Στην παρούσα προτελευταία αναφορά της στήλης θα ασχοληθούμε ακροθιγώς με δύο ακροδεξιά κόμματα της δεκαετίας του 1980 που σχημάτισαν μια βραχύβια τροχιά στον γαλαξία της ντόπιας ακροδεξιάς, δικαιολογημένη εν μέρει λόγω των γενικότερων κακών εκλογικών επιδόσεων των ακροδεξιών κομμάτων αυτή τη περίοδο, με μόνη ίσως εξαίρεση το κόμμα της Εθνικής Παράταξης. Επίσης σχηματίσαμε μια λίστα με κωδικοποιημένες πληροφορίες και εν είδει παραρτήματος η οποία εμπεριέχει φασιστικές οργανώσεις και ακροδεξιά μορφώματα τα οποία έδρασαν μεταξύ 1974 και 1990 και για τα οποία δεν έχουμε αναφερθεί καθόλου μέχρι στιγμής. Προφανώς η λίστα δεν αξιώνει τον ρόλο μιας εξαντλητικής παράθεσης των φασιστικών οργανώσεων στην μεταπολίτευση, γενικότερα.
το κόμμα των προοδευτικών
Στα ψιλά γράμματα των παραπομπών ή στις υποσημειώσεις των μελετών για την μεταπολεμική ακροδεξιά θα βρει κανείς αναφορές σε ένα ακροδεξιό κόμμα, στην ηγεσία του οποίου βρέθηκε για χρόνια ο Σπύρος Μαρκεζίνης, ένας τυπικός έλληνας φασίστας. Καταγόμενος από εύπορη οικογένεια που δραστηριοποιούταν με την πολιτική από αρχής συγκρότησης του ελληνικού κράτους, διαχρονικός συνοδοιπόρος της συντηρητικής παράταξης από τον εμφύλιο πόλεμο και μετά με την Ηνωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων, συγκυριακά συνεργάτης της στρατιωτικής ελίτ τις περιόδους που αυτή κατέλαβε την εξουσία επί Αλέξανδρου Παπάγου αλλά και επί χούντας, ο Μαρκεζίνης θα μπορούσε να διεκδικήσει επάξια τον τίτλο του “γεφυροποιού” του μεταπολεμικού με τον μεταπολιτευτικό φασισμό αν το κόμμα του δεν πήγαινε άπατο.
Πολλά χρόνια μετά από την ίδρυσή του, που τυπικά έγινε το 1955, και αφού είχε αναστείλει τη λειτουργία του για μεγάλο χρονικό διάστημα, το 1979 το κόμμα των προοδευτικών επανασυστάθηκε για να συμμετάσχει στις βουλευτικές εκλογές του ίδιου έτους. Για κακή του τύχη αποκόμισε ποσοστό 1,69% και δεν εξέλεξε κανέναν βουλευτή. Συμμετείχε ξανά στις ευρωεκλογές του 1981, όπου συγκέντρωσε 1,96% και συνολικά 111.245 ψήφους. Κατάφερε τότε να εκλέξει έναν ευρωβουλευτή, τον πατρινό δικηγόρο Απόστολο Παπαγεωργίου, ο οποίος στη συνέχεια αντικαταστάθηκε λόγω θανάτου από τον δικαστικό Ηλία Γλυκοφρύδη, [1Γρηγόρης Τζιοβάρας-Βασίλης Χιώτης, Ο πολιτικός χάρτης της μεταπολίτευσης 1974-2004, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2004, σελ. 135] που με τη σειρά του επίσης αντικαταστάθηκε από το πρώην μέλος της π.ε.α.ν. και συνεργάτη της χούντας Γιώργο Αλεξιάδη. [2Γρηγόρης Τζιοβάρας-Βασίλης Χιώτης, ό.π., σελ. 55] Οι ευρωεκλογές του 1984 και το ισχνό (0,17%) [3περ. ΑΝΤΙ, τχ. 258, Απρίλιος 1984, σελ. 18 “Οι φασιστικές οργανώσεις και η καταγωγή της ΕΠΕΝ”.] που κατάφερε να συγκεντρώσει σηματοδότησαν την εξαφάνιση του κ.τ.π. από την πολιτική σκηνή.
Οι ενδοφασιστικές έριδες, οι οποίες καθόλου δεν σπάνισαν μέσα στην μεταπολίτευση, συχνά παρέχουν πληροφορίες ιδιαίτερης υφής και χρήσης, πέραν του γεγονότος ότι εξίσου συχνά είναι διασκεδαστικές. Σε αυτό το πλαίσιο συναντήσαμε μία ιστορική φιγούρα της ελληνικής ακροδεξιάς, τον Σπύρο Ζουρνατζή, ο οποίος στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 1979 με τίτλο Η πολιτική των Επιμηθέων και η περίπτωσις Μαρκεζίνη, μας εκθέτει την άποψή του για το κ.τ.π.:
Ο πρόεδρος του ΚτΠ μπορεί να θεωρηθεί δεξιός αλλά όχι και τόσο καθώς ήταν ο πρώτος που πρότεινε την πολιτική της λήθης προς τους κομμουνιστές αμέσως μετά την νίκη του Εθνικού Στρατού το 1949 και ήταν ο δεύτερος μη σοσιαλιστής πολιτικός που επεσκέφθη την Σοβιετική Ένωση (τον Απρίλιο του 1959). Επιπλέον ήταν υποστηρικτής της ελληνο-τουρκικής φιλίας και προωθούσε την δημιουργία μιας αποπυρηνικοποιημένης ζώνης στα βαλκάνια. [4Σπυρίδων Ζουρνατζής, Η πολιτική των Επιμηθέων και η περίπτωσις Μαρκεζίνη, Αθήνα 1977, σελ. 66.]
Μπορεί ο Ζουρνατζής να κατηγορούσε τον Μαρκεζίνη για φιλοκομμουνισμό και ασυνέπεια στις αρχές της δεξιάς ιδεολογίας, ωστόσο στη Διακήρυξη του αρχηγού του κόμματος κ. Σπ. Β. Μαρκεζίνη, έτσι όπως κυκλοφόρησε πρωτότυπα στην Αθήνα το 1979 με την μορφή μπροσούρας, το κ.τ.π. δεν φαίνεται να αμφισβητεί τις κατηγορίες που του αποδίδονταν. Εκεί διαβάζουμε ότι «Το Κόμμα των Προοδευτικών είναι υπερασπιστής της Μέσου Τάξεως, η ακμή της οποίας διασφαλίζει την εσωτερικήν ηρεμίαν και την αληθήν δημοκρατίαν». Το κ.τ.π., όμως, δεν ήταν ένα τυπικό φασιστικό κόμμα του ελληνικού παραδείγματος, έτσι όπως επανειλημμένα έχουμε σκιαγραφήσει το τελευταίο. Συχνά οι απόψεις που εξέφραζε ερχόταν σε ευθεία σύγκρουση με το μέχρι τότε φασιστικό ιδεολογικό κατεστημένο, χωρίς ωστόσο να κομίζουν και κάτι ριζοσπαστικό στα πολιτικά πράγματα κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Είναι απαράδεκτη η διατήρηση μιας μακροχρόνιας στρατιωτικής θητείας για τους πολίτες, αντιπροτείνοντας την αύξηση του αριθμού των επαγγελματιών στρατιωτών προκειμένου να αυξηθεί η δυνατότητα του στρατού να χρησιμοποιεί τα συνεχώς εξελισσόμενα όπλα.
το κ.ε.με. (κίνημα ελλήνων μεταρρυθμιστών)
Έκανε την παρθενική του εκλογική εμφάνιση στις ευρωεκλογές του 1981. Ιδρυτής του ήταν ο οικονομολόγος Κωνσταντίνος Θάνος, πρώην υποδιοικητής της τράπεζας της ελλάδας από τον Ιανουάριο του 1968 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1969 και υφυπουργός συντονισμού και προγραμματισμού στην κυβέρνηση Μαρκεζίνη. [5Αναμνήσεις, 1972 - 1974, εκδόσεις Σπ. Β. Μαρκεζίνη Α.Ε., Αθήνα 1979, σελ.214.] Όταν ο Θάνος ανέλαβε την ηγεσία του κ.ε.με. θεωρήθηκε από πολλούς ότι κάτι νέο μπορεί να γεννηθεί γιατί η φυσιογνωμία του κ.ε.με. απέπνεε έναν άνεμο επιστημονισμού και ευρωπαϊσμού. Σημειωτέον ότι τόσο ο στενός συνεργάτης του, Σπύρος Μαρκεζίνης, όσο και ο ίδιος ο Θάνος είχαν συχνές και καλές επαφές με τα σαλόνια της αστικής τάξης, αλλά και με τα γραφεία των οικονομικών επιτελείων και των τραπεζών.
Το κ.ε.με. συμμετείχε αυτόνομα στις ευρωεκλογές του 1981 και συγκέντρωσε ποσοστό 0,89% (47.552 ψήφους). Στη συνέχεια χάνουμε τα ίχνη του και ξανασυναντάμε τον Θάνο στις ευρωεκλογές του 1989 ως επί κεφαλής στο κόμμα ε.π.ε.κ.ε. (ένωση παραγωγών εμπόρων καταναλωτών ελλάδας), με το οποίο συγκέντρωσε ποσοστό 0,11% (7.021 ψήφους). Στην επίσημη διακήρυξη του κ.ε.με., η οποία κυκλοφόρησε χωρίς ημερομηνία στην Αθήνα με τον τίτλο Κ.Ε.ΜΕ (Κίνημα Ελλήνων Μεταρρυθμιστών), εμπεριέχεται το πνεύμα που διατρέχει το νέο, για τα ελληνικά δεδομένα, ακροδεξιό παράδειγμα. Το ΚΕΜΕ εκπροσωπούσε λοιπόν θα λέγαμε μια νέα, ανανεωτική και φιλοευρωπαϊκή τάση στην ακροδεξιά της εκδοχή, τάση που εξαφανίστηκε εν τη γεννήσει της, δίχως αυτό να προκαλεί απορίες καθώς την περίοδο εκείνη και για πολλά ακόμα χρόνια το ελληνικό ακροδεξιό εκλογικό σώμα κινούνταν σε ρυθμούς “γειά σου Γιώργη Παπαδόπουλε”. Δεν θα μπορούσαμε, όμως, να αποδώσουμε στο κ.ε.με. κάτι παραπάνω από αυτή την ασυμφωνία που αναφέραμε, δηλαδή κάποια πρόθεση πολιτικού εκσυγχρονισμού της ακροδεξιάς ρητορικής, και για τον πρόσθετο λόγο ότι η δυναμική που ανέπτυξε ήταν εξαιρετικά περιορισμένη, ιδιαιτέρως σε σχέση με υπόλοιπες οργανώσεις και κόμματα. Άλλωστε, στοιχεία της συντηρητικής έως και φιλοαπριλιανής συνθηματολογίας, διασώθηκαν ατόφια στον λόγο του:
Το αίσθημα αδικίας που έχουν οι βασιλόφρονες για τον τρόπο που ελύθη το πολιτειακό και το αίσθημα πικρίας που έχουν οι έγκλειστοι αξιωματικοί διασπούν την εθνική ενότητα και πρέπει να εξαλειφθούν. [6Μπροσούρα ΚΕΜΕ (χωρίς ημερομηνία).]
παράρτημα
ΑΕΤΟΣ. Φιλοβασιλική οργάνωση υπό την ηγεσία του Κ. Κουμέλη. Διατηρούσε τμήμα νεολαίας υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του Νίκου Ντασκουρέλου και στεγαζόταν στα Εξάρχεια, στην οδό Εμμ. Μπενάκη 5. Εξέδωσε την ομώνυμη εφημερίδα.
ΑΡΙΟΙ. Βραχύβια οργάνωση πρώην μελών της 4ης Αυγούστου τα μέλη της οποίας “πιστεύουν στην ομοφυλοφιλία -κατά τα αρχαιοελληνικά ιδεώδη - και καθοδηγούνται από χουντικά και βασιλικά στοιχεία”. [7περ. ΑΝΤΙ, τ. 22, Ιούλιος 1975.]
ΑΧΑΙΟΙ. Οργάνωση που συγκροτήθηκε από πρώην μέλη του κόμματος της 4ης Αυγούστου που διαφώνησαν με το πρόσωπο και την αρχηγική θέση του Κώστα Πλεύρη και βρισκόταν υπό την καθοδήγηση του Πολύδωρα Δάκογλου. Στην συνέχεια αποτέλεσαν “ρεύμα” στο εσωτερικό της ε.ν.ε.π.
Βασιλευομένη Δημοκρατία. Οργάνωση του Φ. Δημητρόπουλου με γραφεία στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας 122.
Βασιλική Εθνική Παράταξις. Φιλοβασιλική οργάνωση υπό την καθοδήγηση του Αλέξανδρου Κουντουρά και του Δημήτρη Θεοδοσίου. Αργότερα μετονομάστηκε σε Βασιλική Εθνική Οργάνωση ενώ ο πρόεδρός της, Αλέξανδρος Κουντουράς, είναι από πολύ παλαιότερα γνωστός. Πρώην υπολοχαγός της α.σ.δ.ε.ν. (ανώτερη στρατιωτική διοίκηση εσωτερικού και νήσων), ήταν ο συνθέτης του χουντικού εμβατηρίου “ελλάς-ελλήνων-χριστιανών” μαζί με τον Γεώργιο Καρυδάκη. Τα γραφεία της οργάνωσης βρισκόταν στην οδό Σολωμού 61, εκεί ακριβώς όπου λίγα χρόνια αργότερα στεγάστηκαν και τα γραφεία της Χρυσής Αυγής. Διέθετε οργανωμένη νεολαία και παραρτήματα σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Κιάτο, Ρόδο. Από την οργάνωση Θεσσαλονίκης εκδιδόταν η εφημερίδα “Βασιλευομένη Εθνική Δημοκρατία”.
Ο Κουντουράς μαζί με τον στρατηγό Γεώργιο Κουρουκλή μνημονεύονται σαν οι στηλοβάτες της φιλοστεμματικής καμπάνιας που ακολούθησε την άφιξη του Καραμανλή στο πολιτειακό προσκήνιο το καλοκαίρι του 1974. Τελικά ο Κουντουράς πέθανε το 2012, όχι δίχως να μεριμνήσει για την ακροδεξιά κληρονομία του: η Έλενα Κουντουρά, θα ακολουθήσει τα φασιστικά χνάρια του πατέρα της, σταδιοδρομώντας ως βουλευτής στον πολιτικό στίβο από το 2004 και έπειτα, αρχικά με τη ΝΔ, κατόπιν με τους ανεξάρτητους έλληνες και σήμερα στην συγκυβέρνηση του σύριζα με τους φασίστες.
Βασιλική Ένωσις Ελλάδος. Φιλοβασιλική οργάνωση που ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1974 με πρώτο πρόεδρο τον ε.α. στρατηγό Γεώργιο Κουρούκλη. Διέθετε παραρτήματα και φιλικά σωματεία σε Κέρκυρα, Βόλο, Λακωνία, Ρόδο, Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Ηλεία και Καστοριά. [9περ. ΑΝΤΙ, τχ. 65, Μάρτιος 1977, σελ. 8 «Το παρακράτος: η ανατομία της ελληνικής πλευράς ενός διεθνούς φαινομένου».] Διέθετε, επίσης, τμήμα νεολαίας ενώ τα πρώτα γραφεία της βρισκόταν στην οδό Κοραή 2. Η δράση της μεταφέρθηκε από το 1978 στην Θεσσαλονίκη και στην ηγεσία της βρέθηκε ο δικηγόρος, συνήγορος των πραξικοπηματιών στις δίκες της Χούντας και κατόπιν υποψήφιος βουλευτής με την Εθνική Παράταξη, φασίστας Οδυσσέας Τόσκας.
Βυζαντινή Εθνική Οργάνωση. Φιλοβασιλικό σωματείο υπό την καθοδήγηση του Αλέξανδρου Κουντουρά που διατηρούσε γραφεία στην οδό Σολωμού 74. Ιδρύθηκε το 1974 και λειτουργεί μέχρι και σήμερα με γραφεία στην οδό Βερανζέρου 23Β και τοπικές οργανώσεις στην Θεσσαλονίκη και στον Πύργο Ηλείας.
ΕΑΝΕ - Εθνική Αντικομμουνιστική Νεολαία Ελλάδος. Οργάνωση που υπέγραφε τις προκηρύξεις της ως Β2, που σήμαινε Κωνσταντίνος ο 2ος. Έδρασε μέχρι τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Ε.ΕΣ.Ε.Μ. (Επαναστατικό Εθνικοσοσιαλιστικό Εργατικό Μέτωπο). Ομάδα με εξαιρετικά περιορισμένη δράση. Εξέδιδε μεταξύ 1980 και 1981 το φανζίν “ο επαναστάτης”, το οποίο μοιραζόταν σε συνδέσμους του Παναθηναϊκού.
Εθνική Εταιρεία Μελετών. Επιστημονική ομάδα φιλοβασιλικών υπό την ηγεσία του πρώην μέλους του ε.σε.σι., Γ. Βακαλόπουλο. Εξέδιδε την εφήμερίδα «Εθνική Πορεία» και τα γραφεία της στεγαζόταν στην οδό Γαμβέττα 4.
Εθνική Παράταξις Ελληνίδων. Φιλοβασιλικό σωματείο που εμφανίζεται και ως “εθνικόφρον γυναικείον σωματείον” με πρόεδρό την Μάρθα Γεωργίου-Κουσουλάκου. Στεγαζόταν στην οδό Μιχαλακοπούλου 27.
Εθνική Σταυροφορία. Εξαιρετικό δείγμα διανοητικού σακατέματος που συνδυάζει περίτεχνα τον αντικομμουνισμό, τον χριστιανισμό και “τον αγώνα ενάντια στον σιωνισμό και την μασονία”, καθώς στην οργάνωση είχαν προσχωρήσει κάποιοι παλαιοημερολογίτες. Ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '80 και διατηρούσε γραφεία στην οδό Λεωφ. Πατησίων 59. Ιδρυτής ήταν ο Φραγκίσκος Παπαγεωργίου, μαστροπός και γνωστός με το ψευδώνυμο Φράνκι. [10εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 17/1/1999, Ιός - Οι σαρκικές απολαύσεις του εθνικισμού] Με την διάλυση της οργάνωσης κάποια μέλη της προσχώρησαν στο ελ.κι.σ. (Ελληνορθόδοξο Κίνημα Σωτηρίας). [11Για το ΕΛΚΙΣ και τις παραχριστιανικές/ακροδεξιές οργανώσεις όπως την οργάνωση “σωτήρ” και την οργάνωση “χρυσαυγή”, μέλος της οποίας ήταν και ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος βλ. περισσότερα στο Γιώργος Μουστάκης, Η γέννηση του χριστιανοφασισμού στην Ελλάδα, Κάκτος, Αθήνα, 1983.]
Εθνικό Ενωτικό Κόμμα. Ομάδα βασιλικών με ηγετικό στέλεχος τον χουντικό στρατηγό Νίκο Λουμάκη. [12περ. ΑΝΤΙ, τχ. 65 ό.π.]
Εθνικό Μέτωπο. Οργάνωση που δημιουργήθηκε το 1985 από πρώην μέλη της ε.νε.π. (νεολαία της εθνικής παράταξης) και της ΝΕΠ (“νεολαία προοδευτικών”). Συγκροτήθηκε γύρω από το πρόσωπο του Θεόδωρου Περρωτή. Επικεφαλής του εθνικού μετώπου ήταν ο Μανώλης Κώνστας, αργότερα στέλεχος και υπ. Νομαρχιακός σύμβουλος με τον ΛΑΟΣ.
Εθνικό Σοσιαλιστικόν Κόμμα Ελλάδος. (Μενάνδρου 26) Δεν πρόκειται για το ελληνικό εθνικό σοσιαλιστικό κόμμα που ιδρύθηκε το 1932 αλλά για οργάνωση που ίδρυσε ο γνωστός Δημήτρης Ναστούλης και αποτελούσε το άλλο όνομα της νέας τάξεως. Εξέδιδε τις εφημερίδες “Γεγονότα” και “Πανηπειρωτική”. Στην πρώτη ήταν συνεργάτης ο γνωστός στην εποχή φασίστας Παναγιώτης Μπούγος.
ΕΚΝΕ (Εθνικόν Κίνημα Νέων Επιστημόνων). Σωματείο που δημιουργήθηκε στην Αθήνα το 1970 και έδρασε μέχρι τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης υπό την ηγεσία του Βαγγέλη Νικολούδη. Εξέδιδε το περιοδικό Τόλμη. Στις ασχολίες του ήταν η “διοργάνωση διαλέξεων” με θέματα όπως “1. Εθνοκρατία και και το κράτος της 21ης Απριλίου (υπό Ι. Περπιρή, πολιτειολόγου) {...}, 6. Η ηγέτις τάξις (Κ. Βέννη, δικηγόρου) {...} 9. Η βιολογική αλκή του Ελληνικού διά μέσου της Τουρκοκρατίας (εκδήλωσις στα γραφεία ΕΚΝΕ)”. [13περ. ΑΝΤΙ, τχ. 25, Αύγουστος 1975, σελ.48, “Χουντικά Σωματεία: Εθνικό Κίνημα Νέων Επιστημόνων-εκλεπτυσμένη ΕΚΟΦ;”.]
Ελληνοκράτες. Εθνικιστική φιλοβασιλική οργάνωση του περίφημου στον εθνικιστικό χώρο φασίστα Σταυρόπουλου.
Ένωσις Ελλήνων Εθνικιστών. Εθνικιστική οργάνωση που έδρευε στον Πειραιά και βρισκόταν υπό την ηγεσία του Χαρ. Σαραντάκου και Παναγιώτη Αρκουδάκου.
ΕΠΟΣΠ (Εθνική Παράταξις Οπαδών Στρατιωτικής Πολιτικής). Οργάνωση που “πιστεύει ότι την μόνην γνήσιαν Εθνικήν Πολιτικήν της χώρας εκφράζουν και υπηρετούν αι Ένοπλαι Δυνάμεις και ότι μια Στρατιωτική Δημοκρατία είναι δεκτή από τον ελληνικόν λαόν, επιβεβλημένη μάλιστα κατά την παρούσαν περίοδον διεθνούς αναρχίας και κομμουνιστικής επιβουλής” σύμφωνα με προκήρυξη που συνόδευσε την έκρηξη μιας βόμβας. [14εφημ. Ριζοσπάστης (25-12-1976).]
ΕΣΟΠ (Εθνική Σοσιαλιστική Οργάνωση Πανελληνίων). Νεοναζιστική οργάνωση με ένοπλη δράση που έκανε την εμφάνισή της το 1976 για περιορισμένο διάστημα.
Κίνημα Εθνικής Δράσεως. Φιλοβασιλική οργάνωση υπό την ηγεσία του Παναγιώτη Αρκουδάκου. Έδρασε κατά την διάρκεια της αντίστασης με το όνομα “Ελεύθεροι Έλληνες” και μέχρι τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Διατηρούσε γραφεία στην Πλάκα, στην οδό Σωτήρος 19. [15περ. ΑΝΤΙ, τχ. 65 ό.π.15περ. ΑΝΤΙ, τχ. 65 ό.π.]
Κόμμα Εθνικής Αναγεννήσεως (Μ. Κοτοπούλη 10). Στην ηγεσία του βρισκόταν ο Παναγιώτης Μπούγος.
Κόμμα Ελληνοσοσιαλιστών. Νεοφασιστική οργάνωση επικεφαλής της οποίας ήταν ο αντισημίτης γλύπτης Νίκος Ηράκλειτος. Εξέδιδε την εφημερίδα “Ο ΕΛΛΗΝ”. Μέσα στο 1977 ο Ηράκλειτος συνελήφθη μαζί με άλλους ακροδεξιούς, κατηγορούμενος για εκρήξεις. Παρόλα αυτά λίγους μήνες μετά αφέθηκε ελεύθερος. Η παραμονή του, ωστόσο, στις φυλακές της Αίγινας, του χάρισε μερικούς μήνες συμβίωσης με φυλακισμένα στελέχη της χούντας για τα οποία ο γλύπτης έτρεφε πηγαίο θαυμασμό. [16περ. ΑΝΤΙ, τ. 97, Απρίλης 1978, σελ. 10 “Εδώ Κορυδαλλός!”.]
Λαϊκός Συναγερμός. Φιλοβασιλικό κόμμα του Γ. Δημητριάδη που διατηρούσε γραφεία στην οδό Λέκκα 23-25. [17περ ΑΝΤΙ, τχ. 65 ό.π.]
ΜΑΚΕΛΛΗΝ. Φασιστική οργάνωση που δραστηριοποιούνταν στην Θεσσαλονίκη.
Μέγας Αλέξανδρος. Φασιστική οργάνωση που στεγάζοταν σε πάροδο της οδού Μάρνης.
Νέοι Εθνικοσοσιαλιστές. Οργάνωση που εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄80 στον Πειραιά. Οι ιδρυτές της ήταν δυσαρεστημένα μέλη της φ.ε.π. Γεννήθηκαν στις συνοικίες του Πειραιά και ξεκίνησαν με την ονομασία Αντικομουνιστική Οργάνωση Νέων Πειραιώς (ΑΟΝΠ). Ταυτίστηκαν και συμπαρατάχθηκαν με τον τότε κρατούμενο στις φυλακές Κορυδαλλού Αριστοτέλη Καλέντζη. Η δράση τους πάντως δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τα όρια των συνοικιών του Πειραιά. Με μία άλλη ονομασία όμως στην συνέχεια έκαναν την φήμη τους γνωστή σε όλη την Ελλάδα... Κάποιες αθηναϊκές επιρροές τους δημιούργησαν τον πρώτο σύνδεσμο οπαδών με σαφή ιδεολογικό στίγμα: την ν.ο.π.ο. (ναζιστική οργάνωση παναθηναϊκών οπαδών).
Πανελλήνιος Εθνικός Συναγερμός. Σωματειακή οργάνωση το καταστατικό της οποίας υπογράφηκε από 85 άτομα και δημοσιεύθηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών τον Μάιο του 1976, ενώ η ίδια είχε ήδη de facto συσταθεί από το προηγούμενο έτος. Καθήκοντα προέδρου εκτελούσε ο γνωστός Λεωνίδας Βρεττάκος, πρώην επικεφαλής τάγματος ασφαλείας στην Λακωνία και πατέρας του μετέπειτα βουλευτή της ΝΔ Δημήτρη Βρεττάκου. Ενώ μεταξύ των μελών εμφανίζονται τα ονόματα του Ν. Ντασκουρέλλου και των τέως ταγματασφαλιτών στην περιοχή της Θεσσαλίας Γρηγόρη και Χρήστου Σούρλα. [18περ. ΑΝΤΙ, τχ. 64, Φλεβάρης 1977, σελ. 12 “Η ‘ηθική ενίσχυσις του νομίμου κράτους’ ή η αναβίωση μιας γνωστής οργάνωσης του προχουντικού παρακράτους”.]
Πανελλήνιος Ένωσις Βασιλοφρόνων. Ακροδεξιά φιλοβασιλική οργάνωση του Κ. Παπαθανασόπουλου που έδρευε στον Πειραιά και στεγαζόταν στην οδό Αλεπίδου 4. Διατηρούσε παραρτήματα στην Θεσσαλονίκη, στο Αγρίνιο, στο Ξυλόκαστρο, στην Τρίπολη και στο Άργος. Διέθετε οργανωμένη νεολαία υπό την καθοδήγηση του Ε. Κωνσταντούζου. Διαλύθηκε τελικά με δικαστική απόφαση.
Πανελλήνιος Κίνησις Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Οργάνωση που δραστηριοποιήθηκε έντονα την περίοδο του πολιτειακού δημοψηφίσματος (Δεκέμβριος 1974). Ο ιδεολογικός της προσανατολισμός ήταν φιλοβασιλικός και διατηρούσε την παλαιού τύπου φρασεολογία, ενώ στην ηγεσία της βρισκόταν ομάδα απόστρατων αξιωματικών, με γενικό γραμματέα τον ε.α. στρατηγό Τζανετή. Τα γραφεία της ήταν στην οδό Σκουφά 10. Έδρασε παράλληλα με την “Κίνησι Επιστημόνων προς αποκατάστασιν Βασιλευομένης Δημοκρατίας”, η οποία αποτελούνταν από επιστήμονες διάφορων κλάδων και αποφοίτους ξένων πανεπιστημίων, ενώ πρόεδρός της υπήρξε ο οικονομολόγος Παπαδόπουλος-Μαλεσάδας. [19Δημήτρης Χ. Πατσίκας, Το πολιτειακό δημοψήφισμα του 1974: η οριστική κατάργηση του βασιλικού θεσμού, αδημοσίευτη εργασία στα πλαίσια του ΠΜΣ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης του Τμήματος Νομικής Α.Π.Θ., 2011.]
Πανελλήνιο Κίνημα Βασιλευομένης Δημοκρατίας. (Νάστου 51-Ηλιούπολη). Οργάνωση του για χρόνια πολιτευτή στον χώρο της ευρύτερης δεξιάς Νίκου Παπανικολάου.
Πηγάδα του Μελιγαλά. Δείγμα αυτο-οργανωμένου εθνικισμού και πηγαίου αυτοσαρκασμού. Η εν λόγω οργάνωση δημιουργήθηκε το 1976 στην ιστορική μεσσηνιακή κωμόπολη. Πρόεδρός της διετέλεσε κάποιος Τσιτούρας με συμπαραστάτη του κάποιον απόστρατο Θεοδωρόπουλο, αμφότεροι συνιδρυτές του κόμματος των προοδευτικών του Σπύρου Μαρκεζίνη. [20Για περισσότερα βλ. “Ιός”, εφημ. Ελευθεροτυπία, 11/9/2005 και Ηλίας Θεοδωρόπουλος, Η Πηγάδα του Μελιγαλά, Αθήνα, 2001, (εκδ. άγνωστη). Στο δεύτερο βιβλίο παρατίθενται οι αναμνήσεις του ίδιου του ε.α. συνταγματάρχη Θεοδωρόπουλου από τον εμφύλιο.]
Πνευματική Αναμορφωτική Κίνησις. Σωματείο που ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1974, στεγαζόταν επί της οδού Λομβάρδου 10, στο Πεδίον του Άρεως και λειτουργούσε σαν νόμιμη πολιτική κάλυψη της οργάνωσης “Κίνημα”. Στην ηγεσία του βρισκόταν οι Πολύδωρος Δάκογλου, Γεώργιος Ταρναράς, Ανδρέας Πεβερέτος και ο Χαράλαμπος Μεγρέμης, ενώ τις τάξεις τους πύκνωναν οι από παλιότερα γνωστοί Δημήτρης Σφαέλλος και Φίλιππος Λιβιτσιάνος. Κυκλοφόρησε το ομότιτλο περιοδικό, μέσα από τις σελίδες του οποίου αναδείχθηκε ένα πολύ συγκεκριμένο ρεύμα του ελληνικού ακροδεξιού χώρου.
Συνταγματική Βασιλική Παράταξις. Κόμμα του τρίτου κατά σειρά αρχηγού της ναζιστικής οργάνωσης εσπο (ελληνική σοσιαλιστική πατριωτική οργάνωση) και κατόπιν χουντικού, δικηγόρου Γεώργιου Τριαντόπουλου. Εξέδιδε την εφημερίδα «Νέμεσις» και στέγαζε τα γραφεία του στην οδό Σατωβριάνδου 22.
Σώμα Ελπιδοφόρων Νέων. Οργάνωση που έδρασε κυρίως μετεμφυλιακά και συνέχισε μέχρι τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια. Λειτούργησε ως προκάλυμμα της οργάνωσης εθνικής νεολαίας, επικεφαλής της οποίας ήταν ο βουλευτής της ε.ρ.ε. Νίκος Φαρμάκης. [21Γιώργος Αλεξάτος, Σημειώσεις για την ιστορία των φασιστικών κινήσεων στην Ελλάδα, Μάιος 2012, δημοσιευμένο στο vathikokkino.com]
ΦΕΠ. Αρκτικόλεξο της οργάνωσης φοιτητική εθνική πρωτοπορία. Ιδρύθηκε το 1981 με πρωτοβουλία του Κώστα Πλεύρη, σαν όχημα διάδοσης του νεοσυσταθέντος κόμματος της 4ης Αυγούστου μέσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα. Η φ.ε.π. εξέδιδε δύο εφημερίδες την “προβολή” στην Θεσσαλονίκη με υπεύθυνο τον (αργότερα) βουλευτή της ν.δ.. Κ. Κιλτίδη, και την “Νέα Δύναμη” στην Αθήνα, με υπεύθυνο τον Νίκο Ποριώτη. Διατηρούσε τρία γραφεία σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα. Ως συντονιστής της όλης προσπάθειας εμφανίζεται ο Νίκος Καρράς, από την Αθήνα, που σπουδάζει στην Θεσσαλονίκη.
rupax
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 - Γρηγόρης Τζιοβάρας-Βασίλης Χιώτης, Ο πολιτικός χάρτης της μεταπολίτευσης 1974-2004, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2004, σελ. 135
[ επιστροφή ]
2 - Γρηγόρης Τζιοβάρας-Βασίλης Χιώτης, ό.π., σελ. 55
[ επιστροφή ]
3 - περ. ΑΝΤΙ, τχ. 258, Απρίλιος 1984, σελ. 18 “Οι φασιστικές οργανώσεις και η καταγωγή της ΕΠΕΝ”.
[ επιστροφή ]
4 - Σπυρίδων Ζουρνατζής, Η πολιτική των Επιμηθέων και η περίπτωσις Μαρκεζίνη, Αθήνα 1977, σελ. 66.
[ επιστροφή ]
5 - Αναμνήσεις, 1972 - 1974, εκδόσεις Σπ. Β. Μαρκεζίνη Α.Ε., Αθήνα 1979, σελ.214.
[ επιστροφή ]
[ επιστροφή ]
7 - περ. ΑΝΤΙ, τ. 22, Ιούλιος 1975.
[ επιστροφή ]
8 - περ. ΑΝΤΙ, τ. 94, Μάρτιος 1978, σελ. 8 «Ποιοι και πως μεθοδεύουν την αμνήστευση των χουντικών».
[ επιστροφή ]
9 - περ. ΑΝΤΙ, τχ. 65, Μάρτιος 1977, σελ. 8 «Το παρακράτος: η ανατομία της ελληνικής πλευράς ενός διεθνούς φαινομένου».
[ επιστροφή ]
10 - εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 17/1/1999, Ιός - Οι σαρκικές απολαύσεις του εθνικισμού
[ επιστροφή ]
11 - Για το ΕΛΚΙΣ και τις παραχριστιανικές/ακροδεξιές οργανώσεις όπως την οργάνωση “σωτήρ” και την οργάνωση “χρυσαυγή”, μέλος της οποίας ήταν και ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος βλ. περισσότερα στο Γιώργος Μουστάκης, Η γέννηση του χριστιανοφασισμού στην Ελλάδα, Κάκτος, Αθήνα, 1983.
[ επιστροφή ]
12 - περ. ΑΝΤΙ, τχ. 65 ό.π.
[ επιστροφή ]
13 - περ. ΑΝΤΙ, τχ. 25, Αύγουστος 1975, σελ.48, “Χουντικά Σωματεία: Εθνικό Κίνημα Νέων Επιστημόνων-εκλεπτυσμένη ΕΚΟΦ;”.
[ επιστροφή ]
14 - εφημ. Ριζοσπάστης (25-12-1976).
[ επιστροφή ]
15 - περ. ΑΝΤΙ, τχ. 65 ό.π.
[ επιστροφή ]
16 - περ. ΑΝΤΙ, τ. 97, Απρίλης 1978, σελ. 10 “Εδώ Κορυδαλλός!”.
[ επιστροφή ]
17 - περ ΑΝΤΙ, τχ. 65 ό.π.
[ επιστροφή ]
18 - περ. ΑΝΤΙ, τχ. 64, Φλεβάρης 1977, σελ. 12 “Η ‘ηθική ενίσχυσις του νομίμου κράτους’ ή η αναβίωση μιας γνωστής οργάνωσης του προχουντικού παρακράτους”.
[ επιστροφή ]
19 - Δημήτρης Χ. Πατσίκας, Το πολιτειακό δημοψήφισμα του 1974: η οριστική κατάργηση του βασιλικού θεσμού, αδημοσίευτη εργασία στα πλαίσια του ΠΜΣ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης του Τμήματος Νομικής Α.Π.Θ., 2011.
[ επιστροφή ]
20 - Για περισσότερα βλ. “Ιός”, εφημ. Ελευθεροτυπία, 11/9/2005 και Ηλίας Θεοδωρόπουλος, Η Πηγάδα του Μελιγαλά, Αθήνα, 2001, (εκδ. άγνωστη). Στο δεύτερο βιβλίο παρατίθενται οι αναμνήσεις του ίδιου του ε.α. συνταγματάρχη Θεοδωρόπουλου από τον εμφύλιο.
[ επιστροφή ]
21 - Γιώργος Αλεξάτος, Σημειώσεις για την ιστορία των φασιστικών κινήσεων στην Ελλάδα, Μάιος 2012, δημοσιευμένο στο vathikokkino.com
[ επιστροφή ]
