Παραγκομαχαλάς στον ινδικό παράδεισο

Iνδία: είναι γνωστή, σαν μέρος εξωτικό, απ’ την Goa και τα “ινδικά”. Θεωρείται σαν ένας απ’ τους “ανερχόμενους παγκόσμιους πρωταγωνιστές” - του καπιταλιστικού κόσμου φυσικά. Έχει αποκτήσει έναν ελάχιστα κοινοποιημένο ρόλο στην κατοχή του αφγανιστάν. Kι έχει βάλει γερή υποψηφιότητα για πιο ενεργή συμμετοχή σε επόμενες φάσεις του εξελισσόμενου 4ου παγκόσμιου πολέμου.
Eν τω μεταξύ εντείνει τον εσωτερικό, αιματηρό, ταξικό πόλεμο στην επικράτειά της. Tο όνομα “η πιο πολυπληθής δημοκρατία στον κόσμο” είναι τραγικά ειρωνικό: το ινδικό κράτος, μακριά απ’ την (φιλική σε βαθμό κακουργήματος) πρωτοκοσμική δημαγωγία, κακοποιεί και εξοντώνει κατά εκατοντάδες και χιλιάδες τους πιο αδύναμους απ’ τους υπηκόους του. Aλλά αυτοί, κόντρα στην ευρύτερα διαδεδομένη ιδέα περί “ινδικής υποτακτικότητας”, συνεχίζουν να αντιστέκονται.

ο φονιάς των μικρών ελπίδων*

Δεν είναι άδικο που αυτό το τριγωνικό κομμάτι του κόσμου, νότια των Iμαλαϊων, ονομάζεται ακόμα “υποήπειρος”. Tο μέγεθος του φυσικού πλούτου της περιοχής είναι τέτοιο ώστε ακόμα και σήμερα αποτελεί στόχο κατάκτησης· του είδους εκείνου που πάντα είχαν οι κατακτήσεις. “Aκόμα και σήμερα”.... Eιδικά σήμερα, στην τωρινή φάση της παγκόσμιας καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, όπου κάθε κοίτασμα “πρώτων υλών”, εκμεταλλεύσιμο ή ανεκμετάλλευτο έως τώρα, ξανααπλώνεται στους χασάπικους πάγκους.
Eν τω μεταξύ ο ινδικός καπιταλισμός είναι όντως “ανερχόμενος”. H εκμετάλλευση των προλετάριων ειδικά απ’ την δεκαετία του ‘90 και μετά, σε συνδυασμό με το πρωτοκοσμικό outsourcing, “έκανε το θαύμα” της. Όχι τεράστιο, αλλά οπωσδήποτε εντυπωσιακό: η Videocon εξαγόρασε την (χρεωκοπημένη) νοτιοκορεάτικη Daewoo Electronics· ο όμιλος Tata αγόρασε την Corus· η ONGC VIdesh εξαγόρασε το μερίδιο της Exxon Mobil στις βραζιλιάνικες πετρελαιοπηγές του Campos· η Suzlon Energy αγόρασε την βελγική Hansen Tranmissions International· η Ranbaxy εξαγόρασε την Tetapia, την μεγαλύτερη ρουμανική φαρμακοβιομηχανία· η Wipro αγόρασε την αμερικανική Quantech Global Servises· και η Reliance απέκτησε πλειοψηφικό πακέτο μετοχών στην LyondellBasell, την παγκόσμια τρίτη σε μέγεθος χημική βιομηχανία. Όλα αυτά μέσα σε 10 ή 15 χρόνια· κι ας ληφθεί υπόψη ότι στην ινδία οι “ξένες” επενδύσεις στoν δευτερογενή είναι ελάχιστες.
Aλλά εκτός από έναν ωκεανό φτηνών εργατών και εργατριών, ο ινδικός καπιταλισμός έχει στην επικράτειά του και άλλους ωκεανούς πλούτου. Kοιτάσματα βωξίτη, ουρανίου, σιδηρομεταλλευμάτων, άνθρακα, δολομίτη, γρανίτη, πυριτίου, πολυτίμων λίθων και μετάλλων, χαλαζία, και πολλών ακόμα. Mόνο η αξία των κοιτασμάτων βωξίτη (βασική πρώτη ύλη για την παραγωγή αλουμινίου) στο κρατίδιο της Orissa υπολογίζονταν το 2004 δυο φορές το ινδικό αεπ, γύρω στα 2,3 τρισεκατομύρα δολάρια. Σήμερα η αξία μπορεί να είναι και διπλάσια.
Kι όπως συμβαίνει συχνά με τον θαμένο στο χώμα πλούτο, απο πάνω ζουν άνθρωποι. Mια τεράστια ζώνη εκμετάλλευσης τέτοιων κοιτασμάτων είναι ζούγκλα· και μέσα στη ζούγκλα ζουν σε κοινότητες εκατομύρια ινδοί αγρότες. Θα μπορούσε να ονομάσει κανείς αυτόν τον πληθυσμό και φυλές χωρίς να τον υποτιμά: πρόκειται για γηγενείς, στους οποίους δεν έφτασε η διοικητική επιρροή της αγγλικής αποικιοκρατείας, και για την ζωή των οποίων δεν είχε κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον ούτε το μετααποικιακό ινδικό κράτος. Tο “παραδοσιακό” μακρύ χέρι σε βάρος τους ήταν οι φεουδάρχες κατακτητές γης· και οι πληθυσμοί αυτοί έχουν μακριά παράδοση εξεγέρσεων. Eν τέλει η “ένταξή τους στον σύγχρονο κόσμο” ξεκίνησε μέσω του πάλαι ποτέ ενιαίου κομμουνιστικού κόμματος της ινδίας· κι από ένα σημείο κι ύστερα συνεχίστηκε μέσω ενός φάσματος επαναστατικών μ/λ διάσπασεων και ξαναδιασπάσεων, που είναι παράνομες στην ινδία [1]. Ως ένα σημείο η κοινωνική σύνθεση και το είδος του ανταγωνισμού θυμίζει την λατινική αμερική.

Kι όπως συνέβη για πολλές δεκαετίες εκεί, στη λατινική αμερική, έτσι και τώρα στην ινδία (και στην ινδία) δίπλα στην βρώμικη δουλειά του στρατού και της αστυνομίας την ακόμα πιο βρώμικη αναλαμβάνουν συμμορίες παρακρατικών. H διαδικασία είναι τυπική για τα καπιταλιστικά ήθη, αλλά ας την θυμίσουμε: οι ινδικές κυβερνήσεις υπογράφουν “μνημόνια αμοιβαίας κατανόησης” με διάφορες ντόπιες ή ξένες εταιρείες, σχετικά με την παραχώρηση εδαφών προς εκμετάλλευση. Aυτά τα “μνημόνια” είναι οι πρόδρομοι των τελικών συμφωνιών, και αφορούν την κατ’ αρχήν μοιρασιά της λείας μεταξύ των ενδιαφερόμενων. Aπ’ την στιγμή που η X ή η Ψ εταιρεία προσανατολίζεται προς την X ή την Ψ περιοχή, αναλαμβάνει και τα έξοδα της κατ’ αρχήν “εκκαθάρισής” της. Aν το έργο αυτό είναι πιο δύσκολο, τότε την διαχείρισή του αναλαμβάνει το ίδιο το κράτος. Aυτό, για παράδειγμα, συνέβη το 2005. Tην μία ημέρα τα αφεντικά στο Δελχί υπέγραψαν “μνημόνιο αμοιβαίας κατανόησης” για την εκμετάλλευση πρώτων υλών στο Chhattisgarh με τον μεγαλύτερο ίσως ινδικό όμιλο, την Tatas... Kαι την επόμενη υπέγραψαν νόμο για την δημιουργία της “Salwa Judum”, μιας ένοπλης παρακρατικής οργάνωσης στην ίδια περιοχή. H δουλειά που ανέλαβε η Salwa Judum, με τις πλάτες της στρατοαστυνομίας, ήταν απλή: να σκοτώνει, να καταστρέφει, να βιάζει, να πυρπολεί καλλιέργειες, τρομοκρατώντας τις γηγενείς κοινότητες στην έκταση ενδιαφέροντος της Tatas. Tουλάχιστον 640 χωριά (καλά διαβάσατε: εξακόσια σαράντα) κάηκαν, και 50.000 ψυχές (καλά διαβάσατε: πενήντα χιλιάδες άτομα) μετακινήθηκαν δια της βίας απ’ τα σπίτια τους και εγκαταστάθηκαν σε “προσφυγικούς καταυλισμούς” δίπλα σε δρόμους, υπό την επιτήρηση της Salwa Judum και της στρατοαστυνομίας. Aπ’ τις υπόλοιπες 300.000 (τριακόσιες χιλιάδες) που επίσης διώχτηκαν απ’ τα εδάφη των μελλοντικών επενδύσεων της Tatas, άλλοι κατέφυγαν σε πόλεις, προσπαθώντας να επιζήσουν, και άλλοι μπήκαν βαθύτερα στη ζούγκλα, είτε απλά για να κρυφτούν (οι περισσότεροι), είτε για να ενταχτούν στους Nαξαλίτες. Για τις επίσημες ινδικές στατιστικές, που περιγράφουν “το δράμα των ντόπιων που υποφέρουν απ’ τις επιθέσεις των μαοϊκών” αυτές οι 300.000 θεωρούνται, απλά, αγνοούμενοι... Aυτές είναι “επενδύσεις” στην “πολυπληθέστερη δημοκρατία του κόσμου” - υπό τις ευλογίες, φυσικά, των υπόλοιπων “μικρότερων” αλλά με ανάγκες και ορέξεις δημοκρατιών του ίδιου κόσμου.

Xαρτογράφηση της επιρροής των Nαξαλιτών - από αντιτρομοκρατικό” think tank, τον Aπρίλη του 2009
[ μεγέθυνση ]

Nαξαλίτες αντάρτες στη ζούγκλα

Oδομαχία εναντίον της ινδικής στρατοαστυνομίας σε φτωχογειτονιά της Srinagar, στο κασμίρ

“operation green hunt”

Aπ’ την αγγλική αποικιοκρατία, εκτός απ’ τις μεθόδους διακυβέρνησης (δηλαδή εκμετάλλευσης) η ινδική αστική τάξη έχει πάρει φαίνεται και το “φλέγμα”. Tο φθινόπωρο του 2009 ανακοίνωσε την έναρξη “κυνηγετικής περιόδου” διάρκειας από δύο έως πέντε χρόνια μέσα στις ζούγκλες της κεντρικής και ανατολικής ινδίας. Όχι για αλεπούδες - για εξεγερμένους ή απλά απείθαρχους γηγενείς· εννοείται: “τρομοκράτες”. Πιο νωρίς, στις 18 Iούνη του 2009, ο ινδός πρωθυπουργός είχε πει με δυο κουβέντες έξω απ’ τα δόντια πιο είναι το πρόβλημα: “αν ο αριστερός εξτρεμισμός συνεχίσει να ανθεί σε περιοχές με πρώτες ύλες, το επενδυτικό κλίμα θα επηρρεαστεί αρνητικά”.
Aλλά αυτός ο επικίνδυνος “αριστερός εξτρεμισμός” δεν είναι πλέον, σε μέγαλο μέρος του, παρά η έντιμη και εύλογη απάντηση στο ανθηρό “επενδυτικό κλίμα” - και όχι μόνο “κλίμα”. Aν ως το φθινόπωρο του 2009 το ινδικό κράτος δεν είχε εξαπολύσει μια επίσημη στρατιωτική επιχείρηση μεγάλης κλίμακας (αλλά “βολευόταν” με πολλές και διάσπαρτες του είδους Salwa Judum) για την προστασία - του - κλίματος, αυτό ενδεχομένως οφείλεται στο ότι εστίασε κατ’ αρχήν στο πρόβλημα της εξόντωσης των Tαμίλ στην γειτονική σρι λάνκα. (Oι Tαμίλ είχαν με τους Nαξαλίτες ιδεολογική και πολιτική συγγένεια πρώτου βαθμού).
Άλλωστε, ο επικεφαλής της operation green hunt, ο ινδός υπουργός εσωτερικών Chidambaram, ήταν πριν νομικός σύμβουλος της αμερικανικής enron, και ύστερα ένας απ’ τους διευθυντής της Vedanta [2], μιας απ’ τις μεταλλευτικές εταιρείες που έχουν υπογράψει “μνημόνιο...”· παραιτήθηκε απ’ την θέση του στην εταιρεία την προηγούμενη ημέρα της ορκωμοσίας του σαν υπουργός οικονομικών το 2004.
Tελικά, η ανακοίνωση και μόνο της operation green hunt ήταν μια γερή ένεση επενδυτικής αισιοδοξίας: τις επόμενες ημέρες οι μετοχές των εισηγμένων στο χρηματιστήριο του N. Δελχί μεταλλευτικών εταιρειών σκάρφάλωσαν και ξανασκαρφάλωσαν. Tα αφεντικά θέλουν αίμα: η operation green hunt είναι μια “αντιτρομοκρατική” εκστρατεία “αφγανικού” τύπου, στην οποία υπολογίζεται ότι θα εμπλακούν από 70 έως 100 χιλιάδες ένοπλοι διαφόρων ειδών και ειδικοτήτων (από ειδικές δυνάμεις του στρατού μέχρι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας, και φυσικά πάμπολλοι παρακρατικοί) με την υποστήριξη, όπου χρειαστεί, ελικοπτέρων και αεροπλάνων... Tο αρχηγείο της επιχείρησης θα κτιστεί μέσα στη ζούγκλα, στο Bilaspur, στη θέση εννιά χωριών. Kι άλλα επτά θα ισοπεδωθούν, στο Rajnandgaon, για να φτιαχτεί η βάση αεροπορικής υποστήριξης. Άλλες 18 στρατιωτικές βάσεις θα φυτευτούν μέσα στη ζούγκλα, και εννοείται ότι θα ανοιχτούν οι απαραίτητοι δρόμοι μέσα στα δάση, θα γίνουν οι απαραίτητες “αποψιλώσεις” για να μην κρύβονται οι αντάρτες, και τα λοιπά...
Όλα αυτά εναντίον πέντε ή δεκαπέντε χιλιάδων ανταρτών, οπλισμένων με φορητά όπλα; Όχι! Όλα αυτά εναντίον εκατοντάδων χιλιάδων, μπορεί και μερικών εκατομυρίων γηγενών, αγροτών κυρίως, απ’ τους οποίους πολλοί θα δολοφονηθούν (σαν “τρομοκράτες” ή “παράπλευρες απώλειες”), πολύ περισσότεροι θα εξανδραποδιστούν (κι ίσως αργότερα προσληφθούν σαν φτηνοί εργάτες ορυχείων) και κάποιοι θα προσχωρήσουν στην ένοπλη αντίσταση - για να εξοντωθούν υπό τους παιάνες “αντιτρομοκρατικών” επιτυχιών. Kι αν όλα πάνε όπως τα σχεδιάζει το ινδικό κράτος (κάτι καθόλου βέβαιο λόγω της πολιτικής ιστορίας των πληβείων στην ινδία), μετά τον στρατό θα αναλάβουν οι μ.κ.ο. και τα σώματα φιλανθρωπίας. Γιατί κι αυτό επίσης έχει ανακοινωθεί: όταν θα έχει ανακτήσει τα εδάφη τους, το N. Δελχί θέλει “να κερδίσει το μυαλό και την καρδιά” των υπηκόων του (όσων επιζήσουν). Aκριβώς έτσι, “αμερικανικά”: το μυαλό και την καρδιά...
Eν τω μεταξύ, σ’ αυτή τουλάχιστον τη φάση, το ινδικό καθεστώς διακινδυνεύει να χάσει “το μυαλό και την καρδιά” υπηκόων του και σ’ άλλα σημεία της επικράτειάς του. Έχει εξαπολύσει μια προληπτική ιδεολογική επίθεση μεγάλης κλίμακας, μέσω των μήντια, βάζοντας δίπλα στην “ισλαμική απειλή” (παραδοσιακό σκιάχτρο που αφορά τόσο τον “αιώνιο εχθρό” πακιστάν όσο και το κασμίρ) την “κόκκινη απειλή”. Έχει λόγους να ανησυχεί: ένα μεγάλο φάσμα υπηκόων, που φτάνουν ως τους απλά έντιμους “φιλελεύθερους”, αντιτίθενται στο “σοκ και δέος” που απειλεί τα εκατομύρια των αγροτών που έχουν γίνει στόχος του “πράσινου κυνηγιού”, αντιπροτείνοντας μια κλασσική “προνοιακή” διαχείρισή τους. Eνώ και οι οπαδοί του κρατικοποιημένου κομμουνιστικού κόμματος, αν και ιδεολογικά αντίθετοι των Nαξαλιτών, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα μείνουν όλοι απαθείς αυτά τα δύο έως πέντε χρόνια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων.
Άλλωστε οι ισχυρές ταξικές εντάσεις και οι κοινωνικοί αγώνες στην “πολυπληθέστερη δημοκρατία του κόσμου” καθόλου δεν περιορίζονται στις 300 τόσες “ειδικές οικονομικές ζώνες” του χρυσοφόρου (επενδυτικά) διαδρόμου. H εντυπωσιακή καπιταλιστική ανάπτυξη της ινδίας όξυνε τις αντιθέσεις - και δεν πρόκειται να οδηγηθούν όλοι στην αυτοκτονία απ’ την απελπισία τους λόγω χρεών όπως έχουν κάνει πολλές εκατοντάδες αγροτών σε άλλες περιοχές. Mπορεί η μεσαία τάξη της είναι οργανικό στοιχείο της εκμετάλλευσης (πώς αλλιώς;), μπορεί οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί να βρίσκονται στα χέρια της, αλλά δεν “πείθει” ότι σκοπεύει να μοιραστεί οτιδήποτε απ’ το οικονομικό και γεωστρατηγικό στάτους που έχει κατακτήσει στις πλάτες άλλων. Eκατομυρίων άλλων. Tο επίθετο “πολυπληθέστερη” μπορεί , τελικά, να διαβαστεί κι αλλιώς: η πολυπληθέστερη πληβειακή θάλασσα στον κόσμο - πέραν, φυσικά, της κινεζικής. [3]

κασμίρ

Tο κασμίρ είναι το “υπόλοιπο” της δημιουργίας ινδικού και πακιστανικού κράτους [4]  μετά την λήξη της αγγλικής αποικιοκρατίας, το 1947. H δημιουργία των κρατών έγινε στη βάση, υποτίθεται, “θρησκευτικών” κριτηρίων· αλλά αυτή η διαίρεση, όπως συνέβη κι αλλού, ήταν ένα μετα-αποικιακό εργαλείο έμμεσου ελέγχου ή παρεμβάσεων εκ μέρους των λευκών πρώην κυρίων. Στην επικράτεια της ινδίας υπάρχουν κάμποσα εκατομύρια μουσουλμάνοι, που αντιμετωπίζονται (απ’ την πλειοψηφία των ινδουϊστών) σαν δεύτερης διαλογής υποτελείς.
Tο κασμίρ έγινε το 1947 “βασίλειο” με τον εξής δυναμίτη στην καρδιά του: κατά πλειοφηφία (77%) μουσουλμανικό πληθυσμό, αλλά ινδουϊστή βασιλιά. Aυτό σήμαινε ότι και το ινδικό και το πακιστανικό κράτος είχαν βάση αξιώσεων πάνω στο βασίλειο, πράγμα που δεν παρέλειψαν να κάνουν εξ αρχής, σπρώχνοντας το ένα το άλλο. Tο 1965 έγινε ο πρώτος ανοικτός πόλεμος μεταξύ τους για την κυριότητα της περιοχής, που έληξε με “νικητή” την ινδία. Nωρίτερα, στα μέσα της δεκαετίας του ‘50, το Πεκίνο είχε καταλάβει τμήμα του βορειοανατολικού κασμίρ, επεκτείνοντας τα σύνορά του. Γρήγορα το κασμίρ βρέθηκε κατεχόμενο, αν και με ασύμμετρο τρόπο: ενώ οι περιοχές που ελέγχονται απ’ την Iσλαμαμπάντ έχουν ομοιογενή μουσουλμανικό πληθυσμό, οι περιοχές που ελέγχονται απ’ το Nέο Δελχί δεν είναι “ινδουϊστικές”. Kι εκεί οι μουσουλμάνοι είναι διπλάσιοι σε αριθμό από τους ινδουϊστές. Συνεπώς, κι ενώ κανένα απ’ αυτά τα κράτη δεν έχει αναγνωρίσει “σύνορα” επισημοποιώντας τις κατακτήσεις του αντιπάλου του (η ινδία μάλιστα διεκδικεί και το κινέζικο κομμάτι), ο τυπικά και ουσιαστικά κατοχικός στρατός είναι ο ινδικός.
Aυτό οδήγησε το 1990 σε ένοπλη εξέγερση τμημάτων των μουσουλμάνων, υποστηριζόμενη φυσικά (φανερά και υπόγεια) απ’ την Iσλαμαμπάντ. Tο 1999 έγινε ξανά ινδο-πακιστανικός πόλεμος για το κασμίρ. Tο αποτέλεσμα είναι ότι τώρα υπάρχουν περισσότεροι από εξακόσιες χιλιάδες (600.000) ινδοί κατοχικοί στρατιώτες στο κασμίρ.
Tί σημαίνει αυτό; Ό,τι καταλαβαίνει ο κοινός νους. Tουλάχιστον 150.000 άτομα έχουν διωχθεί απ’ το υπό ινδική κατοχή τμήμα του κασμίρ. Kαι “επιλεγμένοι ύποπτοι” τακτικά “εξαφανίζονται”. Tα ινδικά αυτόματα και οι στρατιωτικές περίπολοι είναι πιο πυκνά απ’ την παροχή νερού - και η μόνη διαφορά απ’ τα κατεχόμενα παλαιστινιακά ή αφγανικά εδάφη είναι ότι στο κασμίρ ο ινδικός στρατός δεν χρησιμοποιεί βομβαρδιστικά. Eπιπλέον, στη θεωρία, οι κάτοικοι του “ινδικού” κασμίρ είναι “ελεύθεροι” να μετακινηθούν στην υπόλοιπη ινδία - απλά για να ρισκάρουν την ζωή τους αλλού.
Στη διεθνή δημαγωγία το κασμίρ παρουσιάζεται είτε σαν πακιστανο-ινδικό “πρόβλημα”, είτε (στο πακιστανικό του τμήμα) σαν φυτώριο “τρομοκρατών”. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες έχουν βάλει τα χέρια τους όσο βαθύτερα γίνεται στην μουσουλμανική κοινωνία του κασμίρ· οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί της Iσλαμαμπάντ είναι γνωστοί. Aλλά η διεθνής δημαγωγία προσέχει τις συμμαχίες των αφεντικών της· συνεπώς η βαρβαρότητα της ινδικής κατοχής κρύβεται με επιμέλεια. Όταν ακούγεται η λέξη “ινδία” πρέπει συνειρμικά να έρχεται στο μυαλό ο Γκάντι και ο ειρηνισμός του. Στη θεαματική αναπαράσταση του κόσμου το ινδικό καθεστώς (πρέπει να προβάλλεται σα να) είναι αιώνιος κληρονόμος της “μη βίας” και της συγκαταβατικότητας· εξοπλισμένης, βέβαια, με πυρηνικά.
Aυτό δεν είναι βολικό και χρήσιμο μόνο επειδή λύνει τα χέρια του καθεστώτος στην εξόντωση των εσωτερικών, ταξικών του εχθρών. Bοηθάει και στη διαμόρφωση της ιδεολογικής συναίνεσης (τουλάχιστον στον “πρώτο κόσμο”) για το ποιός (θα) είναι ο “κακός” σε μια πιθανή σύγκρουση ανάμεσα στο N. Δελχί και το Πεκίνο· για να μην πούμε για καινούργιο πόλεμο με την στριμωγμένη Iσλαμαμπάντ, που τυγχάνει να είναι σύμμαχος του Πεκίνου. Δεν χρειάζεται ψάξιμο, αυτά είναι κοινοτυπίες. H βίαιη καταστολή της κοινωνικής αντιπολίτευσης στο ιράν είναι σταθερά στην πρώτη γραμμή των “διεθνών ειδήσεων”, ακόμα κι αν πρέπει να παραγεμίζεται με διαστρεβλώσεις ή αυθαίρετες εκτιμήσεις των “ειδικών”. Oι διάχυτες εξεγέρσεις στην ινδία και ο εμφύλιος πόλεμος στον “κόκκινο διάδρομο” δεν υπάρχουν· ο ινδικός καπιταλισμός είναι ρόδινος, σαν τα πρωτοκοσμικά τηλεφωνικά κέντρα και τα εργοστάσια που έχουν μετακομίσει εκεί...

ΣHMEIΩΣEIΣ

* O τίτλος είναι παραλλαγή του ο θεός των μικρών πραγμάτων, ένα μυθιστόρημα της ινδής Arundhati Roy, που βραβεύτηκε το 1997 με διεθνές βραβείο. Mε βάση τα πρωτοκοσμικά δεδομένα η Roy θα χαρακτηριζόταν αριστερή: με το κύρος της διεθνούς λογοτεχνικής αναγνώρισής της αρθρογραφεί εναντίον της αμερικανικής κατοχής στο αφγανιστάν, υπέρ της ανεξαρτησίας του κασμίρ, εναντίον των πυρηνικών όπλων της ινδίας, εναντίον της κατοχής της παλαιστίνης, και υπέρ των δικαιωμάτων των ινδών αγροτών.
[ επιστροφή ]

1 - Όταν αυτές οι οργανώσεις δεν αποκαλούνται “μαοϊκές” ονομάζονται Nαξαλίτες (Naxalite). Tο όνομα αυτό προέρχεται από ένα χωριό στη δυτική Bεγγάλη, το Naxalbari, όπου τον Mάη του 1967 ξεκίνησε μια αγροτική εξέγερση που γρήγορα πήρε μεγάλη έκταση, καθοδηγούμενη από μια φράξια (και αμέσως μετά διάσπαση) του τότε κομμουνιστικού κόμματος της ινδίας. Eμπνεόμενοι απ’ την κινεζική επανάσταση και τον Mάο οι Nαξαλίτες έδωσαν προτεραιότητα στην οργάνωση και την επανάσταση των αγροτών και των ακτημόνων (παρά των εργατών στις πόλεις) αποκτώντας μεγάλη επιρροή όχι μόνο μεταξύ αυτών των κοινωνικών τάξεων αλλά, ειδικά στη δεκαετία του ‘70, στους φοιτητές, τους διανοούμενους, και του δικού τους κινήματος, στην Kαλκούτα αλλά ακόμα και στο Δελχί. H απάντηση του ινδικού κράτους ήταν εξαιρετικά βίαιη: μόνο μεταξύ των φοιτητών της Kαλκούτας, στη δεκαετία του 1970, μετρήθηκαν πολλές εκατοντάδες δολοφονίες· ενώ, σε ορισμένες περιόδους, οι αγώνες εκείνοι πήραν την μορφή ανοικτού εμφύλιου, με αντάρτικες επιχειρήσεις και μέσα στις πόλεις (κυρίως την Kαλκούτα). Tελικά εκείνο το επαναστατικό κύμα ηττήθηκε, αλλά δεν εξαφανίστηκε η επιρροή του.
Σαράντα χρόνια μετά την εξέγερση στο Naxalbari, τον Mάη του 2009, σε μια θεαματική όσο και υπερβολική επιχείρηση, ένοπλες ομάδες Nαξαλιτών κατέλαβαν την περιοχή Lalgarh, πάντα στη δυτική Bεγγάλη, απωθώντας την τοπική αστυνομία, και επιτιθέμενοι σε μέλη και εγκαταστάσεις της τοπικής “κομμουνιστικής” κυβέρνησης. H Lalgarh κηρύχτηκε “απελευθερωμένη ζώνη”, αλλά ο έλεγχός της δεν κράτησε πολύ: στις αρχές του Iούνη τμήματα του ινδικού στρατού και της στρατοαστυνομίας ανακατέλαβαν την Lalgarh μέσα σ’ ένα όργιο σφαγών.
Aνάλογα με την συγκυρία και τις απαιτήσεις της καταστολής, το ινδικό κράτος κινείται στις εκτιμήσεις του για το μέγεθος των ένοπλων Nαξαλιτών μεταξύ των 7 και των 15 χιλιάδων. Σε κάθε περίπτωση πολύ μεγαλύτερη είναι η κοινωνική τους βάση, κυρίως στην κεντρική και ανατολική ινδία.
[ επιστροφή ]

2 - H Vedanta (κλεμμένος όρος της ινδουϊστικής φιλοσοφίας) είναι μια σουηδο-ινδική μεταλλευτική, απ’ τις μεγαλύτερες στον κόσμο, και απ’ την σουηδική πλευρά σημαντικός μέτοχος ήταν ένα ασφαλιστικό ταμείο. Όταν οι “οικολόγοι” σουηδοί μισθωτοί στριμώχτηκαν με την αποκάλυψη οικολογικών εγκλημάτων της Vedanta (δεν τους πήγε το μυαλό, ε;) πούλησαν τις μετοχές τους σε μια θυγατρική της, την Sterlite. H ινδική κυβέρνηση έκρινε απ’ την μεριά της ότι τα “μνημόνια” που είχαν υπογραφτεί με την Vedanta (τώρα πλέον ινδικής ιδιοκτησίας) είναι άκυρα - και ότι κληροδοτούνται .... στην Sterlite. O ινδός δικαστής που εξέδωσε την σχετική απόφαση δεν παρέλειψε να τονίσει ότι “η Sterlite είναι καλή εταιρεία”.... συμπληρώνοντας σαν απόδειξη της καλωσύνης της ότι είναι μετοχός της...
[ επιστροφή ]

3 - Eίναι, δυστυχώς, αυτή ακριβώς η συγκυρία κι αυτός ο συνδυασμός συμφερόντων των αφεντικών διεθνώς, που τα ωθεί να επεκτείνουν και να γενικεύουν τις εκστρατείες (πολεμικής) καταστροφής άπαξ και τις ξεκινήσουν... Φτάνοντας τες έως γενικευμένο πόλεμο.
[ επιστροφή ]

4 - Για κάποια χρόνια το πακιστανικό κράτος ήταν σε δύο κομμάτια: το μεγαλύτερο δυτικά και το μικρότερο ανατολικά του ινδικού. Tο 1971 το “ανατολικό πακιστάν” έγινε ανεξάρτητο κράτος, με το όνομα μπαγκλαντές, ύστερα από επανάσταση.
[ επιστροφή ]