sarajevo

από το χρυσό δολάριο στα ναρκοδόλαρα

Ο προσανατολισμός μας, σαν Sarajevo, (και) στο ζήτημα της κρατικοποίησης του εγκλήματος, ντόπιας αλλά και διεθνούς, είναι (όπως ξέρετε οι παλιότεροι / ες αναγνώστες / αναγνώστριες) σταθερός. Κατά την ταπεινή μας άποψη κάτι τέτοιο δεν είναι “πρωτοφανές” στην ιστορία του καπιταλισμού. Και (για να μην κάνουμε ιστορικές αναδρομές) εκφράζει μια φάση άγριας συσσώρευσης. Μια φάση άγνωστης διάρκειας. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τέτοιου είδους περιόδους άγριας (δηλαδή “εκτός νόμου”, με μόνο εργαλείο την βία σε όλες τις αξιοποιήσιμες μορφές της) συσσώρευσης, ο καπιταλισμός τις έχει αφήσει πίσω του, στα πρώτα πρώτα βήματά του. Η δική μας (και όχι μόνο η δική μας) άποψη είναι ότι τα αφεντικά (του καπιταλισμού) “κάνουν κύκλους” στη μεθοδολογία της εκμετάλλευσης της εργασίας και της ζωής· και ότι περίοδοι άγριας συσσώρευσης έχουν υπάρξει παραπάνω από μία φορά (και στον 19ο και στον 20 αιώνα).
Ας αφήσουμε, προς το παρόν, το θέμα στα θεωρητικά (και πολιτικά) ερωτηματικά του· θα συνεχίσει να μας απασχολεί απ’ όλες τις πλευρές του. Αναδημοσιεύουμε στη συνέχεια ένα κείμενο που το βρήκαμε ενδιαφέρον τόσο για την άποψη που διατυπώνει, όσο και τον συγγραφέα του. Ο (72χρονος σήμερα) Frederick William Engdahl είναι αμερικανο-γερμανός ιστορικός, αναλυτής και freelancer δημοσιογράφος. Έχοντας διαβάσει κατά καιρούς διάφορα άρθα του τον θεωρούμε σοβαρό (σοβαρό για αγγλοσάξονα αναλυτή...), παρότι διαφωνούμε σε κάμποσα βασικά ζητήματα (οπωσδήποτε διαφωνούμε στην “φαινομολογία” των προσεγγίσεών του).
Το from golden dollar το petro dollar to narco dollar, δημοσιοποιημένο στις 9 Μάη (2016) το βρήκαμε ενδιαφέρον ακόμα και σαν “παρακαταθήκη”. Σαν μια ανάλυση / άποψη δηλαδή την οποία δεν είναι μεν υποχρεωτικό να την υιοθετήσει κανείς, μπορεί όμως να την κρατήσει “στην άκρη του μυαλού του” προσέχοντας κατά πόσον εξηγεί πότε το ένα και πότε το άλλο γεγονός. Επιπλέον ενισχύει την θέση που διατυπώσαμε στο προηγούμενο τεύχος (panama papers) για την εξελισσόμενη σχέση του αμερικανικού κράτους / κεφάλαιου με τον οργανωμένο έγκλημα παγκόσμια.
Ένας μικρός σχολιασμός απ’ την μεριά μας στο τέλος.

πετροδόλαρα

Ο ρόλος του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος είναι κάτι απ’ το οποίο κανένας οικονομικός ηγεμόνας στην ιστορία δεν εγκατέλειψε με την θέλησή του. Χρειάστηκαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι έτσι ώστε το city του Λονδίνου και η κεντρική τράπεζα της αγγλίας να αναγκαστούν να παραδώσουν την ως τότε ηγεμονία της στερλίνας στο δολάριο. Κάποiοι υποστηρίζουν ότι πριν μερικές δεκαετίες ο Henry Kissinger είχε πει ότι “αν ελέγχεις το χρήμα, ελέγχεις όλον τον κόσμο”. Είτε το είπε αυτό δημόσια ο Kissinger είτε όχι, τόσο αυτός όσο και το αφεντικό του, ο David Rockfeller το πίστευαν στα σίγουρα.
Τώρα, με το δημόσιο χρέος των ηπα να έχει ξεπεράσει τα 19 τρισεκατομμύρια δολάρια και την πραγματική κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και των υποδομών της να είναι στα χειρότερά της απ’ την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης, και με τους περισσότερους αμερικάνους να ζουν στο κατώφλι της οικονομικής καταστροφής, οι λαμπροί μηχανικοί του χρηματοπιστωτισμού στη Wall Street και στην Ουάσιγκτον επανέρχονται με ένα καινούργιο σχέδιο για να παραταθεί ο ρόλος του δολαρίου σαν βασιλιά της παγκόσμιας οικονομίας.

Οι πρόσφατες αποκαλύψεις των panama papers από μια επιλεγμένη ομάδα των δυτικών mainstream μήντια, περιλαμβανόμενων των new york times, του bbc και της suddeutshe zeitung, έχει ερμηνευτεί σαν μια προσπάθεια επίθεσης σε ξένους ηγέτες όπως ο ρώσος Vladimir Putin και ο κινέζος Xi Jinping, με όπλο τις κατηγορίες για διαφθορά. Είναι οπωσδήποτε αξιοσημείωτο ότι τα αρχεία της εταιρείας Mossack Fonseca που διέρρευσαν δεν είχαν ούτε ένα όνομα σημαντικού αμερικάνου που να έκρυβε τα λεφτά του στους ενδιάμεσους του παναμά.
Όμως ενώ το βλέμμα παγκόσμια είχε στραφεί στην ταυτότητα των ατόμων που έκρυβαν το χρήμα τους στον off shore παράδεισο του παναμά, ελάχιστη προσοχή δόθηκε στις μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτών των αποκαλύψεων. Η χώρα που θα επωφεληθεί περισσότερο απ’ όλες απ’ τις αποκαλύψεις των panama papers είναι η χώρα που γίνεται πολύ γρήγορα ένας νέος “παναμάς” ή, ακόμα καλύτερα, μια “νέα ελβετία”, συγκεκριμένα οι ηνωμένες πολιτείες της αμερικής. Ο επικεφαλής των επιθέσεων σε άλλους φορολογικούς παραδείσους (εκτός των δικών του) εδώ και δύο δεκαετίες.

η εποχή του χρυσού δολαρίου

Έχουν περάσει 72 χρόνια από τότε που οι ηπα και επιλεγμένες συμμαχικές κυβερνήσεις στον τότε παγκόσμιο πόλεμο συναντήθηκαν στο Bretton Woods, το 1944, για να αποφασίσουν την μορφή της μεταπολεμικής χρηματικής / νομισματικής τάξης. Τότε το αμερικανικό δολάριο αναγνωρίστηκε σαν το ανώτερο νόμισμα παγκόσμια. Κι αυτό επειδή στο τέλος του πολέμου, το 1945, η αμερικανική κεντρική ομοσπονδιακή τράπεζα διακρατούσε το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου αποθεματικού χρυσού.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην ευρώπη τον Σεπτέμβρη του 1939, με την διπλή εισβολή του Χίτλερ και του Στάλιν στην πολωνία, ο ευρωπαϊκός χρυσός άρχισε να μεταφέρεται για ασφάλεια στις ηπα. Το 1935 τα επίσημα αποθέματα των ηπα σε χρυσό ήταν λίγο πάνω από 9 δισ. δολάρια. Το 1940 είχαν ανέβει στα 20 δισ. δολάρια. Καθώς τα ευρωπαϊκά κράτη ήθελαν να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμό του, ο χρυσός τους πήγαινε στις ηπα, για να αγοραστούν από εκεί τα απαραίτητα. Τον Ιούνη του 1944, όταν έγινε η διεθνής συνάντηση στο Bretton Woods, οι ηπα είχαν τον έλεγχο του 70% των παγκόσμιων αποθεμάτων σε χρυσό, ένα εντυπωσιακό πλεονέκτημα. Αυτό το 70% μάλιστα δεν περιλάμβανε τον χρυσό που αρπάχτηκε απ’ τα ηττημένα κράτη του άξονα, την γερμανία και την ιαπωνία. Τα ακριβή στοιχεία και γεγονότα επ’ αυτού έχουν κουκουλωθεί από πολλά στρώματα εξαπατήσεων και φημών.
Για τα επόμενα 25 χρόνια το αμερικανικό δολάριο που είχε σταθερή ισοτιμία με τον χρυσό (και πλήρη κάλυψη απ’ τα αποθέματα της fed - κεντρική ομοσπονδιακή τράπεζα των ηπα) ήταν το νόμισμα επιλογής για τον υπόλοιπο κόσμο, ειδικά την κατεστραμένη απ’ τον πόλεμο δυτική ευρώπη, που έκανε τα πάντα για να βρει δολάρια για να πληρώσει εισαγώμενα απ’ τις ηπα αγαθά και υλικά, για να ξαναφτιάξει την κατεστραμένη βιομηχανική υποδομή της. Για το δολάριο λεγόταν ότι “είναι το ίδιο με το χρυσάφι”. Αυτό που ίσχυε, δηλαδή, και για την στερλίνα έναν αιώνα νωρίτερα.
Απ’ τα τέλη της δεκαετίας του ‘60, η παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου άρχισε να δέχεται σημαντικές προκλήσεις. Η οικονομία της γαλλίας και ειδικά της δυτικής γερμανίας είχαν αναδυθεί απ’ τις στάχτες στηριζόμενες σε μια σύγχρονη βιομηχανική βάση, και πολύ γρήγορα έγιναν εξαγωγικές χώρες απειλώντας τα αμερικανικά (αλλά ξεπερασμένα) βιομηχανικά εμπορεύματα. Η τελευταία περίοδος που οι βιομηχανικές υποδομές των ηπα είχαν εκσυγχρονιστεί ήταν 3 δεκαετίες πριν. Η ευρώπη και ύστερα η ιαπωνία αποτελούσαν ανταγωνιστική πρόσκληση για την αμερικανικη βιομηχανία. Το χειρότερο για τις τράπεζες της Wall Street, όπως η Chase Manhattan του Rockefeller, η Citibank ή η JPMorgan, ήταν τα δολαριακά κέρδη των γερμανικών εταιρειών όπως η Mercedes, η Vw, η Bmw και η Siemens και των αντίστοιχων γαλλικών εταιρειών, που κατέληγαν στις κεντρικές τράπεζες της γερμανίας και της γαλλίας, στηρίζοντας στα ‘60s μια απειλητική αλλαγή στην πολιτική συμπεριφορά των αντίστοιχων κρατών.
Ο γάλλος πρόεδρος de Gaulle, ακολουθώντας την γνώμη του συντηρητικού οικονομικού συμβούλου του Jacques Rueff, ζήτησε απ’ την κεντρική τράπεζα της γαλλίας να μεθοδεύσει την ανταλλαγή των αυξανόμενων αποθεμάτων της σε δολάρια με χρυσό (απ’ την κεντρική ομοσπονδιακή τράπεζα των ηπα). Ακολούθησε η συντηρητική Bundesbank, που άρχισε να ζητάει επίσης χρυσό πληρώνοντας με δολάρια... Παρότι αργότερα τον de Gaulle τον διαδέχθηκε ένας πρώην τραπεζίτης του Rothschild, ο Pompidou, η διεθνής ζήτηση για τον χρυσό που είχε στα υπόγειά της η fed συνεχίστηκε, κι αυτό ενόσω η Ουάσιγκτον προσπαθούσε να χρηματοδοτήσει έναν πόλεμο που πήγαινε απ’ το κακό στο χειρότερο. Τον πόλεμο στο Βιετνάμ.
Τον Αύγουστο του 1971 ο (τότε) αμερικάνος πρόεδρος Nixon, δέχτηκε την συμβουλή του τότε υφυπουργού οικονομικών Paul Volker, που ήταν πρώην διευθυντής της Chase Manhattan (του Rockfeller), να καταργήσει μονομερώς τις συμφωνίες του Bretton Woods και να κηρύξει το αμερικανικό δολάριο νόμσιμα ελεύθερης ισοτιμίας, που δεν καλύπτεται πια με χρυσό. Τα αποθέματα της fed σε χρυσό είχαν μειωθεί πολύ τα προηγούμενα χρόνια εξαιτίας του φόβου άλλων κεντρικών τραπεζών για τον κίνδυνο εξάπλωσης του δολαριακού πληθωρισμού στην ευρώπη, καθώς η Ουάσιγκτον αρνούνταν να υποτιμήσει το δολάριο για να ξαναϊσορροπήσει το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα. Ο Rueff είχε φτάσει μάλιστα να ζητήσει πολύ μεγάλη υποτίμηση του δολαρίου σε σχέση με το φράνγκο ή το γερμανικό μάρκο.

η εποχή των πετροδολαρίων γεννιέται

Το 1973 η Wall Street και η fed “έλυσαν” το πρόβλημα ενός δολαρίου που υποτιμούνταν διαρκώς (είχε χάσει περίπου το 40% της αξίας του απέναντι στο φράγκο, το γερμανικό μάρκο και το γιέν μετά την αποσύνδεσή του απ’ τον χρυσό, τον Αύγουστο του 1971) μεθοδεύοντας, με την βοήθεια της εξαιρετικής διπλωματίας του τότε υπ.εξ. Henry Kissinger ένα πετρελαϊκό εμπάργκο του αραβικού οργανισμού πετελαιοπαραγωγών εναντίον των δυτικών κρατών. [1Η περιγραφή του Engdahl για το πετρελαϊκό εμπάργκο του 1973 παραπέμπει σε θεωρίες συνομωσίας - και είναι λαθεμένη. Παρότι ένα μέρος των συνεπειών του ήταν πράγματι αυτό που περιγράφει στη συνέχεια (μέσα σε λίγους μήνες η τιμή του πετρελαίου τετραπλασιάστηκε, από 3 δολάρια το βαρέλι (!!!) στα 12) υπήρχαν πολύ περισσότεροι λόγοι για να συμβεί, πέρα απ’ τις ανάγκες στήριξης του δολαρίου...
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ουάσιγκτον κατάφερε να αξιοποιήσει εκείνην την “πετρελαϊκή κρίση”.
] Το εμπάργκο επιβλήθηκε μετά το ξέσπασμα, το 1973, του πολέμου Yom Kippur στη μέση ανατολή. Στις αρχές του 1974 η τιμή του πετρελαίου ήταν 400% μεγαλύτερη απ’ ότι το 1971. Η αξία του δολαρίου ανέβηκε γρήγορα σε σχέση με άλλα ανταγωνιστικά νομίσματα, όπως το φράνγκο ή το γερμανικό μάρκο, καθώς ο διψασμένος για πετρέλαιο βιομηχανικός κόσμος έπρεπε να βρει 4 φορές περισσότερα δολάρια για να αγοράσει πετρέλαιο. Εκείνη την εποχή ο Kissinger μίλησε για “ανακύκλωση των πετροδολαρίων”. Το δολάριο, του λοιπού, δεν θα καλυπτόταν απ’ τον χρυσό αλλά απ’ το πετρέλαιο. [2Με την έννοια ότι η διαρκής ζήτηση για πετρέλαιο (που τιμολογούνταν, όπως σχεδόν ως σήμερα, σε δολάρια) θα σήμαινε διαρκή ζήτηση για δολάρια· που θα τύπωνε αποκλειστικά η fed.]
Για να είναι σίγουρο ότι το σύστημα των πετροδολαρίων θα κρατήσει, και ότι ο ο.π.ε.κ, με επικεφαλής την σαουδική αραβία, δεν θα μπει ποτέ να πουλήσει πετρέλαιο για γερμανικά μάρκα, φράγκα ή γιέν (όπως προσπαθούσαν οι αντίστοιχες χώρες), η Ουάσιγκτον πήρε ιδιαίτερα μέτρα. Στις 8 Ιούνη 1974 ο αμερικάνος υπ.εξ. Herny Kissinger υπέγραψε μια συμφωνία που ίδρυε μια κοινή επιτροπή οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των ηπα και της σαουδικής αραβίας. Η επίσημη αποστολή της επιτροπής ήταν η συνεργασία στο “πεδίο του χρηματοπιστωτισμού”. [3Τότε επισημοποιήθηκε η στρατηγικη σχέση μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ. Η οποία πιθανότατα τελειώνει τώρα...]
...

Ένα εσωτερικό έγγραφο του αμερικανικού υπουργείου εξωτερικών, με ημερομηνία Φεβρουάριος 1975, ρίχνει φως στις συμφωνίες που είχαν γίνει δυο μήνες νωρίτερα. Σαν μέρος των μυστικών συμφωνιών μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ, με αντάλλαγμα την γενναία προμήθεια αμερικανικών όπλων στην σαουδική αραβία και εγγυήσεις για την στρατιωτική της ασφάλεια, το καθεστώς του Ριάντ δεσμεύτηκε ότι ο οπεκ θα δεχόταν μόνο αμερικανικά δολάρια για να πουλήσει πετρέλαιο, όχι γερμανικά μάρκα (παρότι ήταν αξιόπιστο νόμισμα), ούτε γιέν, ούτε γαλλικό φράγκο, ούτε καν το ελβετικό φράγκο. Μόνο δολάρια.
Αυτό ήταν το νόημα του συστήματος του πετροδολαρίου μέχρι την τελευταία δεκαετία, όπου η ρωσία, η κίνα, το ιράν, ακόμα και η ε.ε. αμφισβητούν τον ρόλο του δολαρίου σαν βασικού αποθεματικού νομίσματος. Η ρωσία και η κίνα, σε μια αμυντική κίνηση, έχουν συμφωνήσει να κάνουν μεταξύ τους εμπόριο πετρελαίου και αερίου όχι σε δολάρια αλλά στα δικά τους νομίσματα. Το ιράν πρόσφατα δήλωσε ότι θα δέχεται μόνο ευρώ για τις δικές τους πετρελαϊκές πωλήσεις. Όλο και περισσότερα δείχνουν ότι έχει αρχίσει η περίοδος της παρακμής του δολαρίου.

ένα καινούργιο σύστημα ναρκο-δολαρίων;

Ωστόσο φαίνεται ότι το τώρα τα θηρία της Wall Street και του αμερικανικού υπουργείου οικονομικών έχουν βάλει μπροστά μια καινούργια ιδέα, που θα δώσει παράταση ζωής στο δολάριο.
Μέσα από κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί μια έξυπνη κίνηση να αντιμετωπιστεί η εντεινόμενη κρίση (αξίας) του δολαρίου φαίνεται ότι αναδύεται ένας καινούργιος ρόλος για το αμερικανικό νόμισμα μέσα απ’ τα μπάζα της κρίσης του off shore banking, που έχει προκληθεί απ’ το ύποπτο χακάρισμα των panama papers. Οι χωρίς αυστηρή τραπεζική νομοθεσία ηπα γίνονται γρήγορα η “νέα ελβετία” στην έλξη “ζεστού ρευστού”, που περιλαμβάνει τα πάντα. Απ’ τα ναρκοδολάρια του παγκόσμιου εμπορίου ναρκωτικών μέχρι τις μίζες διεφθαρμένων πολιτικών.
Εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία οι αμερικανικές κυβερνήσεις έχουν ασκήσει μεγάλη πίεση σε διάφορα offshore  τραπεζικά κέντρα, απ’ την ελβετία ως τα νησιά κεϋμαν, τις (αγγλικές) παρθένες νήσους και άλλους, να τους δώσουν τα στοιχεία των αμερικανών πολιτών που φοροδιαφεύγουν φυγαδεύοντας τα λεφτά τους εκτός ηπα, ή τα στοιχεία για ύποπτους τρομοκρατίας. Αλλά οι ίδιες αμερικανικές κυβερνήσεις έχουν αρνηθεί πολύ εμφατικά να εφαρμόσουν την νέα διεθνή νομοθεσία για το ξέπλυμα που επεδίωξαν να δημιουργηθεί. Έτσι, σύμφωνα με ένα ρεπορτάζ του Bloomberg τον περασμένο Γενάρη, οι ηπα, σε πολιτείες όπως η Nevada, η South Dakota ή το Wyomimg, γίνεται η “νέα ελβετία”, ένας παράδεισος για “ζεστό” ή κρυφό χρήμα.
Το Bloomberg παραπέμπει στις δηλώσεις ενός δικηγόρου της Ζυρίχης, του Peter A. Cotorceanu, που δουλεύει στην εταιρεία Anaford AG: “Οι ηπα, που ήταν τόσο υποκριτικές στην καταδίκη των ελβετικών τραπεζών, έχουν γίνει ένας ιδανικός τόπος τραπεζικής μυστικότητας... Ακούτε έναν “τεράστιο θόρυβο”; Είναι ο ήχος του χρήματος που έχει ορμήσει στις ηπα”.
Η έλξη των μυστικών παραδείσων μέσα στις ηπα προκύπτει απ’ το γεγονός ότι η πολύ αυστηρή νομοθεσία για τον διεθνή έλεγχο της κίνησης των χρημάτων που υπογράφτηκε απ’ τον οοσα το 2014, δεν έχει υπογραφτεί ακόμα από 4 κράτη: το bahrain, το nauru, το vanuatu, και - σωστά το μαντέψατε - ... τις ηπα.

Τους τελευταίους μήνες, αξιοποιώντας την αμερικανική υποκρισία, γίνεται μια μεγάλη διεθνής μετακόμιση τραπεζικών κρυψώνων στις ηπα. Η Cisa Trust Co. SA, με έδρα την Γενεύη, που “συμβουλεύει” πλούσιους λατινοαμερικάνους, έχει κάνει αίτηση για να ανοίξει υποκατάστημα στο Pierre, στη νότια Dakota, “για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των διεθνών πελατών μας” είπε ο πρόεδρός της J. Ryan. Η Trident Trust Co., ένας απ’ τους μεγαλύτερους στον κόσμο παρόχους υπηρεσιών offshore, μετακίνησε δεκάδες λογαριασμούς πελατών της εκτός ελβετίας, νησιών cayman και άλλων περιοχών, στο Sioux Falls της νότιας Dakota, τον Δεκέμβρη. Σχολιάζοντας το νέο φαινόμενο, ο Andrew Penney της Rothscild & Co. δήλωσε ότι οι ηπα “είναι, πρακτικά, ο μεγαλύτερος φορολογικός παράδεισος στον κόσμο”.
Κάνοντας τα πράγματα ακόμα πιο εύκολα για το δολάριο, ένας αμερικανικός νόμος του 2010, ο Foreign Account Tax Compliance Act (ή, για συντομία, Fatca) απαιτεί από διάφορες εκτός ηπα χρηματοπιστωτικές εταιρείες να δώσουν τα στοιχεία τους για τους αμερικανούς υπηκόους, ή, αλλιώς, θα αντιμετωπίσουν ποινές. Εφόσον οι ηπα αρνούνται να υπογράψουν τις δεσμεύσεις του οοσα, τα αμερικανικής ιδιοκτησίας offshore δολαρία επαναπατρίζονται τώρα στους καινούργους αμερικανικούς παραδείσους μυστικότητας.
...
Τώρα που διαλύθηκε ένας απ’ τους μεγαλύτερους παρόχους υπηρεσιών offshore τραπεζικής, η παναμέζικη Mossack Fonseca, ο δρόμος έχει ανοίξει για να γίνουν οι ηπα ο διάδοχος του παναμά, και όχι μόνο. Τα παγκόσμια καρτέλ ναρκωτικών είναι ήδη καλά πληροφορημένα για το θέμα, και ένα καλό μέρος απ’ τα (εκτιμώμενου ύψους) 1,6 τρισεκατομύρια δολάρια του εγκληματικού χρήματος ψάχνουν τις δυνατότητες των αμερικανικών κρυψώνων.
Απ’ το χρυσό δολάριο στο πετροδολάριο και, τώρα, στο ναρκοδολάριο. Είναι εντελώς αξιολύπητη εξέλιξη για μια χώρα που κάποτε ήταν ο παγκόσμιος ηγέτης της τεχνολογίας.

οι φύλακες του θησαυρού

Ο στοιχειωδώς ενημερωμένος επιβάτης αυτού του πλανήτη ξέρει πως ούτε οι ηπα ούτε άλλα κράτη βρίσκονταν, σαν τέτοια, έξω απ’ τις μεγάλες εγκληματικές μπίζνες. Με κυριότερη την παραγωγή και την διακίνηση ηρωΐνης, για κάμποσες δεκαετίες απ’ το “χρυσό τρίγωνο” (βιρμανία, ταϋλάνδη, λάος) και σήμερα απ’ το αφγανιστάν (και ξανά την βιρμανία...) Επρόκειτο, φυσικά, για “δουλειές των μυστικών υπηρεσιών”...
Αυτό στα ‘60s, στα ‘70s, στα ‘80s... Προφανώς δεν είναι “δουλειά μυστικών υπηρεσιών” η μεταφορά τόνων οπίου με αμερικανικά στρατιωτικά αεροπλάνα, απ’ το αφγανιστάν στις ηπα. Είναι “δουλειά του στρατού”. Το να ασχοληθεί και το υπουργείο οικονομικών, ή η κεντρική τράπεζα, όχι βέβαια με τα logistics αλλά με τις “ροές χρήματος”, θα μπορούσε να θεωρηθεί, απλά, ένα είδος “ολοκλήρωσης”.
Είτε τα γραφόμενα απ’ τον Engdahl είναι ακριβή είτε έχουν μια δόση υπερβολής, έχουμε (για την εργατική μας άποψη) από πολλές μεριές επαρκείς “πληροφορίες” για μια εξέλιξη διεθνή, και καθόλου περιορισμένη εκεί που η ιδεολογία και οι προκαταλήψεις συμβουλεύουν, δηλαδή στα εγκληματικά κράτη του “τρίτου κόσμου”. Αυτή η εξέλιξη, για την οποία έχουμε γράψει στο παρελθόν αναλυτικά και θα (χρειαστεί να) ξαναγράψουμε στο μέλλον είναι το ότι η τριτογενοποίηση, η μετατροπή, δηλαδή, του τριτοτεγενούς τομέα του καπιταλισμού (του εμπορίου υπηρεσιών), σε κεντρικό στοιχείο του “νέου παραδείγματος” ευνοεί ιδιαίτερα και από πολλές μεριές την δυναμική (παγκόσμια) ανάπτυξη του οργανωμένου εγκλήματος. Παρότι διάφορες μαφίες μπορούν να ελέγχουν (και ελέγχουν) αγροκτηνοτροφικές καλλιέργειες, εργοστάσια (κάτεργα) ή ορυχεία (κάτεργα), ο τομέας των υπηρεσιών είναι ιδανικός για το εγκληματικό κεφάλαιο.
Οπωσδήποτε δεν είναι αυτή η λειτουργική ευκολία ο μόνος λόγος που το εγκληματικό κεφάλαιο σαν μορφή της άγριας καπιταλιστικής συσσώρευσης γνωρίζει εποχές μεγάλης δόξας. Καθόλου. Ωστόσο όταν κοτζάμ “λευκός” αξιωματούχος του οηε παραδεχόταν δημόσια και φωναχτά πριν λίγα μόνο χρόνια ότι το “μαύρο” (εγκληματικό) χρήμα έσωσε κάμποσες τράπεζες στον πρώτο κόσμο (απ’ την σχεδόν βέβαιη χρεωκοπία), μπορεί κανείς να σκεφτεί ότι δεν επρόκειτο για ... αγαθοεργία. Το ουσιαστικό νόημα εκείνης της δήλωσης είναι ότι το οργανωμένο έγκλημα αγόρασε κυριλέ “λευκές” τράπεζες...
Θα τα ξαναπούμε. Αναγκαστικά.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Η περιγραφή του Engdahl για το πετρελαϊκό εμπάργκο του 1973 παραπέμπει σε θεωρίες συνομωσίας - και είναι λαθεμένη. Παρότι ένα μέρος των συνεπειών του ήταν πράγματι αυτό που περιγράφει στη συνέχεια (μέσα σε λίγους μήνες η τιμή του πετρελαίου τετραπλασιάστηκε, από 3 δολάρια το βαρέλι (!!!) στα 12) υπήρχαν πολύ περισσότεροι λόγοι για να συμβεί, πέρα απ’ τις ανάγκες στήριξης του δολαρίου...
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ουάσιγκτον κατάφερε να αξιοποιήσει εκείνην την “πετρελαϊκή κρίση”.
[ επιστροφή ]

2 - Με την έννοια ότι η διαρκής ζήτηση για πετρέλαιο (που τιμολογούνταν, όπως σχεδόν ως σήμερα, σε δολάρια) θα σήμαινε διαρκή ζήτηση για δολάρια· που θα τύπωνε αποκλειστικά η fed.
[ επιστροφή ]

3 - Τότε επισημοποιήθηκε η στρατηγικη σχέση μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ. Η οποία πιθανότατα τελειώνει τώρα...
[ επιστροφή ]

κορυφή