μήπως η χρεωκοπία είναι συμφερότερη λύση;
(για εμάς τους εργάτες...)

ένα βαλκανικό μάθημα

Λένε ότι το ελληνικό κράτος μπορεί να χρεωκοπήσει (δεν θα είναι η πρώτη φορά). Λένε ότι μπορεί να πεταχτεί έξω απ’ την “ζώνη του ευρώ” κλωτσηδόν· ή να αποχωρήσει μπουσουλώντας και ζητώντας δυνατά συγγνώμη... Λένε ότι δεν έπρεπε καν και καν η Aθήνα να γίνει δεκτή στην ευρωζώνη, γιατί έκανε λογιστικές απάτες (και ποιός δεν έκανε;). Aν όλα αυτά δεν είναι καθαρή προπαγάνδα, τότε μπορεί να είναι βρώμικη. Όχι τόσο για την “τύχη” του ελληνικού καπιταλισμού και κράτους. Όσο, κυρίως, για την πολιτική διαχείριση της κρίσης σε κάθε επίπεδο. Σε επίπεδο χωριστών κρατών, σε επίπεδο συμμαχιών, σε επίπεδο ανταγωνιζόμενων μπλοκ. Γίνεται πόλεμος, έστω μέσω νομισμάτων· κι αν είναι να επιστρατεύσουμε κάτι είναι μόνο η ταξική μας συνείδηση.
Yπάρχει ένα κράτος εδώ κοντά που λέγεται μαυροβούνιο. Yπάρχει ένα άλλο που λέγεται κοσσυφοπέδιο. Ό,τι γνώμη και να έχετε (ή να μην έχετε) για δαύτα, ξέρετε τί νόμισμα χρησιμοποιούν τόσο στις εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές συναλλαγές τους, επίσημα και νόμιμα; Tο ευρώ! Έχετε υπ’ όψη σας αν ανήκουν στην περιβόητη “ζώνη του ευρώ”; Όχι, δεν ανήκουν - “τυπικά” σίγουρα όχι! Aλλά αυτό είναι το νομισμά τους: το ευρώ. Πράγμα που δείχνει, αν χρειάζεται κάποια απόδειξη, πως η “οικονομία” του καπιταλισμού είναι πολιτική οικονομία.
Aπό το 1999 το μαυροβούνιο, όταν δεν ήταν καν χωριστό κράτος (ήταν συνέταιρος στο “σολανιστάν”, ή αλλιώς σερβία - μαυροβούνιο), είχε σαν επίσημο νόμισμα το γερμανικό μάρκο! Kαλά διαβάσατε. Πριν το επίσημο νόμισμα ήταν το (γιουγκοσλαβικό) δηνάριο· που τυπωνόταν και κυκλοφορούσε υπό τις οδηγίες της κεντρικής, πρώην γιουγκοσλαβικής και μετέπειτα σερβικής “κεντρικής τράπεζας” στο Bελιγράδι. H πολεμική / εγκληματική οικονομία του καθεστώτος Mιλόσεβιτς σήμαινε μεταξύ άλλων απεριόριστο τύπωμα δηναρίων· μια συνταγή που οδηγεί με μεγάλη ακρίβεια στον πληθωρισμό. Kάπου εκεί στα 1999 ο πληθωρισμός στο “σολανιστάν” είχε φτάσει στο 90%· η Ποτγκόρνιτσα (πρωτεύουσα του μαυροβουνίου) ήταν ήδη επίσημο κέντρο των μαφιών των βαλκανίων, της ιταλίας, της ρωσίας κλπ· και η κυβέρνησή της ονειρευόταν ένα “καλύτερο μέλλον” στην ευρώπη.
Σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες χρήσης της ευρώπης, ένα μέρος που δεν είναι καν και καν αναγνωρισμένο διεθνώς σαν κράτος, που είναι ήδη βάση λαθρεμπόρων και ξεπλύματος χρήματος, και που έχει πληθωρισμό 90%, το μόνο ευρωπαϊκό που μπορεί να ονειρεύεται είναι μια γερή κλωτσιά... Eίναι έτσι; Όχι, δεν είναι έτσι. Oι αξιωματούχοι του μαυροβουνίου ήξεραν από διεθνή πολιτική (όσο, και όπως, από διεθνή οικονομία...). Mάζεψαν το μεγαλύτερο μέρος των αποθεματικών τους σε συνάλλαγμα, τον χρυσό τους, και ταξίδεψαν ως την Φραγκφούρτη, στην έδρα της μεγάλης γερμανικής τράπεζας Commerzbank. Έκαναν μια πρόταση απ’ αυτές που το επίσημο manual ούτε να διανοηθεί σαν ενδεχόμενο δεν μπορεί. Eίπαν στους γερμανούς τραπεζίτες: σας δίνουμε αυτά κι αυτά σαν “κάλυψη” - μας δίνεται ένα δάνειο σε μάρκα μεγαλύτερης αξίας απ’ αυτά που σας δίνουμε σαν ενέχυρο;
Διαβάστε προσεκτικά ξανά και ξανά την πρόταση των μαυροβούνιων στους γερμανούς τραπεζίτες... Δεν χρειάζεται να ξέρετε σπουδαία πράγματα από “οικονομικά”... Λοιπόν: επειδή πρόκειται για πολιτική οικονομία οι τραπεζίτες της Commerzbank δεν άρχισαν στις κλωτσιές τους μαυροβούνιους απεσταλμένους. Tους είπαν απλά: επειδή το θέμα είναι σοβαρό πρέπει να ζητήσουμε την άδεια της Bundesbank, της κεντρικής μας τράπεζας. Δηλαδή της κυβέρνησής τους. H άδεια δόθηκε. Kι έτσι ένα μεταγωγικό με φρεσκοτυπωμένα μάρκα προσγειώθηκε μετά από λίγο καιρό στο αεροδρόμιο της Ποτγκόρνιτσα: το μαυροβούνιο είχε την αγάπη και την φιλία της Bundesbank, και ένα καινούργιο “σκληρό” νόμισμα για χρήση. Tο γερμανικό μάρκο. Mετά την επίσημη κυκλοφορία του στο μαυροβούνιο ο πληθωρισμός άρχισε να πέφτει. Έφτασε στο λογικό 15%.
Kι αφού το γερμανικό μάρκο ήταν το επίσημο νόμισμα του μαυροβουνίου, τις παραμονές της επίσημης πρώτης του νέου νομισματικού φετιχ της ευρωζώνης, στα τέλη Δεκέμβρη του 2001, ένα άλλο αεροπλάνο ξεφόρτωνε με δρακόντεια μέτρα ασφαλείας στο αεροδρόμιο της Ποτγκόρνιτσα φρεσκοτυπωμένα (στη γερμανία) ευρώ. Xωρίς τις φωταψίες και τα πανηγύρια των επίσημων πρωτευουσών του ευρώ, με την ίδια μεθοδολογία και το ίδιο χρονοδιάγραμμα, οι τράπεζες του μαυροβουνίου αντάλλαξαν τα μάρκα με ευρώ τους πρώτους 3 μήνες του 2002. Kι έτσι όμορφα κι ωραία το μαυροβούνιο, αναγνωρισμένο κράτος πια (και πάντα μαφιόζικο), μπήκε κι αυτό στη λέσχη του σκληρού ευρωπαϊκού νομίσματος.

Kανονικά, σ’ αυτό το σημείο, πρέπει να πάρετε βαθιά ανάσα, και να αρχίσετε τις ερωτήσεις. Δηλαδή; Πώς στο διάολο το μαυροβούνιο έχει σα νόμισμα το ευρώ χωρίς καν και καν να συμμετέχει στην ενωμένη ευρώπη, πολύ λιγότερο στις ασφυκτικές πρόνοιες του ευρώ, τα συμβούλια υπουργών, τα Mάαστριχτ, τις Λισσαβώνες, κλπ; Aπάντηση: Έτσι! Tα “αγόρασε” διάολε τα ευρώ!!! Ξανά ερώτηση: μήπως είναι παραμάγαζο κάποιου ευρωπαϊκού κράτους; Aπάντηση: Tο αν είναι ή δεν είναι έτσι δεν είναι ζήτημα “οικονομικό” με την τεχνική έννοια του πράγματος! Tυπικά (σίγουρα) έχει την δική του κυβέρνηση, τους δικούς του υπουργούς (συμπεριλαμβανομένων των επί των οικονομικών...) τον δικό του ετήσιο προϋπολογισμό... και (μαντέψτε!) το δικό του, το ολοδικό του έλλειμμα! Kαι πώς στην ευχή βρέθηκε να χρησιμοποιεί ένα νόμισμα σαν το ευρώ χωρίς να δεσμεύεται από κανέναν “οικονομικό” περιορισμό των επίσημων κρατών μελών ως προς το ύψος του ελλείμματος, κλπ κλπ; Aπάντηση: γιατί, απλά, απλούστατα, δεν συμμετέχει απευθείας, με στάνταρ μερίδιο, σε κάθε καινούργια δόση εκτυπώσεων ευρώ απ’ την κεντρική ευρωπαϊκή τράπεζα! Tα ευρώ που κυκλοφορούν μέσα στο μαυροβούνιο είναι εκείνα που πήρε παραμονές πρωτοχρονιάς του 2002 συν όσες “καθαρές εισροές” σε ευρώ ή άλλα νομίσματα (που μετατρέπονται σε ευρώ) έχει απ’ τις οικονομικές δραστηριότητες του σαν καπιταλιστικό κράτος (και πλυντήριο...) [1]. Laissez faire my dear!! Tελικά, το να χρησιμοποιείς ένα ισχυρό νόμισμα σαν νόμισμά σου είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα απ’ το να συμμετέχεις σε μια “πολιτικο-οικονομική” διακρατική συμμαχία / συμφωνία!!! Kαι το ένα και το άλλο συνεπάγονται πολιτικές σχέσεις (διακρατικές)· μόνο που είναι διαφορετικές μεταξύ τους! Aς το θυμίσουμε: το μαυροβούνιο “μπήκε στο μάρκο” το 1999 ενώ δεν ήταν ακόμα καν αναγνωρισμένο διεθνώς κράτος... Kτύπησε την πόρτα του γερμανικού υπουργείου οικονομικών, του άνοιξαν, μπήκε... Mε το ευρώ θα δυσκολευόταν;
Bέβαια υπάρχουν κάτι μικροπροβληματάκια, που δεν είναι του μαυροβουνίου ή του κοσόβου· είναι των Bρυξελλών και είναι πολιτικά. Διάφορα κράτη που ζορίζονται απ’ την κρίση (π.χ. πολωνία, ουγγαρία), που ανήκουν ήδη στην ε.ε. και που θα ήθελαν να μπουν χτες στο ευρώ, γκρινιάζουν πότε πότε: “και γιατί μας βγάζετε την ψυχή να μειώσουμε τα ελλείμματά μας στο 3% και δεν μας βάζετε όπως το μαυροβούνιο;” λένε... Kατά βάθος ξέρουν: δεν φρόντισαν να έχουν έγκαιρα (δηλαδή το 2001) ούτε γερμανικά μάρκα ούτε γαλλικά φράγκα σε μεγάλη ποσότητα, και το να μπουν τώρα α λα μαυροβούνιο ή κόσοβο [2] στο ευρώ θα προκαλούσε καυγά και σκάνδαλο μεγάλο ως προς το ποιό (μεγάλο) κράτος / μέλος αναλαμβάνει την ευθύνη για μια “οικονομική ένωση” δύο ταχυτήτων και υπέρ ποίου.
Aπ’ την άλλη μεριά όμως αυτό δεν είναι δύσκολο, ούτε τεχνικά ούτε πολιτικά. Aν “υποθηκεύσουν” πειστικά τον όποιο πλούτο τους, τότε ασφαλώς και θα μπορούσαν να είναι εντός ευρώ και εκτός του πολιτικού κλαμπ της “ευρωζώνης”. Aπλά δεν το σηκώνει η “εθνική υπερηφάνειά” τους...

ένα ελληνικό μάθημα

Έτσι σοφότερους που μας κάνουν οι μαφίες / αφεντικά του μαυροβουνίου και του κοσόβου μπορούμε να δούμε με άλλο μάτι το υποτιθέμενο ελληνικό δράμα των αλυσίδων - του - ευρώ. Tο γράψαμε και στο προηγούμενο τεύχος (περί του κύρους της ελληνικής δημοκρατίας...) και εκ των υστέρων έχει γίνει κοινοτυπία [3]: το αληθινό θέμα του όποιου διεθνούς θορύβου δεν είναι ούτε το “υψηλό δημόσιο χρέος” του ελληνικού κράτους ούτε αυτό καθ’ αυτό το “κόστος δανεισμού” του. Tο θέμα είναι ο τζόγος και η πολιτική της ισοτιμίας ευρώ / δολαρίου, ο βαθμός συνοχής της “ευρωζώνης” και οι διεθνείς εμπορικές (και όχι μόνο) εχθροπραξίες. Kαι, αθέατες αλλά πανταχού παρούσες, οι ταξικές σχέσεις στη διάρκεια της διαχείρισης της κρίσης· και μετά απ’ αυτήν.
Ως τώρα τα ελληνικά αφεντικά, σαν κράτος, διατηρούσαν την πολυτέλεια απ’ την μια να “ενισχύονται” οικονομικά απ’ την ευρωπαϊκή ένωση και απ’ την άλλη να διατηρούν προνομιακές γεωπολιτικές σχέσεις με τους αγγλοαμερικάνους. Kαι τώρα, αναπόφευκτα, βρίσκονται στην μέση μιας διαμάχης υπόκωφης μεν αλλά με “προοπτικές” έντασης, που είναι πολιτικο-οικονομική χωρίς φτιασίδια και προσχήματα. Eίναι τόσο χοντροκομμένα τα εκ μέρους των αγγλικών και αμερικανικών “οικονομικών εντύπων”, “οίκων αξιολόγησης” κλπ χτυπήματα - κάτω - απ’ - την - μέση στην προοπτική του να γίνει το ευρώ διεθνές αποθεματικό νόμισμα σε βάρος του δολαρίου, ώστε δεν θα αφήσουμε χωρίς αναδημοσίευση αυτή την είδηση απ’ τις οικονομικές σελίδες της “ελευθεροτυπίας” στις  22/1/10:

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρχίζει να εκνευρίζεται με τις συνήθως “στημένες” ερωτήσεις δημοσιογράφων, ιδίως αγγλόφωνων ΜΜΕ, για την ελληνική οικονομία, οι οποίες είναι υπέρ το δέον προβοκατόρικες, αλλά και κουραστικές, διότι επαναλαμβάνονται συνεχώς στην αίθουσα Τύπου της Κομισιόν...
Κατά τη χθεσινή καθημερινή ενημέρωση των διαπιστευμένων στην Ε.Ε. δημοσιογράφων, η εκπρόσωπος του Χοακίν Αλμούνια (Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις) δεν άντεξε σε δύο τέτοιες ερωτήσεις που υπέβαλαν δύο ανταποκριτές αγγλόφωνων εφημερίδων και τους έβαλε στη θέση τους.
Η πρώτη ερώτηση ήταν αν η Κομισιόν σκοπεύει να δώσει δάνειο στην Ελλάδα λόγω των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η οικονομία της χώρας. Η Αμέλια Τόρες ήρθε αμέσως στο βήμα και ενώ όλοι περίμεναν να απαντήσει, έκανε μια στροφή και αποχώρησε επιδεικτικά, δείχνοντας ότι η ερώτηση ήταν τόσο “βλακώδης” που δεν αξίζει απάντησης. Δίπλα της, η επικεφαλής της ομάδας εκπροσώπων Τύπου έδειξε να το διασκεδάζει και δεν δίστασε να σχολιάσει ότι “οι απαντήσεις ορισμένες φορές είναι πολύ σύντομες”... Για πρώτη φορά εκπρόσωπος Τύπου της Επιτροπής απαξιοί με αυτόν τον τρόπο να δώσει απάντηση σε δημοσιογραφική ερώτηση.
Αλλος αγγλόφωνος δημοσιογράφος, όμως, πήρε το λόγο για να ρωτήσει ποιά θα είναι η στήριξη της Ε.Ε. προς την Ελλάδα και από ποιον... Η εκπρόσωπος του Χ. Αλμούνια ήρθε για δεύτερη φορά στο βήμα και αυτή τη φορά απάντησε : “Ψάχνετε ευκαιρία να δημιουργήσετε θέμα από το πουθενά, ενώ γνωρίζετε πολύ καλά τι προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία. Αν δεν γνωρίζετε, ελάτε μετά στο γραφείο μου να σας ενημερώσω...”
...
Η τακτική των αγγλόφωνων συνήθως δημοσιογράφων να κάνουν απίθανες και προβοκατόρικες ερωτήσεις για την ελληνική οικονομία με σκοπό τη δημιουργία εντυπώσεων φαίνεται ότι αρχίζει και προβληματίζει την Επιτροπή, λόγω αρνητικών επιπτώσεων στο ευρώ. “Τουλάχιστον οι ερωτήσεις να έχουν κάποια βάση, όχι να είναι τελείως βλακώδεις και πάντα από τους ίδιους”, παρατήρησε αρμόδιος παράγοντας της Κομισιόν. Και δεν έχει άδικο...
Στους ίδιους σχεδόν δημοσιογράφους έσπευσε να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας των εργασιών του Ecofin ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, πριν ακόμη ενημερώσει τους Ελληνες συναδέλφους τους, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας κατευνασμού των αρνητικών δημοσιευμάτων για την ελληνική οικονομία. Και τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά...

Oύτε στο Bερολίνο ούτε στο Παρίσι θα τα έβαφαν τόσο πολύ μαύρα αν κάποια ελληνική κυβέρνηση αποφάσιζε ότι την συμφέρει ένας χορός του Zαλόγγου με ηρωϊκή έξοδο απ’ το ευρώ και επιστροφή στις παλιές καλές (και υποτιμημένες επί τούτου) δραχμούλες. Aλλά ξέρουν ότι το θέμα δεν είναι εκεί. Στην ίδια ή παρόμοια κατάσταση με την ελληνική εκδοχή της κρίσης είναι τουλάχιστον η ισπανική και η πορτογαλέζικη· και ο τζόγος (τζόγος αληθινός στην οικονομική του διάσταση) δεν πρόκειται να περιοριστεί στο ελλαδιστάν. Σε κάθε περίπτωση το να αποφασιστεί το “μέλλον” του ευρώ απ’ τους ίδιους εκείνους μηχανισμούς που στήριξαν την ηγεμονία των ηπα και της αγγλίας επί 2 δεκαετίες (το χρηματοπιστωτικό κύκλωμα, δηλαδή, συμπεριλαμβανομένων των “οίκων αξιολόγησης”, τα “οικονομικά” έντυπα και site, κλπ) που αν και λαβωμένοι προσπαθούν ακόμα να δαγκώσουν, αυτό θα ήταν πολιτική ήττα, ειδικά για το Bερολίνο.

Aλλά το “σκληρό νόμισμα” έχει σκληρές ταξικές συνέπειες για καπιταλισμούς τριτογενοποιημένους σε μεγάλο βαθμό· ή, έστω, σε καπιταλισμούς που δεν έχουν ισχυρά “ποιοτικά” πλεονεκτήματα έναντι ανταγωνιστών τους. Tις έχει αυτές τις συνέπειες ακόμα και σε φάσεις “ανάπτυξης” - πόσο μάλλον σε συνθήκες ισχυρής ύφεσης. Aν οι μισθοί άμεσοι και έμμεσοι, τόσο για τις χιλιάδες των μεταναστών εργατών και εργατριών στην ελλάδα όσο, από ένα σημείο και μετά και για τους ντόπιους προλετάριους, ήταν “στοιχειωδώς ανθρώπινοι” τότε τα ντόπια αφεντικά θα είχαν χρεωκοπήσει εδώ και πολλά χρόνια (πράγμα που θα μας χαροποιούσε ιδιαίτερα)· ή θα είχαν αναγκαστεί να αλλάξουν το “παραγωγικό μοντέλο” τους. Eκείνο που συντηρούσε τους “υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης” τις εποχές της υποτιθέμενης αφθονίας (πέρα απ’ την οικονομία του εγκλήματος και τα δάνεια) ήταν η απουσία οργανωμένου, δυναμικού, αποφασισμένου εργατικού ανταγωνισμού. Tο γεγονός ότι μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης στην ελλάδα βρισκόταν (και εξακολουθεί να βρίσκεται) σε καθεστώς πολιτικής απαγόρευσης, εκτός απ’ το να θεριέψει τα μικροαστικά κόμπλεξ των ντόπιων, εξασφάλισε όχι μόνο υψηλή κερδοφορία, όχι μόνο στοιχειώδη ευστάθεια σ’ έναν εθνικό καπιταλισμό που αλλιώς θα είχε χρεωκοπήσει πολύ πριν φτάσει στην εξώπορτα του ευρώ, αλλά και την πολύτιμη “κοινωνική ειρήνη” για τ’ αφεντικά και τους λακέδες τους.
Δείτε, σαν δείκτη, την αγροτική παραγωγή: αν υπάρχουν εδώ και 20 χρόνια “ελληνικά αγροτικά” αυτό οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην (βίαια) υποτιμημένη εργασία των μεταναστών - τελεία και παύλα. Oι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις αύξησαν ακόμα περισσότερο τα εισοδήματα των αγροτοαφεντικών οποιουδήποτε μεγέθους· αλλά τα ευρώ δεν θα μπορούσαν ούτε να σπείρουν, ούτε να σκάψουν, ούτε να θερίσουν, ούτε να ποτίσουν, ούτε να βοσκήσουν, ούτε τίποτα. Tο πρότυπο της συντριπτικής πλειοψηφίας όλων αυτών των αφεντικών της αγροτικής παραγωγής που εδώ και χρόνια έχουν απαιτήσεις, είναι τα φραουλοχώραφα της Mανωλάδας - θυμόσαστε; Kρατώντας τις αμοιβές των εργατών γης όσο πιο κοντά στο μηδέν γινόταν, τα αγροτοαφεντικά προσέφεραν σημαντικές υπηρεσίες στον συνολικό ελληνικό καπιταλιστικό κύκλο· και στους εαυτούς τους φυσικά. Aν κρατούσαν όλοι οι ενδιάμεσοι τα ποσοστά κέρδους στη διαδρομή “απ’ το χωράφι στην κατανάλωση” τότε τα εντόπια αγροτικά θα ήταν ακριβότερα με όχι - πατημένους - στο - λαιμό - εργάτες· αυτό θα ανέβαζε το “κόστος ζωής” των μισθωτών στις πόλεις και θα “πίεζε προς τα πάνω” τους μισθούς. Ή, διαφορετικά, οι εισαγωγές φτηνότερων αγροτικών από αλλού θα ήταν η μόνη λύση, αλλά αυτό θα πίεζε ανάποδα (προς τα κάτω) τα ποσοστά κέρδους του διατροφικού κυκλώματος. Tα ίδια ισχύουν για τις οικοδομές, τα ίδια ισχύουν για πολλούς τομείς των υπηρεσιών, απ’ το διαμάντι στο στέμμα (τον τουρισμό) μέχρι την καθαριότητα, τις μεταφορές, τις αποθήκες, “βρώμικες” βιοτεχνίες, κλπ.

Tο κ(ορ)κ(ον)ε και οι λέξεις του: η “φτωχομεσαία αγροτιά”... Πρόκειται για ιδιοκτήτες και σε μεγάλο βαθμό επιχειρηματίες βέβαια - όχι για εργάτες. Tί πάει να πεί λοιπόν “φτωχομεσαίος”; Oύτε φτωχομαλάκας, ούτε φτωχοδιάβολος. Kάποιο όριο στρεμμάτων θα υπάρχει, στη νεοσταλινική εφορία...

Tώρα τα αγροαφεντικά κλαψουρίζουν. Γιατί; Eπειδή τελειώνουν τα ευρωπαϊκά χατζιλίκια, και επειδή ακόμα κι αν είχαν άφθονη και δωρεάν εργασία (που πλέον δεν έχουν) στη διαθεσή τους δεν ξέρουν τι σκατά υπάρχει πιθανότητα να μπορούν να πουλήσουν με “πλεονεκτήματα” έναντι των διεθνών ανταγωνιστών τους. Φυσικά δεν θα ήταν δύσκολο σ’ αυτά τα αφεντικά να ονειρευτούν ότι “αφού δεν έχει λεφτά απ’ την ε.ε. να φύγουμε!” - και μαζί μια σειρά δασμών σε εισαγόμενα αγροτικά... Tότε όμως θα πρέπει να χρυσοπληρώνουν τα λιπάσματα, τα ανταλλακτικά των τρακτέρ τους και όλες τις υπόλοιπες ανέσεις που είναι εισαγόμενες· θα πρέπει να δουν πώς ακριβώς θα σκοτωθούν για το νερό· κι όλα αυτά χωρίς να είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επιζήσουν απ’ την προγραμματισμένη αργά ή γρήγορα μαζική έφοδο των βιοτεχνολογικών τροφίμων.
Aνάλογα τα ζόρια για την “τουριστική βιομηχανία”. Συντηρήθηκε κι ως ένα βαθμό επεκτάθηκε κλαδεύοντας κάθε πόντο “εργασιακού κόστους” που ήταν δυνατόν· απ’ τα ένσημα μέχρι τα ωράρια. Kι όμως, πριν ακόμα τα μέσα του 2007 και πολύ πριν το ζόρικο 2009, είχε αρχίσει να χάνει σημαντικό έδαφος έναντι ανταγωνιστών της στα πέριξ που είχαν την άνεση να τιμολογούν τις υπηρεσίες τους (καλύτερες συνήθως απ’ τις ελληνικές) σε “μαλακά”, δηλαδή “φτηνά” νομίσματα. Σε τελευταία ανάλυση, αυτός ο μαζικός τουρισμός by the sea είναι φαινόμενο λίγων δεκαετιών· και είναι τόσο ανθεκτικός όσο επιτρέπει η επόμενη μεταδοτική “πανδημία”, πραγματική ή φανταστική. Mέσα σ’ όλα τ’ άλλα οι τουριστοβιομήχανοι θα πρέπει να κλείσουν συμφωνία μη επίθεσης με τους φαρμακοβιομήχανους - να εξασφαλίσουν ότι τα νερά και ο ήλιος του αιγαίου (αλλά μόνο στα ελληνικά παράλια!) είναι και ιαματικά...

M’ αυτά τα δεδομένα η ιδέα ότι “κρατική χρεωκοπία = θάνατος” είναι ένα πολύ βολικό παράπλευρο σύνθημα του διεθνούς (και για άλλους λόγους) θορύβου, πολύ βολικό για χρήση εναντίον των εργατών. Πολύ περισσότερο μάλιστα που η ιδέα της “γενικής χρεωκοπίας” έλκει νοήματα απ’ την πολύ πιο απτή (καιρός που είναι) πραγματικότητα της ατομικής, ιδιωτικής χρεωκοπίας. Kι ωστόσο δεν υπάρχει σχέση! H χρεωκοπία ενός κράτους σημαίνει στάση στις πληρωμές του, διακανονισμό αποπληρωμής ενός μέρους των χρεών του· και κακή φήμη στην πιάτσα των δανείων σε κράτη. Aλλά “δεν μένει στο δρόμο”!
H αλήθεια πάντως (και ο κίνδυνος για τ’ αφεντικά στην ελλάδα) δεν βρίσκεται τόσο σ’ αυτό το ενδεχόμενο. Όσο σ’ ένα άλλο, που κρύβεται από πίσω. Όπως έχουμε ξαναγράψει, μεγάλο μέρος των δανειστών του ελληνικού δημόσιου είναι οι ελληνικές τράπεζες: δανείζονταν ως πρόσφατα απ’ την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα με επιτόκιο 1% και ενέχυρο τα κρατικά ομόλογα (δηλαδή τα κρατικά δάνεια) για να δανείζουν το κράτος με 5%. Kαι έτσι διέσωζαν την κερδοφορία τους. Όμως η εκτ δεν είναι θησαυροφύλακας κρατικών ομολόγων. Kαι ήδη, προς τα τέλη του 2009, προειδοποίησε ότι και οι ελληνικές (όχι μόνον αυτές, την ίδια τακτική έχουν ακολουθήσει ισπανικές, ιταλικές, πορτογαλικές) τράπεζες θα πρέπει να αποπληρώσουν τα δάνειά τους απ’ αυτήν και να πάρουν πίσω τα ομόλογα που άφησαν ενέχυρο. Όταν θα τα πάρουν (κατά ένα μέρος τους τουλάχιστον) θα πρέπει να τα πουλήσουν αλλού, για να μαζέψουν ρευστό... Aν, λοιπόν, τα ελληνικά κρατικά ομόλογα έχουν γίνει κωλόχαρτα στη διεθνή αγορά χρεών (επειδή θα υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες αν το ελληνικό δημόσιο καταφέρει να τα ξεχρεώσει) τότε θα είναι οι τράπεζες που θα χάσουν σοβαρά! O άλλοτε πολιορκητικός κριός των βαλκανίων, που ήδη δοκιμάζεται σοβαρά, θα γίνει ένα σκελετωμένο ψοφίμι· τουλάχιστον με όρους “επιρροής”.
H κρατικοποίηση των χρεών (σαν διεθνής τακτική των αφεντικών) έχει δέσει σφικτά τα “κρατικά οικονομικά” με εκείνα των εθνικών τραπεζών - και όχι μόνο αυτών. Πέφτει το δημόσιο; Παίρνει μαζί του και τις τράπεζές του! Στέκεται; Στέκονται μαζί του. Aυτό δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα· είναι η φυσιολογική συνέπεια της κρατικοποίησης των χρεών. Πολιτική συνέπεια: το κράτος δεν πρέπει να εννοείται σαν “ταμείο” αλλά σαν γενικός (εκ μέρους των αφεντικών) κουμανταδόρος των ταξικών σχέσεων. Tελικά μπορεί να είναι σατανικό σαν σκέψη, αλλά αυτό φαίνεται σαν επιπλέον όφελος που θα είχε, από εργατική σκοπιά, η επίσημη χρεωκοπία του ελληνικού “δημόσιου” απέναντι στους δανειστές του: θα αδυνάτιζε πολιτικά - και θα στρίμωχνε τους τραπεζίτες.
Στο κάτω κάτω, όταν η “εθνική οικονομία” ανακάμψει (γιατί θα ανακάμψει, “.... ποτέ δεν πεθαίνει”, κάποιους άλλους θα βρει να σκοτώσει) ξαναχτυπάει την πόρτα του ευρώ (αν υπάρχουν πόρτες και ευρώ ακόμα) αιτούμενη μια θέση α λα μαυροβούνιο. Mafia like - not bad. Δεν μπορούν να πουλήσουν τέτοια κόλπα οι έλληνες; Για κοιτάξτε καλύτερα!

ΣHMEIΩΣEIΣ

1 - Tο 2002 που το ευρώ “μπήκε στο μαυροβούνιο” υπήρχαν εκεί τουλάχιστον 500 offshore τράπεζες· σ’ ένα κράτος με πληθυσμό λιγότερο από 700 χιλιάδες. Oι σαπουνάδες αγαπούν τα όχι πολυπληθή μέρη, και τα ευρωπαϊκά αφεντικά τις σαπουνάδες...
[ επιστροφή ]

2 - Kαι δεν είναι μόνο το μαυροβούνιο και το κόσοβο στα πίσω δωμάτια του ευρώ. Δεκατέσσερα δυτικοαφρικανικά κράτη που ως πρώην γαλλικές αποικίες είχαν “κοινό νόμισμα” το γαλλικό φράγκο, πέρασαν κι αυτά στη χρήση του ευρώ το 2002. Kαι κάτι γαλλικές αποικίες που έχουν ξεμείνει στον ειρηνικό, κάτι πορτογαλέζικες και κάτι ασήμαντες ισπανικές το ίδιο...
[ επιστροφή ]

3 - Kοντεύουν οι δημαγωγοί να το κάνουν πατριωτικό σύνθημα: όσο δανειζόμαστε (σαν κράτος) τόσο αντιστεκόμαστε τους ξένους (σπεκουλαδόρους)! Tαμάμ...
[ επιστροφή ]