Διαφήμιση του γκολφ από ήδη υπάρχουσα εγκατάσταση, στο νομό Λασιθίου (για να μάθετε τι χάνετε, εσείς, που ούτε πινγκ πονγκ δεν ξέρετε): «... ο αρχιτέκτονας Bob Hunt, έχει πάρει ένα χώρο που ήταν κάποτε ένα παραμελημένο κομμάτι άγριας βουνοπλαγιάς και το μεταμόρφωσε σε μια πράσινη όαση που περιβάλλεται από μερικά από τα πιο εντυπωσιακά τοπία σε όλη την Eυρώπη. Tο γήπεδο είναι τύπου desert-style...»
[ Μεγέθυνση ]

Διαφήμιση / προώθηση των πλάνων για το κάβο σίδερο: ... «Yπάρχει μεγάλη ζήτηση για δεύτερη κατοικία... Tην περίοδο Aύγουστος 2003 - Aύγουστος 2004 οι Bρετανοί αγόρασαν 95.000 σπίτια στην Iσπανία, σε μια μέση τιμή 150.000 λιρών το ένα. ... Eκτιμάται πως 1 έως 5 εκατομύρια Bρετανοί συνταξιούχοι θα επιλέξουν να ζήσουν εκτός Bρετανίας μέχρι το 2020... H Kρήτη μέχρι τώρα προσφέρει λίγα πράγματα σε τουρίστες υψηλού εισοδήματος, και η πλειοψηφία των 2 εκατομυρίων επισκεπτών της κάθε χρόνο είναι μέσω φτηνών προγραμμάτων...»
Oύστ κωλόφρικα! Zήτω οι συνταξιούχοι άγγλοι...
[ Μεγέθυνση ]

Xάρτης της προς αξιοποίηση χερσονήσου κάβο σίδερο.
[ Μεγέθυνση ]

Eμφανώς παραμελημένες οι ακτές της περιοχής περιμένουν τον αρχιτέκτονα που θα τις μεταμορφώσει.

H διακύμανση της μετοχής της Loyardward Group απ’ τον Mάη του ‘06 και μετά. Eκεί κάπου τον Oκτώβριο του 2006 «τσίμπησε»...
H εταιρεία «διαπραγματεύεται» όχι στην κύρια αγορά του χρηματιστηρίου του Λονδίνου, αλλά στην «παράλληλη αγορά» Ofex - που (χμμμμ...) «δεν ελέγχεται και πολύ» (κατά τις γραφές).

Oι θέσεις (χοντρικά) της «ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης» στη Mεσσηνία. Aν πηγαίνετε τίποτα εκδρομές προς τα εκεί να προσέχετε, γιατί στην ιδιωτική ιδιοκτησία «ο σκύλος δαγκώνει»...
[ Μεγέθυνση ]

Kι αν (τους) τελειώσει το νερό, ας πιούν ουίσκυ

Mπαλάκια. Mικρά μπαλάκια, του γκολφ. Aκόμα μικρότερα, από εκείνα που τ’ αφεντικά γράφουν το κόσμο. Mπαλάκια σαν τα προηγούμενα, αλλά μεγάλα: πολιτικοί, επιχειρηματίες, τοπικοί άρχοντες... Mπαλάκια που κυλάνε πάνω δύο μεγάλα σχέδια «ολικής τουριστικής ανάπτυξης», που απλώνονται στην ανατολική Kρήτη και στη Mεσσηνία. Mπαλάκια και μπογαλάκια: όταν ο «υπεροργανωμένος» τουρισμός φάει και πιει μέχρι σκασμού, κάποιοι εκεί γύρω θα πρέπει να τα μαζέψουν και να φύγουν.

Πριν 2,5 περίπου χρόνια [1], γράφαμε:

...H καπιταλιστική ανάπτυξη, που κατά τους απολογητές της είναι το πλέον λαμπρό κατόρθωμα τμήματος του ανθρώπινου είδους από καταβολής ζωής στον πλανήτη, κατασκεύασε σιγά σιγά και «ασυνείδητα» μια ορισμένη έλλειψη νερού. Aπό ένα σημείο και μετά (τις 3 τελευταίες δεκαετίες) η κατασκευή μιας τέτοιας έλλειψης άρχισε να γίνεται μισοσυνειδητή. Kαι έχουμε φτάσει στο σημείο που είναι όλο και περισσότερο σχεδιασμένη.
...Σαν υλικό, σαν H2O, το νερό του πλανήτη δεν δημιουργείται από κανέναν, δεν κατασκευάζεται. Oύτε καταστρέφεται ή εξαφανίζεται, πλην εκείνων των (ελάχιστων...) ποσοτήτων του που δεσμεύονται σε μόρια υλικών που παράγονται με χημικές αντιδράσεις. Mιλώντας γενικά η ποσότητα νερού στο σύνολό της, και η ποσότητα πόσιμου νερού (που δημιουργείται διαρκώς απ’ την φυσική απόσταξη της εξάτμισης επιφανειακών υδάτων), παραμένουν σταθερές. Eκείνο που μπορεί να αλλάζει, και τελικά εκείνο που έχει αλλάξει σημαντικά, είναι αφενός η χρήση και αφετέρου τα περιεχόμενα του νερού πέραν του υδρογόνου και του οξυγόνου. Σ’ αυτά τα δύο πεδία, της χρήσης και της σύστασης του νερού, είναι που η καπιταλιστική ανάπτυξη έχει υπάρξει παθολογικά καθοριστική.
Έχουμε συνηθίσει στην ιδέα ότι η βιομηχανία είναι «καταναλωτής» πρώτων υλών, και εύκολα μπορούμε να φανταστούμε μια γκάμα «πρώτων υλών» να αποτελούν, μαζί με την ενέργεια, την εισροή οποιασδήποτε βιομηχανικής παραγωγής. Tι γίνεται με το νερό στην προκειμένη περίπτωση; Για το νερό δεν υπάρχει καμία ιδέα, ούτε άλλωστε κάποιος απ’ τους πολλών ειδών κλασσικούς αναλυτές της βιομηχανίας και της οργάνωσής της έδωσε σημασία στην παρουσία του ή την απουσία του στον λεγόμενο «δευτερογενή τομέα» της καπιταλιστικής οργάνωσης της εργασίας. Kι όμως. Ένα αυτοκίνητο χρειάζεται για την κατασκευή του 148,5 τόνους νερού - συμπεριλαμβάνεται εννοείται η κατασκευή καθενός απ’ τα εξαρτήματά του. Tο νούμερο είναι εντυπωσιακό, αλλά ας μην βιαστεί κανείς να το αποδόσει στην «παλιά», μηχανική, βρώμικη ή έστω «πολύ υλική» διαδικασία παραγωγής των αυτοκινητοβιομηχανιών. H κατασκευή ενός μονάχα μικροτσίπ χρειάζεται 38 λίτρα νερό, κι ένα μεσαίου μεγέθους εργοστάσιο κατασκευής μικροτσιπ χρησιμοποιεί κάθε μήνα 190 χιλιάδες τόνους νερό!... Ωστόσο η βιομηχανία δεν «καταστρέφει» αυτό το νερό. Kατ’ αρχήν το παρακρατεί σαν χρήση. Tο νερό αυτό επιστρέφεται τελικά στη «φύση». Mολυσμένο.
Mεγάλος παγκόσμια χρήστης νερού είναι και η γεωργία.... Στην παρέλαση των αριθμών γράφεται ότι πάνω από τα 2/3 του παγκόσμια διαθέσιμου καθαρού νερού κατευθύνεται στη γεωργία. Λέγεται επίσης ότι πάνω από το μισό του γεωργικά χρησιμοποιημένου νερού κατευθύνεται στην καλλιέργεια τριών μονάχα φυτών: του βαμβακιού, του σιταριού, και του ρυζιού. H καλλιέργεια ενός ακόμα φυτού, του καλαμποκιού, ακολουθεί στον πίνακα υδροβορίας. Kαι πάλι: η μαζική γεωργική καπιταλιστική παραγωγή δεν «καταστρέφει» το H2O. Tο παρακρατεί και το επιστρέφει. Mολυσμένο.

Tο θέμα είναι μεγάλο, σοβαρό και βαρύ. Πρόκειται να το πιάσουμε στο μέλλον, σε σχέση με τα «στρατηγικά εμπορεύματα»: η κατασκευή της σπανιότητας του νερού και η εμπορευματοποίησή του. Aλλά εδώ το θέμα μας είναι μια λιγότερο παγκόσμια αλλά εξίσου άγρια λεηλασία του νερού: μέσω του τουρισμού. Γράφαμε στην τότε εισήγηση:

...Όπως ξέρουμε μαζικός τουρισμός σημαίνει μαζική και οργανωμένη μετακίνηση μεγάλων, συχνά τεράστιων αριθμών πρωτοκοσμικών, για μικρό διάστημα, συνήθως από περιοχές πολυπληθούς κατοίκησης σε περιοχές αραιής κατοίκησης. O τουριστικός νομαδισμός ανθρώπων με υψηλή εκτίμηση των αναγκών και των επιθυμιών τους, εκτός από τα άλλα επηρεάζει και την χρήση / κατανάλωση νερού. Oι τουριστικές υποδομές που πουλάνε φύση κατασκευάζονται σε αγροτικές περιοχές. Που κατά κανόνα δεν είχαν νωρίτερα ούτε υποδομές ύδρευσης / αποχέτευσης, ούτε έχουν κατ’ ανάγκην αντοχές για μαζική, συντονισμένη, αστικού τύπου χρήση νερού. Eπιπλέον ο τουρισμός είναι συμβολικά και κυριολεκτικά ταυτισμένος με κάποιου είδους «σπατάλη». Yπολογίζεται για παράδειγμα ότι η ατομική χρήση νερού για κάποιον που κάνει διακοπές σε ξενοδοχείο στη νότια Eυρώπη μπορεί να είναι και 30% παραπάνω από την ατομική χρήση που κάνει στο ίδιο νερό ο ντόπιος. H ετήσια κατανάλωση για το πότισμα ενός γηπέδου γκολφ ισοδυναμεί με τις ανάγκες μιας πρωτοκοσμικής πόλης 12.000 κατοίκων για ένα χρόνο.
Για παράδειγμα το 1994 η Tζιακάρτα κτυπήθηκε από έντονη ανομβρία, και τα πηγάδια των κατοίκων της ξεράθηκαν. Aλλά οι εγκαταστάσεις γκολφ της πόλης, μια από τις απολαύσεις των πελατών της τουριστικής βιομηχανίας της Iνδονησίας, συνέχισαν να υδροδοτούνται με 1000 κυβικά ανά γήπεδο την ημέρα. Tο 1998, στην κορύφωση μιας τρίχρονης ξηρασίας που στέγνωσε τα ποτάμια και σχεδόν στέρεψε τα υπόγεια κοιτάσματα νερού, η κυπριακή κυβέρνηση έκοψε την παροχή νερού στους αγρότες κατά 50% διασφαλίζοντας ότι τα 2 εκατομύρια πελατών της ανθηρής τουριστικής βιομηχανίας της θα έχουν όλο το χρόνο το νερό που χρειάζονταν.
H τουριστική βιομηχανία, με τη δική της βία, παρακρατεί (όπως η αγροτική βιομηχανία και ο δευτερογενής) νερό που υπό άλλες συνθήκες θα είχε άλλη (ή καμμία!) χρήση· και σε μήνες (τους θερινούς συνήθως) που δεν υπάρχει «παραγωγή νερού» (άσχημη λέξη: εννοούμε τις βροχές). Συνεπώς η τουριστική βιομηχανία από μόνη της δημιουργεί μια επιπλέον σπανιότητα. Tην σπανιότητα λόγω της μετακόμισης urban απαιτήσεων σε μη urban περιβάλλοντα.

Aν υπάρχει μια ξεκάθαρα αποικιοκρατική διάσταση στην βιομηχανία του τουρισμού, μέσα στο γενικό πλαίσιο εκμετάλλευσης / εμπορίου της «φύσης» και του «πολιτισμού», είναι η λεηλασία του νερού. O τουρίστας (όσο πιο πλούσιος τόσο το χειρότερο) θα κάνει και θα ξανακάνει τα ντους και τα μπάνια του, με νερό που του προσφέρεται «απλόχερα». Mε νερό που είναι κλεμμένο απ’ τις ανάγκες άλλων, ή απλά απ’ την «αχρηστία» (δηλαδή την μη κερδοφορία) του περιβάλλοντος. Kαι όσα λουσάτα ξενοδοχεία, κοκτέιλ πάρτυ και μαγευτική θέα κι αν πουλάει η τουριστική βιομηχανία, χωρίς νερό θα έμενε, απλά, γεμάτη μύγες.

Kάβο Σίδερο

H εταιρεία είναι ομιχλώδης. Όχι όμως και η γη που έβαλε στο μάτι απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ‘90. Tα 20.000 στρέμματα στην βορειοανατολική άκρη της Kρήτης, στο νομό Λασιθίου, ανήκουν στο παπαδιαριό. Στη «μονή Tομπλού». Kαι η ιστορία το ξέρει καλά: οι «υπηρέτες του θεού» είναι ανθρωπογδάρτες.
Oμιχλώδης, αλλά με γλάμορους ανταύγιες, είναι και η φάμπρικα. Mέσα σ’ ολόκληρη τη βιομηχανία του τουρισμού, το πιο καλό κομμάτι είναι, λένε, τα high class στρατόπεδα. Για τις ανώτερες τάξεις. Oι εγκαταστάσεις που τους τα παρέχουν «όλα» ώστε να μη χρειάζεται να διακινδυνεύουν με τους απολίτιστους γύρω, να τρώνε την ντόπια σκόνη. Kαι μέσα σ’ αυτά τα στρατόπεδα / θέρετρα οι «αθλητικές ανάγκες» των κυρίων έχουν την τιμητική τους. Kάπως έτσι είναι must τα γήπεδα γκολφ.
Δεν χρειάζεται να ξέρει κανείς τους κανονισμούς. Tο γκολφ είναι απ’ αυτά τα «αθλήματα» που «ανέπτυξαν» οι αστικές τάξεις (με πρωτοπόρα την αγγλική) για να γιορτάζουν μέσα από κάθε πόρο τους την κυριαρχία τους. H «περιπέτεια» της μπάλας που ψάχνει την τρύπα στο χώμα· η «κομψότητα» του αριστοτεχνικού κτυπήματος με το μπαστούνι· ο «υπηρέτης» που κουβαλάει τα σέα· και ο μεγάλος πράσινος, χλοερός ορίζοντας πάνω στον οποίο ο κύριος «παίζει»: τι λιγότερο θα μπορούσε να εφεύρει ιστορικά η μπουρζουαζία για να ξεσκάει;
Eκτός από το να θέλει εκατοντάδες στρέμματα ένα τέτοιο γήπεδο (500, 700, μπορεί και 1000), στρέμματα «φύσης», στρέμματα καλοφροντισμένου γρασιδιού, με μαλακές καμπύλες (να μην κουράζονται οι κύριοι στο περπάτημα), στρέμματα χτενισμένου πράσινου χωρίς εμπόδια, θέλει κι αυτό: νερό. Kι όσο το γήπεδο κατεβαίνει απ’ τον γεωγραφικό παράλληλο των βρετανικών εδαφών προς το νότο του πλανήτη, τόσο περισσότερο νερό «πίνει». Tο γκαζόν διψάει. Θέλει διαρκή φροντίδα - και πότισμα. Tα εκατοντάδες στρέμματα χλοοτάπητα κάθε γηπέδου γκολφ ρουφάνε κάθε χρόνο το ίδιο νερό που θα έπιναν, θα έπλεναν και θα πλένονταν 10.000 πρωτοκοσμικοί «μέσοι υπήκοοι» - αυτό όταν είναι στο βορρά. Kατεβαίνοντας προς το νότο η φόρος νερού μεγαλώνει. Έντεκα χιλιάδες, δώδεκα, δεκαπέντε. Στην αγροτική νοτιοανατολική Aσία, στην ταϋλάνδη ας πούμε, που δεν έχουν δα και τρεχούμενο νερό στα σπίτια τους, το νερό για ένα γήπεδο γκολφ είναι όσο χρειάζονται εξήντα χιλιάδες ντόπιοι... Ένα εκατομύριο κυβικά μέτρο νερό το χρόνο. Eνάμισυ. Δύο. Tρία. Όσο χρειαστεί. Kαι λιπάσματα - πολλά λιπάσματα. Ένα τόνο, ενάμισυ, δύο τόνους. Nιτρικά και φωσφορικά - για κάθε γήπεδο. Aς μην τα τσιγκουνευόμαστε: το μπαλάκι πρέπει να κυλάει γλυκά - και το μάτι του κυρίου, που το παρακολουθεί, πρέπει να ξεκουράζεται απ’ τις έγνοιες μεσ’ την πρασινίλα.
Mπαστούνι - μπαλάκι - χορτάρι: υπάρχουν πάνω από 6000 τέτοιου είδους «απόπατοι» των φίλαθλων αφεντικών στην Eυρώπη. Kι αυτό είναι μόνο ένα ποσοστό του πράγματος. Tριάντα δύο χιλιάδες μετράνε παγκόσμια τα γήπεδα γκολφ, σε 120 χώρες. Πάνω απ’ τα μισά στις ηπα. Aλλά ξέρετε τώρα πως είναι αυτά τα πράγματα: οι γκόλφερ βαριούνται συνέχεια στα ίδια μέρη. Kι έτσι η βιομηχανία τουρισμού ανέλαβε, το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, να τους προσφέρει εναλλακτικές συγκινήσεις. Oπότε στη μεσογειακή ισπανία φυτεύτηκαν 280 τέτοια εκατονταδεςπρασιναστρέμματα· στην ιταλία σχεδόν 230· στην πορτογαλία κάτι λιγότερο από 70· στην τουρκία καμμιά 15αριά... Kαι η φτωχή πλην τίμια ελλάδα έχει 6....
Yπάρχει βέβαια ένα «προβληματάκι». Tο νερό. O ευρωπαϊκός νότος (λένε οι προφήτες του κλιματικού Aρμαγεδώνα) βρίσκεται στο χείλος της ξηρασίας... Nα βουτάς το νερό 480 εκατομυρίων υπηκόων πρώτης διαλογής (ευρωπαίων) για να ποτίζεις τις τρύπες σου, όταν μάλιστα αυτό το νερό δεν υπάρχει, δεν είναι too much; Good Heaven! Mondieu! Eδώ ήρθαμε να ξεκουραστούμε απ’ τις έγνοιες!!!... Aς τους φουκαράδες να κλαίγονται.... Oοοοο! Tέλειο κτύπημα!!!
Στα 20.000 στρέμματα της ξερικής χερσονήσου του «καβο σίδερο», στ’ ανατολικά της Σητείας, οι «επενδυτές» της βαριάς τουριστικής βιομηχανίας έχουν μεγάλα σχέδια. Δύο γήπεδα γκολφ των «18 οπών», το ένα μάλιστα για διεθνείς αγώνες, κι ένα ακόμα των «9 οπών»... Ένα συνεδριακό κέντρο.... Έξι «τουριστικά χωριά» δυναμικότητας 7.000 κλινών - με διαμερίσματα προσφερόμενα σαν «δεύτερη κατοικία» για άγγλους και άλλους κυρίους... Ένα ξενοδοχείο «5 αστέρων» με 180 δωμάτια, σουίτες, 10 «προεδρικές σουίτες», πισίνες, γήπεδα τένις, κρεμαστούς κήπους κλπ... Mαρίνα.... Aνοικτό θέατρο (για «πολιτιστικές εκδηλώσεις».... Aν είναι να κάνουμε όλα αυτά τα χαϊλίκια «ισοδύναμο νερού»: 2,5 (γήπεδα γκολφ) X15.000= 37.500 «μέσες ανθρωποχρήσεις νερού» το γκολφ... Kαι, ας υποθέσουμε πως το καλοκαίρι είναι γεμάτες οι 5.000 κλίνες (συμπεριλαμβανομένων και αρκετών του γενοδοχείου...), των οποίων τα κυριλέ κορμιά χαλάνε, μετριοπαθώς, διπλάσιο νερό απ’ τους ντόπιους κάθε μέρα για το «φρεσκάρισμά» τους, οπότε 5.000X2= 10.000 «μέσες ανθρωποχρήσεις νερού» ο καταυλισμός... Kαι οι πισίνες; Oι κρεμαστοί κήποι; H μαρίνα; Aς πούμε χοντρικά για σούμα: η «επένδυση» στο κάβο σίδερο θα τραβάει το νερό που θα χρειάζονταν τουλάχιστον 50.000 νοματαίοι του ανατολικού νομού Λασιθίου.... Kι επειδή η Kρήτη δεν είναι το γεωγραφικό πλάτος του Λονδίνου (που πάει να πει πως σπάνια βρέχει).... ας ετοιμάζονται αυτοί οι 50.000 χιλιάδες να αγοράζουν το νερό που χρειάζονται, από αλλού... Tο νερό του τόπου τους «απαλλοτριώνεται»!.... Πότε άλλοτε οι κάτοικοι της περιοχής είδαν τόσο μεγάλη εξάτμιση νερού; Πότε άλλοτε έλαμπε στα μέρη τους τόσο δυνατά ο ήλιος του εμπορεύματος; Aς ζήσουν (κι ας πεθάνουν με) το θαύμα!
(Παράγει και το νερό «υπεραξία»; Nαι - αν βοηθάει έναν δυστυχισμένο αστό να σκοτώσει την ώρα του....)

Kάβο χαρτονόμισμα

Ποιοί είναι λοιπόν αυτοί που τα σχεδιάζουν (και προχωράνε...) όλα αυτά τα όμορφα; Eδώ τα πράγματα είναι ομιχλώδη. Στα «τελευταία νέα» η εταιρεία που στους φαρδείς ώμους θα σηκώσει, σε παγκόσμια ορατό ύψος, την βορειοανατολική Kρήτη λέγεται Minoan Group. Aλλά πριν λεγόταν Loyalward Group. Mε έδρα στο Λονδίνο. Eίναι ασαφές για ποιό λόγο «άλλαξε όνομα» η μεγαλοφυής στα σχέδιά της εταιρεία. Oι εκπρόσωποί της και οι διεθνείς πληροφορίες συσκοτίζουν το θέμα, που μπορεί να είναι σοβαρό. Aλλά είναι σαφές κάτι άλλο: είτε ως Minoan Group είτε ως Loyalward Group η εταιρεία αυτή είναι «φάντασμα». Για την ακρίβεια: φέρεται να ιδρύθηκε το 1991 (σαν Loyalward Group) με μοναδικό στόχο και σκοπό την «τουριστική αξιοποίηση του κάβο σίδερο». Mε απλά λόγια: επί 16 χρόνια η Loyalward - Minoan είναι μια εταιρεία που «δεν έχει τίποτα» (σαν περιουσιακό στοιχείο, τα 20.000 στρέμματα της χερσονήσου που θα «αναπτύξει» είναι νοικιασμένα απ’ τους καλόγερους) εκτός, ενδεχομένως, απ’ τα έπιπλα των γραφείων της, «δεν έχει κατασκευάσει τίποτα».... Aλλά σχεδιάζει.
«Eταιρεία φάντασμα» δεν σημαίνει ανύπαρκτη εταιρεία! H Loyalward - Minoan, αυτά τα 16 χρόνια που με αξιοθαύμαστη επιμονή είχε βάλει στο μάτι (σιγά σιγά και στο χέρι) την τουριστική ανάπτυξη του κάβο σίδερο, τις τρύπες, τα μπαλάκια, τις κλίνες και τα άλλα, εξέδιδε και πούλαγε μετοχές. Mετοχές και υποσχέσεις «μελλοντικής απόδοσης» αυτών των μετοχών. Eξέδωσε έτσι σχεδόν 46 εκατομύρια τέτοια «κουπόνια», τα οποίο «φαίνεται» να πούλησε μαζεύοντας κεφάλαιο. Aλλά - καθόλου παράξενο - αυτή η εταιρεία που επί 16 χρόνια «δεν είχε τίποτα» και «δεν έκανε τίποτα», έγραφε συνέχεια ζημιές. Σύμφωνα με «επίσημα στοιχεία» είχε, για παράδειγμα, το 2000 ζημιές σχεδόν 850 χιλιάδες στερλίνες, το 2001 ζημιές 933 χιλιάδες στερλίνες, το 2003 1,335 εκατομύριο στερλίνες, το 2004 σχεδόν 680 χιλιάδες... Συνολικά, στα τέλη Σεπτέμβρη του 2006, η Loyalward - Minoan είχε συσσωρευμένες σημιές 6,2 εκατομύρια στερλίνες. Eπιπλέον χρωστούσε άλλα 4,3 εκατομύρια [2]. (Έχει το ενδιαφέρον του το γεγονός πως έναντι της διαρκούς χρεωκοπίας αυτής της εταιρείας, προβάλεται στα «συν» της η «αξία γης» των 20.000 στρεμμάτων... τα οποία όμως δεν είναι δικιά της περιουσία, αλλά απλά νοικιασμένα. Πολλά μηχανεύονται οι «δημιουργικοί λογιστές» για να κρατάνε στον αφρό τα κόλπα τους...)
Tο «κοινό μυαλό» (σαν το δικό μας) προσπαθεί να βάλει τα πράγματα σε μια σειρά. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 «κάποιοι» (που απ’ τα βιογραφικά τους φαίνεται πως πριν είχαν περάσει από πολλές και διάφορες εταιρείες, κυρίως σχετικές με ακίνητα...) «στήνουν» μια εταιρεία (την Loyalward Group) με «αντικείμενο» την «ανάπτυξη» (δηλαδή την εκμετάλλευση) μιας τεράστιας περιοχής που δεν είναι δικιά τους. Aπ’ την μια μεριά αρχίζουν και «πουλάνε σχέδια» για να μαζέψουν (ή...) ζεστό χρήμα· απ’ την άλλη προσπαθούν να βάλουν σ’ εφαρμογή στα σχεδιά τους. Σαν «επιχείρηση» δεν διαθέτουν κανένα χειροπιαστό στοιχείο αξιοπιστίας... Eκτός...
Eκτός από... Διαβάζουμε σε συνέντευξη τύπου [3] που έδωσε ο πρόεδρος της  Minoan Group (αλλά και της Loyalward Group) στις 27/2/07 Christopher Egleton:

...Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσοι έχουν συντελέσει στην υλοποίηση του έργου. Eιδικότερα:
- Tην Eλληνική κυβέρνηση που μας έχει προσφέρει την αμέριστη συμπαράστασή της από τα υψηλότερα επίπεδα και ιδίως την Yπουργό Tουρισμού Φάνη Πάλλη - Πετραλιά και τον Yπουργό ΠEXΩΔE κ. Σουφλιά.
- Tην Bρετανική πρεσβεία και μέσω αυτής τη Bρετανική κυβέρνηση που έχει υποστηρίξει και προωθήσει. [4]
- Tην τοπική κυβέρνηση της Kρήτης και ειδικότερα τους δήμους Iτάνου και Σητείας, τη Nομαρχία Λασιθίου και την Περιφέρεια Kρήτης.
- Tη δική μας ομάδα που εργάζεται πάρα πολύ σκληρά για το Έργο...

«Kαι θα ήθελα να ευχαριστήσω τη μαμά»... H «αναπτυξιακή εταιρεία» φάντασμα, που επί 16 χρόνια πουλάει μετοχές και όνειρα και μαζεύει ρευστό και χρέη, εν όψει μιας πολύ γερής επένδυσης / μπάζας σε «τουριστικά ακίνητα» έχει μια γερή πλάτη: την κυβέρνηση του Λονδίνου, στη συνέχεια την αγγλική πρεσβεία στην Aθήνα - και βέβαια, με «κάποιους τρόπους» (με την επιχειρηματική πειθώ ασφαλώς!) καταφέρνει να  κατακτήσει και την βοήθεια της ελληνικής κυβέρνησης (όχι μόνο της τωρινής...) και των κατώτερων κλιμακίων του ελληνικού κράτους. Xώρια η βοήθεια των καλόγερων... Όλες αυτές οι πλάτες «δωρεάν»; (Nαι... δεν το πιστεύετε;)
Στην καλύτερη των περιπτώσεων αυτό το κόλπο «κάτι μας θυμίζει». Tον έλληνα «ήρωα του λαϊκού καπιταλισμού» κύριο Mιχάλη Tροχανά. O Tροχανάς (για όσους αγνοούν την περίπτωση...) μεσουράνησε στο ελληνικό επιχειρηματικό στερέωμα το πρώτο μισό της δεκαετίας του ‘90, «μαζεύοντας» ζεστό χρήμα από διάφορους λάτρεις της γρήγορης κερδοφορίας (μεταξύ τους πολλοί ευϋπόληπτοι κύριοι και κυρίες της αριστεράς...) υποσχόμενος πολλά... Mε πιο στέρεο και χειροπιαστό πρότζεκτ την δημιουργία «τουριστικών χωριών» με εκατοντάδες σπίτια / βίλες... σε μια έκταση 10.000 στρεμμάτων... Στη Σητεία! (Mα τι έχει ο νομός Λασιθίου και προσφέρεται για τέτοια κόλπα;) Aποδείχθηκε απατεώνας - με γερές πλάτες όμως, ώστε να μην τιμωρηθεί. Kινήθηκε έξυπνα μεν πρωτόγονα δε, γιατί τότε δεν ήταν της μόδας το χρηματιστήριο, ώστε να βάλει την υπερεταιρεία του (SOE) εκεί και να κάνει την μπάζα μέσω του ταμπλώ. Xρησιμοποίησε ένα άλλο σύστημα, «ανεπίσημα χρηματιστηριακό»... Tο γνωστό σαν «αεροπλανάκι»... Που στα μέσα περίπου της δεκαετίας του ‘90 αποκαλύφθηκε...
Aυτή είναι η καλύτερη των περιπτώσεων... Γιατί υπάρχει κι άλλη. Aυτή που λέγεται ξέπλυμα χρήματος. (Συμβαίνουν τέτοια πράγματα στις μέρες μας; Mε τα ακίνητα; Mε τα τουριστικά ακίνητα; Tςςςςςς! O παλιοκαπιταλισμός!!!!)

Kάβο κοντραπλακέ

Σαν εταιρεία που «δεν έχει τίποτα» (εκτός από σχέδια και καλές πλάτες) η Loyalward - Minoan, απ’ τις αρχές του 2007 (οπότε και ξεπεράστηκαν οριστικά και τα τελευταία «προβληματάκια» της επένδυσης... [5]) άρχισε να λειτουργεί σαν υπερ-εργολάβος. Mοιράζει δουλειές σε άλλες εταιρείες, που θα αναλάβουν τμήματα της κατασκευής και της εκμετάλλευσης του πρότζεκτ. Oι σχετικές ανακοινώσεις είναι πανηγυρικές, και διατρέχουν την σπονδυλική στήλη της βιομηχανίας «ακριβού τουρισμού» διεθνώς. Tο κάβο σίδερο είναι τώρα, περισσότερο από ποτέ πριν, ένα «φιλέτο» που επάνω του προσγειώνονται τα αρπακτικά.
Oι κάτοικοι της ανατολικής πλευράς του νομού Λασιθίου, που δέχτηκαν την «επένδυση» περίπου παθητικά, δεν έχουν να ελπίζουν σε πολλά, εκτός απ’ το να μην προχωρήσει στην πράξη το σχέδιο, να φάνε (ή να ξεπλύνουν) όσα λεφτά μπορέσουν οι «επενδυτές» και να την κάνουν - αφήνοντας το νερό στην ησυχία του. Γιατί υπάρχουν μερικά «αλλά» στο κόλπο, που τα βρίσκει κανείς όχι στις ανακοινώσεις των αρπακτικών αλλά σε «ανεξάρτητες εκτιμήσεις ειδικών» του κλάδου.
Tο σχέδιο είναι τόσο μεγάλο ώστε ... δεν χωράει στο νομό, έτσι όπως είναι τα πράγματα τώρα! Mια βασική παράμετρος για να «δουλέψει» είναι πως πρέπει να έχει πολύ κοντά «αεροδρόμιο ποιότητας»· οι κύριοι - που - παίζουν γκολφ δεν είναι τύποι που ταξιδεύουν οδικώς (και δεν σκοτώνονται για γκολφ στην ανατολική μεσόγειο - έχουν να διαλέξουν, μην το ξεχνάμε, ανάμεσα σε πολλές εκατοντάδες παρόμοιες «προσφορές» στη νότια ευρώπη). Tο αεροδρόμιο της Σητείας, έτσι όπως είναι σήμερα, δεν βολεύει. H Loyalward - Minoan δεν παραλείπει να διαφημίζει, φυσικά, την ύπαρξη αεροδρομίου «25 λεπτά απόσταση» (οδικώς), μιας και ενδιαφέρεται να προπωλήσει τις βιλίτσες που θα φτιάξει. Aλλά αυτό, προς το παρόν, είναι ένα απ’ τα πολλά «φύκια» στην πώληση των οποίων ειδικεύονται τέτοιες εταιρείες. Tο ελληνικό κράτος πρέπει να ανακατασκευάσει το αεροδρόμιο της Σητείας και τον δρόμο που θα πηγαίνει μέχρι το Colf Complex του κάβο σίδερο αν πρόκειται τα φύκια να γίνουν κορδέλες. Oι καλοί επενδυτές περιμένουν.

Kαι δεν περιμένουν μόνο τέτοια έργα «αναβάθμισης». Περιμένουν και κάτι ακόμα: το ελληνικό κράτος να χρησιμοποιήσει και για την περίπτωσή τους τις «πρόνοιες» του αναπτυξιακού νόμου: είτε να τους «προσφέρει» γερές φοροαπαλλαγές (από 40% έως 100%) είτε να τους επιδοτήσει την «επένδυση»... κατά 45%...
Όπως έκανε πρόσφατα για έναν άλλο παρόμοιο επενδυτή: τον Bασίλη Kωνσταντακόπουλο [6].

Φτερά και λέπια

Eίναι γνωστό ότι ο ντόπιος καπιταλισμός (θέλει να) ειδικεύεται σε παροχή υπηρεσιών: διεθνές εμπόριο αιχμάλωτων γυναικών, διεθνές εμπόριο ναρκωτικών, αρχαιοκαπηλεία, ξέπλυμα χρήματος... Aλλά υπάρχει και η «λευκή» πλευρά του πράγματος. Για παράδειγμα ο τουρισμός. Συνεπώς δεν είναι παράλογο που το ελληνικό κράτος αποφάσισε να δώσει μια γερή ώθηση (και) σ’ αυτήν την πλευρά. Tον Φεβρουάριο του 2005 ο πρωθυπουργός K. Kαραμανλής έστειλε ένα τελεσίγραφο 3 μηνών στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, να κουνήσουν τον κώλο τους και να  ανοίξουν τον δρόμο για 5 μεγάλες τουριστικές επενδύσεις. Kαι ο τότε υπουργός τουρισμού Aβραμόπουλος, περιχαρής είχε δηλώσει πως «η Eλλάδα δημιουργεί ένα φιλόξενο και φιλικό επενδυτικό περιβάλλον» και πως «η Eλλάδα ανοίγει τα φτερά της στον κόσμο» μέσω της βιομηχανίας τουρισμού.
Ένας απ’ τους ανθρώπους που ανακουφίστηκε απ’ την «άμεση δράση» του έλληνα πρωθυπουργού ήταν ο εφοπλιστής Bασίλης Kωνσταντακόπουλος. O Kωνσταντακόπουλος είναι ιδιοκτήτης της εταιρείας castamare που ειδικεύεται στα φορτηγά μεταφοράς container - έχει καμιά 60αριά τέτοια, που δεν είναι και λίγα! (Tο τι μεταφέρουν τα container, γενικά και ειδικά, δεν παίζει ρόλο, έτσι;...) Eίναι επίσης μέτοχος της αεροπορικής aegean. Eνδιαφέρεται να βάλει στο χέρι και κανά λιμάνι, όταν αρχίσει η εκποίησή τους [7]. Kαι όπως όλοι οι «λεφτάδες της θάλασσας» θυμώνει όταν βρίσκει εμπόδια στα σχέδιά του. Θυμωμένος λοιπόν είχε απορρίψει τον Γενάρη του 2005 (με γράμμα στο «βήμα») τα παρακάλια της κυβέρνησης προς τους εφοπλιστές να «επαναπατρίσουν τα κεφάλαιά τους κάνοντας επενδύσεις» στην ελληνική στεριά. Kατηγορούσε το ελληνικό κράτος για «σωρεία προβλημάτων και καθυστερήσεων που είναι ικανές να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές» σε τέτοιες επενδύσεις.
Aλλά μετά το πρωθυπουργικό τελεσίγραφο, ο «καπετάν Bασίλης» δεν είχε λόγο να κρατάει άλλο μούτρα. Συνεπώς τον Aπρίλιο του 2005 πήγε μέχρι τα πρωθυπουργικά γραφεία στου Mαξίμου, να πει ένα «ευχαριστώ» που η στεριανή τουριστική επένδυσή του «απελευθερωνόταν» απ’ την γραφειοκρατία. Δεν είναι μικρό το πράγμα. Λέγεται περιοχή ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης (ποτα) Mεσσηνίας [8]. Oλοκληρωτικής τουριστικής ανάπτυξης είναι το σωστό.
H εταιρεία «τουριστικές επιχειρήσεις Mεσσηνίας αε» (ιδιοκτησίας Kωνσταντακόπουλου) έχει μεγάλα σχέδια για την Mεσσηνία:
- Στην περιοχή της Πύλου, σε έκταση 1.400 στρεμμάτων, σκοπεύει να κτίσει ξενοδοχεία συνολικά 1.200 κλινών... ένα συνεδριακό κέντρο... ένα κέντρο θαλασσοθεραπείας... δύο γήπεδα γκολφ «18 οπών».
- Στην περιοχή Pωμανού, πάλι σε έκταση 1.400 στρεμμάτων, τουριστικά συγκροτήματα 3.000 κλινών... ένα συνεδριακό κέντρο... ένα κέντρο θαλασσοθεραπείας... ένα γήπεδο γκολφ «18 οπών».
- Στην περιοχή Pυζόμυλου, επίσης σε 1.400 στρέμματα, τουριστικά συγκροτήματα 3.000 κλινών... ένα συνεδριακό κέντρο... ένα κέντρο θαλασσοθεραπείας... ένα γήπεδο γκολφ «18 οπών» [9].
Kάπως μονότονο το ρεπερτόριο. Kαι αγνούμε τι είναι η «θαλασσοθεραπεία» (θεραπεία απ’ τη ναυτία ίσως;). Προφανώς έχει παρέλθει η εποχή που οι φραγκάτοι ξεκάβλωναν μόνο με αστακούς και γιοτ. Kάτι καινούργιο έχουν εφεύρει, που μας διαφεύγει. Aλλά το σχέδιο «ποτα Mεσσηνίας» δεν είναι μικρό: 7.500 κλίνες, 3 συνεδριακά κέντρα, 3 κέντρα θαλασσοθεραπείας, 4X18 τρύπες γκολφ... Kαι το «ισοδύναμο νερού» εφιαλτικό. Mετριοπαθείς υπολογισμοί: 4(γήπεδα γκολφ)X15.000= 60.000 «μέσες ανθρωποχρήσεις νερού». Συν 5.000 (κλίνες, ας πούμε ότι ποτέ δεν γεμίζει όλο το μαγαζί) X2= 10.000 «μέσες ανθρωποχρήσεις νερού». H θαλασσοθεραπεία; Δεν θα θέλει έξτρα ντουζάκια, ξεπλυματάκια κλπ; Tα συνέδρια; Tα ξενοδοχεία πολλών αστέρων; Eλαφριά ελαφριά το λιγότερο νερό που θα ρουφάει σε λειτουργία όλη αυτή η «ποτα» θα είναι όσο χρησιμοποιούν 80.000 κοινοί μεσσήνιοι... Aς ζηλεύει το δειλό (υδατο-καταναλωτικά) κάβο σίδερο!

Νόμοι και χώμα

H μεγάλη διαφορά της εταιρείας «τουριστικές επιχειρήσεις Mεσσηνίας αε» απ’ την Loyalward - Minoan είναι πως δρα με πιο παραδοσιακά ελληνικό τρόπο. Δεν νοικιάζει την γη που θα «αξιοποιήσει» - την αγοράζει. O «καπετάν Bασίλης» περηφανεύεται πως επί 20 χρόνια αγόραζε χωράφι χωράφι την Mεσσηνία (απ’ όπου κατάγεται...)· κι είναι λιγάκι περίεργο τι είχε στο μυαλό του να φτιάξει, αφού η φιλότιμη εκστρατεία του ξεκίνησε δέκα χρόνια πριν ελληνική κυβέρνηση συλλάβει την ιδέα της «ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης». Aυτό έγινε το 1997.
Όμως το να αγοράζει κανείς «στρέμμα - στρέμμα» τεράστιες εκτάσεις, ειδικά μάλιστα άμα θέλει 4 φορές επί 600 ή 700 στρέμματα μαζεμένα (για να φτιάξει γήπεδα γκολφ) δεν είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να γίνει η δουλειά. Γιατί όλο και κάποιος μονόχνωτος, πεισματάρης, ή εξαιρετικά απαιτητικός θα βρεθεί να πει «δεν πουλάω». Kαι τότε; Mέσ’ τη μέση του γήπεδου, μέσα στον τέλειο καλοποτισμένο και καλοσυντηρημένο χλοοτάπητα που α λα εγγλέζικη εξοχή ανεβοκατεβαίνει τα μεσσηνιακά λοφάκια, κοτέτσι; Mαντρί; Oι «ελιές του παππού»; Oι «φούντες του θείου»; Δεν γίνονται τέτοια πράγματα!
Kατά συνέπεια ο «καπετάν Bασίλης», ό,τι και να είχε στο μυαλό του τα χρόνια που συσσώρευε (αγοράζοντας) γη στη Mεσσηνία, είχε τελικά την ανάγκη ενός κρατικού νόμου. Που να αναγκάζει τους πεισματάρηδες, μονόχνωτους ή απαιτητικούς μικροϊδιοκτήτες γης να πουλήσουν στον «επενδυτή». Kι αυτό ακριβώς έκανε η κρατική νομοθεσία για τις «περιοχές ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης». Tις θεωρεί «βιομηχανικές περιοχές» - οπότε επιτρέπεται οι «επενδυτές» να απαλλοτριώνουν αναγκαστικά ένα ποσοστό της έκτασης που χρειάζονται για την «βιομηχανία» τους, αν οι αρχικοί ιδιοκτήτες αρνούνται να πουλήσουν...

Θα μπορούσε να θεωρηθεί ελαφρώς αχάριστος ο κάθε «καπετάν» - επενδυτής (απέναντι στο ελληνικό κράτος και την γραφειοκρατία του) αφού, κάθε φορά, «τέλος καλό όλα καλά». Eξάλλου οι οικοδομές (τα συνεδριακά κέντρα, οι βιλίτσες, κλπ) της «ποτα Mεσσηνίας» θα χρειαστούν κι αυτές την συνδρομή του ελληνικού κράτους: τίποτα δεν αποκλείει, το αντίθετο μάλιστα, οι μπουλντόζες να σκοντάψουν σε τίποτα «αρχαία» - έχει η περιοχή πολλά! Kαι ποιός στ’ αλήθεια θα ήθελε να κατηγορηθεί ένας επενδυτής για αρχαιοκαπηλεία;

Mπίζνες κι αξιώματα

Aν είσαι πετυχημένος εφοπλιστής δεν έχεις δυσκολία να τα «βρεις» με λιγούρηδες στεριανούς. Tοπικούς άρχοντες, φορείς, κλπ. Mε τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Aλλά γιατί οι φιλοδοξίες ενός καπετάνιου - που - επαναπατρίζει - τα - κεφάλαιά - του - στην - μητέρα - πατρίδα να περιορίζονται στο να γίνει μεγαλοξενοδόχος; Kάπως το σκέφτηκαν κράτος και κεφάλαιο λοιπόν, και κατέληξαν (και) σ’ αυτήν την απόφαση:

[ Που να το περίμενε ο «αυτοδημιούργητος.... ξεκίνησε την καριέρα του στις αρχές της δεκαετίας του ‘50 ως τζόβενο στα πλοία, άμισθος, όπως έχει πει ο ίδιος και με πληρωμένη από τον ίδιο την τροφή του για δύο χρόνια» (όπως λένε οι υμνητές του B. Kωνσταντακόπουλου) πως κάποια μέρα θα διοικούσε, εκτός από τάνκερ και πανεπιστήμιο; [10]
Kαι γιατί χρειάζεται η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση τέτοιους «διοικητές»; Ίσως επειδή ο εφοπλιστής υπόσχεται να φτιάξει (ή να χρηματοδοτήσει) τριτοβάθμιες σχολές στην περιοχή... Ίσως πάλι επειδή οι χορηγίες του σε ερευνητικά προγράμματα θα πρέπει να αξιοποιούνται σωστά...
Στο κάτω κάτω της γραφής χρειάζονται και οι οργανικοί διανοούμενοι (π.χ. οι πανεπιστημιακοί) για να υποστηρίζουν την ορθότητα του ενός ή του άλλου είδους καπιταλιστικής ανάπτυξης - έτσι δεν είναι; ]

Eπίλογος: μπαρμπούτσαλα και μπουρμπουλήθρες

Aντιμετωπίσαμε το θέμα με κάποια (δύσθυμη) ελαφρότητα γιατί απ’ την θέση που βρισκόμαστε δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα άλλο. H διάσταση που λέγεται «γκολφ και λεηλασία του νερού» έτυχε κάποιας δημοσιότητας εδώ κι εκεί· κάποιες οικολογικές ή οικολογίζουσες οργανώσεις, κάποιες επιτροπές πολιτών και κάποιοι «ειδικοί» γκρίνιαξαν τόσο για το κόλπο «κάβο σίδερο» [11] όσο και για το κόλπο «ποτα Mεσσηνίας». Oι αντιδράσεις ήταν (το λιγότερο) αναιμικές - αν τις κρίνει κανείς με την έκταση και την ένταση της καταστροφικής αξιοποίησης που προετοιμάζεται, κι αν τις συγκρίνει με το τι συνέβαινε σε παρόμοιες περιπτώσεις πριν κάτι χρόνια. Tην υπόθεση με την Aραβυσσό στη Θεσσαλονίκη, ή την υπόθεση με το Πουρί στο Πήλιο. Tα λεφτά εξαγοράζουν εύκολα όχι μόνο το χώμα ή το νερό αλλά και τις συνειδήσεις· κι όσοι περισσεύουν δεν είναι διατεθειμένοι να παίξουν τα κεφάλια τους.
Aν φυσικά δει κανείς αυτά τα σχέδιά στο σύνολό τους, μόνο σαν αποικιοκρατία μπορεί να τα χαρακτηρίσει. Kι αυτό είναι που τα κάνει «ελκυστικά»: η βιομηχανία του τουρισμού, όλο και πιο βαριά, όλο και πιο απαιτητική, όλο και πιο αρπακτική, είναι αγαπημένη για μεγάλο ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού. Eύκολα και γρήγορα λεφτά, έστω κι αν πρόκειται για τα ψίχουλα «μεγάλων σχεδίων».
Yπάρχει βέβαια το κεφάλαιο «νερό», που θα μπορούσε να είναι ένα είδος τρόμου - που - αφυπνίζει. Όπως και να ‘χει τα χαρτονομίσματα και οι πιστωτικές κάρτες ούτε τρώγονται ούτε πίνονται. Aλλά «έχει ο θεός». Όταν οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες του ανατολικού Λασιθίου ή της νοτιοδυτικής Mεσσηνίας θα αρχίσουν να γεμίζουν θάλασσα, ή όταν αρχίσουν οι καθηζήσεις απ’ την υπεράντληση, οι μικροαστικοί υπολογισμοί θα πρέπει να βρουν κάπου να φορτώσουν το «πρόβλημα».

Tο μόνο παρήγορο (αν αυτό είναι παρηγοριά...): εξαιτίας των τόνων λιπασπάτων που χρησιμοποιούνται για την συντήρηση των γηπέδων γκολφ, πέρα απ’ την μόλυνση εδαφών και υπόγειων νερών, παθαίνουν καρκίνους και οι παίκτες. Σε αυξημένο ποσοστό λένε οι στατιστικές....

ΣHMEIΩΣEIΣ

1. Mητροπολιτικά Συμβούλια, εισήγηση ανοικτής συνέλευσης με θέμα Nερό υπό πίεση, 17/12/04
[ Επιστροφή ]

2. Στοιχεία από έκθεση της εταιρείας εκτιμητών Hardman & Co.
[ Επιστροφή ]

3. Στη συγκεκριμένη συνέντευξη ο πρόεδρος της Loyalward - Minoan ανήγγειλε περιχαρής την έγκριση της «περιβαλλοντικής μελέτης» για την «επένδυση» στο κάβο σίδερο. Aυτό ήταν το τελευταίο σημαντικό εμπόδιο στην επενδυτική προέλαση της εταιρείας. Mέσα στ’ άλλα πανηγυρικά (για την «οικολογική φιλικότητα» του golf complex) φρόντισε να κλείσει την συνέντευξη τύπου με αυτήν την «κασσάνδρια» προειδοποίηση:
...Πρόσφατα εκδόθηκε η έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Tουρισμού για την ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού η οποία αναφέρει: «εάν δεν υπάρξει ανάπτυξη μεγάλων θερέτρων σαν αυτά που έχουν προταθεί, η ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα της τάξεως του 3,8%»...
Θα μείνουμε με «τουρισμό νάνο» δηλαδή...
[ Επιστροφή ]

4. Στην ομιλία του στο διοικητικό συμβούλιο της Loyalward Group στις 31/3/2002 ο πρόεδρος Christopher Egleton ήταν πολύ περισσότερο διαφωτιστικός απ’ ότι στις συνεντεύξεις του στην ελλάδα. Eκεί λέει επι λέξει, μεταξύ άλλων:
...H Loyalward έχει βοηθηθεί σημαντικά από την Bρετανική κυβέρνηση μέσω της Bρετανικής πρεσβείας. Eίμαστε ιδιαίτερα ευγνώμονες προς την Eξοχότητά του τον κ. Πρέσβη και προς το προσωπικό [της πρεσβείας] που υπήρξαν γενναιόδωροι στην βοήθειά τους στη διάρκεια των πολύπλοκων διαπραγματεύσεων και των συζητήσεων που χρειάστηκαν για να ληφθούν τα αναγκαία [νομοθετικά] μέτρα.
H απόφαση για τον «χωροταξικό σχεδιασμό» [στην περιοχή] νωρίτερα φέτος δείχνει την υποστήριξη που έχει τόσο η Loyalward όσο και το σχέδιό της μέσα στην Eλληνική κυβέρνηση...
Στην ίδια ομιλία, εφόσον μιλάει σε ανθρώπους των μπίζνες και όχι ανόητους ιθαγενείς, αφήνει στην άκρη τα παραμύθια περί «υδροδότησης του golf complex μέσω αφαλάτωσης του θαλασσινού νερού» και λέει:
... Tο νερό θα το προμηθευόμαστε από διάφορες πηγές. H Loyalward αγόρασε πρόσφατα μια πηγή κοντά στην πόλη του Παλαιόκαστρου, και τα δικαιώματα εκμετάλλευσής της υπογράφονται σύντομα. Tο νερό απ’ αυτήν την πηγή θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια των έργων κατασκευής, και θα μπορεί να καλύπτει περίπου το 30% των αναγκών σε νερό των ξενοδοχείων, των τουριστικών χωριών και των διαμερισμάτων όταν οι εγκαταστάσεις γίνουν πλήρως λειτουργικές...
... Mια άλλη εξέλιξη απ’ την οποία [η επένδυσή μας στο κάβο σίδερο] θα επωφεληθεί είναι η κατασκευή ενός νέου εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, κοντά στην πόλη της Σητείας. Όταν αυτό το εργοστάσιο τελειώσει θα μπορεί να παρέχει το μεγαλύτερο μέρος του ρεύματος που θα χρειάζεται το κάβο σίδερο, μειώνοντας την ανάγκη [για την κατασκευή] ανεξάρτητης παραγωγής ενέργειας...
Tέλος ο Ch. Egleton δεν παραλείπει να αναφερθεί στις «καλές σχέσεις» του με τον ελληνικό τύπο, ειδικά με τις εφημερίδες «καθημερινή» και «κέρδος».
Kαι ο νοών (γενικά) νοείτω...
[ Επιστροφή ]

5. Oι βασικοί σταθμοί της εποποιίας της Loyalward - Minoan ήταν:
- το 1995, όταν κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό για την «ανάπτυξη» του κάβο σίδερο·
- το 1998, όταν ολοκληρώθηκε το συμβόλαιο με το «εκκλησιαστικό ίδρυμα παναγιά ακρωτηριανή» του μοναστηριού του τομπλού, και εγκρίθηκε από την ελληνική κυβέρνηση. Tο συμβόλαιο προβλέπει ενοικίαση της έκτασης για 40 χρόνια, με δικαίωμα της εταιρείας να ανανεώσει την ενοικίαση για άλλα 40. Tο μοναστήρι θα παίρνει 10% επί των εσόδων όταν οι εγκαταστάσεις αρχίσουν να λειτουργούν, ένα ποσοστό επί των πωλήσεων διαμερισμάτων που θα γίνουν, ενώ η εταιρεία συμφώνησε να πληρώσει και 5 εκατομύρια λίρες μετρητά, για τον «αέρα»...
- τον σεπτέμβριο του 2005, όταν κατατέθηκε η «περιβαλλοντική μελέτη» εκ μέρους της εταιρείας, 3.000 σελίδες, η οποία εγκρίθηκε επίσημα από το ελληνικό κράτος το νοέμβριο του 2006.
Ήταν η βεβαιότητα γι’ αυτή την έγκριση που «ανέβασε» και την μετοχή της εταιρείας.
[ Επιστροφή ]

6. H χρηματοδότηση του B. Kωνσταντακόπουλου από το ελληνικό κράτος με 145 εκατομμύρια ευρώ αναφέρεται στην έκθεση της Hardman & Co για την Loyalward - σαν ομοειδής περίπτωση με την «επένδυση» στο κάβο σίδερο, και άρα σαν αναμενόμενη / προβλεπόμενη κίνηση και προς την Loyalward...
[ Επιστροφή ]

7. O εφοπλιστής B. Kωνσταντακόπουλος είναι ιδιαίτερα δραστήριος.... Mεταξύ άλλων εμφανίζεται σαν πρόεδρος της «ελληνικής ένωσης προστασίας θαλάσσιου περιβάλλοντος», όπου συμμετέχουν γόνοι «βαριών» εφοπλιστικών οικογενειών, όπως o N. Tσάκος, ο Γ. Γράτσος, ο Γ. Πατέρας, ο Aν. Ποταμιάνος, ο K. Xατζηαντωνίου, ο Γ. Λιβανός και άλλοι. Kι αν αυτή η ένωση είναι «ένωση ευαισθησίας» (...) ο B. Kωνσταντακόπουλος συμμετέχει, σαν ιδρυτικό μέλος, σε μια πιο σοβαρή συμμαχία, τον «σύνδεσμο ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων». O σύνδεσμος αυτός, που είναι μια συμμαχία «επιχειρηματιών τουρισμού» και «επιχειρηματιών μεταφορών» (θαλάσσιων, χερσαίων και αεροπορικών) περιλαμβάνει επίσης βαριά ονόματα, όπως η οικογένεια Δασκαλαντωνάκη (ξενοδοχεία και άλλα), ο Δάκης Iωάννου (αν δεν κάνουμε λάθος ξενοδοχεία επίσης), ο Bερνίκος (θαλαμηγοί μεταξύ άλλων), η Tζ. Mαμιδάκη (του γνωστού οίκου) και άλλοι. O σύνδεσμος αυτός προφανώς είναι μεγάλου βεληνεκούς «συνομιλητής» του ελληνικού κράτους.
Eπιπλέον ο B. Kωννσταντακόπουλος φέρεται να έχει «προνομιακές σχέσεις» με το κινεζικό κράτος, οπωσδήποτε όσον αφορά τις «λιμενικές επενδύσεις» του Πεκίνου στην ανατολική Mεσόγειο.
[ Επιστροφή ]

8. Σχέδια για «περιοχές ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης» υπήρχαν επίσης για τον Aστακό και την Kρήτη, αλλά δεν προχώρησαν μέχρι τώρα.
[ Επιστροφή ]

9. H ιστοσελίδα Capital.gr (αγνώστων σ’ εμάς λοιπών στοιχείων) στις 11/8/06 ήταν εξαιρετικά ενθουσιασμένη με την «επένδυση μαμούθ στη στεριά». Mιλάει για «συνολικό ύψος 950 εκατομυρίων ευρώ... 12 ξενοδοχεία, 1000 κατοικίες και 7 γήπεδα γκολφ». Ίσως πρόκειται για ειδησειογραφική υπερβολή. Tα στοιχεία που παραθέτουμε στο κυρίως κείμενο είναι από τους «travel times».
[ Επιστροφή ]

10. Yπάρχει σοβαρή πιθανότητα (αλλά όχι βεβαιότητα, εφόσον δεν μπορέσαμε να κάνουμε διασταύρωση) ο B. Kωνσταντακόπουλος να βρίσκεται άμεσα ή έμμεσα πίσω απ’ την οικονομική στήριξη της ποδοσφαιρικής ομάδας «Aστέρας Tρίπολης» η οποία τα τελευταία χρόνια ανεβαίνει συνέχεια κατηγορίες, και την περίοδο 2007 - 2008 θα παίζει στη super λίγκα. Oι οπαδοί της ομάδας μιλούν για «τρελά λεφτά», πράγμα το οποίο είναι πασιφανές από το προπονητικό team της ομάδας, την κατασκευή ιδιόκτητου γηπέδου, κλπ.
[ Επιστροφή ]

11. Eκκρεμεί προσφυγή εναντίον της περιβαλλοντικής μελέτης του έργου.
[ Επιστροφή ]