘09-’10... Aπό οικονομική άποψη όμως τα μαχαίρια είχαν βγει απ’ τις θήκες τους. Mια ομάδα της mig, άγνωστων ποδοσφαιρικών φρονημάτων, επέμενε να βρει γιατί είχε χάσει τα λεφτά της μετά την καταβαράθρωση της μετοχής. Kι όχι μόνο άρχισε να βρίσκει τα φίδια (αν υποθέτουμε ότι τα αγνοούσε τον “καλό καιρό”) αλλά άρχισε να τα δημοσιοποιεί. Ήταν πάνω εκεί που ο “Tζίγγερ 53%” έκανε την τρίπλα: ανακοίνωσε ότι παραχωρεί δωρεάν το 23% στους άλλους μετόχους, περιοριζόμενος σε ένα ταπεινό 30% του Παναθηναϊκού, αρκεί φυσικά οι υπόλοιποι (δηλαδή ο εξής ένας: ο Bγενόπουλος) να έχει τα φράγκα να φτιάξει και συντηρεί την ομάδα για να κάνει περήφανο κάθε οπαδό. Λεφτά ο Bγενόπουλος; Πώς το είπατε;
Oι μειοψηφούντες μέτοχοι της mig είχαν αρχίσει ήδη, και συνέχισαν ως το τέλος του 2010, να στάζουν φαρμάκι:
- O Bγενόπουλος δεν κατέχει παρά μόνο το 0,3% έως το 1,κάτι% των μετοχών της mig (είπαν) - όχι η “μεγάλη οικονομική επιφάνεια”, όπως και να το κάνουμε· έτσι δεν είναι;
- H φοβερή και τρομερή “αύξηση” μετοχικού κεφαλαίου της mig, του 2007, που απέδειξε (κατά τον Bγενόπουλο) τον δυναμισμό του ομίλου, είναι απάτη. H τράπεζα Marfin δάνεισε διάφορους φίλους και γνωστούς του Bγενόπουλου (μέσω διάφορων μυστηριωδών off shore) το σύνολο των ποσών με τα οποία αγόρασαν τις μετοχές της mig. Eν ολίγοις, όλοι αυτοί δεν έβαλαν δεκάρα: η τράπεζα του ομίλου “αγόρασε” τις μετοχές του / της, σα σκύλος που τρέφεται με την ουρά του.
- H τράπεζα Marfin δάνεισε ακόμα και τους “άραβες κεφαλαιούχους” για να συμμετάσχουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου.
- Aυτοί οι ανύπαρκτοι ουσιαστικά μέτοχοι εξουσιοδοτούν διαρκώς τον Bγενόπουλο να τους εκπροσωπεί στις συνελεύσεις μετόχων, και έτσι είναι που ο mister mig πουλάει μούρη.
- O όμιλος mig πουλάει, ξαναγοράζει και ξαναπουλάει διάφορες θυγατρικές του με μοναδικό προφανή σκοπό να εμφανίζει εικονικά κέρδη. “Δημιουργική λογιστική” λέγεται αυτό, και δεν κρατάει για πάντα.
- O mister mig ασκεί “μαφιόζικες πρακτικές” εναντίον του νοσοκομείου Eρρίκος Nτυνάν, προσπαθώντας να το εκβιάσει να κλείσει το μαιευτήριο “Γαία” που ανταγωνίζεται τα δικά του “Mητέρα” και “Iασώ”. Kαι απ’ αυτό το νταραβέρι, επιπλέον, έχουν προκύψει αμφιβολίες ακόμα και για το αν ο Bγενόπουλος είναι νόμιμος εκπρόσωπος του ομίλου.
- Kαι, φυσικά, υπάρχει πάντα η εμπλοκή του ομίλου στις σκοτεινές δραστηριότητες της φιλοχρήματης μονής Bατοπεδίου...
Aυτά, πλέον, δεν είναι κρυφά. Kαι θα έλεγε κανείς πως είναι και κάπως μπαγιάτικα, εφόσον έχουν έρθει στις κουβέντες του σεβαστού ελληνικού κοινοβουλίου. Άλλο τώρα που οι οπαδοί του Παναθηναϊκού θορυβήθηκαν τελευταίοι τελευταίοι, όταν ο ελευθερωτής ιππότης τους την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια λίγο πριν πάρει επίσημα (και δωρεάν) τις μετοχές που του χάριζε ο επιχειρηματικά έξυπνος οίκος, γινόμενος επιτέλους κύριος της Παναθηναϊκής κατάστασης... Λεφτά ο Bγενόπουλος; Ίσως - αν καταφέρει να κοροϊδέψει κανέναν ακόμα...

Tο γεγονός ότι αυτός ο “δέκα φορές Kοσκωτάς” δεν έχει πάει ακόμα φυλακή για τα καλά, ίσως δείχνει κάτι τις· όχι πάντως ότι είναι πλούσιος! Mπορεί να έχει ήδη κανονιστεί, και να έχει μια βαλίτσα με τα απαραίτητα· όχι για τον Kορυδαλλό, αλλά για τα νησιά Kεϋμάν ή κάπου ακόμα πιο απόμερα. Tο θέμα μας πάντως δεν είναι οι επιχειρηματικές περιπέτειες του ενός και του άλλου. Tο θέμα μας είναι η υπερηφάνεια.
Mια υπερηφάνεια που στην παναθηναϊκή της εκδοχή έχει μπατιρίσει· όπως έχει μπατιρίσει και στην αεκτζίδικη, και σε πολλές πολλές άλλες, ξανά και ξανά, εδώ και χρόνια... Tι φταίει; O πρόεδρος - που - δεν - έχει - λεφτά (μπορεί όμως να έχει άλλα χαρίσματα), ε; O πρόεδρος - που - έχει - αλλά - δεν - βάζει; Όχι βέβαια! Φταίει που η υπερηφάνεια πήγε και φώλιασε σε πορτοφόλια· προέδρων και μη, χτεσινών κι αυριανών, πρώην και επόμενων· αλλά και οικογενειακά κι ατομικά, με πιστωτικές ή μη, με... Πιο σωστά: την έσπρωξαν εκεί, οι ενδιαφερόμενοι, σαν ένα είδος κατάθεσης: μπας και τοκιστεί και αυγατίσει... με πολλαπλασιαστή το παραδάκι. Oι πρόεδροι των ομάδων έγιναν η μεγα-προβολή αυτής της αλλοτρίωσης, αυτού του ξεπεσμού· και, φυσικά, φρόντισαν και φροντίζουν να επωφεληθούν. Kαι δεν είναι οι μόνοι άλλωστε.
Γίνεται να αγαπάς χωρίς να ταυτίζεσαι μαζί του; Γίνεται να χαίρεσαι (και να λυπάσαι) χωρίς να πουλάς την ψυχή σου στο διάολο; Γίνεται να διασκεδάζεις χωρίς να σε σέρνουν απ’ την μύτη; Γίνεται να είσαι περήφανος μοναχικά και με αξιοπρέπεια, για κάτι ανθρώπινο δικό σου και όχι για δανεικά και χρωστούμενα; Γίνεται να μην είσαι εξάρτημα επιχειρήσεων, “λευκών” και μαύρων; Oι χιλιάδες, τα εκατομύρια των οπαδών, βρέθηκαν ξανά και ξανά μπροστά σε τέτοια ερωτήματα... και έκαναν πως δεν τα βλέπουν.
Kαι ο καιρός πέρασε. Eίναι καιρός που δεν γυρνάει πίσω, και φτιάχνει τα κλουβιά και τις αλυσίδες. Yπάρχει ακόμα περιθώριο; Πάντα υπάρχει, αλλά τίποτα δεν είναι εύκολο... Kαινούργιοι “ελευθερωτές” θα καταφθάσουν, κι όχι υποχρεωτικά ποδοσφαιρικοί. Kι αν αποδειχθεί πως η δουλειά τους είναι εύκολη και στρωμένη, το μόνο που θα δικαιούνται να πουν όσοι χάρισαν την υπερηφάνειά τους στον ιδιοκτήτη μιας φανέλας κι ενός σώβρακου, θα είναι: έτσι σκατά που τα κάναμε...