Η Εθνική Παράταξις
Όπως είδαμε στο προηγούμενο τεύχος, λίγες μέρες πριν τις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου 1977 ιδρύθηκε η Εθνική Παράταξις, ένας από τους πρώτους ακροδεξιούς κομματικούς σχηματισμούς της μεταπολίτευσης, από τον Στέφανο Στεφανόπουλο [1Η επίσημη δήλωση ίδρυσης του κόμματος είχε ημερομηνία 6 Οκτωβρίου 1977. Για περισσότερα σχετικά με την εμφάνιση της Εθνικής Παράταξης το καλοκαίρι του 1977 και το ιδεολογικό προφίλ του κόμματος βλ. R. Clogg, Parties and elections in Greece: the search for Legitimacy, Duke UniversityPress, Ντάραμ 1987.]. Η πολιτική προετοιμασία, το ιδεολογικό περιεχόμενο καθώς και οι πρώτου βαθμού επαφές αποδίδονται στον Σάββα Κωνσταντόπουλο [2Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1910 και πέθανε στην Στοκχόλμη το 1981. Δούλεψε ως δημοσιογράφος διάφορων αθηναϊκών εφημερίδων και υποστήριξε ένθερμα το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Για περισσότερα μπορεί κανείς να δει στο Γιώργος Λεονταρίτης, Σάββας Κωνσταντόπουλος: τα άγνωστα ντοκουμέντα (1966-1981), εκδ. Προσκήνιο, Αθήνα 2003.], γνωστό χουντικό, διαχρονικό υποστηρικτή της συντηρητικής παράταξης και πρώτο εκδότη της ακροδεξιάς φυλλάδας Ελεύθερος Κόσμος. Πράγμα κάπως σπάνιο για έναν πρώιμο ακροδεξιό σχηματισμό του ελληνικού παραδείγματος, η Εθνική Παράταξις από νωρίς έσπευσε να διατρανώσει την αντίθεσή της σε κάθε μορφή βίας. Σε ένα από τα λιγοστά πρωτότυπα τεκμήρια που άφησε κληρονομιά το κόμμα του Στεφανόπουλου, συγκεκριμένα στη Διακήρυξη της Εθνικής Παρατάξεως προς τον Ελληνικόν Λαόν, έτσι όπως δημοσιεύτηκε στις 7 Οκτωβρίου 1977 στον Ελεύθερο Κόσμο, διαβάζουμε πως η Εθνική Παράταξις:
...Τονίζει την προσήλωσή της στα δημοκρατικά ιδεώδη, αποκηρύσσοντας πάντοτε την βία από οπουδήποτε κι αν προέρχεται και υπογραμμίζει την αποφασιστικότητά της να προστατεύση την δημοκρατία εναντίον κάθε επιβουλής από οπουδήποτε κι αν προέρχεται, είτε από τον κομμουνισμό είτε από τον φασισμό. [3Εφημ. Ελεύθερος Κόσμος, 7 Οκτωβρίου 1977.]
Αποτελεί πάγια τακτική των φασιστών μέχρι και σήμερα να διατυμπανίζουν την προσήλωσή τους στα δημοκρατικά ήθη. Πολλές φορές για να αποποιηθούν εκ των προτέρων προβοκάτσιες και βίαιες ενέργειες που σκοπεύουν να κάνουν. Επιπλέον, η πολιτική συγκυρία της εμφάνισης του εν λόγω κόμματος θεωρούμε πως έκανε αυτή την κίνηση περισσότερο αναγκαία, καθώς σε επίπεδο λόγου και στελεχών η Εθνική Παράταξις σχετίστηκε εξ αρχής με τους εκτός φυλακής χουντικούς αξιωματικούς και ψηφοφόρους και για αυτόν τον λόγο συχνά δέχθηκε επιθέσεις απ’ τους τότε αντιφασίστες. Κάπως έτσι αιτιολογείται η μέριμνα του συντάκτη της “διακήρυξης” να επιδείξει το “αντιφασιστικό” προσωπείο του κόμματος. Αυτό που με βεβαιότητα, όμως, δεν μερίμνησε να εξασφαλίσει το συγκεκριμένο ακροδεξιό κόμμα ήταν η από-όπου-κι-αν-προέρχεται καταγωγή των ψηφοφόρων της, καθώς στους κόλπους της συγκεντρώθηκε η συντριπτική πλειοψηφία των παραδοσιακά ακροδεξιών και φιλοβασιλικών ψηφοφόρων. Στην πρώτη εκλογική του αναμέτρηση, στις βουλευτικές εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1977, το κόμμα του Στεφανόπουλου κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό 6,82% και συνολικά 349.988 ψήφους. Για πρώτη φορά μετά τη μεταπολίτευση η ακροδεξιά θα εκπροσωπούνταν με πέντε έδρες στο κοινοβούλιο, πράγμα που ξεπερνούσε κάθε προσδοκία για τους ντόπιους φασίστες της εποχής. Πικάντικη λεπτομέρεια: μέσα στους υποψήφιους βουλευτές που τελικά δεν εκλέχθηκαν ήταν και ο γιος του περίφημου οπλαρχηγού των εθνικιστικών καπετανάτων κατά την περίοδο του εμφυλίου στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Αντών-Τσαούς, Θ. Φωστηρίδης [4Περ. ΑΝΤΙ, τχ. 86, Νοέμβρης 1987, σελ. 18 : “Ακροδεξιά: από τον Πέτρο στον Στέφανο”. ]. Ξεχωριστό ενδιαφέρον, δε, παρουσιάζει το γεγονός ότι ο ένας εκ των πέντε βουλευτών εκλέχθηκε στον Νομό Ροδόπης [5Η Εθνική Παράταξις σημείωσε ποσοστό 27,31% στον νομό Ροδόπης στις βουλευτικές εκλογές του 1977.] και ήταν ο μουσουλμάνος δικηγόρος Χασάν Ιμάμογλου [6Εφημ. Ελεύθερη Άποψη της Ροδόπης (28/3/2013), Η ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων στο νομό Ροδόπης. Η εκλογή ενός μουσουλμάνου βουλευτή στις γραμμές ενός εθνικιστικού κόμματος συνάντησε, εκτός από την έκπληξη, πολλές φορές και την αποστροφή διαφόρων φασιστών. Για παράδειγμα ο βατραχομούρης φύρερ της γνωστής συμμορίας αναφέρει: Η αναμενόμενη άνοδος του ΠΑΣΟΚ και η σχετική με αυτό κινδυνολογία, καθώς και η επιδίωξη του Καραμανλή να γίνει πρόεδρος της δημοκρατίας, ήταν λόγοι ικανοί και αρκετοί για να διαλύσουν την Εθνική Παράταξη, δείχνοντας μόνο και μόνο από αυτό το γεγονός, πόσο ελάχιστα εθνικιστικό (!!!) κόμμα ήταν. Άλλωστε ο εθνικιστικός του χαρακτήρας φαινόταν πολύ καθαρά από το γεγονός ότι ένας από τους πέντε βουλευτές της “Εθνικής” Παρατάξεως ήταν φανατικός Τούρκος της Θράκης, ο Χασάν Ιμάμογλου!!! Δεν έλειπαν βέβαια την εποχή εκείνη και οι Εθνικιστές αυτοί, που κράτησαν αποστάσεις από την “εθνική” παράταξη και πιστεύω ότι η επιλογή τους αυτή δικαιώθηκε απόλυτα. Παρατίθεται στο Νίκος Μιχαλολιάκος, Για μια μεγάλη Ελλάδα σε μια ελεύθερη Ευρώπη, εκδ. Ασκαλών, Αθήνα 2000, σσ. 37-38].
Η Εθνική Παράταξις μπήκε στο κοινοβούλιο στηριζόμενη στη συμπόρευση του “εθνικόφρονος λαού” που έγινε πάνω σε τρεις πολιτικούς άξονες: την αμνήστευση των απριλιανών πραξικοπηματιών, την επάνοδο του στέμματος στην πολιτειακή ζωή και την αναχαίτιση της αριστερής ιδεολογίας, κοινωνικά δεσπόζουσας ιδεολογίας της περιόδου. Θα μπορούσε, ίσως, να χαρακτηριστεί κόμμα των “αποκλεισμένων” από τους συνδυασμούς της ν.δ., αφού στις τάξεις της βρέθηκαν απογοητευμένοι νεοδημοκράτες, παλαιοί “αποστάτες” της ένωσης κέντρου (Χρήστος Αποστολάκος, Ευάγγελος Δενδρινός, Ιάκωβος Διαμαντόπουλος και Ευάγγελος Σαββόπουλος), παλιά στελέχη του ελληνικού συναγερμού όπως ο Ν. Δεληβοριάς και ο Απόστολος Γρηγοριάδης, άλλοι παλιοί βουλευτές της δεξιάς, όπως ο Νικόλαος Σκανδαλάκης της ε.ρ.ε. και ο Χασάν Χατίπογλου των “προοδευτικών”, αλλά και ένας εν ενεργεία ως τότε με τη ν.δ. βουλευτής, ο Κωνσταντίνος Σερεπίσιος. Επίσης, ο απόστρατος αξιωματικός Στυλιανός Τζουβάρας, μέλος του ι.δ.ε.α, τον οποίο θα συναντήσουμε κατηγορούμενο για οπλοκατοχή και εμπλοκή σε προκαταρκτικές συνεννοήσεις για πραξικόπημα σε επόμενο τεύχος.
Η Εθνική Παράταξις αποτέλεσε όμως και φυτώριο για την ανάδειξη μετέπειτα βουλευτών της ν.δ., δίνοντάς τους την ευκαιρία να πάρουν το “βάπτισμα του πυρός” στη μάχη του σταυρού προτίμησης. Ανάμεσά τους το νυν στέλεχος της ν.δ. Απόστολος Ανδρεουλάκος (από το επίσημο βιογραφικό του οποίου απουσιάζει η θητεία του στην εθνική παράταξη...), το μέλος της πρώτης “συμβουλευτικής επιτροπής” (1972-1973) της χούντας Ηλίας Μαλεβίτης, τα πρώην μέλη της ε.ρ.ε. Γεώργιος Μανίκας, Νικόλαος Αυγερινίδης και Κωνσταντίνος Γκουγκουρέλας και ο Κωνσταντίνος Ευμοιρίδης, ο οποίος προηγουμένως είχε επίσης διατελέσει μέλος της “συμβουλευτικής επιτροπής” του Παπαδόπουλου [7Για περισσότερα σχετικά με την συμμετοχή διαφόρων και ουκ ολίγων πατενταρισμένων χουντικών και φασιστών στις πρώτες κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης και στον κρατικό μηχανισμό βλ. το Ανδρέας Λεντάκης, Το παρακράτος και η 21η Απριλίου, εκδ. Προσκήνιο, Αθήνα 2000.] Το πόστο του εκπροσώπου τύπου του κόμματος ανέλαβε ο Χριστόφορος Μπιτσίδης, πρώην διευθυντής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Σε συνέντευξη που έδωσε τον Νοέμβριο του 1977 στο περιοδικό “νέα ενιαία δεξιά” υποστήριζε ότι:
Η Εθνική Παράταξις αποτελεί το πρώτο βήμα για την αντικατάσταση ενός εφθαρμένου πολιτικού κατεστημένου που ανεβίωσε, κυρίως, λόγω κακών διά το έθνος διεθνών συγκυριών. Το νέο κόμμα εγγυάται - κι ας νομίζουν οι αντίπαλοί του το αντίθετο - την ομαλή εξέλιξη των πολιτικών μας πραγμάτων διότι δύναται να αποτελέσει στο μέλλον την εναλλακτική λύση έναντι του χάους και της αναρχίας, διότι εκεί βαίνομεν μαθηματικώς κάτω από μια ξεπερασμένη παλαιοκομματική ηγεσία. [8Περ. Νέα Ενιαία Δεξιά, τχ. 7-8, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1977, σελ. 11.]
Η πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική άνοδος της πρώιμης μεταπολιτευτικής αριστεράς αποτέλεσε, όπως έχουμε δείξει, το αντίβαρο για την ανασυγκρότηση της ελληνικής ακροδεξιάς αλλά και της νέας δεξιάς γενικότερα. Ακριβώς όμως επειδή το ελληνικό ακροδεξιό παράδειγμα αδυνατούσε (και ακόμα αδυνατεί;) να συγχρονιστεί με το πνεύμα των καιρών του, ο πολιτικός και ιδεολογικός του αντίπαλος αντί να μελετηθεί, δαιμονοποιήθηκε. Η ιστορικά πλήρως αιτιολογημένη “στροφή” δυναμικών κομματιών της ελληνικής κοινωνίας προς την αριστερά παρουσιάζεται ως καταστροφική απειλή στον λόγο των φασιστών της μεταπολίτευσης. Σε αυτή την καθυστέρηση συντελεί οπωσδήποτε και η πεισματική προσκόλληση επίσης δυναμικών τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας στα εμφυλιοπολεμικά αντικομμουνιστικά ήθη, σίγουρα μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ωστόσο και στο παράδειγμα της εθνικής παράταξης, όπως και στο περιοδικό νέα ενιαία δεξιά, ο αναχρονισμός είναι εμφανής.
Το ελληνικό παράδειγμα της μεταπολιτευτικής ακροδεξιάς όμως χαρακτηρίζεται και από κάτι άλλο: από την αδυναμία του να ξεφύγει από τον κανόνα των πελατειακών-ρουσφετολογικών σχέσεων σαν το βασικό δομικό συστατικό της οργάνωσης της πολιτικής και κοινοβουλευτικής ζωής. Στο παραπάνω απόσπασμα η ν.δ. εγκαλείται για διαφθορά. Τι κοινότυπο; Και στις μέρες μας τα ίδια λένε οι φασίστες. Ποιος όμως βρίσκεται στο τιμόνι των φασιστών που ευαγγελίζονται την “κάθαρση” του πολιτικού συστήματος; Η απάντηση θα σας “απογοητεύσει”. Αρχικά επί κεφαλής του κόμματος μπήκε ένας άνθρωπος που θα χαρακτηρίζαμε το δίχως άλλο εκπρόσωπο του βαθέως, παλιοελλαδίτικου κράτους. Με καταγωγή από την Πελοπόννησο, γόνος οικογενείας που συμμετείχε στη νομή της κεντρικής εξουσίας ήδη από αρχής συγκρότησης του ελληνικού κράτους και με αδιάκοπη συνέχεια μέχρι τότε, ο Στέφανος Στεφανόπουλος. Ο Στεφανόπουλος είχε επίσης διατελέσει καθήκοντα πρωθυπουργού σε μια εκ των κυβερνήσεων αποστασίας (17 Σεπτεμβρίου 1965 - 22 Δεκεμβρίου 1966), και πριν πεθάνει στις 4 Οκτωβρίου 1982, άφησε το όνομά του σε μια από τις πρώτες σελίδες της ελληνικής ακροδεξιάς στη μεταπολίτευση.
Το διόλου ευκαταφρόνητο μέγεθος που συγκέντρωσε η εθνική παράταξη στην πρώτη εκλογική της αναμέτρηση τον Νοέμβριο του 1977, αποτέλεσε αφορμή για πολλούς κοινωνιολόγους, ντόπιους και ξένους, να αφιερώσουν λίγες γραμμές στο πρώιμο ελληνικό ακροδεξιό παράδειγμα. Ο Clogg την περιέγραψε ως “ένα σύνολο συγκλινόντων αντιδραστικών: σκληροπυρηνικών βασιλοφρόνων, νοσταλγών της δικτατορίας, θρησκόληπτων και φασιστών”, [9Richard Clogg, Συνοπτική Ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, Κάτοπτρο, Αθήνα 1995.] ενώ ένας άλλος, ο J.C. Loulis, την τοποθέτησε στον σκληρό ακροδεξιό πυρήνα του πολιτικού φάσματος γράφοντας ότι “αποτελούσε έναν συνασπισμό της έμμονα αντικομμουνιστικής στενής δεξιάς”. [10J.C.Loulis, New Democracy: the new face of conservatism στο Peniman H.R., Greece and the polls: the national elections of 1974 and 1977, Washington DC 1981, American Enterprise Institute for public policy research.]
Δικαίως ονομάστηκε η εθνική παράταξη ως “κόμμα εκδικητών” [11Γ. Βούλγαρης, Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, 1974-1990, Θεμέλιο, Αθήνα 2001.], το οποίο επιχείρησε να τιμωρήσει την τότε κυβερνώσα νέα δημοκρατία για την “ουδέτερη” στάση του προέδρου της Κ. Καραμανλή στο δημοψήφισμα περί κατάργησης της μοναρχίας. Αυτό το επιχείρησε προσπαθώντας να εγκολπώσει το πολωμένο δεξιό κοινό της κυβέρνησης, προτάσσοντας έναν εναλλακτικό δρόμο, δεξιότερα της ν.δ. Οι δύο ηγετικές φιγούρες της τότε κυβέρνησης, ο Κ. Καραμανλής και ο Γ. Ράλλης κινήθηκαν έξυπνα, αναπτύσσοντας μια στρατηγική αφομοίωσης και οριοθέτησης του πολιτικού και εκλογικού ανταγωνιστή τους, ο οποίος απειλούσε την κυβέρνηση από τα δεξιά του πολιτικού φάσματος. Οι δυο τους φημολογείται ότι δρομολόγησαν τις άτυπες (και έως σήμερα άγνωστες, όσον αφορά στις λεπτομέρειές τους) διεργασίες ώστε, παραμονές της ψηφοφορίας για την εκλογή του προέδρου της δημοκρατίας το 1980 και, εν συνεχεία, των βουλευτικών εκλογών της “αλλαγής” του 1981, να υποδεχθούν στη ν.δ. πολιτικά στελέχη και μέλη της εθνικής παράταξης, χωρίς όμως να υιοθετήσουν την πολιτική της ατζέντα στις θεματικές αιχμής που η τελευταία πρότασσε και οι οποίες αφορούσαν κυρίως τη μορφή του πολιτεύματος, τη στάση απέναντι στο κ.κ.ε. και τον προσανατολισμό της χώρας απέναντι στην τότε ε.ο.κ.
Η Ε.Ν.Ε.Π. (Ελληνική Νεολαία Εθνικής Παρατάξεως)
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εθνική παράταξη δεν αμέλησε να ασχοληθεί με το “πεζοδρομιακό” της κομμάτι, πράγμα φαινομενικά οξύμωρο για ένα κόμμα χουντικονοσταλγών. Εξηγείται, όμως, αυτή η μέριμνα του κόμματος για τη νεολαία και την επιρροή του σε αυτήν όχι από κάποια διορατικότητα των στελεχών της εθνικής παράταξης, αλλά από την ιστορική φυσιογνωμία της (ακρο)δεξιάς νεολαίας στην πρώιμη μεταπολίτευση. Οι νεόκοπες ιδέες της “νέας δεξιάς” όπως είδαμε στο προηγούμενο τεύχος, δεν βρήκαν γενικά πρόσφορο έδαφος στην ελλάδα των κατά κανόνα εμφυλιοπολεμικών δεξιών παλαιάς κοπής. Η έννοια της “πολιτικής ριζοσπαστικοποίησης έξω από το δίπολο δεξιά-αριστερά” που πρεσβεύει η νέα δεξιά συνάντησε πολλά εμπόδια στο δεξιό ακροατήριο, στην συνείδηση του οποίου η “ριζοσπαστικοποίηση” ήταν ταυτισμένη με την αριστερά και ο “συντηρητισμός” με την δεξιά. Οπωσδήποτε, οι πυκνές προσοδικές-πελατειακές δομές που χτίστηκαν μεταξύ της μετεμφυλιακής κυβερνώσας δεξιάς και του παλατιού με τον “λαό” έπαιξαν επίσης τον ρόλο τους για την διαμόρφωση αυτού του δύσπιστου ακροατηρίου.
Η νεολαία του κόμματος, η ε.ν.ε.π., ταυτόχρονα με την ίδρυσή της το καλοκαίρι του 1977, άρχισε να συγκεντρώνει μέλη και σταδιακά να πληθαίνει, σύμφωνα με αμφιβόλου εγκυρότητας (μεταγενέστερες...) μαρτυρίες φασιστών στο διαδίκτυο. Μετά την ουσιαστική διάλυση του κόμματος της 4ης Αυγούστου, που παραδοσιακά συγκέντρωνε τους φασίστες νεαρής ηλικίας, η ε.ν.ε.π. ήταν η πρώτη ακροδεξιά νεολαία που μπήκε με αξιώσεις στον χώρο. Αυτό οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό και σε δύο ηγετικές φυσιογνωμίες: αφενός του Πολύδωρα Δάκογλου, ο οποίος - όπως και πολλά άλλα μέλη - προερχόταν από μια ομάδα με το όνομα “Το Κίνημα”, που εξέδιδε και το ομότιτλο περιοδικό (βλ. εικ. 1) και αφετέρου του Νίκου Περρωτή. Αυτοί οι δύο είχαν αναλάβει, παρά τις μεταξύ τους “βαθιές ιδεολογικές διαφωνίες”, την ηγεσία της νεολαίας. Έντυπο όργανο της ε.ν.ε.π. ήταν η εφημερίδα Ελληνικόν Θάρρος ενώ τα γραφεία της οργάνωσης ήταν αρχικά σε διαμέρισμα του πύργου των αθηνών και στην συνέχεια σε διαμέρισμα επί της οδού Ακαδημίας 64, πάνω από τον κινηματογράφο “Έλλη” [12Ευθύμιος Πέτρου, 6 Μαΐου 1979: Από την Εθνική Παράταξη στην ΕΝΕΠ και στο ΕΝΕΚ, αλιευμένο από το www.elkosmos.gr, ημερομηνία δημοσίευσης 06.05.2015.]. Σε ένα κόμμα, όμως, που είχε ιδρυθεί ουσιαστικά από παλαιοκομματικούς και νοσταλγούς της χούντας τα πράγματα ιδεολογικά δεν ήταν και τόσο διακριτά.
Η αυτονόμηση της νεολαίας από το κόμμα προσπάθησε να εισάγει ένα ιδεολογικό στίγμα που κάπως έμοιαζε με την ενεργητικότητα που μονοπωλούσαν οι αριστερές νεολαίες, οι οποίες βέβαια την περίοδο εκείνη ήταν σαφώς πολυπληθέστερες και δυναμικότερες. Η κατάσταση, όμως, για την ε.ν.ε.π. ήταν πολύ πιο περίπλοκη, γιατί η ιδεολογική σύγχυση του κόμματος δημιουργούσε διάφορα πολιτικά προβλήματα. Στην ε.ν.ε.π. είχαν συγκεντρωθεί φασίστες από όλο το ιδεολογικό φάσμα, από εθνικιστές και εθνικοσοσιαλιστές μέχρι βασιλικούς και χουντικούς. Έτσι είχαμε φαινόμενα σαν το παρακάτω: σε συγκέντρωση της νεολαίας κάτω από τα γραφεία του κόμματος, νοσταλγοί της χούντας να ζητωκραυγάζουν υπέρ της βασιλευομένης δημοκρατίας και να απαιτούν την αμνήστευση των απριλιανών πραξικοπηματιών την ίδια στιγμή που οι “εθνικοσοσιαλιστές σύντροφοί τους” προπαγάνδιζαν με προκήρυξη την βιολογική κοσμοθεωρία του Ανδρέα Δενδρινού. Όλες τούτες οι πολιτικές αντινομίες ήταν ζήτημα πώς θα συνυπήρχαν μέσα στη στρατηγική του κόμματος, δίχως να διαγκωνίζονται η μία με την άλλη. Το άμεσο μέλλον θα αποδείκνυε πως θα ήταν αδύνατο.
Στη διακήρυξη της ε.ν.ε.π., έτσι όπως αναδημοσιεύθηκε στο οπισθόφυλλο του τελευταίου τεύχους του περιοδικού Νέα Ενιαία Δεξιά, διαβάζουμε (διατηρώντας την ορθρογραφία του πρωτοτύπου):
Την σημερινή Ελλάδα την έφτιαξαν αυτοί που έφτασαν στην Άγκυρα, τον Άγιο Στέφανο, την Τζουμαγιά, το Μοναστήρι, το Τεπελένι και το Βίτσι. Την αυριανή Ελλάδα θα την φτιάξωμε εμείς οι Νέοι. Ξέρουμε τον στόχο. Είναι ο Συναγερμός των Νέων Πατριωτών, η Σωτηρία των Παρασυρμένων.
Και λίγο παρακάτω:
Στόχος είναι να σπάση το τείχος της σιωπής και την συνενοχής των σημερινών πολιτικών κατεστημένων. Να σταματήση η παράδοσις των Οσίων του Έθνους στα Σλαβομπολσεβίκικα σκυλιά. [...] Ελάτε, αγωνισθείτε για μια Νέα Μεγάλη Ιδέα. [14Περ. νέα ενιαία δεξιά, τχ. 7-8, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1977, οπισθόφυλλο.]
Ο μεγαλοϊδετισμός, φτιαγμένος εκ νέου από τα παλιά, γνώριμα υλικά και με την παραδοσιακή φρασεολογία, επιβίωνε ακέραιος στη νεολαία της εθνικής παράταξης (βλ. εικ. 2). Αυτό όμως δεν έφτανε για την πολιτική ομοιογένεια της νεολαίας διότι, όπως προείπαμε, η ηγεσία της ε.ν.ε.π. ήταν διασπασμένη σε δύο αντίπαλα ιδεολογικά στρατόπεδα: Από τη μία μεριά βρίσκονταν η ομάδα των “κινηματιών”, υπό την καθοδήγηση του Ανδρέα Δενδρινού, και οι “αχαιοί” υπό την ηγεσία του Πολύδωρα Δάκογλου, οι οποίες είχαν σχετικά ταυτόσημες απόψεις και υιοθετούσαν μια εθνικοσοσιαλιστική-εθνικιστική ρητορική. Στην αντίπερα όχθη βρισκόταν η ομάδα του Περρωτή, η οποία τασσόταν ξεκάθαρα υπέρ των χουντικών. Ο Γιάννης Σχοινάς, παλιά καραβάνα του ελληνικού φασισμού, αφηγούμενος την ιστορία της ακροδεξιάς στα '70s, θυμάται και το εξής περιστατικό:
Στα τέλη του 1978, επισκέφθηκε τα κεντρικά γραφεία της νεολαίας (Ακαδημίας 64) η κα Δέσποινα Παπαδοπούλου και μετέφερε “την επιθυμία του προέδρου” να μετονομασθεί η ΕΝΕΠ σε Νεολαία Γεωργίου Παπαδοπούλου. Λίγους μήνες πριν, στην πρώτη ιδεολογική της συνδιάσκεψη και με εισήγηση της ηγεσίας της, η νεολαία είχε καταδικάσει την προσωπολατρεία, την οικογενειοκρατία και τον αρχηγισμό, ως τις τρεις μάστιγες της πολιτικής ζωής του τόπου μας. Έτσι η αρνητική απάντηση ήταν η πλέον φυσιολογική εξέλιξη στο παράλογο από όλες τις πλευρές αίτημα...
Την περίοδο 1974-1978 έναν ακροδεξιός άνεμος φαίνεται να πνέει κατά τόπους. Είναι μια περίοδος που οι φασίστες πληθαίνουν, οργανωτικά και κοινωνικά. Αυτό, βέβαια, αποτυπώνεται τόσο στα εκλογικά ποσοστά, όσο και στην έξαρση της ένοπλης βίας, η οποία κατά την περίοδο που εξετάζουμε είναι στοχευμένη και καθόλου ευκαιριακή, όπως θα δείξουμε αναλυτικά σε ένα από τα επόμενα τεύχη. Ταυτόχρονα, οι ζυμώσεις που συντελούνται δημιουργούν δύο διακριτούς πόλους μέσα στον ακροδεξιό χώρο: από την μία μεριά και γύρω από τον Περρωτή συσπειρώνονταν τα χουντικά και παλαιοκομματικά στοιχεία, ενώ γύρω από τους Δενδρινό-Δάκογλου συσπειρώνονταν οι “κινηματίες εθνικοσοσιαλιστές”. Οι αντιφάσεις που γεννούσε αυτή η συγκατοίκηση μέσα στην ε.ν.ε.π. δεν άργησαν να φανούν.
Παρά την εκλογική επιτυχία στις εκλογές του 1977, ο πρόεδρος της εθνικής παράταξης, Στέφανος Στεφανόπουλος, δεν κατάφερε να εκλεγεί βουλευτής. Έτσι, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ανέλαβε ο Σπύρος Θεοτόκης, ένας φιλοβασιλικός πρώην βουλευτής της ν.δ. που αποχώρησε από την δεξιά παράταξη εξαιτίας της στάσης της ηγεσίας του κόμματός του στο δημοψήφισμα περί της βασιλείας. Αυτή η παλαιοκομματική καταγωγή του ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που δεν κατάφερε να αναχαιτίσει την “ορμή” της νεολαίας του κόμματος, η οποία “παλλόταν από τις ριζοσπαστικές εθνικιστικές ιδέες των καιρών της”. [15Κουτούζος Αλέξανδρος, ΕΣΕΣΙ: Πού πήγαν εκείνα τα παιδιά, εκδ. Νέα Θέσις, Αθήνα, 1989, σελ. 81.]
Από τα τέλη του 1979, περίοδο κατά την οποία ο Θεοτόκης βρέθηκε στην ηγεσία του κόμματος, η εθνική παράταξη άρχισε να φυλλορροεί. Το ίδιο και η νεολαία της, κομμάτια της οποίας ξεκίνησαν την αναζήτηση νέας πολιτικής στέγης, ενώ διάφορα στελέχη και βουλευτές μεταπηδούσαν σταδιακά στη Ν.Δ. Το ίδιο έκανε τελικά και ο ίδιος Θεοτόκης στις εκλογές του 1981, βάζοντας με αυτό τον τρόπο τελεία στη βραχύβια ύπαρξη ενός από τα μεγαλύτερα αναφορικά με τα εκλογικά τους ποσοστά ελληνικά ακροδεξιά κόμματα.
Η εθνική παράταξη διαλύθηκε λοιπόν μέσα στο 1980, ενώ ο Θεοτόκης, επιστρέφοντας στη νέα δημοκρατία ανταμείφθηκε για την πράξη του να διαλύσει τον υπ' αριθμόν ένα εκ δεξιών πολιτικό κίνδυνο για τη ν.δ. με μία θέση στο ψηφοδέλτιο επικρατείας των βουλευτικών εκλογών του 1981. Ο ίδιος συνέχιζε να παροτρύνει όλους τους ψηφοφόρους του κόμματος να επιστρέψουν στη ν.δ. προκειμένου να “μην διχοτομηθεί η εθνικόφρων, αντιμαρξιστική ψήφος”. [16R. Clogg, ό.π., σελ. 198.] Προηγήθηκε της διάλυσης ένα συνέδριο κατά την διάρκεια του οποίου οι δύο αντίπαλες πολιτικές τάσεις συνομολόγησαν την οριστική ρήξη τους. Προϊόν αυτού του ιδιότυπου “σχίσματος” ήταν το Ενιαίο Εθνικιστικό Κίνημα (ΕΝΕΚ). Επ’ αυτού, στο επόμενο τεύχος...
rupax
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 - Η επίσημη δήλωση ίδρυσης του κόμματος είχε ημερομηνία 6 Οκτωβρίου 1977. Για περισσότερα σχετικά με την εμφάνιση της Εθνικής Παράταξης το καλοκαίρι του 1977 και το ιδεολογικό προφίλ του κόμματος βλ. R. Clogg, Parties and elections in Greece: the search for Legitimacy, Duke UniversityPress, Ντάραμ 1987.
[ επιστροφή ]
2 - Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1910 και πέθανε στην Στοκχόλμη το 1981. Δούλεψε ως δημοσιογράφος διάφορων αθηναϊκών εφημερίδων και υποστήριξε ένθερμα το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Για περισσότερα μπορεί κανείς να δει στο Γιώργος Λεονταρίτης, Σάββας Κωνσταντόπουλος: τα άγνωστα ντοκουμέντα (1966-1981), εκδ. Προσκήνιο, Αθήνα 2003.
[ επιστροφή ]
3 - Εφημ. Ελεύθερος Κόσμος, 7 Οκτωβρίου 1977.
[ επιστροφή ]
4 - Περ. ΑΝΤΙ, τχ. 86, Νοέμβρης 1987, σελ. 18 : “Ακροδεξιά: από τον Πέτρο στον Στέφανο”.
[ επιστροφή ]
5 - Η Εθνική Παράταξις σημείωσε ποσοστό 27,31% στον νομό Ροδόπης στις βουλευτικές εκλογές του 1977.
[ επιστροφή ]
6 - Εφημ. Ελεύθερη Άποψη της Ροδόπης (28/3/2013), Η ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων στο νομό Ροδόπης. Η εκλογή ενός μουσουλμάνου βουλευτή στις γραμμές ενός εθνικιστικού κόμματος συνάντησε, εκτός από την έκπληξη, πολλές φορές και την αποστροφή διαφόρων φασιστών. Για παράδειγμα ο βατραχομούρης φύρερ της γνωστής συμμορίας αναφέρει: Η αναμενόμενη άνοδος του ΠΑΣΟΚ και η σχετική με αυτό κινδυνολογία, καθώς και η επιδίωξη του Καραμανλή να γίνει πρόεδρος της δημοκρατίας, ήταν λόγοι ικανοί και αρκετοί για να διαλύσουν την Εθνική Παράταξη, δείχνοντας μόνο και μόνο από αυτό το γεγονός, πόσο ελάχιστα εθνικιστικό (!!!) κόμμα ήταν. Άλλωστε ο εθνικιστικός του χαρακτήρας φαινόταν πολύ καθαρά από το γεγονός ότι ένας από τους πέντε βουλευτές της “Εθνικής” Παρατάξεως ήταν φανατικός Τούρκος της Θράκης, ο Χασάν Ιμάμογλου!!! Δεν έλειπαν βέβαια την εποχή εκείνη και οι Εθνικιστές αυτοί, που κράτησαν αποστάσεις από την “εθνική” παράταξη και πιστεύω ότι η επιλογή τους αυτή δικαιώθηκε απόλυτα. Παρατίθεται στο Νίκος Μιχαλολιάκος, Για μια μεγάλη Ελλάδα σε μια ελεύθερη Ευρώπη, εκδ. Ασκαλών, Αθήνα 2000, σσ. 37-38
[ επιστροφή ]
7 - Για περισσότερα σχετικά με την συμμετοχή διαφόρων και ουκ ολίγων πατενταρισμένων χουντικών και φασιστών στις πρώτες κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης και στον κρατικό μηχανισμό βλ. το Ανδρέας Λεντάκης, Το παρακράτος και η 21η Απριλίου, εκδ. Προσκήνιο, Αθήνα 2000.
[ επιστροφή ]
8 - Περ. Νέα Ενιαία Δεξιά, τχ. 7-8, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1977, σελ. 11.
[ επιστροφή ]
9 - Richard Clogg, Συνοπτική Ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, Κάτοπτρο, Αθήνα 1995.
[ επιστροφή ]
10 - J.C.Loulis, New Democracy: the new face of conservatism στο Peniman H.R., Greece and the polls: the national elections of 1974 and 1977, Washington DC 1981, American Enterprise Institute for public policy research.
[ επιστροφή ]
11 - Γ. Βούλγαρης, Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, 1974-1990, Θεμέλιο, Αθήνα 2001.
[ επιστροφή ]
12 - Ευθύμιος Πέτρου, 6 Μαΐου 1979: Από την Εθνική Παράταξη στην ΕΝΕΠ και στο ΕΝΕΚ, αλιευμένο από το www.elkosmos.gr, ημερομηνία δημοσίευσης 06.05.2015.
[ επιστροφή ]
13 - ...
14 - Περ. νέα ενιαία δεξιά, τχ. 7-8, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1977, οπισθόφυλλο.
[ επιστροφή ]
15 - Κουτούζος Αλέξανδρος, ΕΣΕΣΙ: Πού πήγαν εκείνα τα παιδιά, εκδ. Νέα Θέσις, Αθήνα, 1989, σελ. 81.
[ επιστροφή ]
16 - R. Clogg, ό.π., σελ. 198.
[ επιστροφή ]
